Katalog

3 TEMMUZ 1983 KÜLTÜRYAŞAM PAZAROYUN NEVZÂTERKMEN Konuştna eğitimi Aşağıdaki alıştırmalar, Suat Taşer'in "Konuşma Eğitimi" adlı kitabından (Türkiye İş BankasıKultür Yayınları) alındı. lşte böyle, iyi konuşabilmeyi öğrenmek için, önce anlamsız şeyler söylemek gerekiyor. Ama çok yararlı ve eğlenceli oluyor. Siz de deneyin. Ramazanda Rizeli Remzi rüküş Rümeysa'ya rastlamış da: Römorkör, riziko, rokoko, Ruhulkudüs, rüzgârgülü, nh, zırh, rehabilitasyon, rızk, rot, rop, rint, ring, ray, radyoaktivite ve Rab nedir diye sormuş. Jurnalcı Jale ile jeneratör Mujgân, Japonya'dan jilet, jet, jambon, jelâtin, jartiyer, jeton, jarse, Japongulü getirdiler. Paşa tası ile beş has tas kayısı hoşafı. Dadaylı dadımın Dudurgalı ı dudük delisi dedesi dıhne doladığı debdebeli dedim dedisiyle dırdınnı dilinden duşurup de bir kez olsun doya doya düden diyemeden, dudenin dallara Çizgiler: SEMİH POROY GÖZÜNEGÖZLÜK IMIK BUGAY » Ciddiyet DOLMUŞ ŞİNASİ N.BEBKER CUMfUjRİYET/5 Istanbul ter atma ve zaytflatna festivali INSANOGLUTUHAFTIR Plan!, Milli Eğitim Komisyonu rapor sözcüsü Adnan Orel Türk Dil Kurumu'nu çok sert bir biçimde eleştirdikten sonra şöyle demiş: ' Tasarıya, düimizin kurtuluş savaşının bir planı olarak bakıyorum." Biz ise, bir Acem ve Arap istilâsı planı olarak!... m ince sanat!... Değerli yazar Oktay Akbal Cumhuriyet Gazetesi'ndeki bir fıkrasına şu baş/ığı koymuş: ' Politika ince bir sanat mı?..." Politika ince bir sanat mı değil mi, onu pek bilemem ama, bildiğim bir şey varsa geçmişte birçok politikacının bunu argo anlamındaki biçiminde kullandığı muhakkak: "/nce Sanat!.." doldurduğu doyumluk yemişlerden doyasıya yiyemeden dan dünyadan goçup gitti. , sonra İşte size "Evirmece da gider öbür daireleri gezeriz. Çevirmece" turünden bir sözcük 6. Zaten kadıncağıza yılda bir oyunu: Aşağıda dokuz tümce hediye veriyorum; daha güzeli, var. Ilk tümcede bir sözcuk, daha zarifi yok mu bunun? öbür sekizinde ise ikişer sözcük Onun incecik saçlarına böyle bir eksik. Bu sözcüklerin harf sayıhiç ları, kısa çizgilerlebelirtiliyorBu yakışmaz ki! tümceleri tamamlayın. 7. Bir de gözlerindeki bağı çıkar İPUCU: A. Her tümcenin ek da, sik olan sozcuklerinin toplam bakalım; o zaman on ikiden vudokuz harfi, her tümcede ortak rursun belki... tır. Yalnız, her tümcede, bu 8. Haliç'e ne atmaz ki Kabzıharflerin yerleri değiştirilmiştir. mal Hayri zaman zaman! PatlıB. Birinci tümcede eksik olan can atar, domates atar, biber sozcüğun sözlukteki tanımı şöy atar, . Jedir: Perdeayaklılar sınıfından, !.. talıkla beslenen, gagası uzunca 9. Türlü yapmak için her türlü ve sivri bir deniz kuşu (PHA sebze hazır, Bir şey eksik yalnız. LACROCORAX). İşte bu ku Onun için sen Âhmet'i gonder şun Türkçe adındaki dokuz harf de ! anahtannız olsun. Ben bulamamıştım manavda bu 1. Nerelerdesin yahu sabah. gibi bir görunup bir ortadan çekiliyorsun! Mantar sorunu 2. Şu geçen : Koyiu çocuklar naMelahat, Kâzım, Veli, Ahsıl da kapışıyorlar atılan ^ met ve Fethi mantar toplamak gazeteleri! 3. Hasan Usta, önce yanm için kıra çıkmışlardı. Melahat, pençe vur; sonra altlarına yirmi öbürlerinden çok daha fazla veriyordu kendisini bu işe. şer Dört oğlana gelince, onlar çiı 4. Vallahi yeşilini gördum, mo menlerin üzerinde uzanmış, runu gördüm, alını, akını gör fıkralar anlatıyorlardı birbirlerine. Köye dönme zamanı gedum! ama hiç görmedim bugüne lince, Melahat 45 mantar toplamıştı; oğlanlarsa, hiç! dek! Matem sofrası mı bu? Ama, Melahat iyi yürekli bir 5. Beyim, inşaatımız şuracıkkızdı. "Köye döndüğümüzde ,t»; buyurun, once oradaki çok acayip kaçacak sizin hiç mantar toplamamış olmanız" Müşterek taraf Aşağıda on sözcük var. Bu diyerek oğlanlann her birisine bir miktar mantar verdi. Kensözcüklerin ortak bir yanı var. disinde hiç mantar kalmamıstı, Nedir? Köye dönerken Kâzım yolda 1. Mıne 6. Ses 2 mantar buldu; Ahmet de 2. Litre 7. Fil mantarlannın sayısını iki katı3. Lama 8. Dur na çıkardı. Veli ile Fethi ko 4. Su 9. Ana şuşarak dalgalarını geçmişler5. Daim 10. Son di gene; bu yüzden, Veli 2 mantarını, Fethi de mantarlaOrtak yan nnın yarısını düşürüp Aşağıda on sözcük var. Bu yitirmişlerdi. Köye vardıklarında, herkes sözcüklerin ortak bir yanı var kendi mantarlarını saydı oğ1. Ant 6. File lanlann her birisinde eşit sayı2. Fare 7. Hat da mantar vardı. 3. Define 8. Can Pekâlâ, Melahat bu dört oğ:«4. But 9. Bat v lanın her birisine kaçar mantar \ Dam 10. Hare vermisti? Tümce Ttimlemece Bu sıcakyaz günlerinde festival iyi oluyor. Hem çevremize ne sanat düşkünü insanlar olduğumuzu gösteriyor, hem de ter atıp zayıflıyoruz. Ben Festival başladığı günden beri sekiz kilo verdim. Karım altı. Valla saunadan iyi.. Fazla kilom var diye üzülmeyin. Alın bi bilet festivale gidin. Yalnız içeriye girmeden önce bi doktora görünün. Nabzınıza, tansiyonunuza baksın. Ne olur, ne olmaz. Siz bir de elektro çektirin. Konserlerde iyi ter atılıyor.. Kıpırdama yok. Öksürmek ayıp. Yakanız kapalı. Parça yavaşlayınca, kemanlarla birlikte bi sağa, bi sola yaylanmaya başhyorsunuz. Esneme geiiyor. Gözleriniz camlaşıyor. Anlar görünmek zorundasınız. tşaret parmağımzı şakağınıza koyacaksınız. Az sonra başınız önünüze düşüyor. Ter ensenizden kıçımza doğru şıp, şıp akıyor. Hızlı zayıflamak istiyorsanızfilm gösterilerini de kaçırmayın. Bilmediğiniz dilde, alt yazısız, çevirisiz olanlan daha iyi. Sıkıntıdan patlatıyor insam. Ama siz sıkıntılı görünmeyeceksiniz. Anlıyormuş gibi, dudaklarınızda hafıf bir gülümsemeyle perdeye bakacaksınız. Gözleriniz camlaşacak. Sulanıp, kaşınırsa daha da iyi. Arasıra gülümseyin. Bi yanlış yaparım diye korkmayın. Kulak misafiri olun. Bilenler bilmeyenlere alçak sesle anlatıyor. Ne olduğunu öğrenebilmek için herkes üstüste yığılıyor. Omuz, omuza itişerek şıkır, şıkır terliyor insan. Tiyatrolar dafena değil. Sahnedekilerle karşıhklı sıkılıp oflaya pof'laya ter atıyorsunuz. Yaz ortasında kavuklar, cübbeler, postlar içinde kıvramyor fukaralar. Onlara bakıp siz de kaşınmaya başlıyorsunuz. Sakal batıyor, kaftanın kürklü yakası ağzına giriyor. Eski padişahlar ne güzel konuşurlarmış. Hoş, siz de bu sıcakta o kavuğu başımza geçirseniz bak neler söylemeye başlarsınız. Bu festival beni inceltti. Sanat bu işte. Çarpıyor insam. Kendimi ruhen de incelmiş buluyorum. Kemerimi iki delik geriye aldım. Rezalet!... Trajık Kanunu tasarısınaan bir madde: ' Bıyık burarak yürüyen yayalara 300 lira ceza verilecek!" Yahu trafik kanunu mu çıkarıyorsunuz, zamparalık kanunu mu?.. Enflasyon!... Günaydın Gazetesi'nden bir başlık: " Avrupa enflasyona "DUR" dedi." biz, BUYUR ettikL. Ciddi sözler.., ŞAKİBBALKÎ • Eğri oturanın doğru tıraşı olur Lüküs Berber • Olmaya cihanda bir paralık sağlık gibi Dr. Süleyman • Korkunun ölüme faydast yoktur Aljred Hıtchock • Bir sağa bir sola kıvırma cicim Çamaşır Makinesi DUVARIILEMERDIVEN TAN ORAL YARISI YANDI YARISIGOLGEDE KALDI iki ruhlu Neclâ taksitle ya nıyor. Sabahlan kalkıyor, sigarayı yakıyor (sigara oruç bozmazjmış. Nikotini eldivenle tutarsan (Allah günah yazmazjmış... SİLAHSIZLANMA KONFERANS1NDA PATLAMA Dünyamızı nükleer silahlardan anndırmak için toplanan Silahsızlanma Konferansı sabırla suniuruluyor. Resimde genel ve kesin silahsızlanma uğruna konferansta kafa patlatan bir delege göruluyor. KALEMTIRAŞ FUAT ÖRER DERTBABASI VURAL S 0 Z E R Tabanı delik bir söyleşi. Merhaba Babacığım... Merhaba evladım, buyur! N'apıyosun Baba? Bir şey yapmıyorum; oturuyorum evladım. Rahatsız etmezsem, sizinle birkaç dakika konuşabilir miyim? Ben de konuşacak adam arıyorum evladım. Geç şöyle. Sağol Baba... Sen de sağol evladım. Nedir derdin, söyle bakalım? Taban hakkında beni aydınlatınanızı rica edecektim... van fiyatı vitrinde seyredilir yavrum. Pekii, taban tepmek nedir? Evladım o da başka. Taban tepmek, ayağını güm güm yere vurmak değildir. Bir insanın oradan oraya koşturmasına taban tepmek, denir. Yeni partilerin kurucuları koşturup duruyor!.. Şimdi, onlar, taban mı tepmiş oluyorlar? Hayır, onların yaptığına, tabanlan yağlamak denir yavrum. Yağlamak mı? Yağlamak, ovmenin mecazlı söylenişidir. Pohpolamak... Okkalamak... Okşamak gibi söyleyiş şekilleri de vardır. Düztaban kime denir? Düztabanlık uğursuzluk sayılır. Düztaban, bastığı yeri kurutur. Ot bitmez olur. Eskilerin kademsiz dedikleh... Bir de tabansız var! O ne demek? Bu deyimde, tabanla yürek eşdeğerde tutulmuştur. Tabansızlar yüreksiz olur. Korkak, ürkek olur. Höt desen, kaçar. Gazeteler otomobil veriyor.. Partilerin tabanı olur mu Baba? Dayalı, doşeli ev.. Milyonlar Olur, evladım. veriyor.. Ne iş yaparlar? Biraz da olup, bitenden haber Sırt üstü yatarlar, tavana bakarlar yav verseler! rum. Sen, tabanı olan bir parti kursan, simgesini ne koyardın Baba? Memleketin birinde kral, Devetabanı koyardım... huzuruna çıkarılan iki suçludan Neden? birini olume, otekini uzulmeye Evladım, deve, inatçı bir hayvandır. mahkum etmiş. Askerler hemen Deveyle parti tabanınm ne ilgisi var Ba adamlan bağlayıp huzurdan çıkmıslar. Yolda giderlerken biri ba? debelenip bağırmaya baslamış. Yavrum, parti tabanlan da inatçı olur. Karıştırmayın haaa! Asılacak Başlarına yıkılacağını bile bıle aynı tavanın olan ben değilim. Beni altında dururlar. Tatil nasıl yapılır? Dinlenerek yapılır. Hoş bir şeydir. Dar gelirliler de tatil yapabilir. Hiçbir sakıncası yoktur; iyi olur. Benzetmek gibi olmasın, kavun karpuz yata yata büyür derler ya da bu sava göre ayakta dolanan kavun ve karpuz büyüyemeyip kelek kalır demektir. Kelek kalmamak için tatil yapıp sırtüstü yatmak lâzımdır. İyi dinlenmek için de otellere motellere falan gidilir. Havuzlara denizlere girilir. Öteberiyi iki parmak örten mayo gibi şeyler giyerek "mal beyanCnda bulunulur. Önceden malını mülkünü göstermeyene sonra "Nereden buldun?" derler. "Hepsi senin mi?" derler. "Babadan mı kaldı, yolda mı buldun, gökten mi indi ulan?" derler. Gelirinin darlığı yüzünden gönlünü daraltan bir insan ne denli efendi olursa olsun bir yerden sonra sağa sola saldırıp yakaladığına diş atar. Pençe geçirir. Sonunda "Kurt Adam" olur. Her gece mehtaba karşı ulur. Çevreyi rahatsız eder. "Hoşt"tan "Kışt"tan anlamaz. Sokulana salar... Insanla bu biçimde hayvanlaşmamak için dinlenmeye önem vermeleri gerekir. Öğütlerimiz özellikle işçi ve memur gibi dar gelir/i geçinen numaracılaradır. Bu sınıf bir sürü para kazanır ama sürekli parasızlıktan yakınır. Kefenin cebi yoktur. Bu tarafta altın değerindeki liramız öbür tarafta beş para etmez. Tatil için verdiğimiz bunca öğüdü dinlemeye dar gelirli arkadaşlarımızm günden güne keseleri gibi herbir taraflarının dapdaracık olacağı âşikârdır. Daralan yerler de birgün "cart kaba kâğıt" gibi yırtılmaya mahkumdur. PAZARLIK TARIK GtNERSEL * IREUD'DA 'EGO,' " / D , " SUPEREGO" yoktur! * Keza, "bastırma, " "olum içgudusu," "ruyaların yorumu" yanlış çeviriler. •k Freud'a gore psikanalız tıp dalı değildi ve olmamalıydı. • treud Ingilizce'ye de yanlış çevrildi. • Gereklı not: Hıı bir şaka değildir. 3 Temmuz 1933 olun Bılerece ielıı ııııtı Almanya'ya verilıneıını ıstenıışiır. Aynı zat ıkı gıın sonra, Almanya'mn Hltıcın arazısini alnıası luzumundan bahsetmiştir. MnhaJ'ız giieiı bİKİklctvilerî İzınır 2 (a.a.) Memlekeı dahılınde lurneye çıkınış olun Mııhufız gucıı bısıkleıçılen dun ukşaın ıızerı şehnmıze çelmışlerdır. Bısıklelçıleı şehıı hududımdu l:mır spoırıı ve bısıklelçılen tarafımlan karşılunıniilurctır. Ünlüsüz ünlü sözler Aşağıda atasözleri ve deyimler var Ne var ki, bu sözleri oluşturan harfler arasında ünlü (sedalı) olanlar çıkanlmış. Bu atasozleriyle deyimleri bulun. I. Atasözleri: 1. LŞVRŞMSKLLDSTLKKNTRL. 2. DVBYKTRMBŞNBRŞKYDR. 3. BRKTRDKDVKKRMZ. II. Deyimler: 1. TBNTBNZT. 2. YGMRDNSLNNKPĞDNMŞ. 3. ÇÇNSĞMYR. Kavram Bulmaca Solda on ana kavram sözcüğü var. Sağda da on sözcük. Sağdaki sözcüklerin her birisini, soldaki ana kavram sözcüklerinden uygun olan birisiyle eşleştirin: AŞIRILIK kudüm BİR fabl CAN SIKINTISI el ÇALGI şoven DAİRE fırdolayı EDEBİYAT giderek FAZLA ferdiyet GELECEK balkıma HALK fütur IŞIK bir de (Çöziimleri 11. Sayfada) Aydınlatayım. Tavanın karşıtına taban derler, evladım. Tabanda oturur, tavanı seyrederiz. Yani, taban aşağıda, tavan yukarıda! Evet yavrum. Bu odada olduğu gibi. Odanın tabanım ele ahrsak, taban fiyatı ne anlama geiiyor? Yavrum, taban fiyatının odayla salonla ilgisi yoktur. O deyim, bir malın en düşükfiyatını belirtmek için söylenir. Örneğin, kirazın taban fiyatı olur, tavan fiyatı olur? Seyredilir mi? Sevkedilir. Kirazın taban fiyatı evde, ta JVe yapalım? STOP! SAVAŞ BtKE Evlilik, kadınerkek ortaklığıdır bir bakıma... Toplumsal yaşamm gereği ve koşulları sonucunda kadın ve erkek yaşamlanm birleştirırler. Her birleşmenin, her kurutuşun kısa bir adı olur genellikle.. Ve kadınerkek ortak kuruluşu olan evliliğin de kısaltılmış bir adı vardır bence.. Kadın'ın "kad"ı, erkeğin "er"i alınmış ve kısa adı konmuştur bu işin: Kader!... TARIHTE BUGUN Mümtaz Arıkan 1308'DB 8UGUN,K0L/l6AGı(ONYÜZBAŞÎ) NİYAZİ BEY,H.A&DULHAMİT'İH İSTlBOAr yÖN£TİMİN£ KARŞI İSYAN ETTİ. İTTİHAT VE TSRAKKİ ÜyESİ OLAN NİYAZİ BBY BU KURULUÇUN PA ONAYlNI ALARAK, 16O SADIK AOAMI İLE GESHE PE($İMOİ YUŞOSLAVYA'DA') PAĞLARA ÇJKM/Ş. TI.MEÇfZuTİYSriN tOjfZULMASf İÇİN g/)$,~ P//SAN #E£NELİ NİYAZt BU KONUDA YAL AI/2 DEĞİLD/ BİRKAÇ <SÛN SONRA, BİN BAÇI ENV£R BEY DE (SONRA EMVER PAŞA) İSyAM E0EC£/<rİR. ZO <SÜN SONfZA, İKINO MEÇRUT/YEr'lN İLANl İLE İSYAM BiTEC£K,RESNEU NlYAZİ, ENI/ER BEyce g/#li*T£ İ 'UNt/ANINI ALAO4KT/. 50 YIL ONCE Cumhuriyet Yeni ölçülerin tatbiki yaklaştı Ölçuler Kanunu'nun talbikatına onumuzdeki senentn ilk gununde başlanacaktır. tktisat Vekâletı, kanunun tatbikat hazırlıklarını yapmak ve tatbıkatını da idare etmek uzere bir teşkilata lüzum gorduğunden, yeni bir mudurıyet tesis edilmıştir. Ve ölçüler muduriyeti ismınde olan bu teşkilat temmuzun 15 'inden sonra faaliyete geçecektır. 15 temmuzdan itibaren her vilayette bırer ayarlar ve olçuler mudurü, bundan başka Ankara, Konya, Kastaınonu, Trabzon, Diyarbakır vılayellehyle cenup vılayetlennin birinde de bırer başmufettiş bulunacaktır. Almanya yeni arazi istiyor Pıafi 2 (a.a.) Sosyal demokrat bir gazetenın yazdtğına gore, Goz/ıtz'de soyledığı bu nutukta M. Bruker, Çekoslovakya'ya aiı 19331983 Arzuvu umumi Ozerine Sınema vıldızı DAGA ÇIKANRESNEU NIYAZIİ EVELYN HOLT Bu akşam TÜRK SıNEMASINDA tekrar A lisanlâ söylediği jarkılarına ifâveten Türkçe de tagannı edecektır. Yer.eriniu evvelden temin edrniz. Fiyatlar. 80 60 50 40 loca'ar: 35li 25'l kurus (4'78)