Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER nın ılk 60 yılındakı önemlı ıç ve dış sorunlan konu aldı tstanbul Ünıversıtesı'nden Prof llterTuran T C 'nın polıtık değışımını ve anavasal düzenını gözden gecırdı Turan, özellıkle geçen 60 yıldakı çok partılı polıtıkanın başarısızlığı nedenlerı uzerınde durdu Bu nedenlen dört noktada topladı (1) Devletın bıreyler uzerınde sınırsız ustunlüğu, (2) Sosyal sorunların çuzumunün tümuyle polıtıkaya bağlanması ve pıyasa mekanızmasının çok ender devreye sokulması, (3) Polıtıkada belırlı sosval gruplann, özellıkle burokrasının aşın söz sahıbı olması ve (4) Polıtık ıktıdardan uzak kalmanın malıyetının çok buyuk gorulmesı ve polıtıkada adam kayırmanın çok aşın hale gelmesı Turan, konusmasının sonunda, bu dort ana unsurun kısa vadede gerek kurumsal, gerekse anayasal özlemlerle kolay kola> ortadan kaldınlamayacağını vurguladı lkıncı konuşmacı, ABD'nın Mıchıgan Unıversıtesı'nden John Kolars Turkıye'deki bölgesel göç hareketlerının ılgınç bır sosyoekonomık analızını yaptı Üçuncu konuşmacı ABD Dışışlerı Bakanlığı uzmanlarından George Harrıs, Turkıye'mn II Dunya Savaşı'ndan sonrakı dış polıtıkasını, özellıkie ABD ıle olan ılışkılerını gözden geçırdı Turkıye'mn çok taraflı dış polıtıkasının gıttıkçe olgunlaştığını belırten Harrıs, ABD'nın bundan sonra Türkiye ıle olan ılışkilerınde eskısınegöre daha duyarlı, uzak görüşlü ve dıkkatlı davranmasının gerektığını dıle getırdı TÜRKİYE EKONOMtSt Kongre'nin uçuncu genel oturumu, Prof O Okyar'ın başkan lığında Turkıye ekonomısındekı 1980'den öncekı ıçe dönük, mudahalecı polıtıkalarla, 24 Ocak 1980'den sonrakı dışa dönuk, pıyasa mekanızmasına dayalı polıtıkalar arasındakı farklar uzerıne eğıldı Ilk konuşmacı TelAvıv Unıversıtesı'nden Prof Z Y Hershlag, Türkıye'nın 1961'den sonrakı planlı ekonomı dönemını ınceledı Hershlag, Turkıye'de planlamanın başanlı uygulanmadığını öne sürdu Özellıkle gelır dağılımının gıderek bozulmasının, ışsızlığın sureklı artışının ve dış ödemeler açıklarının en sonunda Turkıye'yı uluslararası ıfiasın eşığıne getırmesınm planlamanın başarısız uygulandığını açıkça kaı.uladığını söyledı. lkıncı konuşmacı olarak ben, Asım Erdılek, 24 Ocak 1980 kararlarının sebeplennı, uygulanmalannı ve 1983 ortasına kadar verdığı sonuçları değerlendırdım özetle neden 24 Ocak kararlannın daha öncekı lıberalleşme deneyımlerı gıbı başarısızlığa uğradığını ve ekonomıdekı gereklı yapısal değışıklıklerın hem burokrası hem de ozel kesım engellerını aşamadığını ırdeledım. Kongre'nin dördüncu genel oturumu ıse, Prof Inalcık'ın başkanlığındakı OsmanlıBızans ılışkılennı konu aldı Sunulan uç bıldırıde, lstanbul'un fethınden öncekı yuzyılda Bızans uzennde kı Osmanîı etkılennın bırçok alanlarda, orneğın finans ve yönetıcılık sıstemlerınde, kuvvetb olmasının nedenlen uzennde duruldu Kongrenın genel olmayan otunımlannda çeşıtlı ve bazılan çok ılgınç konularda tam 57 bıldırı sunuldu Bu oturumlarda 20 yuzyıl Türkiye tanhı, Turkıye'de kadın ve toplum; aydın hareketlen; Osmanlı devletının tıcan ılışkılerı, Osmanlı yönetımı altındakı Arap ve Balkan ülkelen gıbı konular tartışıldı Kongre'nin göze batan en büyuk eksığı, sunulan bıldınlenn kongreden önce veya hıç olmazsa kongre suresınde çoğaltılıp katılanlara dağıtılmamasıydı Aynca, oturum başkanlannın ıvı seçılmemesı sonucu oturumların bırçoğu etkın yönetılmedı ve tartışmaya çok az zaman bırakıldı Bu kusurlanna rağmen, III Uluslararası Turkıye Ekonomik ve Sosyal Tanhı Kongresi oldukça başarılı geçtı Dıleğımız, Münih'te yapılacak IV kongresının en az Princeton Kongresi kadar başarılı olmasıdır 24 EYLÜL 1983 Türkiye Ekonomik ve Sosyal Tarihi Kongresi Princeton Üniversitesi'nde toplanan m . Uluslararası "Türkiye Ekonomik ve Sosyal Tarihi Kongresi" başanlı oldu. Kongreye 14 ülkeden gelen bilim adamlan katıldı ve 70 dolayında bildiri sunuldu. IV. Kongre'nin 1985'te Münih'te toplanması kararlaştınldı. PENCERE Avcıoğlu'nun Dediği... Doğan Avcıoğlu'nu ıkı aydan berı görmedım Bır cıddı amelıyat geçırdı Avcıoğlu, sonra belını doğrulttu, yenıden çalışma ya başladı, "Turklenn Tanhfnm altıncı kıtabını umarım kı yı. başına dek bıtırır • Doğan'ı neden andım? Çalışma odamın dört duvarı kıtaplıktır Kımı zaman odamda yalnızken (yapacak bır surü ışım de olsa) gelışıguzel kıtaplara bakmaya başlarım, bırısıne dokunur geçerım, otekını açıp ılk sayfalarına bır göz atarım, berıkını orta yennden okumaya başlanm, kımını gereksız bulup atarım, kımını ılk kez gormüşüm gıbı elıme alırım, nıtelığını kavramaya çalışınm Kıtaplar dunyasında rotasız bır yurüyuştür bu, bır tur avarelıktır, sezgılere bağlı bır gezıntıdır, neyın nerede bulunduğunu belleğe yazmak ıçın bır yaklaşımdır, keyıflı dakıkalardır bunlar Dun yağmurlu bır gündu Eylul yapraklarını, hazan bulutlarını, yağmur can sıkıntısını odamın pencerelerıne yığarken yine kıtaplara yöneldım, bellı belırsız bır ıcgüdusuyle elımı Uğur Mumcu'nun "Tüfek lcad OJdu" kıtabına uzattım, Doğan Avcıoğlu'nun önsözünu okumaya başladım 8 Ocak 1980'de Çamlıca'da yazılmış bu onsozden kımı satıriarı sızle bırhkte bır kez daha okuyalım "1980'ler ıçın bır kehanette buiunmadan şunu söyleyebılınz "Cıcı Demokrası 'nın enflasyona ve hovardaca dış borçlanmalara dayalı kolaylık ekonomısı ıflas etmıştır Buyuk çapta dış borçlanmalara artık olanak yoktur Tam tersıne 19801983 yıllarında 10 mılyar dolar borç ödemek gereklıdır Batılılar, sınırlı mıktarda borç vermek ıçın dahı, OECD kanalıyla, Guney Kore ve Brezriya tıpı bır kapıtalıst yola gırmeyı vazgeçılmez bır koşul saymaktadıriar Vferf» ve yabancı sermayeye ( ) dayalı bu "ıhracata yönetık açık pazar ekonomısı"nın ( ) dış polıtıkada bedelı Ortadoğu'da Batı'nm petrol bekçılığıdır Kaçımlmaz gıbı gözuken bu gıdışten kurtulmanm yofu, dış yardımlara hayır dıyerek 1919'lardan sonra olduğu gıbı, kendı gucümüzle emekten yana gerçek bır sanayıleşmeye yönelmektır Bu, ekonomik planda Sevr'ı yırtıp Lozan'ı kazanmak ıçın savaşmak demektır Ne var kı ıkincı yol, ılkınden çok daha zordur, çok daha zahmethdır Halktan yana bır ekonomik sıkı düzenın uzun sure uygulanmasım gerekttrır ( ) etkın guçler, Sevr ıle Lozan arasındakı geçışı zor Sırat Köprusunde bocalayan guçlerdır Sh rafı geçebılırler de, geçemıyebılırler de Kanımca, 198O'lı yıllarda tum yurtsevertenn ve başta en bılınçlt yurtseverlenn ılk ö& vı, ülkemızın Sırat köprüsunü aşmasına en buyuk katkıyı geu mektır Anarşı, terör, sıyasal lıberalızm, otontarızm sorunlan bu temel sorunun yanında çok küçük kalır Ve anarşı ve terörun ülke dışındakı en etkın kaynaklarının her alanda Sevri amaçladıklannı unutmamak gerekır" Kıtaplığımdakı gezıntıde aradığımı bulmuştum, unuttuğum bu yazıyı yenıden okuyunca Doğan'ı da andım 1980ın ılk ayında 24 Ocak Kararlan'ndan ıkı hafta önce yazılmış bu satırların vurguladığı gerceğı algılamaya çalışmalıyız Ekonomik anlamda Sevr'ı bır yana bırakalım, 1983 24 temmuzunda Lozan Antlaşmasının yıldönumünde Lozan'da toplanan küstahlar sıyasal Sevr'den söz açabılıyotiar, dünya kamuoyunu etkılıyebılıyorlar, Isvıçre'de "Araratızm" ortaya atılırken ve Sıyonızmın uluslararası gucu Ortadoğu harıtasını yenıden çızerken Turkıye'ye yonelık amaçlarını da açıkça dıle getırebılıyor, ABD, ülkemızı "petrol bekçılığı"ne zorluyor Ne var kı karamsarlığa duşmek ıçın nedenler bulunsa bıie karamsarlığa duşemeyız Turkıye'mn tarıhsel deneyımlerıyle toplumsal bırıkımlen, sanıldığından çok daha buyuk bır gücu vurgular Ulusal bılınctmız bır sure ıçın Ay tutulmasına uğramış gıbı golgelense de sırası geldığınde ışıl ışıl partamasını bılır Daralan dış çemberı elbırtığıyle kırmak zorundaytz Evet, "anarşı, terör, sıyasal lıberalızm, otontanzm sorunlan bu temel sorunun yanında çok küçuk kalıyor" Prof. Dr. ASIM ERDİLEK, III Uluslararası Türkıve Ekonomik ve Sosyal Tanhı Kongresi 24 ağustos 1983'te ABD'nın Pnnceton Ünıversıtesı'nde yapıldı 14 ülkeden sosyal bılımcılenn katıldığı kongreyı, Princeton Yakm Doğu Incelemelerı Bölumu öğretım üyelerınden Profesöı Bernard Lewıs düzenledı ve yörıettı Kongrelerden I 'sı temmuz 1978'de Ankara'da, II 'sı temmuz 1980'de Strassbourg'ta yapılmışü IV. kongrtnın 1985'te Munıh'te yapılması kararlaştınlmış bulunuyor Uluslararası Turkıye Ekonomik ve Sosyal Tanhı Kongresi önerısı ılkflnceABD'nın Chıcago Ünıversıtesı öğretım üyesı ve Osmanlı Tarıhçısı Profesör Halıl Inalcık tarafından yapılmıştı Bu önerıyı benımseyıp I kongreyı Ankara'da Profesör Emel Dogramacı ve Profesör Osman Case Western Reserve Ünl Dığer konuşmacı, Prof O. Okyar, Türkıye'nm ekonomik durumundakı son gelışmelerı konu aldı Okyar, Turkıye'mn ekonomik sıstemının Cumhurıyet'ın kunıluşundan ben bır karma ekonomı olduğunu, fakat bu sıstemın aşın devlet mudahalesıne uğradığından sureklı başanlı olamadığını ılerı surdü Okyar 24 Ocak kararlarının aslında Turkıye ıçın buyuk bır yenılık sayılmaması gerektığını, lıberal ekonomıyı Ataturk'un 19231929'da gerçekleştırmek ıstedıgV nı, fakat sonunda Buyuk Dünya Buhranı yuzunden devletçılığe başvurduğunu savundu ALTMIŞ YILIN fÇ VE DIŞ SORUNLARI Kongre'nin ıkincı genel oturumu, ABD'nın Wısconsın Ünıversıtesı Tarıh Bölumu'nden Prof Kemal Karpat'ın başkanlığında, Türkiye Cumhurıyetı' Okyar gerçekleştırmışlerdi. Princeton'dakı III kongrede uç gun ıçınde 4'u genel 19 otu rum yer aldı Genel oturumlardan ılkınde Inalcık, Osmanlı ıdarecı kadrosunun ekonomik rolu uzerınde konuştu llerıye surduğü ılgınç tezde, Osmanlı yönetıcı kadrosunun öncelen sanıldığı gıbı tembel ve sömürucu olmadığıru, aksıne, özellıkle uzun mesafelı tıcaret faalıyetlerınden bınktırdığı sermayeyı uretken alanlara aktardığını vurguladı Inalak'a göre, bu uretken alanlann başında tarıma yenı toprak kazandınlması, bu topraklann sulanması ıçın baraj ve kanaJların ınşa edılmesı gelıyordu lnalcık aynca, Osmanlı yönetıa sınıfının vakıf kurulmasında dığer sınıflann önunde yer aldığını bebrttı Bu tez, oturuma katılan 50'den faz la bılım adam arasında tartışıldı ARADABIR 1984 Bütçesi Üzerine 6 Kasım'da yapılacak seçımler düşunulerek 1984 yılı Butçe tasansının 21 eylul1983 tarıhıne kadar Bakanlar Kurulu'nca Danışma Meclısı ne sunulacağı gazetelerde yer almıstı Danışma Meclısı ButçePtan Komısyonu Sayın Başkani butçe tasansının 21 eylule kadar Danışma Meclısfne verılmesı halmde, 13 ekımden sonra propaganda faalıyetlennın başlaması nedenıyle Danışma Meclısı uyelerının buyuk çoğunluğunun seçım bölgetenne dağılmaları nedenıyle Meclıs'ın toplanmasının çok guç olduğunu soylemışttr 11 mayıs 1983 tarıhlı 18044 sayılı Resmı Gazete'de 1984 bütçesıyle ılgılı olarak Başbakanlığm bır genelgesı yayınlanmıştır Genelgenın adı '1984 Malî Yılı Bütçe Çağırısı' dır Basbakanlık bu genelgesınde genel butçeye dahıl daırelerle katma butçelı ıdarelerın 1984 yıfi butçe hedeflennı genelgede açıklanan ılke ve hedefler doğrultusunda hazırlayarak temmuz 1983 ayı sonuna kadar Malıye Bakanlığı na gondermelerını ıstemıstı 1984 yılı, 5 Beş Yıllık Kalkınma Planı nın ılk uygulama yılıdır Oysa, kalkınma planının ve 1984 yılı programının hazırlanması gelecek yıla ertelenmıştır Sayın Malıye Bakanı 8 eylül 1983 gunlu gazetelere gore 1984 yılı bütçesi ıçın, "Bu yıl butçe plansız ve programsız olarak yapıldı Ama bu zorunlu oldu " demıştır Bütçenın kalkınma planlarında, yıllık programlarda ve hukumet programlarında yer alan hedeflere ulasılmasında kullanılan en önemlı ve etkılı malî polıtıka araçlarından bırı olduğuna şuphe yoktur 1984 butçesını 6 Kasım seçımlerınden sonra ışbaşına gelecek olan hukümet uygulayacaktır Yenı hukümetın programı ve 1984 yılında yenı hukumet tarafından yapılacak kalkınma planı ıle butçe nasıl uyum sağlayacaktır? Başbakanlık genelgesınde yatırımlardan genel olarak 1984'te tamamlanıp uretıme geçebılecek projelere enerjı yatırımlarına, bunlardan özellıkle ozkaynaklarımtza dayalı termık ve hıdrolık santral projelerıne, ulaştırma, haberleşme ve tarımsal altyapı başta olmak uzere obur altyapı yatırımlarına, dış fınansmanı sağlanmış projelere, ıhracatın ve dövız gelırlerının arttınlmasına katkıda bulunan yatırımlara öncelık ve onem verıleceğı açıklanmıştır 8 eylül 1983 günlü bır gazete haberınde de bu yıl bütçenın önemlı bır ozellığı 1984 ıçın yatırım projelerıyle ılgılı herhangı bır yenı ödeneğın ayrılmamış olması şeklındekı açıklama, qenelqedekı hedefe uyulduğunu göstermektedır Ayrıca, transfer harcamalannda 1984 yılında KIT'lerın 'Genel Yatırım ve Fınansman Programı çerçevesınde gercekleştıreceklen yatırımlannı kendı oz kaynakları ıle karşılamaları ılkesı benımseneceğınden konsolıde butçeden KIT yatırımlarının fınansmanı ıçın ayrılacak mıktarın asgarı olçuye ındırılmesı duşunulmüş olduğundan, butçede transfer harcamalarına KIT yatırımları ıçın ona göre odenek ayrılmış olacaktır Maaşlara zam konusuna gelıace Her yıl butçe hazırlanırken, meclıslerde goruşulurken gunlerce devlet personelıne yapılacak ucret zammı tartışılmakta ve onerıler ılerı surulmektedır Bu yıl butçesının kesın olarak gıder ve gelır tahmınlerı ve bütçe açığı hakkındakı olası rakamlar açıklanmadan memurlara yuzde 20 + 1500 TL öngorulduğu ortaya atılmıştır Öngorulen rakamın, Yuksek Hakem Kurulu'nun tşçılere 1984 yılında uygulanacağını açıkladığı rakamın koşutu olduğu kuşkusuzdur Böylece çalışan kesımde memurtaria ışçıler arasında zamda fark olmamış olacaktır Yuksek Hakem Kurulu nun önerdığı ve ılk planda Malıyece benımseneceğı olası gorulen zam oranı düşüktur ve enflasyon hızının altındadır Kanımızca, bu yılkı butçede devlet personelıne yapılacak zammın oranı varsayımlı enflasyon oranının yuzde 2030 arasında belırlenecek rakama uygun olarak saptanacak ve gelır vergısı oranı da 1984 yılında yuzde 36'dan yuzde 30'a duşurulurse, bu yuzden oluşan yuzde 6'lık fark da zamda dıkkate alınacaktır Esasen, az görülse de, yapılacak yuzde 2025'lık bır zammın devlet butçesındekı ağırlıgı ortadadır Ancak şu gerçek de önemlıdır 1983 yılı ıçın esas alınan varsayımlı enflasyon hızı yuzde 20'ye gore yapılan ucret zammı uygulandığında yetersız kalmış, gun geçtıkçe erıyıp gıtmıştır Vergı reformu yapılamadıkça ve vergı dışı kazançlar önlenemedığı surece her yıl gıderı artan ve sosyal fonksıyonu ağırlaşan devletın fıyat artışlarının üzerınde zam yapması gerçekten zordur Bugun gerçekten enflasyon hızı yuzde 30'un uzerındedır ve artma ıstıdadındadır Buna göre, 1984 yılı ıçın yapılacak/yapılması gereken zammın yuzde 40'larda olması gerekır Oysa bütçenın bu yükü kaldıramayacağı bellıdır Demek kı yeterlı ölçüde zam yapılamayacağına göre, bu konuda vatandaşa durumu acıkça anlatmaktan başka çare yoktur Ve boylece de varsayımlı enflasyon hızından vazgeçılebılır Geçen yıl Iktısat Fakultesının hocalarından Prof F Neumark Istanbul'a geldığınde enflasyon hızının yuzde 25 olduğu söylenıyordu, ama Sayın Profesör enflasyon hızının o zaman yuzde 5055'lerde olduğunu söylemıştı Sayın Malıye Bakanı'nın açıklamasına gore,' bu yıl plansız ve programsız olarak " yapıldığı soylenılen butce tasarısından vazgeçıp uç aylık geçıcı bır butce yapılması, secımlerden sonra kurulacak yenı hukumetın hukumet programında açıklayacağı ekonomik ve malî goruşlere gore tercıhlerını ortaya koyması, devlet personelıne yapılacak aylık zammı ıle sosyal yardımlarının yenı mıktarının belırlenmesının yenı hukumetçe yapılması yatırımlar konusunda yenı hukumetın göruşlerının bütçeye aktarılması gerekmekte ıse de, zamanın yetersızlığı sebebıyle, secımlerden sonra Meclıs Başkanlık Dıvanı'nın teşkılı ve çalışmaya başlaması, hukumetın teşkılı ve programının hazırlanmasına olanak gorulememektedır Kaldı kı, seçımlere katılma hakkını kazanan 3 partının ekonomik goruş ve felsefelenyle ışbaşındakı hukumetın ekonomik goruşlerı arasında temelde buyuk bır ayrıcahk gozlemlenmedığınden 1984 malî yılı butçe kanun tasarısının bugun Malıyece hazırlanacak şeklıyle yasalaşması ve 1984 yılı ıçınde butcenın yatırımlar bölumu tekrar gözden geçırılerek yenı olanaklar belırırse bunların yatırımlara tahsısı yerınde olur NOT Buyazı Butçe Yasa Tasansı'nın Danışma Meclısı'ne sunulmasından önce yazılmıştır BİLIM/TEKNİK YÖNETEN ÖMER GÜZEL MEHMET ALİ TUNABOYLU tktisatçı Bankacı Yeryüzü çevresinde dönen 5000 uydu Uzay Mekığı Challenger'ın son uçuşunda uzaya taşıdığı haberleşme uydusu, yuzyılımızın son ceyreğınde uzay teknolojısının hangı noktaya geldığını gösteren ılgınç bır kanıttır însan yapısı ılk uydu, Sovyetler Bırlığı'nın 1957 yılında uzaya gönderdığı Sputnık ıdı Bu uydu, haber ıletıcı devrelerı 21 gun sonra bozuluncaya kadar yeryuzüne uzavdan sınyaller gönderdı 30 ağustos 1983 tarıhınde, uzay mekığı ıle yaptığı 12 saatlık yolculuk sonunda vörungesıne oturan Hındıstan haberleşme uydusu, uzay teknolojısınde varılan son noktayı sımgelemektedır Bu uydu aracılığıyla, Hındıstan'ın kuçuk kasabalanndan dunya televızyon programlarını ızleme olanağı doğmakta, telefon göruşmelennde buyuk rahatlık sağlanılmakta, sıklon fırtmalan hakkında erken uyarı almabılmekte ve benzerı bırçok >enı olanaklar sağlanılmakta Son uydu ıle bırhkte yeryuzu çevresinde dönen yaklaşık 5000 uydunun varlığından söz edebılırız Bu uydular yardımıyla yeryüzü maden yatakları saptanmakta, gemılere kılavuzluk edılmekte, casusluk faalıyetlerı sur durulmekte, rotasım şaşırmış uçak ve gemılere yardımcı olunmakta ABD'de 11 mılyar dolarhk yenı bır endustrı gelışmesıne neden olan yenı haberleşme "kuşlarT'nın en ılgınç özellıklerı yeryüzunden göndenlen sınyallerı yıne ıstenılen yerlere, yeryüzune yansıtabılmelen Böylece aracısız telefon göruşmelerı ve teloizyon yayınları mumkun olabılmekte, dunyanın ötekı ucundakı bır komputer, bır başkası ıle ıletışım kurabıimekte, ulkesınden çok uzaklarda olan bır kımse ıstedığı anda banka hesabından arzu ettığı mıktar parayı çekebılmekte, hatta VVashıngton ıle Moskova arasındakı kırmızı telefon ıçın bıle bu uydulardan yararlanılmakta 1986 yılında yörüngeye oturtulacak bır Amenkan uydusu aynı anda 33 000 telefon konuşmasını ıletebılecek ve dört kanal•dan renklı televızyon yayını yapabılecek Bu kapasıte 1965 yılında uzaya atılan ılk telekomünıkasyon uydusunun kapasıtesının 100 katı olacak Yeryuzunden yaklaşık 35 000 km uzaklıktakı bır yörunge üzerınde uydulann çoğunluğu bulunmakta Sayısal olarak ulaşılan buyuk rakamlar sonucu doğal olarak bu uydular arasında zaman zaman ıletışım kanşıklıkları meydana gelmekte Fakat hıçbır ülke bu nedenle yenı uydular göndermekten vazgeçmıyor Gelecek 10 yıl ıçerisınde ABD'nın uzay mekığı aracılığıyla 200 yenı uyduyu fırlatacağı beklenmekte Avrupa ülkelerı, Japonya ve Sovyetler Bırlıği de daha yuzlercesını uzaya göndermeyı planlıyorlar Kıızey Kutbu'nda "video arkeoloji" Yırmı bırıncı yuzyıhn teknolojısı ondokuzuncu yuzyılın hıkâyelenyle bır araya gelıyor Yer yuzu kuresının en kuzey noktasında meydana gelmış olan denız kazasında batan Breadalbane gemısının kalıntılarının araştırılmasında bılımsel araştırma lann teknoiojıye buyuk katkılan dokunmaktadır Kanadalı bır araştırma ekıbı Sir John Franklin'ın 1853 yılındakı kuzey kutbu araştırma gezısı sırasında batan gemısını bulabılmek ıçın kutup bölgesınde buzlann aitında 100 metre derınlığıne dalışlar yapıyor Araştır macılar 1980 yılında batık gemının yerını uitrasenık dalgalarla saptadılar Geçen uç yıl ıçensınde buz tabakasımn aitında nasıl dalış yapacaklarını araştırdılar Yırmı kışılık araştırma ekıbı gemı kalıntısının bulunduğu noktada buzlar üzerınde kamp kurdu Ortam ısısının20°C olduğu koşullarda çalışmaya başlanıldı Bu ekıpte yer alan en önemlı ıkı unsurdan bmsı yenı dalış gıysılen, dığerı de kamera taşıyabılen bır robot Dalış gıysılerının ozel lığı mınyatur bır denızaltı gemısı özellıklennı taşıması, robotun sağladığı kolaylık ıse çok soğuk ve derın sulara ınsansız dalışlar yaparak su altındakı konumun saptanabılır oiması Uzun suren ve masraflı çabalar sonunda gelıştınlen robot 3 ton ağırlığında olup uzaktan kumanda edılebılmekte Bılım adamları bu robot yardımıyla yenı bır olgunun ortaya çıktığını, 'Video Arkeoloji' olgusunu tartışıyorlar Gerçek Arkeologlar ellerındekı monıtörlerle masalannda otururken kameralı robot onlara sualtındakılerı tanıtı>or Bu teknıkle su aitında batık gemının çok guzel ve net göruntulerı elde edıldı Fotografik göruntulerın alınması vanı sıra yeteneklı robot batık gemının bazı parçalarını da yeryuzüne çıkardı Dalış görevlılerının kullandıkları yenı gıysıler ıse 700 kg ağırlığında olup 'kuçuk denızaltı'dıye adlandırılıyor Kutuplardakı olağanustu doğa koşuliarı aitında dalış yapabılmek ancak bu gıysılerın yardımıyla mumkun oluyor Suyun 700 metre derın lığınde rahatlıkla ellerını ve ayaklarını kullanabılen dalgıçlar ıç basıncı sureklı yeryüzu koşullarına ayarlanan gıysıler ıçensınde vurgun yeme tehlıkesı ıle de karşılaşmıyorlar Doğal olarak bu kadar geiışmış olanaklarla donatılmış bır gıysının malıyetı de özellıklerıyle orantıh olacak Denız dıbı arastırmacıhğında yenı bır dönemı başlatan bu gıysının malıyet fıyatı 500 mılyar TL. Kanada'nın çeşıtlı petrol fırmalan bu araştırmalara bıiyuk ılgı duydu Olayın onlan ılgılendıren yönü Arkeolojık bulgulardan çok, denız altındakı zengın petrol yataklarının araştırılması ve yeryuzüne çıkartılabılmesı Ilerı duzeyde endustnleşmış toplumlarda bıl ı msel araştırma ıle onun sonucunda elde edılenlerın endustnyel kazanımlara donuşebılırlığı buyuk önem taşımakta Bu nedenle de bır çok tıcarı fırma söz konusu araştırma gıderlerıne katkılarda bulundu Yırmı bırıncı yuzyıl teknolojısıyle yapılan araştırmalar ve elde edılen sonuçlar kutuplar bölgesını oldukca ılgı çekıcı bır alan hahne getırıyor Bir kan faktörü sentetik olarak üretildi Kanın pıhtılasmasında önemlı bır görev üstlenen ve Faktör IX ad)>la anılan madde, bır Fransız genetık muhendıslık firması tarafından ılk kez uretıldı Sözkonusu kan faktörünün eksıklığınde ortaya çıkan bazı hemofilık hastalıklann (kanın pıhtılaşmaması) daha kolay ve ucuz bır bıçımde tedavısı mumkun oidu Ilk kez Fransız firması "Transgene" tarafından başanlan uretım, tngılız ve Amenkan fırmaları tarafından da denenmekte Hemofılık hastalann % 10'unda yalnızca faktör IX eksıklığı sözkonusu ıken dığerlennde tedavı ıçın faktör VIII adı verılen ıkincı unsunın da eklenmesı gerekmekte BAYRAMPAŞA CEZAEVİ İŞYURDU MÜMESSİLLİCİ'NDEN 1 Cezaevımız ışyurdu klasık ekmek fırını şartnamesı gereğınc kapalı zarfla brıra fıyatı almak suretıyle ıhale edılerek tamır ettınle cektır 2 Bu ıhaleye aıt şartnameler cezaevımız lşyurdu Mudurlüğu'nden temın edılebılır 3 Bu ıhalenın geçıcı temınatı 500 000 TL 'dır 4 Tekhf mektupları en geç 30 9 1983 gunu saat 14 00'e kadar mudurıyet odasına verılmış olmalıdır 5 Teklıfler avnı gun saat 15 OO'de alenen açılacaktır 6 P T T ıle başvurular dıkkate alınmavacaktır 7 Mudurlüğumuz 2490 sayılı kanuna tabı değıldır Basın 24517 T.C. EYÜP 1. İCRA MEMURLUĞU'NDAN MENKÜL AÇIK ARTIRMA İLÂNI Sayı 1982/3951 Bır borçtan hacızlı ve aşağıda cıns, mıktar ve kıvmetlen yazılı mallar satışa çıkanlmışlır Bırıncı artırma 3 10 1983 Pazartesı günu saat 1414 20 arasında ALÎBEYKÖY'ü ESENTEPE TULUMBO SOK No 27'de yapılacak ve o gunu kıymetlerının %75'ıne ısteklı bulunmadığı lakdırde 4 10 1983 Salı gunü avnı yer ve saatte 2 artırma yapılarak ençok fiat verene satılacağı ve satış şartnamesının ıcra dosyasın dan gorülebıleceğı, masrafı verıldığı takdırde şartnamenın bır örneğınm ısteyene gönderılebılecegı, fazla bılgı almak ısleyenlerın vukanda >azılı dosya numarasıyla memurluğuna başvurmaları ılân olunur Muhammen Kıymelı Lıra Kuruş Adedı Cınsı (Mahiyeti ve önemlı nıleiıklerı 40000 00 1 Arçelık marka 13 5 ayaklı beyaz renklı buzdolabı 25000 00 I 1 adet 3'lu, 2 adet teklı koltuk takımı, 1 buyuk, 2 kuçük sehbası 10000 00 I Kütüphanelı dıvan, bej renklı 3000 00 1 Sarı renklı 3X2 m' ebadında hahfleks halı 10000 00 1 Aitı çekmecelı yanı aynaiı formıka portmemo 10000 00 1 Kütüphanelı dıvan >eşı! renklı 13500 00 3 parça evore perdelık, metresı 500 TL 'sı 27 metre 10800 00 3 parça tul perde metresı 400 TL 'sı 27 metre 10000 00 1 Oneon marka (Uğurgul) dıkış makınası 20000 00 I Tashıba marka pılü cerevanlı radyo teyp Basın 10056 İLÂN BAKIRKÖY 3 . SULH HUKUK HAKİMLİĞİNDEN ESAS NO: 1983/M1 KARAR NO: 1983/1074 Fatıh Şehremım Melekhatun Mah 125 kütük sırasında nüfusa kayıtlı Mehmet kızı 1331 doğumlu Şukruye özkay'ın hacır altına alınarak M K nun 369 maddesı geregınce aynı yerde nufusa kayıtlı oğlu 1943 doğumlu Zekenye oğlu Erol özkay'ın velayetı altına konulmasıoa 9 9 1983 larıhınde karar venldığı ılân olunur Basın 10057 İLAN KADIKÖY ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYI: 1982/506 Davacı Belgın Barak tarafından davalı, Manısa Salıhlı Namık Kemal Mahallesı, Zettın sok No, 14'te oturan ORHAN BARAN aleyhıne açılan boşanma davasında Davalı ORHAN BARAK'ın adresı meçhul olduğundan, yapılan ılanen teblıgata rağmen duruşmaya gelmedığınden, 7201 sayılı kanunun 28 mzamnamenın 46 maddelerı geregınce ıianen gıyap kararı teblığıne, bır mishasının bır ay muddetle raahkeme dıvanhanesıne talıkıne, ılanın yayın gununden ıtıbaren 15 gün sonra teblığ edılmış sayılacağından beş gun ıçınde gıyap kararına ıtıraz etmedığı ve duruşmanın bırakıldığı 11 II 1983 saat 9 00'da mahkemede hazır bulunmadığı takdırde gıyabında karar \enleceğı teblığ venne kaım olmak üzere ılan olunur 15 9 1983 Basın 10055 ERCİYES ÜNİVERStTESt SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ'NDEN Enstıtumuzun aşagıda belırtılen Anabılım Dallarında açılacak Yuksek Lısans ve Doktora Programlarına 1983/1984 öğretım yılı ıçın sınavla karşılannda göslerılen sayıda oğrencı alınacaktır ANABİLİM DALI Fızıksel Tıp ve Rehabılıtasyon V.UKSEK LİSANS 1 DOKTORA 1 ÎLÂN KIRŞEHİR ASLİYE 2. HUKUK HAKİMLİĞİNDEN Dosya No. 1982/255 Esas: 1983/120 Karar Davacı Hakkı Çetınol vekılı avukat Adıl Vahapoğlu tarafından davalı nüfus mudürlüjü aleyhıne açüan soy adı düzeltılmesı davasının yapılan yargılaması sonunda Istanbul Emınönu Cankurtaran mahallesı cılt 23, sayfa 187, hane 51 de sıcıl nufusa kayıtlı bu lunan Mehmet Kurt ve Bırdane' den olma 1337 D lu Hakkı Çetınol ıle eşı Rakıbe Çetınol'un yıne reşıt olmayan çocuklarımn Çetınol olan soy adlarının ıplalı ıle KURT olarak dUzeltıldığı bu soyadı değışıklığınden zarar gö renlerın ılân tanhınden ıtıbaren bır yıl ıçınde mahkememızın yukanda numarası yazılı dosyaya müracatları ılân olunur 26 8 1983 Basın 10030 l.E.T.T. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN İKARUS OTOBÜSLERİ İHTİYACI İÇİN, 40 TAKIM HAVA SOĞUTUCUSU TAMİR TAKIMI SATIN ALINACAKTIR. 1 Yukarıda yazılı malzemeler mektupla Tıat ve tekhf ısteme usu lu ıle ıhaleye çtkarılmış olup, şartnamede vazılı kanunı nısbetlere göre hesap edılecek temınatı ıhtıva eden tekhf mektupları 6 Ekım 1983 Perşembe gunu saat 15 00'e kadar Metrohan 4 ncu katta bulunan Levazım Müdurluğu, Taşıtlar Kısım Şeflığıne elden verılecektır 2 Bu ıse aıt şartnameler Levazım Müdurluğu Taşıtlar Kısım Şeflığınden bedelsız olarak alınabılır Basın 24658 Fızıksd Tıp ve Reha Yuksek Okulu Mezunlan ıle Tıp Fak mezunlan Fen Fak (Bıyolojı) ıle Tıp ve Veterıner Fak FızyolojıBıyofızık 1 mezunlan Fen Fak (Bıyolojı) mezunlan Tıbbı Bıyolojı 2 Fızıksel Tıp ve Reha Hemşırelık, Sağlık İdaresı ve Halk Sağlığı 5 2 Ev Ekonomısı Yuks Okul Tıp ve Veterıner Fak mezunlan 5 Tıp, Dış Hek Velerıner Hek Sağlık Bılımlen ve Fen Mıkrobıyolojı 3 Fak (Bıyolojı) mezunlan Yuksek lısans gıns sınavına kabul edılecek öğrencılenn lısans öğrenımı not ortalamasının tam notun en az a'o6O ı olması, Doktora ıçın öğrencının Yuksek lısans yapmış olmaları, lısans öğrenımı sırasında ders ortalamalarının tam notun en az ^ O ' ı olmasını gosteren belgeyı dılekçe ekınde 6/10/1983 Perşembe gunu mesaı bıtımıne kadar Rektörluk Oğrencı Işlen Mudurluğu'ne baş vurabılırler Doktora Bılım Sınavına Yabancı Dıl sınavında başarılı adaylar alınacaktır 7'JO/1983 saat 9 30'da YUKSEK LtSANS DOKTORA VE YABANCI DİL SINAV1 7/J0/1983 saat 9 30'da DOKTORA BİLİM SINAVI 7/J0/1983 saat 14 00'de Basın 24826 ISTANBUL 12. İCRA MEMURLUĞUNDAN MENKÜL SATIŞ İLÂNI Mahcuz olup satılmasına karar verııen 1 000 000 TL kıymetınde 34 AF 911 Plakah H Oto 1975 Model Fort 4 Kapılı rengı kırmızı Şase No 5 E133O85 Motor No 5 E 133 085 Teyp ve radyolu 1 Sa tışı 27/9/1983 gunu saat 12 30 12 45 arasında Lıman Cad Meydan Sok No 82 Sultanahmet tst adresınde yapılacaktır O gün verılecek bedel muammen kıymetm <?o75'nı bulmadığı takdırde 2 Satışı 28/9/1983 gunu avnı mahal ve saatle yapılarak en çok artırana ıhale edılecektır tellalıye ve ve ıhale karar pullan alıcıya aıt olup talıplılenn mahalınde bulunacak satış memuruna muracaalları ılan olunur Basın 10093