Katalog

Cumhuriyef Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecılik Turk Anonim Şırketı adına Nadir Nadi, • Genel Yayın Muduru: Hasan Cemal, Muessese Müdüriı: Eraine Uşaklıgil.Yazı Işleri Muduru: Oka> Gonensin, 9 Haher Merkezi Muduru: Yalçın Bayer, Sayfa Duzeni Yonetmeni: Ali Acar. TAKVlM 16 Aralık 1984 Irnsak: 5.43 Guneş: 7.15 Temsilaler ANKARA: Yalçın Doğan, IZMIR: Hikmet Çelinkaya, ADANA Mehmel Mercan. • Servis Şeflen: Istanbul Haberleri: Reha Öz, Dış Haberler: Ergun Balcı, Ekonomi: Osman l lagay. Kultur: Aydın Emeç, Magazin: Yalçın Pekşen, Spor Danışmanı Abdülkadir Yucclman, Duzeitme: Refik Durbaş, Araştırma: Şahin Alpay, İşSendika Şükran Ketenci. Ikindi: 14.23 Akşam: 16.43 Yatsı: 18.10 Burolar: • Ankara: Ziya Gökalp Bulvarı, tnkılap Sokak No: 19/4 Tel: 33114147. • tzmir: Halıt Zıya Bulvarı No: 65/3, Tel: 2547O913I23O • Adana: Çakmak Cad. No: 134 Kat 3, Tel: 1455019731 • Basan ve Yayan: Cumhuriyct Matbaacılık ve Gazetecüık T.A.Ş. Turk Ocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu, tst. PK. 246İst. Tel: 526 10 00 (9 hat) Telex: 22246 Öğle: 12.04 1985 yik "İhracat Rejimi" Resmi Gazete'de Türk Lırası karşılığıııda dışsatım yapılabîlecek ANKARA, (ANKA) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'nın belirleyeceği esaslar çerçevesinde ülke veya madde bazında Türk Lirası karşıhğı dışsatım yapılabilecek. Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayımlanan ve 1 Ocak 1985 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek "1985 İhracat Rejimi" kararına göre dışsatıma ilişkin esaslar bürokrasiden anndınlmış bulunuyor. İhracat teşvik kararına da yeni esaslar getirilirken, Merkez Bankası bünyesinde "Kaynak Kullammı Destekkme Fonu" oluşturuldu. 1985 ihracat rejimi karan uyarınca, kredili ihracata, konsorsiyum veya müşterek hesap yolu ile ihracata, yurt dışına işlenmek uzere geçici olarak yapılan ihracata, yurt içindeki ve yurt dışındaki serbest bölgeler ile gümrüksüz antrepolardan yapılacak ihracata, kıymetli madenler, taşlar ve bunlardan yapılmış maJlar ile pul ve kitap ihracına, reeksport ve transit ticarete ait esaslar ihracat yönetmeliğinde belirlenecek. ca TUB projenin özelliklerine göre ek süre verebiiecek. İhracat karşılığı öngörülen gümrük bağışıklığı olan döviz tahsislerinin tamamının kullanılmaması halinde ihracatçının başvurusu üzerine ihracat taahhütü azaltıhp, artırılabilecek. Yanı sıra, daha önce yuklenilen dışsatımın gerçekleştirilmesi beklenmeden yeni ihracat projesi incelenerek teşvik belgesine bağlanabilecek. Ancak, ihracat taahhüdünde bulunan ih' racatçılann dışsatımı teşvik tedbirlerinden kısmen veya, tamamen yararlanmalan halinde ihracat süresi sonunda ekstra süreyi kapsayacak biçimde bu surelere yansıyan orandaki teşvikİer cezalar ile biriikte geri alınacak. Kararda, döviz tahsis esaslan da belirlendi. Buna göre, taahhüt edilen dışsatım tutan, dövizin yüzde 50'sini gecmemek Uzere döviz tahsisi yapılacak. Ihracatçılar döviz tahsisini kendilerinin ve yan sanayicilerinin ihdurumda yapılmış ithalat kesin ithal hükümlerine bağlı olacak. DESTEKLEME PRİMİ Kararda ayrıca, serbest döviz karşılığında ihracat gerçekleştiren ihracatçılara Kaynak Kullanım Destekleme Fonu'ndan kaynak kullanım destekleme primi verilmesi öngörülüyor. Bu arada, 1 Ocak 1985 tarihinden önce ihracatı teşvik belgesi almış olan ihracatçılar hakkında, eski uygulama esaslarına göre işlem yapılacağı belirtilen kararda, bu karann ihracatçı lehine olan hükümlerin ihracatçının isteği üzerine uygulanabileceği vurgulandı. KAYNAK KULLAMMI DESTEKLEME FONU Bakanlar Kurulu'nca program hedeflerine uygun olarak ihracat ve yatınmlarda kaynak kullarumını desteklemek amacıyla Merkez Bankası bünyesinde "Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu" kurulması kararlaştırıldı. Fonun kapsamına DPT tarafından 14 ekim tarihinden itibaren yatırım teşvik belgesi alan yatmmlarla 1 Ocak 1985 tarihinden itibaren fiilen yapılan ihracat ve bu tarihden itibaren açılacak ihtisas kredileri giriyor. Belirtilen kesintilerin faiz tahakkukunun, izleyen ayın sonuna kadar fona yatınlması gerekiyor. Kesintilerin zamanında yatınlmaması halinde >ıllık yuzde 66 oranında ek faiz alınması ongörülüyor. YÖRELERE GÖRE FARKLIL1K Kaynak Kullammı Destekleme Fonu'nun kullanım esaslan da belirlendi. Buna göre, ihracatta yuzde 4 oranında, 600 milyon liranın uzerindeki sabit yatınmların gerçekleşen bölumune kalkınmada öncelikli 1. derece yörelerde yuzde 20, ikinci derecedeki yörelerde ve gemi inşaatında ıse yüzde 15 kaynak kullandınlacak, normal bolgelerdeki yatınmlarda bu oran yüzde 7, diğer yörelerde bakanlıkça zorunlu görülerek yeri değiştirilen tesislere ise yüzde 10 oranında kaynak sağlanması ongöruluyor. 600 milyon liranın altındaki sabit yatırımlarla ilgili krediler yuzde 7, ihtisas kredilerinde ise yuzde 5.oranında kaynak sağlanacak. Bu arada, dış kaynaklı krediler için Para ve Kredı Kurulu'nca belirlenecek oranlar üzerinden Dış Krediler Kur Farkı Fonu'na aktarma yapılabilecek. Fonun yonetimi ile ilgili her tür giderlerin fondan karşılanması öngörülen kararda ayrıca, yeni karara ve çıkarılacak tebliğlere uyulmaması nedeniyle geri alınan destekleme primleri için fon lehine yıllık yüzde 66 oranında faiz alınması öngorülüyor. yuyimlandı Kruvaze Prince de Galles, bir tayyör üzerine giyilen kemerti bir manto. Merkez Bankası bünyesinde "Kaynak Kullammı destekleme Fonu " kuruldu. Teşvik belgelerinin geçeriilik süresi 12 aya çıkarüdı. Dış ticaret sermaye şirketleri fazla getirdikleri gümrüksüz mahn vergi ve resimlerini iki katı ve yasal faiziyle ödeyecekler. Mhracatçüarm, işlemleri sırasındaki beyanlan, aksi belirleninceye kadar "doğru" kabul edilecek; Müsteşarlık tarafından daha sonra aksi tespit edilirse, ihracatçılara 3 aydan 3 yıla kadar ihracat ve ithalat izni verilmeyecek. Bu süre daha önce I yıidan 3 yıla kadar geçerliydi. Döviz tahsis esaslan da belirlendi. Buna göre, taahhüt edilen dışsatım tutarı, dövizin yüzde 50'sini gecmemek üzere döviz tahsisi yapılacak. Transit ticaret ve reeksport işlemlerine uygulanacak kısıtlayıcı esaslar da aynı yönetmelikte yer alacak. thracatçılann, işlemleri sırasındaki beyanlarının aksi belirleninceye kadar doğru kabul edileceği kaydedilen kararda, müsteşarlıkça aksi belirlendiği takdirde ihracatçılara 3 aydan 3 yıla kadar ihracat ve ithalat izni verilmeyecek. Bu süre daha önce 1 yıidan 3 yıla kadar geçerliydi. Bu arada, dışsatımda kullanılan her türlü ambalaj malzemesinin gerektiğinde geçici ihracına gümrük idarelerince izin verilebilecek. DIŞSATIMI TEŞVtK KARARI 1985 ihracat rejim kararının yanı sıra, ihracatı teşvik karar< da yayımlandı. Karara göre, DPT Teşvik Uygulama BaşkanİjğYnca ihracatçı firmalara verilen teşvik belgelerinin geçeriilik süresi 6 aydan 12 aya çıkarıhrken, bir yıl içinde yapımı, teslimi olanaksız olan mal ve hizmetler (gemi, komple fabria tesisi ve taahhüt hizmetleri v.s.) için ihracat süresi ise 2 yıl olarak belirlendi. Aynraç malları üretiminde kullanılacak olan hammadde, yardımcı maddeler ile ambalaj malzemelerinin ithali için TUB'ce ayrı belge düzenlenmeksizin bankalar aracılığı ile kullanabilecekler. Bankalar, ihracatçının yeni talepleri halinde, ihracatı teşvik belgesinde öngörülen döviz tahsis miktannın en fazla yüzde 25'ine kadar daha döviz sağlayabilecekler. Bu arada, döviz tahsislerinden yararlanan ihracatçılar TUB'dan izin almak koşuluyla gümrük bağışıkhğı ile ithal ettikleri maddeleri, ihtiyaa olan teşvik belge sahibi bir başka imalatçıihracatçılara devredebilecekler. Karar, TUB'un her yıl dış ticaret sermaye şirketlerinin sermayeye taahhüt miktarlarını inceleyerek hesaplanru kapatmasını hükme bağlıyor. Öte yandan, gümrük bağışıklığı ile ithal edilen malların ihraç edilen taahhüt kapsamı mallarda kullanılmadığının belirlenmesi halinde söz konusu malların gümrük bağışıklığı miktarı ve gümrük resimleri iki katı fazlası ve yasal faizi ile biriikte alınacak. Bu Kadına erkek çizgileri içinde zarafet: Cemıti George Sand, günümüzde yaşasaydı eğer. herhalde Cerruti'den giyinirdi. Bu ünlü İtalyan modacı, erkek havasında giyinmek isteyen kadınlar için en güvenilir isim. NECLÂ SEYHUN George Sand, günümüzde yaşasaydı eğer, Cernıti'den giyinirdi herhalde. Erkeksi modanın en basanü örneklerini veren bu modacı, erkek havasında giyinmek isteyen kadınlar için en güvenilir isim. Aslında çok eski bir geçmişi var Cerruti'nin. 1881 'den bu yana. Ama ilk kuruluş elbetteki konfeksiyon değil. Milano'ya yakın bir endüstri şehri olan Biella'da büyükbabasının kurduğu bir tekstil fabrikası. Modaya, ama çok çok uzun yıllar sonra, 196^'degelecek. Erkek modasına arılan ilk adım! Ama ne denli sağlam, ne denli güvenli. Artık erkek modasının yıldız ismi Cerruti. Ama yalnızca erkek modasmda yıldız olmak yetmedi Cerruti'ye. Kadın modasında da parlamak istedi. 1976'dan bu yana ikisini bir arada yurütüyor. İlk kadın defilelerinin tam bir başan olduğunu söylemek mümkün değil. Az buçuk yadırgandı ilk zamanlar. Öylesine büyük bir isimden daha güvenli, daha usta bir giriş beklendi besbelli. Erkek modasının o "olurmuş şıklığı" kadar modasında yoktu önceleri. Ama zamanla kadın modası da "ohırdu." Kadınlar Cerruti'ye alıştı, Cerruti kadınlara... Daha doğrusu kadın modası yaratmaya. Stilini buldu sonunda. Bugun artık jannnda kadın modasında da bir güven Cerruti. Bu başarıyı nasıl elde ediyor? Mevsimin erkek modasına bir parça "kadınsı" hava katmakla. Bakarsanız tarife gayet kolay: "Bir parça kadınsı hava". Ama bu "nava"nın dozunu bulmak yılları ve yılları, sayısız denemeleri gerektiriyor. Bunca denemeye karşın gene de oturtamayanlar var, ama Cerruti başardı bu işi. Aradan geçen yıllar Cerruti'ye erkek çizgileri icine kadınca zarafeti katma ustalığını kazandırdı. Bu kadınca zarafet de oldu mu, kabul etmek gerekir ki şık oluyor "erkeksi" giysiler. Bu nedenle George Sand, Cerruti'yi seçerdi büyük bir olasıhkla. Ama seçmeyebilirdi de... Onun istediği ille de erkek gibi giyinmek değildi ki aslında. İstediği, içindeki fırtınayı, isyanı yansıtan giysiler seçmek, toplum kuraJlarını aitüst etmek, çevreyi şaşkına çevirmekti. Oysa Cerruti'nin giysileri ile bu sonuca ulaşmak mümkün değil. Onun giysileri şok değil, hayranlık uyandırır etrafta olsa olsa.. Bugün erkek giysili bir kadın ne denli ilgiyi çeker ki? Modada her şey denendi, her şey... Dudaklan, tırnaklan maviye boyasan da görülmüş artık. Saçlan diken gibi yapıştırıp havuç rengine boyasan da... Kokunden kazıtsan da saçlan bir yenilik değil artık. Hippiler, Punk'lar gelip geçtiler moda dünyasından. Her türlü çılgınlık kanıksandı artık. Giysilerle, gorünumle ilgi çekmek, şaşkınlık yaratmak, içindeki isyanı dışa vurmak çok zor artık. Bu nedenle vaktinde yaşayıp ölmekle iyi etti. Musset'nin, Chopin'in sevgiusi. Günümüzde George Sand olmak kolay değil!.. Prince de Galles 'ten yapümıs bol bir manto, tweed bir tayyör üzerine giyiliyor. Gene Prince de Galles 'ten genis omuzlu spor bir kaban. Pantolon, yün kasmirden. Kültiir Servisi Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası'nın Türk kadınının seçme ve seçilme hakkımn ellind yılı onunına düzenlediği "Kadın" konulu Tiyatro Oyunu Yanşması'nda birıncilik ödülünü "Anadolu: Söylenceden Gerceğe" adli yapıtıyla Güngör Dilmen kazandı. Yarışma Seçici Kurul'u, ikincilik ödülünü Tülay Güngör ve Refik Erduran'ın "Bunu Yapan tki Kişi" adlı yapıtına, üçüncülük ödülünü de Müzeyyen Engin Erim'in "Hulusi Beyin Kızlan" adlı yapıtına verdi. "Oyun yazarianmızı desteklemek, genç yazarlanmızın oyunlaruun gün ışığına çıkanlmasına yardımcı olmak, tiyatro sanatına katkıda bulunmak ve iilkenıize uluslararası diizeyde yapıtlar kazandınnak" amacıyla duzenlenen yarışmaya yüzü aşkın oyun katıldi. Yarışmamn ödülleri, ocak ayı başlarında düzenlenecek bir loplantıda dağıtılacak ve derece alan üç oyun, Uluslararası Kültur ve Sanat Yayınları arasmda toplu olarak basılacak. Uluslararası'nın Tiyatro Oyunu Yarışması Seçici Kurulu, Prof. Dr. Oya Başak, Haldun Dormen. Oben Giiney, Gencay Görun, Nedret Gttvenç, Prof. Dr. Özdemir Nutku, Nisa Serezli, Prof. Dr. Sevda Şener ve Handan Uran'dan oluşuyor. Birincilik ödülü ise 3 milyon lira. (Arkası 8. Sayfada) Tiyatro Oyıınu OdüliJL, Gungor Dilmen'in Türkiye'de ilk kez devetüyü kumaş üretildi Haber Merkezi Aksu'nun Çerkezköy'de kurduğu yeni tesislerinde Türkiye'de ilk kez deve tuyü hammaddesinden hakiki "Camel's Hair" (deve tüyü) kumaş imal edildi. Üretim, Türk kumaşçılığında önemli bir aşama olarak kabul ediliyor. Bakırköy ve Çerkezköy'de iki fabrikası bulunan Aksu'nun bu tesislerinde 2350 kisiye iş imkânı sağlanıyor. ABD ve Ortadoğu ülkelerine yapılan kumaş, iplik ve battaniye dışsatımımn bu yıl 12 milyon ABD Doları'na ulaşması bekleniyor. SİMAVİ VAKFI ÖDÜLLERİ / 009 MİM4RL1K VE KEST DİJZEMEME lıısanlarııı girmeye korktukları yer, turizmin merkezi halme geldi ŞENAY KALKAN "Simavi Vakfı 1984 Mimariık ve Kent Düzenleme Ödülü " n ü Altuğ ve Betaruz Çinici'yle paylaşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm Bankası Genel Müdürlüğu Antalya Renovasyon Burosu mimarları Nihat Güney, Sadık Mercangöz, İbrahiın Bostanoğlu ve Mühendisi Varol Yayla, çalışmalarının ikinci kez ödullendirilmesinden çok mutlu olduklarını söylüyorlar. Daha önce de Uluslararası Turizm Gazetecileri ve Yazarian Federasyonu (FİJET) tarafından "Alün Elma"yla odüllendirilen "Antalya Kaleiçi Yat Limanı Eğlence Merkezi Renovasyonu"nu gerçekleştiren Antalya Renovasyon Bürosu mimarları ve mühendisleri. "Türkiye'de bugüne kadar birçok yapı restore edildi ama çoğu, kıyıda köşede kaldı. Bizim başanmızın ödüllendirilmesi bu alanda yapılacak öteki çalışmalara da öncü ve örnek olacaktır" diyorlar. Antalya Kaleiçi 196768 yıllarında korumaya alındı. 1972'de sit alanı olarak belirlenen yaklaşık 42 hektarhk bölge, 1973'te Turizm Bankası'na verildi. 1974'te bölgedeki kamulaştırma sona erdikten sonra da çalışmalara başlandı. Yaklaşık 120 yapı onarıldı ve geçen yıl işletmeye açıldı. Hediyelik eşya, halı, kilim satan dükkânlardan, postahanesine kadar her türlü gereksinimi karşılayacak şekilde düzenlenen ve bir yat limanını da içeren bölge için 506 milyon lira harcandı. Öu başanlı çalışrnayı gerçekleştiren Antalya Renovasyon Bürosu elemanları, "Böylece, bir zamanlar insanlann girmeye korktuklan bölge gerçek bir turizm merkezi baline geldi" diyerek amaçlanru şöyle açıklıyorlar: "Bankamızın kuruluş amacında, öncü ve örnek olmak var. Bu çalışma, yok olmaya yüz tutmuş bir alanı, tarihi ve turistik önem taşıyan bir bölgeyi yalnızca korumaya değil, yeni işlevler kazandırmaya yönelikti. Türkiye'de turistik yatırımlar genellikle boş, bakir alaniara yapılır. Bu projeyle ilk olarak eski bir dokuya yatınm yapıldı ve hizmet verir nale getirildi." Bu çalışmayla eski binalan restore etmenin yeni bina yapmaktan daha pahalıya mal olduğu kanısım da yıktıklarını belirten yetkililer, "Çünkü barcanan parayı, restore edilen yapılar hizmete açıldıktan bir buçuk sene sonra amorti ettik. " diyorlar. Koruma altına alınıp, restorasyon çalışmalarının başlamasından bu yana birçok bakan ve genel müdur değişmesine karşın çahşmaları durdurulmayan projenin, ikinci aşamasında sur üstünde bulunan 19 eski Türk evinin restorasyonu yer ahyor. Yaklaşık bir milyar liraya mal olması bekJenen bu projeyle de eski Türk evleri 110 yatak kapasitesine ulaştırılacak. ÖDÜL ORTAĞ1DÖRTLÜ Simavi Vakfı Mimarhk ve Kent Düzenleme Ödülü 'nü AltuğBehruz Çinci'yle paylaşan Antalya Renovasyon Bürosu elemanlan bir arada (soidan): Y.Mimar tbrahim Bostanoğlu, Y.Mimar Sadık Mercangöz, Y.Mühendis Varol Yayla ve Y.Mimar Nihat Güney. SİMAVİ VAKFI ÖDÜLLERİ / EDEBİYAT Turgut Uyar: Toplumsal olaylar düşüncenin geüşimini engeUedi Kültür Servisi 1984 Sedat Sima\i Vakfı Edebiyat Ödülü'ne "Büyük Saat" adlı şiir kitabıyla Turgut Uyar değer görüldü. 1963'te Yeditepe Şiir ödülü'nü, 1982'de Necatigil Şiir Ödülu'nü kazanan Turgut Uyar'ın bu üçüncü şiir ödülü. Sanatçırun bir de Tomris Uyar'la biriikte 1975'te aldı& Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü var. Kendi deyimiyle " U ç buçuk ödül"ün de ortak yanlan hiçbirine sanatçının kendisinin katılmamış olması. Şöyle açıklıyor. Uyar: "Evet. Hiçbirine ben kaülmadım. Önerildim. Çünkü ödüllere karşı olmamakla biriikte, yazarlann ya da şairlerin odüle katılmaya zorlanmasına karsıyım. Bu, ödülkndirmekten çok, yarıştınnak oluyor. Özellikle yaşlanmış yazarlar için. Yaşlanmış bir yazan ödüle katılmaya zorlamak bence onur kıncı. Ben ödülleri ikiye ayınyorum. Birincisi yüreklendinne ve özendirme ödülü; bu, genç yazarlar için önemli. İkincisi değerlendirme daki göruşlerini açıklarken söze "Şiir bir kişilik işidir" diyerek giriyor: "Bu, öteki sanatçılar için de söz konusn, ama şiir özellikle kişilik işidir. Örnegin Orhan Veli, Nâam Hikmet getirdikleri kurallaria değil, kişilikleriyle bir şiir geliştirmişlerdir. Genç kuşak kızacak, ama 1968'lerden bu yana yazılan şiirde, çevresini etkileyecek bir kişilik yok. Ben göremedim. Şiir, bir etkileşim sanatıdır. Çok iyi bir şair çıkınca yeni bir şiir atmosferini de oluşturur. Bunun içinden başka şairler kendi kişilikleri doğnıltusunda kendilerine bir yer edinirler. Aslında hiçbir genç şair tek tek kötü değil, ama bir şiir doğrultusu da yok bugün." Turgut Uyar, 1970'Ierden sonra döneme damgasını vuracak kadar güçlü şiirlerin, şairlerin çıkmamasını o tarihten bu yana yaşanan toplumsal olaylara bağlıyor. "Toplumsal olaylar, Türkiye'de düşüncenin rahatça gelişmesine olanak vermeyecek boyuîlara ulaştı" diyor. YA İ5TE BÖYLZ COCUKLAR. R rJÇE GEÇ.Î RDIK Turgut Uyar ödülü; bu da, yaşlı yazarlar için anlamlı ve önemli. Bu, odüllendinne biçimine ilişkin bir ayrım. Ödiilün işlevi de bence iki türlü. Birincisi ödül olarak verilen para, ikincisi ödül alan kitabın çok basıp satması. Her ikisinde de yazar bir, iki hatta beş yıl geçim derdine düşmeden, daha rahat çalışma olanağına kavuşur." Turgut Ujar, şiırın ülkemizde nereden nereye geldiği konusun L İsmail Gülgeç