Katalog

Banjamin Farringtbn Çağdaş Yayınları Türk Ocağı Cad 39/41 Cağaloğlu Istanbul, 200 Lıra. DARVtfİH GERÇEGI Cumhuriyet 60. Yıl Sayı: 21151 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 17 Temmuz 1983 Pazar DEĞİŞEN DÜNYA DEGİŞEN DİL f. Macit Gökberk pları Türk Ocağı Cad. 39/41 'u tstanbul, 150 Lıra. Üvren: Türk milletinin abrı tükenmez değildir insan değerini herşeyin üstünde tutan, medeni alem için, emsali tarihin karanlık çağlannda bile görülmeyen bir yüzkarası haline UMKARA (Cumhuriyet Bti"önceki gün Brüksel'de alcak gelmiştir. Gerçekleşmesi imkansız boş u) Cumhurbaşkanı Kenan ça katledilen Idari Ataşemiz'den ren Orly Havaalanı'nda mey sonra dün de Paris Havaalanı hayaller peşinde koşan ve çeşitli la gelen Ermeni saldmsına nda meydana gelen ve her türlü adlar altında kadınerkek, kin bir mesaj yaymladı. Evren insanlık duygusundan yoksun çocukbüyük farkı gözetmeksiilinmelidir ki, Türk milletinin bombalı saldırı ile masum insan zin, caniyane eylemlerini sürdü>rı tükenmez değildir" dedi. lara karşı yöneltilen acımasız ren terörizmin, gittikçe yaygınlaEvren uluslararası terörizmle katliam zinciri tahammülü aşan şan ve müzminleşen bir illete dönüştüğü bir gerçektir. ıcadele etmek için tum ülke boyutlara erişmiştir. Şunu bilhassa vurgulamak isi "etkin ve sonuç ahcı işbirliErmeni terör örgütlerinin adele" çağırdığı açıklamasında ta birbirleriyle yanşırcasına üs terim ki, uluslararası terörizmin yle dedi lendikleri bu menfur saldırılar bir uzantısı olduğu şüphe götürmeyen Ermeni terörizminin, tnüsamaha gören bir yöntem haline gelmesinden zarar görmeyecek bir ülke yoktur. Nitekim son katliam da bu terörizmin günümüzdeki insanhğın başına ne denli bir bela haline geldiğini açıkça kanıtlamaktadır. Bu saldınları salt Türkiye'ye yönelik eylemler olarak görmek büyük bir tarihi yanılgı olacaktır. Bu itibarla bütün devletlerin, LBD Dışişleri Bakanhğı Yunan Başbakanının söz durumun vahametine eğilerek îrini yalanladı. Ankara ABDYunan anlaşmasının çok daha ciddi önlemler almak erçek içeriği konusunda bilgi sağlamaya çalışıyor. ve aralannda etkin bir işbirliğine gitmek hususunda azimli olnn karşılandığını açıklamasına marnaları halinde, süregelmekte »EDAT ERGtN karşılık, ABD Dışişleri Bakanhğı olan bu vahşetin toplumları topANKARA Yunanistan Yunan Başbakanı'nı yalanladı lumlara düşman etmek suretiy.şbakanı Andreas Papandreu've güvence verilmediğini öne le, uluslararası barış ve huzur orsürdü. Anlaşmaya taraf olan tamını da tamir kabul etmez bir un sonuçlandırılan üsler anlaşABD ve Yunanistan'ın Ankara biçimde zedeleyeceği aşikardır. ıasıyla ABD'nin yardımların karşısında farkh açıklamalar 0'a 7 oramna bağlanmasmı kaBu müsibetten hiçbir ülkenin yapmaları daha ilk günden çeli masun kalamayacağı vakıası karml ettiğini, Türkiye karşısında şik bir durum yarattı. stediği guvenceyi verdiğini acıkşısında Türkiye, bu alanda her aması Ankara'da tepkiyle karBu çelişkiye karşıhk, Papand türlü işbirliğine hazır olduğunu ,ılandı. reu'nun açıklaması yine de An her zaman ilan etmiş bir ülke Papandreu'nun üsler anlaş kara'da "hassasiyetle" karşüan olarak, bugün de, bütün ülkeleı\ası karşısında ABD'den yeri dı ve Dışişleri Bakanhğı'nı hare ri bir kere daha vakit geçirmektıe getirilmesini istediği koşulla kete geçirdi. Ankara, bu aşama sizin etkin ve sonuç ahcı işbirlida çelişik ifadeler karşısında ger ğine davet etmektedir. Bilinmeçek durumu öğrenmeye çahşı lidir ki, Türk milletinin sabrı tükenmez değildir. yor. Bununla birlikte, son gelişmeInsaf ve mesuliyet sahibi tüm ler karşısında, Ankara'daki siya insanlar için derin bir üzüntü ve sal çevrelerde Papandreu'nun infial kaynağı olan bu müessif açıklamasının doğru çıkmasının olay dolayısıyla, gerek Türk mil"Türkiye'yi hareket etmekte ser letine, gerek insanlık alemine best kılacağı" görüşü ağırhk ka geçmiş olsun der bu saldmlarda zanıyor. hayatlarını kaybeden masum inGerek önceki gün Ermeni te sanlara Tann'dan rahmet diler, yaralananlara acil şifa dilekleriSTELYO B E R B E R A K İ S ^ rörîstlerce Orly Havaalanı'nda mi sunarım!' gerçekleştirilen kanlı tedhis ey• ATtNA ABD ile Yunanis lemi, gerekse aynı gün PapandSosyal Demokrasi Partisi Getan arasında parafe edilen aske reu'nun üsler anlaşmasının pa nel Başkanı Cezmi Kartay, ri üsler anlaşmasının ABD'nin rafe edilmesinden sonra yaptığı "Türkiye Cumhuriyeti'nin gücü, Türkiye ile üç yıl önce imzaladı açıklamalar Dışişleri Bakanhğı'ğı üsler anlaşmasından bir iki ay nın hafta sonuna yoğun bir ça gereken cevabı ve cezayı vennenntı dışmda açıklanan verilere lışma temposuyla girmesine yol ye yetecek kadar büyüktür"dedi. göre önemli bir farkı bulun açtı. Kartay, Brüksel ve Orly saldımadığıanlaşılıyor. Dışişleri Bakanı tlter TürkYunanistan Başbakaru Andre men bayram için gittiği Bod rılan konusunda verdiği demeças Papandreu'nun açıkladığına rum'daki tatilini kısa keserek te şunları söyledi: göre, parafe edilen anlaşmanm (Arkası Sa. İL, Sü. 2'de) (Arkası Sa. 11., Sü. 6'da) süresi beş yılhktır. 29 mart 1980 tarihinde imzalanmış ve 1 şubat 1981 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanmış TürkAmerikan anlaşmasının 7. maddesinin 1. paragrafında "bu •nlaşma ve ona bağlı tamamla,ıcı anlaşmalar beş yü süreyle geçerli olacaktır" deniyOT. Bu durumda, "beş yıllık süre"nin Papandreu istediği için Yunan anlaşmasına konmuş olmayıp, ABD'nin son yıllarda imzaladıjiı üs anlasmalarının zamanına ilişkin genel bir ilke sayılması gerekiyor. Papandreu, "bölgedeki dengede (yani TürkYunan dengesinde) Yunanistan aleyhine bir (Arkası Sa. İL, Sü. 2'de) ımhurbaşkanı Kenan Evren, Türkiye'nin bugün bütün ülkeleri bir kere daha vakit geçirmeksizin rin ve sonuç ahcı işbirliğine davet ettiğini bildirdi. Fransa'da ilk kez tavır değişikliği ASALA saldırısmda ölenlerin sayısı 6'ya çıktı kenin önemli gazetelennden Le Figaro'nun olaya tam sayfa ayırdığını ve hükümeti suçlayan yazılar yayınladığını söyledi. Büyükelçi Bulak diğer gazetelerin de benzer bir tavır içinde olduğunu söyledi. Adnan Bulak, bombalı saldırı olayına karşı hükümet yanhsı gazetelerin de büyük tepki gösterdiğini, basınm saldırıyı genelde "kör blr terörizm olayı" olarak değerlendirdiklerini söyledi. Büyükelçi, Fransız televizyonunun daha önceki Ermeni eylemlerinin ardından yaptığı gibi, yine bir program yayınladığını, ancak bu programın geçen seferkilerden hayli farkh olduğunu belirtti. Bulak, saldırıda Fransız vatandaşlarımn da ölmesi ve yaralanmasırun ülkedeki Ermeniler arasında tepkilere yol açtığını kaydetti. Fransız televizyonunda konuşan Ermeni Hderi Ara Toranyan'ın da olayı kınadığını söyledi. "Cumhuriyef'in Büyükelçi'den sonra konuştuğu elçilik Basm Ataşesı Selçuk Bakkalbaşı, yaralılann son durumuna ilişkin açıklamasında, çoğu yanık içinde olan hastalann başkentin dört hastanesine dağıtıldığmı ve tedavilerinin sürdüğünü söyledi. Ya(Arkası Sa. 11., Sü. 5'de) Türkiye'nin Fransa Büyükelçisi Adnan Bulak, Fransız hükümetinin soruşturmayı bu kez ciddi tuttuğunu, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Hükümet yetkililerinin olayın aydınlatılması için seferber olduğunu söyledi. PARİS, (AP) Paris Orly Havaalam'ndaki patlamada ölen 6 kişiden üçünün Fransız, ikisinin Türk ve birinin de Amerikah olduğu açıklandı. Olay yerinde hayatını kaybedenlerin, 29 yaşındaki Fransız Jean Claude Blanchard, Türk vatandaşı Halit Ydmaz ve 19 yaşındaki Fransız Benjanim VVirchner olduğu bildirildi. Kaldırıldıkları hastanelerde hayatuıı kaybeden yolculann ise Amerikah Gregory Schultz, Fransız Franco De Lue ve Türk uyruklu Tieze Maniçuz olduğu ifade edildi. Bu arada, Atina'daki Fransız Haber Ajansı (AFP) bürosuna bırakılan bildiride ASALA'nın "Türkiye'nin çıkarlarını temsil eden tüm siyasal, ekonomik ve turizm kuruluşlanna karşı saldınlannı sürdüreceği" belirtildi. Fransız polisi, ölenlerden birinin bombayı taşıyan Ermeni oldufcu yolundaki tahminlerin doğru olmadığının anlaşıldığmı bildirdi. Polis yetkilileri, bombanın Türk uçağı havalandıktan sonra patlamak üzere ayarlanmış olduğunu, ancak erken patladığını tahmin ediyorlar. Cumhurbaşkanı François Mitterrand, dün çeşitli hastaneleri ziyaret ederek, tedavi görmekte olan yaralılara "geçmiş olsun" dedi. THY'nin 167 yolcusunu hedef alan katliam girişimi Fransız basınında geniş tepkilere yol açtı. Tüm Fransız basını bombalı saldırıyı kınadı, gazeteler olaya birinci sayfalarını ayırdılar. Saldırının Fransa'daki Ermeniler'in de tepkilerine yol açtığı bildirildi. Fransa'da Ermeniler'in gerçekleştirdiği bir eylem ilk kez bu kadar çok olumsuz tepkilere yol açıyor. "Cumhuriyet" muhabirlerinin aradığı Türkiye'nin Fransa Büyükelçisi Adnan Bulak, Fransız Hükümetinin soruşturmayı bu kez ciddi tuttuğunu, Cumhurbaşkanı, ve diğer hükümet yetkililerinin olayın aydınlatılması için seferber olduklarını açıkladı. Büyükelçi açıklamasında, ül Papandreu îVnkara'da tepkiye yol açtı Iriıi*f ı l l a n l Q r O r l y Havaalanı'ndaki bombalı salK U 1 I U 1 4 1 1 U 1 1 d ı n d a n s a ğ o l a r a k Uurtulan 78 kişi THY'nin Menderes nçağı ile dün sabah erken saatlerde tstanbul'a geldiler. Yolculann vahşet dolu saldınmn etkisinden kurtulamamış oldukları göze çarpıyordu. Çoğunluğunu tatili geçirmek üzere ülkelerine dönen işçi ailelerinin oluşturduğu yolcular alandaki bekleme salonunda gazetecilerle görüştükten sonra alandan aynldılar. "Çevremiz kana bulandı, insanlar yanıyordu" SELAHATTtN ERKANLI YILDIRIM BORAN "Bagajımm kontrol etürdigimiz sırada büyük bir patlama oldu. Kendimizi birden yerde bulduk. Çevremizde insanlar yanıyor, bazıları yerde kanlar içinde vatıyordu. Etraf duman içindeydi. Büyük bir panik vardı. tnsanlar yanan valizlerin arasmdan kaçmaya calışıyoriardı." Paris'in Orly Havaalanı'nda ASALA militanları tarafından gerçekleştirilen bombalı saldmdan kurtulan ve dün sabaha karşı 03.00 sıralannda THY'nin Menderes uçağı ile tstanbul'a geürilen 71 yolcudan biri, Hollandalı Katherine olayı böyle anlattı. Istanbul'un Yeşilköy Havaalanı'nda dün sabah sevinç ve üzüntü biraradaydı. Paris'teki saldından sonra yakınlarmı karşüamaya gelenler, akşamın geç saatlerinden itibaren uçağı heyecanla beklediler. Sabaha karşı saat O3'te THY'nin 926 sefer sayılı Menderes yolcu uçağı alana inince bekleyenlerin bazıları yakınlannın hayatta ve sağlıkh olduklarını gördüler, bazılannın sevdikleriyle karşılaşma umutları boşa çıktı. Havaalanı yetkilileri ilk açıklamalarmda uçağm dış hatlar terminaline ineceğini söylediler. Ancak uçak piste indiği sırada yapılan diğer bir açıklamada yolculann iç hatlar terminaline gittiğini belirttiler. Alanda bekleyenler, gazetecilerle birlikte, bir o yana bir bu yana koşuşturup durdular. Yolculann iç hatlar terminalinden çıkacağı kesinleşince bekleyiş başladı. Gazeteciler terminal binasına, ancak bir saate yakın bir süre sonra alındılar. Yolcular terminalin bekleme salonunda sıralara oturmuş, yakmlarına bir an önce kavuşmayı sabırsızhkla bekliyorlardı. Kimi gülüyor, kimi ağlıyordu. THY ucagının getirdiği 71 yolcu arasında bir kişinin kafası hafıf şekilde yanıktı. Küçük bir kız çocuğunun ayağında küçük bir yara vardı. Yolcular, yarası ağır olanlann Paris'te çeşitli hastanelerde tedavi görmekte olduğunu söylediler. THY yetkilileri, ayrıca ikinci bir grubun da bugün döneceğini açıkladılar. Tek tek konuştuğumuz Orly vahşetinin tanıklan, sözlerine "Şiddetli patlamanın ardından, ortalık bir anda alev ve kana boguldu" diye başlıyorlardı. Başının bir kısmı yanmış yolculardan Gümüşhaneli Lokman Demirel, patlamanın yerel saatle 2.10'da meydana geldiğini söyledi. Demirel bazı kontuarlann (pasaport kontrolu için girilen turnikelerin) bozuk olduğunu, bu nedenle yolculann 61 ve 62 numarah kontuarlara yığıldığını söyledi. Demirel "Kontrol için sıranu bekliyordum ki b irden şiddetli bir patlama duydum. Bir alev dalgası yüzümü yaladı. Patlama çok yakınımdaydı. Yüzümü ellerimle kapadım, sonra sağa dönüp dışanya doğru koşmaya başladım. Bombanın yakınında bulunanlann elbiseleri tutuşmuştu. Elbisesi ince olan kadınlann birden soyulduğunu gördüm."dedi.Demirerin anlattığınaSöre, tavandaki floresan lambalar patlamanın şiddetiyle kınldı. Birçok yolcu, tavandan üzerlerine yağan cam kınklarıyla yaralandı. Başka bir yolcuya göre de, kırık cam yağmurundan yaralananların çoğu, floresamn altında oturan Fransız grubundandı. Konuştuğumuz Cafer Zekir adlı yolcu, "Patlamadan önce, yerel saatle 11.00 (TS112.00) bir THY yetkilisinin Fransız poUsinden sıkı tedbirler alınmasını istedigini" söyledi. Patlamanın 100 metre kadar uzağında meydana geldiğini belirten Zekir, "Bulun(Arkası Sa. İL, Sü. 5'de) Orly'deki katliam girişiminden sağ kurtulanlar geldi Papandreu'nun "tarihi zafer"i TürkABD anlaşmasından pek farklı değil Partiler içîn birleşme ve guçbırliğı sürecinîn başlaması bekleniyor Ankara'da siyasi çevrelerde güçlü iktidargüçlü muhalefet çözümüne yönelik yeni arayışlar bulundugu izleniyor. Bu çevrelerde bir süredir "üç isimden oluşan bümecenin çözümü" olarak ifade edilen birleşme konusunda MDP ve Anavatan Partisi'nin Başbakan Bülend UIusu ve arkadaşlannın katıhmı ile yeniden örgütlenmesi çerçevesinde yeni boyutlar kazandığı bildiriliyor. MDP'nin bir tist düzey yöneticisi, birleşmenin olanaksız olduğunu söylerken, "hafta içinde Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoğlu'nun partimize katılması sözkonusu." dedi. MDP Genel Sekreteri Doğan Kasaroğlu ise "secime girecek parti sayısınm ikiyi geçmeyeceğini tahmin ediyorum" dedi. Anavatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Alttnsoy, "seçime katılabilmenin yasal gereklerini ancak 23 partlnin yerine getirebileceğini umuyorum" biçiminde konuştu. Halkçı Parti Genel Sekreter Yardıması Kemal Aydar "seçim tarihi başlangıcına kadar partilerin birleşme konusundaki yasal gerekleri yerine getirmeleri son derece güçleşmiştir" diyor. Federal Alman İçişleri Bakamnın kendi "tasarısı" var Yunanistarfda onbinlerce kişi üs anlaşmasını protesto etti ATİNA, (Cumhuriyet) ABD ile Yunanistan arasında parafe edilen üs anlaşmasını protesto eden onbinlerce kişi Yunanistan'ın değişik yerlerinde sokaklara döküldü. Yunan muhalefeti, anlaşmanın vaktiyle kendilerinin ABD ile imzaladıkları anlaşmalardan pek farkh olmadığını ileri sürüyor. Yunanistan'daki ABD üslerinin geleceğine ilişkin anlaşmanm parafe edildiğinin, anlaşmaya göre üslerin 5 yıl daha bu ülkede kalacağının duyulmasından birkaç saat sonra, başta başkent Atina, Selanik, Pire, Larissa, Volos kentleri ile Mora yarımadası ve Girit adasının bazı kentlerinde Yunan Komünist Partisi yandaşları, barış dernekleri, sendikalar, gençlik Örgütleri üyeleri <gösterilere başladı. Atina'da parlamento önünde toplanan 40 bin gösterici ABD üslerinin bu yasama dönemi içinde ülkeden çıkarılmasını istediler. 1976 yılında üsler konusunda parafe edildikten sonra vazgeçilen anlaşmaya ilişkin görüşmeler ABD ile yürütülürken partisi iktidarda bulunan, 1981 yılında yine anlaşmaya vanlmışken seçim(Arkası Sa. İL. Sü. 3'de) Zimmermann, Türkleri dışarı yollama olanaklarını araştırıyor Yann akşam Ankara'ya gelecek Alman Bakan, herhangi bir suçtan sanık olan Türklerin derhal ülkeden çıkanlmasını, oturma izni verilmesinde büyük sınıriamalar getirilmesini, yeni doğacak çocuklara bile oturma izni koşulunun konmasını öneriyor. ÜCER BONN İki hafta kadar önce Ankara'ya gelen Federal Alman Çalışma Bakanı Norbert Blüm, Türk işçilerinin ülkelerine dönüşlerini teşvik için haarlanan önlemleri anlatmıştı, şimdi de Alman tçişleri Bakanı Zimmermann, bunlara ek olarak Federa TURfZM/83 GÜNEŞ, DENİZ, KUM YE TURÎSTİK HARABELER (TARİHİ DEĞİL) YALÇIN PEKŞEN YAZDI İSMAİL GÜLGEÇ ÇİZDİ BATA ÇIKA Haberi 7. sayfada • Lübnan ordusu ile Şiiler arası çatışma büyüyor. 3. Sayfada • Vstura kalktı, sünnet artık tıbbi bir operasyon. 6. Sayfada ^ Almanya'daki Türk sayısını azaltma amacıyla bakanlığvnca hazırlanan tasarıyı Türk hükümetiyle görüşecek. Şimdiki Bonn hükümetinin yabancılar politikası şu üç ilke etrafında toplanıyor. 1. Uzun yıllar burada yaşayan, dili bilen ve Alman toplumuna ayak uydurmuş olan ya UGUR MUMCU GOZLEM Rüşvet... Yarın Cumhuriyet'te • Osman Ulagay'ın Ali Coşkun ile söyleşisi. 9. Sayfada • Zeki Müren Bodrum 'da içini döktü: Sanatı noktalanmış fani bir kulum. • Sendikalar ocak aymda işverenin karşısına boşalmış kasayla çıkacak. 12. Sayfada Rüşvet ve yolsuzluğun tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Rüşvetin çeşidi de çoktur. Bu yüzden rüşvet konusunda bugüne dek çok yazılmış, çok söylenmiştir. "Kadı gibi naram yemez" diyen halk ozanından çokuluslu şirketlerin rüşvet kanıtlarını saptayan savcılara kadar nice namuslu insan, bu rüşvet salgını ile başabaş, dişediş bir büyük kavganın içindedir. Peki rüşvet verildiğini ve verilen bu rüşvetin alındığını kanıtlamak pek o kadar kolay mıdır? Değildir tabii.. Rüşvet alanla veren arasında gizli bir pazarlık ve gizli bir alışveriştir; "alan razı, veren razı" ne yapacaksınız? (Arkası Sa. 11., Sü. 7'de) bancıların entegrasyonu. 2. F. Almanya'ya Ortak Pazar dışmdan yeni yabancı gelişinin önlenmesi. 3. Dönüş teşviklerinin yanısıra, belli yabancıların ülkelerine gönderilmesini sağlayacak uygulamalara başvurulması. Ikinci ve ücüncü ilkeler tçişleri Bakanhğı'nın görev alamna da giriyor ve bu amaçla yasal değişiklikler yapılması, yıl sonuna kadar Yabancılar Yasası'na önemli değişiklikler getirecek bir tasan hazırlanması öngörülüyor. Yeni Yabancılar Yasa Tasansı henüz tamam değil. Ama Zimmermann'ın kafasmdaki şekliyle yabancılar için bir yasaklar paketi niteliği taşıyor. tçişleri Bakanı 'nın 8 haziran günü Federal Alman Parlamentosu'nun tçişleri Komisyonu'na yaptığı açıklamalara göre, tasarmın ağırlığını "suurdışı etme olanaklan" oluşturuyor. Bakan, şiddet olaylarına kanşan, aşırı eylemlerde bulunan yabancıların derhal sınırdışı ediknelerinin esas uygulama haline gelmesini istiyor. Aynı şekilde, herhangi bir adi suçtan sanık yabancıların da şimdiye kadar olduğu gibi Almanya'da yargılanmaları yerine derhal sınırdışı edilmelerini öngörüyor. Bir yabancının uyuşturucu kullanıyor olması da smırdışı edilme nedenleri arasında. lçişleri Bakanı'nın tasarıları (Arkası Sa. İL, Sü. l'de) 18 ydlık Türk öğretmene Almanya'da "başarısız" belgesi verildi MÜNtH, (a.a.) Federal Almanya'mn Münih kentindeki Balanstrasse tlkokulu'nda görevli 18 yılhk bir Türk öğretmene okul idaresince "tntibaksızuktan ötürii başansız olduğu" gerekçesiyle "öğretim görevine devam edemeyecegi" bildirildi. Okulda 7. ve 8. smıflarda ders veren öğretmen Cihat tnan'ın 10 aydır sürdürdüğü görevine son verümesini okuttuğu 125 öğrenci ve velileri tepkiyle karşıladı. Türkiytfdekj son görevinde Fatih Kız Lisesi'nde Türkçe dersleri veren, son 6 yıldır Müdür Yardımahğı yapan Cihat tnan, Milli Eğitim Bakanhğmın yurt dışı sınavlarını kazanarak Münih'teki sözkonusu okula atanmıştı. lnan'm öğrencileri ve velileri bir imza kampanyası açarak Münih'teki eğitim yetkililerine başvurdular ve tnan'm görevine son verilmemesini istediler.