Katalog

Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 25 NtSAN 1983 ALÎ StRMEN Sayın Bruce Knıübobn, ABD lle Ttivklye aragında öjclllkle tkincl Dünya Savaçı'ndan sonra gelişen iyi iliskilerl sarsan etkenler slzce neler olınuştur? BRUCE K U N Î H O L M TurkAmerikan illşkilerlni sarsan sorunlarm başmda özsllıkle Kıbrıs gelir. Buna başkalannı da ekleraek olası, Küba bunalımı ve Sovyetler ile ABD arasuida vanlan anlaşma gereğlnce, JUplter füzelerinin çekilmesi ve NATO'nun topyekun müKabeleden esnek mukabele stratejisine geçişi. Bu iki faktör cie TUrkiye'yi duyarlı kılnuştır... Sayın Kuniholm bu Jüpiter fÜMleri fconusunda Türkiye'nin duyarlılığı bir bunalım anınd» fttzelerin çekilmesi karannı Türlc Başbakam'JHn Amcıikan basmmdan öğrenmiş olmasuıdan kaynaklanıyor. Yani karar Tiirkiye ile ABD arasında bir diyalog sonucu olmanııştır. KUNİHOLM Stratejık açıdan bu silahlar çok önemli değillerdi. Türkler ABD'nin bu olayda izladiği diplomasl üslubunu dü* kmcı bulmuşlardır. Ben buna katılıyorum. Sanıyorum kl, 1964 tarihli Johnsoıt mektubu için de gcçerlidir. Ben Johnson mektubunun verilmesinâen sonra Türkiye'ye geldim. Karşılaçtığım TUrkler bana «K«nnedy iyi, ama John»on köttt» dlyorlardt. Gerçeltten bu mektup diplomatik açıdan talihsizl* olmuştur. Bu arada Kıbns'ırı işgallnl ızleyen ambargo da Türkiye ile» ABD araHnda ciddi güçlükler yaratmıştır. Bu da Türklye'nin NATO'. ya eağladığı katkılar karşısında ondan elde ettlklerl düşüneesini etkilemiştir. Bütün bunlar soran yaratmıştır. • C CumhurİYet sordu B c KUNIHOLM yamtladı me Bruce Kunihoim kimdir? Duke Üniversitesinde, Uluslararası İlişkiler dalında doktor okluktan »onm, çeşitll görevlerde bulundu. Bir ara Türhıye'de Robert College'de ders verdi (1965 1960). Bİrçoh kez Türkiye'ye geldl. Şu anda Duke ÜntvtrsiteBinde, Vluslararası İhşkder dersi v«rmekte olan Kuniholm' un iki kitabı var: Yakın Doğu'da soğuk savaşm haynaklam İran. TurMya ve Yunanistan'da Çatifma ve Diplomasi (1980) ve Basra Korfezi'nde ABD'nin, Askeri Durumu (1963). ' j kir. Herşey Amenkan ambargosuna bağlanamat. ABD ambargo dönemlnde bıle Türlciye'ye yarım milyar dolarm üstünde yardım sağlamıştır. Bir neden Amerika'nın yardımlannda hibe pa> yının azalarak kredilerin artmasıydı. Bu yalnız Türkiye'ye yönelijt blr politika değil, dlğsr müttefıklerimiB için de geçerlidir. Bir başka neden de Türkiye'ye tahsis edilmesi düşünülen görünüşte ikinci kuşak süahlarınm Vietnam'da kullanıiması yüzünden, üçüncü kuşak silahlar venldı Turkıye'ye. Işte Turk ordusunun elindeki sılahlarm bu kadar modası geçmiş olmasınm Wr nedeni de budur. Şu da bir gerçektir ki, Türklye'den başka NATO ülkeleri de vardır asgari standartlar altında olan. Türkiye'nin iyi bir durumda olduğunu sbyleyemsm. ABD SmaalMian «Savunm* ve tsbiriijtt Anlaşması»yl» 10 yılhk bir dönemde Türkiye'nin ihtiyaçlarmı karşılama niyettndedir. E»5er ABD, önümüzdeki 10 yıl ıçında TUrkiye'ye 18 milyar dolar verirse, Türklye'yı NATO'nun asgarî standartlanna gstirccektir. Belki bunun tümü karşılanamaz. Ama önemli blr bölümü sRğlanabllir. Biraz da NATO'nun öbür üyelerlnin ve kendi ulusaı ekonominizin k&tkılarıyla bu sonuç sağlanabihr. StRMEN SUe fttire, bu yardımin Türkiye'ye uza« tılan faiurası ne olacaktu, Amerikalı!ar buna karşılîk Türkiye'nin, Orta üoğu'daki >«u projelerine daha geniş çapta katılmalan şartmı ileri sürecels mi? KUNİHOLM Kanımca cevap hayır olmalıdır. Bizim Türkiye ile iliîkllcrımızde oneroU olan NATO çerçsvesmdeld lîRrşilıklı çıkarlarımısdir. 1C82 yılında ımzalanan h&vaülanlan nnlaşması NATO çerçevesi içindedir. Ancak, Körîezin savunmasmda büyUk bir potansiyel TO\Ü varttır. Körfezin güvenîigi btltün batı ekonomilerini son derece ılyılendırmektedır. Butun batı ekonomisi, Körfez'den gelen petrole uayanmaktadır. TUrkiye'nin 1974'den bu vana karşı karşıya kaldıgı ekonomik sorunların büyük blr bölümü petrol fiyatlannın artışmın dış ödemeler üengesine goürdlği artıştan kaynaklanmaktadır. Bu açiflan bakıldı ABD, imzalanan «Savunma ve Işbirliği Anlaş. ması» ile 10 yılhk bir dönemde Türkiye'mn ihti. yaçlannı kaışılama niyctindedir. Eğer ABD, önü. müzdeki 10 yıl içinde Türkiye'ye 18 milyar dolar verirse, Türkîye'yi NATO'nun asgarî standart. laıına getirecektir. Belki bunun tümü karşılana. maz. Ama önemli bir bölümü sağlanabilir. ABD açısmdan Ise büyük güçlük şudur. Evet Dışişlerl Baltanlığı v e Savunma Bakanlığı Türkiye'nin en iyi lobisl durumundadırlar. Ama ne var kl, bir de Kongre'de Rum lobısi vardır ki, bu kuruluş Türk Amenkan lllşkılerinde çeşıtli pürüzier yaratmaktaöır. Ben geçmişte> ortaya çıkan bu sorunlardan çok dikkatlert 1980 tanhli «Savunma ve İşbirliği Anlaşması»na çekmek isterim. Bu aniaşma ila ABD b'zellikte as.kerî alanda Türkiye'ye yardım konusunda çataa göstermek yUKUmiUlüğünü ustîenmiştir. Ve bu da gerçekleşmişttr. Evet Kongre'de alt komlteler bu yardımı 40 milyon dolar kadar kesmiçlerdir. Ama burada önemli olan, yardıihm ne kadannın kesildiği değil, ne kadar büyük Ölçuda arttığidır. Şuna da bahse giterim kl, Türkiye önUmüzdekl beş yılhk dönem içindo her yıl 1 milyar dolardan âz olmarnak üzere Amerikan yardımı alacaktır. Çok büyük boyutlara varan gereksinimlerine büyük Ölçüde yanıt getirecektir. SİRMEN .Tohnson mektubunun özfl şuydu: Siz bizden aldığınız silahlan, aramızdaki anlaşma sınırları chşında kullanamazsınız. Oysa Türkiye o sıralarda ordusvuiun hemen tümünü NATO'ya vermişti. Öte yandan, silahları da hemen tümüyle NATO'dan ve özellikle ABD'den gelmekteydi. O zaman TUrkler kendl kendflerine şu sönıyu sordular: E|ef biz bu silahlan kendl ulugal polltikamız doğrultasunda da kultonamazsak. neye yarar ittifak? KUNÎHOLM ~ Yine yanıtlanması güç bir soru. Bu sorunun blr bolümU Türkiye'mn bütun OTdusunu NATO'ya t&hsls etmeyi geçmişte önermiş olmasmdan kaynaklanıyor. Ancak eğer yanılmıyorsam. NATO statusiine gore, TUrkiye'nin örgüte ne tahsis edeoeği Turk hükümetinin yetkısindedir. Bunun teorlk anlamı da şudur: Türkiye'nin bütun ordusunu NATO'ya tahsis edebıleceği söylense de, ashnda bu tam durumu yansıtmayabilir. Benim NATO'dan anladığım her ülkenin kendl anayasası gercğlnce, ne kadar gücimü NATO'ya talısis edeoağine kendl karar verrnesidlr. öte yandan Kıbrıs sonmunda meşnı bir takım mekanlzmalai' vardı. anlaşmalardan doğan. Bunlar islemeyince TUrkiye kendlsl hareket etmelc zorunda kaldı. Batı'da TürMertn yapmadıgı blr oyınm Bruce Kuniholm: Türkiye'deki üslerln Sovyetler olduğuna Inanıyorum. Birliğl'ne karşı caydıncı etkilerl "ABD, Körfez'de askeri bir üs kurma peşh yapılır. Aynı şey Yunanistan'da da yapıhf. Btrinel operasyon meşnt kabul edilir de, lkinctnln neden yapıldığı anlaşılmaz. Tabil siz bu Ikisini ayırmiyorsunuz. Bsn konunun uzmanı olduğumu iddla edemem. Sorunu bütün genişliği ile öğrenebilirsem, bu ABD liö Türltiye arasındaki »orunîarın anlaşılmasına da yardımcı olur. StRMEN Yine şu sorıı açıkta kaüyor: Bîı, JîATO kaynaklarmdan sllah alıyoruz. Ama NATO dışında da sorunlanmıı ve ıılnsal blr polltlkam« da var. Şimdi Ms böyle bir sorunla karşüaşjp da, burada ABD'den aldığımıt silahlan kunanınca VfaKhiugton'un tepklsiyle karçılaşıyoruî. Bu durumda da, biK bu aldığunız silahlann NATO çerçevesi dışındaki ulus»\ politÎKarmıda neye yaradığt aoronunu haklt olarak kendl kendimlze soruyonız. Bu sorunun nasıl üsteaioden geüneceW KUNÎHOIM Bu Boruya kolay blr yanıt bulunabileceginl sanmıyorum. Bıldiğiniz gibı, Türkiye'nin bu konudaki burukluğunun bir nedenı de, Israil'in NATO üyesl olmadığı halde, Amerlkan silahlan alması ve zaman zaman bunu ABD'nin politifcasıyla ayrmtıda bağdaşmayan polit&alarda kullanmasına karşm Amerikan Kongresi'nde aynı eleştiriîerle karşılanmamasından k&ynftklanıyor. TUrkler Kongre'da Yunanlılar va îsraülilerin daha çok destek görmesinden yakmıyorlar. Türkiye ABD'den aldıgı süahları kendi ilk planda ulusal çıkarlan açısından kullanabilir. Bu da sorun doğuruyor. Benim görüşüme göre Türkiye bu silahlan kendi çıkarlan doğruitusunda kullanabilir. Çıkan sorunlar da sonradan taraflar arasmda karjılıkh gbrüşmalerte çb'zülmelidir. SİBMEN Amerlkan yardımı konumında blr soru daha: Siz bu jardun konu*unda Türkije lle îunanistan arasmda uyulmasma Kongre'nin RÖSterdJâl 10/7 oranının jaraıına inanıyor musuauz? KUNÎHOtM Ben bu oraııın geçsrli bir konu oîduğuna Inar» mıyorum. Eğer bu konuda ben efkill olsaydım Yunanistan'a giden pay 7'nlft altındh. olurdu. Kanırnca önemli olan bu orandan çok Amerikan yardımımn Türkıye'aın ıhtiyaçlanm ne ölçüde karşıladığıuır. Ben yarüımlann Tüxk ihtıyaçlanm karşılartakta oldugu kanısmâayım. Eğer NATO çerçevesinde Türkiye ve Yu nanistan'm önemlı olduğu kabul edilirse yönetimin ongördüğü yardımın miktan geçmişe kıyasla daha iyi olması gerekir. Ve benim kanımc» bu yardım geçmişo oranla daha iyi olmuştu r da. Bon 10/7 oranınm anlamsız Oldugu yolunda Türkiye'de ifade edilen görüşlere katüıyorum. SİRMEN Burftds şftyle bîr sorun var. Ametlkan Ynnetıml dc, Pcntacon yetktllleri do başka NATO Korumlulan da TttrK orduıunun disipllni ve fcdakarhğına karşın ailah, sraç gereç ve ateş gücü baKimından NATO siandartlaruııs altıncift olduğunu birçok ke« söjlediler. Bu da Türkije'nin geçmişte aldığı yardımın yeterslz olduğunu kamtlamıjor mu? KUNtHOLM Geçmişte ABD ve Batı Türiıiye'nın ihtıyaçlarına yeteri kadar yanıt vermsmi=!erdir. Daha iyi olması gerekirdi. Ote yandan bu olaym nedenlerıni de gözden kaçırmamak Eere Eğer KÖrfez'e Sovyetler müdahale ederse kl bunun muhtemel oîduğuna inannsıyorum ama eğer böyle bir mtidshale olursa, Ttirkiye'nin ge. tek Sovyetler Birliği'ne gerekse Körfez'e dönük bir harekât tissü olarak bir potansiyeî önemi ola. cağina inamyorum. Türklerin bu harekâta NATO karısmadıkç.a karışacağını sanmıyorunı. ğmda petrolun önemini herhalde el« de kabul edeceksinizdir. Eğer Körtez'a Sovyetler müdahal© edftrse ki bunun muhtemel olduftuna inanniîyorum. ema, *£er böyle bir müdahal» olursa, Türkiye'nin gerek Sovyetler Birliği'ne, gerekse Körfez'a dönük bir harekât üssU olarak bir potnnsiyel öneml olacaftina ina. nıyonım. Turklerın bu harekpte NATO karışmfidıkça karışacağını sanmıyorum. Ama eğer NATO kansırso. o zaman Tüikiye' nin oynayaeağı önemli btr rol olabüır. Ben har halükarda, Türkiye'deki Usleiin Bovyetier Birliği'ne karşı caydıncı blr etkileri olduguna lnanıyorum. Çünkü eger Sovyetler İran'ı işgal etmey» kalkışırlarsa, cephe kanatlarının tehdide maruz olduğunu dik* kate almak zorunda kalacaklaröır. Türkiye'nin bu konudaki rolü potansiyeldir ve bu potansiyel de Sovyetler'i harekete geçmekten alıkoyabilecektiı". StRMEN Ama ştmdlye kadar g8rduğümüz şu NATO ülkelerl ABD'nin Körfeü'deld yeni politikasma katılmaya pck CIB nlvMli dcgll. KUNlHOUt KörîGss böl.Resindfe NATO üyeleri arasında belir11 bir işbirliğinin varlığından sözedllebnir. örnegin Fransızlaı'in Cibuti'âe bir üsleri ^ar. Hınt Okyanusunrta Fransız ve In« gilia donanmalarına ait gemıler surekli olaraK bulunuyor. Ancak kanımca Avrupa ülkeleri serek Koıfez'e vönel'k tehdidi, gereksc bu bölgede oynayabileceklerı rolü fazla cıddiyo almıyorlar. ABD de Körîez'e yönelik Sovvet tehdidlnin yakm bir selecek için olası olmadığıhı kabul edecektir. Buna karşllık ABD <*ydıncılığı açisındEn çevik kuvvete büyUk önem atfetmektedir. Çevik Kuvvet'in varhğı ve ABD'nin Sovyet tahdidlne karfi Körfez'i koruma kararhlığıru gbstErmest Sovvetler'in bölge ülkeleTini korkutmasmı önlemtklcdır. Bugün Hint Okvanusunda bulundurdugımus güçlerin rolü de budur. Yani Sovyetler'i herhangi bir pitislmden caydırmak. Yoksa ABD Körfez'd» bir Us .faian peşmde değildir. em OKTAY AKBAL (okuıiardan Olsun? Ataköy'deki plaj dıırağı eski yerine konsun SirkeclYeçilköy sahll yolu üzerlnde, Ataköy'e giriş yolu yanındakl Plaj duragının kamınlması nedenlyle güç durumda kal dık. Aynı yol üzerinde Oelik tara fmda bulunan durak özellikle ço cuklarm geçmesi İçin son derec» rlskli, PlaJ durağı lse her iki taraftan giriş ve çıkı$larm olma sından dolayı arabalanm daha yavaş seyrettiği blr yer olması nedenltıi da eklersek geçişe daha mü sait. Buradaki durak daha önce de kaldırılmış ve yapılan şlkayet ler üzerine yeniden konmuştu. Yctkililerden sahil yolunun Ataköy kesimindekl duraklarm durumunu yeniden inceleyerek, Plaj durağı mn eski yerine konmasmı dillyoruz. Ahmet AKSAN tSTANBUL/Ataköy n» girer, masasına oturur, çalışır görünerek boşluktan. bunalundan kurtulmaya çalifir? Dahası da var: Oece bekçlsinin onun bu davranışınt daire nıüdürüne karşı ruhsağlığı açısmdan savunması, şaşırtıcı bmekler vermesî.^ Daire arkada?lanmn bir köse meyhanesinde düzenledlkleri uguriama sofrası görüntüsU... Emekhnin gözyaşlan, eolradan k&çıs gibt llginç bvlu$larl.. Ve emeklinln eşl tracılığıyle daire müdürüne başvurması; sadece oyalanmak için, parasız kapıcıliK hlzmetina bile razı olma sahneleri... Devlet ınemuru emeklisinin dairede çaycılık gbrevine alınması, tnutlu görüntüler... Ve bir gece, emeklinin müdür koituğunda uyur gibl Ölümü! îjte, TV'mteln oyunu böyle. Gülmell mi, sğlamalı mı? KendUi de blr emekü olan sayın TRT Genel Müdürü bu oyunu izledi mi bilemeyiz. İzlediyse neler düşünnıüştür, onu da bilemeyîz. Oyunii konu «Emekli îatet Efendi» zavallı bir hastadır. Emekliye örnelt olamaz. EmeKlilerin sorunlan, duygulan daha başkadır. Ülkemlzde ayncalıklı, hizmetinden yararlanılan memur emeklileri de az değildir. Her kesimden emeklilerın hepsi boş, bunalımlı; kulüp ya da kahvehane köşelerinde aaman öldürmüyorlar ya! Kimilerl, değerhleri ylne kamu kuruluşlarmda, öüel sektörde görev almışlardır. Kimilerüıe ruhsağlıltları, ya da cü«ian sağlıklan açısmdan bankalarda, KİT'lerde görev verilmistlr. Kimilert de uzmanlıklardan yararlanılmak için göreve ça^nlmiîlardır. TV bu tür emekliler için de bir lilm hazırlayıp ekrana getirmelidir, deriB. Kemal t3STÜN / KadıkSy Kütüphane açılmayı bekliyor KütüpnaneciHk Haftası bafladu He r yetkili dilinin döndüğünce kütüphanelerin yararlannı anlatıyor. Radyo ile TV, kütüphanoîerı tanıtmada yanş içindeler, Nevçehir, Hacıbekta? llçesı KÛşektaş köyünda 1969 yılında Kütüphane Yaptırma Derneğl kuruluyor; Dernek bir yıl sonra köy balkınra katkı ve çabasıyla kütüphane binasını yaptınyor. Uzun sözo gerek yok. 13 yıldır Köşekta? köylüleri ve bu bina, kütüphane olarak açılraayı bekliyon J Kitap, görevli bekliyor, terkedilmek ten kurtulmayı bekliyor.» Cemaletrln ÖZGÜL Köşektaş Hacıbektaş Türlciye Avrupa"ya saglam bağlarla baglıdır. Türkiye ABD ile dosttur vc Türkiye'nin Ortadoğu'da çıkarlan vardır. Uzun dönemde Avra. pa'dan kopmak gerçekçi olmaz SİRMEN Sorunun TürkJye açısındstı baloldığında başka yönleri de var. Türkiye bir NATO fillcesi, am» aynı zamanda Wr Ortedogu ülkesl ve bölge devletleriyle gittikçe gelişen ekoaomik Hiçfcllet İçinde. Örneğln bu hafta tran lle imzalanan an» Hfjmanm yekunu 3A milyar dolar» vanyor. Hiç Kuşku yok kl, Ttirkiye'nin Rapld Deployement Force (Acİl Müdahale Gücti)ne katüması lıalinde bu îliçkller zedelenir. Nitekim Islam Konferansı Başhanı Şatti de ylne *U haîta yavtığı bir açıklamada ABD'nin Körfez'deki varlıgını bir müdahale olarak fcabul edeceklerinl ve böyle blr çeyi Utemedlkleritii söyledi. Bu durumda Türkiye'nin Washington'un Körfe* politika«ına katılması bölgedekl çıkarlanyla çeUşmeyecPk mi? KUNÎBOLM Ben burada çelişki f#rmttyorum. Türkiye'nin İran, Irak ve Körfez üikeleriyle iyi ilişkiler içinde olduğunu, ekonomik ilişkilerini geliştirdiğıni, *anm ürunlerinden, tekstilden bbür sanayl mamullerine kadar bir çok şey sattığım ve onlardan piitrol aldığını biliyoruz. Bu ilişkiler ABD açısından olumludur. Oeneral Evren de, TUrkiye'nin bir Avruoa ülkesi olduğunu, sraa aynı zamauda bir Ortadoğu ülkesi de olduğunu söyledi. Gerçekten de Öylecür. Bu durum ABD'nin çıkarlarıyla da çatışmamaktadır. Ot© yandan da, Körfez ülkelerinin Acil Müdahale GUcüne karşı olduklan ve Türkiye'nin de burada rol oynaması halinde çıksrlanmn sedeleneceğinl Eanmıyorum. Herşâyclen bnce Acil MüdEhsle Gücü Körfez'e değil, Hint Okyanusuna yörelıktir. Eğer gunün birinde ABD'nin Körîeze yönelik bir ginşimi oluısa, bu Koriez ülkelerinin rızasıyla meşrulaştırıldıktan scnra clacaktır ve anoak Sovyet MUdahalesi halinda böyle bir şev serçekleşecektir. ABD, tranIrak Savaşına kanştı mı? Hayır. Çünkü Sovyetier de bu savasa karışmadılar. Biz büyük güçlerin Kbrfe?'den uzakta bulunmalarmdan yanayız. ABD körfez'e Sovyet n>baahalesi olmadan karışmaya niyetli değildir. Eu durumda, büyle bir politikaya katılmak neden Türkiye'nin bölgedekl çıkarianyla çatıssın k i ' SİRMEN Siz Türkiye'de uzun süre bulundunuz. Türkiye hakkmda makale ve kitaplar da yazdınız. Şfmdi FOn ayiarda Türklye'fle ban kiroseler, Avnıpa'mn tutumıına kı^arak, Avrupa ile Hişkilerimlzt gevşetip, onun jerine ABD'ne yaklaşma eğilimlnl (söstermîşlerdir. Siîce böyle bir politika fcerçekçt olur tnuî KUNİHOtM Gerçökçı olnrak bakmak gerekirse Türkiye her zaman Batı'mn ve Avrupa'nın .c;incıedir. Tabil Ttirkiye'nin ABD ile de payet iyi ılışkılerı varaır. 12 eylül 1980'dpn sonra, Avrupa Türkiye'nin iç polıtîlsaFin& daha îazla ilgi gösterdi. ABD ise Türkiye'nin gücuılneıinı b'ldıgi içm daha anlayışlı davrandx. Ama bazı sorunısuz elctırilere bakarak (burada sorumsuz diyorum çünkü bunlar 1980 başlanr.da Türkiye"nln içinde bulunduğıi durumu dikkate almıyorlar ve yanlış kıyaslamalar yapıyorlar'» Avvupa ile i!trkıierinı kesmek va da azaltmak gerçekçi olmaz TÜıkıye Avrvps'ya sağlam baSlarla bağlıdır. Türkiye ABD ilo dosttur ve Türkive'nin Ortadoğu'da çıkarlan vardır. Uzun clönemde Avrupa'dan kopmak Gerçekçi olmaz sanıyorum. StRMEN Teşekkür ederiın Sayın Kuniholm. NOT: Bu konuşma, ABD Dışişleri1 Bskanlığı bülteninde Ermenl konusu ile i'jgilı açıklcma yayınlanmadan önce yapümıştır. Gençler 6oruyormuş: Abdülhamid'e nlçln Kızrt Sultan demişler? Memleketl mi satmış? Delılleri, yanl kanıtları var mıymiş? Vahdettin jrurdundan nu kaçmış? Melâneüerini taınamlayamadığı için mi? Sonra da ölünceye dek vatanı aleyhlnde çahşmışl Bunlann delilleri, yanl kanıtlan var mıynuç? Bir yazar, 'Teroüman'da bunlan yazıyor, sonra da şu yanıtı veriyon «Delil yoft fti vtrebileyim.» Sonra şunları da ekliyor: «Besmi yayıriların Irik&rcvhh bulamacında, prototiple$miş kafalar, beylnler, ağızlar ve dudaklar..» Öteden berl Abdulhamlt'ln de, Vahdettin'in da 'vatan haini' olduğunu aöyler dururlarmış. Genç kuşaklar da buna inanmışlar, ama içlerînde bir kuçku uyanmış, 'Nerde bunun kanıtlan?' diye soruyorlarmış, Yazar arkadaflimız •üelil istiyorlar, veremiyoruz. Delilsiz, tahlilslz oU moz» diyor. Bir bakıma çok hakh, kanıtsız, belgMİz tarlh' olmaz. Geçmişin olaylanndan söz ederken ille de kanıüar, belgeler ortaya koymak gerek... Herke9 bi lir ki 'tarıh' gerçek bir 'bilim' değildir. Yorumcuya göre değişen, toplumlann içinde bulunduğu ortama, ruh haline, siyasal tutum ve eğilime göre anlam ve renk kazanan bir 'şey'dir tarih... Hel« 'belge'ler. hele 'kanıt'lar yoksa!.. Tanıklara İse pek guven olmaz, yazılmiî anılara da... Çünkü herkes kendinl över, kendi eğilimine, siyasal göruşüne göre etkilerde bulunur. Bunun için genç kuşaklara geçmlçin olaylannı, kişilerini anlatırken, tanıtırken, belgeler, kanıtlar ileri sürmell... Vahdettin'in son Osmanlı Padişahı olduğunu bilmeyen yok. Bu kişinin, Bağunsızlık Savaşunızdaki tutumunu; Türk ulusunun, yabancı istilâcılara, Yunan ordusuna, emperyalıst devletlere karşı başkaldırışında oynadıgı olumsuz rolu bir kez daha anım satmak mı gerek? Vahdettin, Anadolu'ya geçerek, bir ordu, bir Meclis, bağımsız bir ulke yaratmak, herşeyin başmda düşmanları topraklarunızdan kov* mak isteyen Mustafa Kemal'lere, tsmet'lere, AU Fuat'lara, Karabekir'lere, daha nicelerine 'idam fermanı' çıkartmadı mı? Yoksa bunlar da yalan mı? Delil, yani Türkçesi kamt isteyen gençlere Salr Eşrefin bir dörtlüğünü sunsam nasıl olur acaba? Abdülhamit'in 33 yıl süren saltanatmda turlu acılardan geçen nice aydralardan biri olan Eşref bakın ne diyor: Ey padişahı &lem. 'düşman mtsın. tefedya Erbabı iktidarı gördün mü saldırırsın Asrında kaldı millet üstadsız, hitapsız Havfeylerim yakında Kuran'ı kaldmrşın.* Ylne Eşref ten 'Ulu Hakan' konusunda başka bir dörtluk: 'Sağhğmda bir fean? yer koyma Attah aşkına Mülkü taksim eyleyip geldim de ceddln Fatlh'e Padişahım ölmeden öldür ?u kansız milleti Hepsinin kabri şerifinde ofeu bir fatiha.» Abdülhamit'in 33 yılhk saltanatı sırasmda elden çıkan Osmanlı topraMarmm listesini Basİretcl All Efendl'nin «İstanbul'da 50 Yılhk Olaylar» kltabından alarak 'gençlere' sunuyorum. Ali Eîendi, 'vatandan koparılan, zaptedilen yerler yedi krallık ve dört valilik toprağıdır' diyerek Abdülhamit döneminde elden çıkan lopraklan şöyle sırahyorî «l/iah, vg Buğdan voyvodahkları, bugünhü Romanya... Sırp beylıği iken krallığa dönüşen Sırbistan... Krallığını ttdn eden Karadağ... Bosno Hersek eyaleti... Bulgaristan ve Doğu Bumeliden oluşan Bulgar kralhğı... Mısır ülhesi... Fransa'mn eline geçen Tunus bevHgi... tngilizlere verilen Kıbns... Yunanistan'a bırakılan Tesalya ve Yenişehir eyaleti... Ruava'ya verilen Batum, Kars ve Ardahan...» Yirmi beş mllyon insanın yaşadığı topraklar yitirilmişi.. (Arkası 11. Sayfada) Istanbul şimdiden susuz Bazı semtlere on su verilmiyor. beş gündür Tütün eksperleri öğrencilerinin îsteği Istanbul Universitesi Orman Fakültesi Tütün Eksperleri Yuksek Okulu öğrenclleriyiz, Okulumuz Gümrük ve Tekel Bak'anlığına baglı iken Yüksek Öğretlm Kanunu ila İstanbul Universitesi Orrnftn Fakültesl'ne bağlandı. 1 ocak 1&83 tarihinden itibaren Gümruk v«s Tekel Bakanlığı ile organizasyon fcağı kal» madı. O tarihten sonra hakkımız olan üniversite yemeğini aln:ak için girişimde bulunduk. Ancak bir so j nuç alamadık. Bize gerekçe olaralt yemeğln Bayazıftakl merkez blnadan okulumuza getlrilmesi için serekli aracm olmadığı gösterildi. Okulumuzda ders. sabnh satıt 9'da başlayıp en erken 16'da bitmek* tedir. 18'e kadar sürdüğü de olmaktadır. Öğle tatüi ise 12 ile 13 arasmdadır. Okulumuzdakl 120 öğrenci, öğleleri yemek ihtiyacını okula oldukça uzak olan çevre lokantalardan sağlamaktadır. Bu ise &ğrencilere büyük mali külfet getirmekte, ayrıca saat 13'teki derse yetişemomize sebep olmaktadır. Bütçesi milyarla ölçülen Istan j bul Oniversitesi 120 kiştlik yemek için, kendine bağlı Tütün Eksperleri Yüksek Okulu'na bir araç sağlayamamakta mıdır? Saym yetkililerin bu konudaki girişîmlerini büyük bir umulla beklemekteyiz. I.Ü. Orınan Fa. ül^esl Tütün Eksperleri Y O. ögrencllerinden bir grup Bulgaristan göçmenlerinin sosyal güvenlik kesintileri ne oldu? Billndiği glbi, 22.3.1968 tarlhinde Ankara'da imzalanan 06 19.8.1860'da yürürlüğe giren anlaş ma uyarınca 1966»J78 arası yurdumuza Bulgaristandan 115 bin dolayında Türk asıllı göçmen gelmigtir. Serbest göçmen kabul edilen bizlere devlet yardımı yapılma mıştır. Oysa daha önce gelenlere devlet konut ve iş imkanlan tanımıştır. Şimdl yetkililerden bekledl ğimlz Bulgaristan'da geçen çalışma hayatlarımızda blzlerden kesilen sosyal güvenlik kesintllerinln tahsllidlr. Sözü geçen anlaşmanm 12. maddesinde Bulgaristan tarafmdan tazmlnat verilmesl öngörtilmüştür. 1980 yılı arahk aymda bu a maçla heyetler arası görüşmeler oldaŞunu basından öğrenmiş bulunuyoruz. tkl ülke arasındaki çalıgmaların hangl düzeyde olduğunu ve ne zaman sonuçlanacağım merakla beklemekteyiz. Mağdurlye timlz günden güne artmaktadır. Yüz blnlerce kişi bu önemli sorunun yetkililerden bir an önce neticelendlrilip durumlanmıza çare bulunmasını arzu ediyor ve umutla bekllyoruz. Mustafa özsezer Hasan Çavuş Nazif Gündogan tsa Gündo&an Kerim Tekkelİ Bandırma Beşiktaş'm Dikilltaş semtinde apartmanlann üst katlannda on beş gündür su akmıyor. Geceleyin blr iki saat verilen su ancak alt katlarda akıyor. Semt saklnleri ellerinde kovalarla çeşme başlannda saatlerce sıra bekliyor. Üstellk çogu su alamadan dönüyor. Günlerdır yıkanamayan, temlzlik yapamayan halk ne yapacağım bilemez durumda. Şimdiden böyle olunca yaz aylan nasıl geçecek bîlinmiyor. Bazı semtlere de bunun tersi bütün gün su veriliyor. Hortumla bahçeler sulanıyor. Suyun İyi dağıtılmaması üzüntü konusu oluyor. H. APAYDIN * BEŞİKTAŞ İETT'nin kararı düzeltilmeli Istanbullu olup îstanbul dıçında okuyan oğrencılerız Geçmış yıllar* da Istanbul Belediyesı'nın ulaşıvn. hl'zmetlerinden, verilen oğrenci pasosu sayesinde indirimlj olsrak yararlanıyorduk. Ancak nedenini anlayamadığımız, lETT'nin bu yıl aldığı bir karar sonucu bu haktan yararlanamıyoruz. Basuıda bu konu tartışıldığı halde IETT tarafmdan herhangi blr açıklama yapılmamıgtır. Okullanmız tarafından bize verilen kımlik kartlarında «Bu kart sahibi, Türkiye'nin h e r yerinde üniversite öğrencilerine sağlana n kolaylıklardan yararlanır» ıbaresi bulunmaktadır. Bu haklanmız ile ÎETTnin aidığı kararın hiç blr bağdaşıklığı yoktur. Yani kısacası, bu hakıarımız İETT Genel Müdürlüğü tarafından elimizden ahnmıştır. Bu uygulamaf dan öğrencilerin mağduriye'ı gözönüne ahnarak vazgeçilmçsi gerekmektedır, J. T. Ü. Sakarya Müli. Fakültesl Meslek Yüksek Okulu Istanbullu öğrenciler { «TV Oyunu: Emekli» Geçen haftalarda bir perşembe gecesi, bir TV oyunu izledik: Emekli! Ama bu bir emekli sorunu değil, kliruk bir ola$ konusudur. Böylesine abartüan, gerçeklerle bağdaşmayan bir oyu1 (!) düşünemiyorum, Bir başka «Curcuna 83»tür bul Devlet memurluğundan emekîl hangi kiçi «görev askı» için bu tür acması duruma düşer, geoelerl glzlice dairesi SİRA BUKAPAĞIN AIÎTINDlADIR.