Katalog

Cumhuriyet 8 26 AĞUSTOS 1982 FRANSA:"* ®" "* 1«Bastille'in yeniden laptı» 10 Mayıs 1981 günü, Sosyalist Parti (SP) Başkanı Françoıs Mltterand'nı sağm 23 yıllık egemenliğinı kırarak Cumhurbaşkanlığına seçılmesıni yüzbinlerce lnsanın önceden sözleşmişcesine Paris'in Bastille mev danında kitlesel bir coşku içinde kutlaması, Fransız halkuım dilinde böyle anılıyor. 1789 Fransız Devrimı, eskl rejimin zulüm ve istibdadının bir anıtı olan Bastille hapishanesinin halk kitlelerince zaptedilme siyle başlamıştı. 10 mayıs 1981 gecesinin şenliklerinde i.se parola «değişim»di. Sol partilerin vaad ettiçı herşeyi kapsayan bu belir sız terimin sosyalizmi içerip içermediği belü değildi, ama çalışan sınıflann beklentileri arasmda en azından bir şeyin o'du&u kesindi 1974'den beri, öte ki kapıtalist ülkelerle bir3ikte Fransa'yı da kavurmakta olan bunalımın işçi smıfına ve öteki çalışan lara getlrdiğl çeşitli sıkmtı ve ytiklerin önemli bir ölçü de ortadan kaldırılması.. Fransiz işçi smıfı ve toplumun öteki kesimleri 1981 seçimlerinde oyunu, işsizli £e ve kemer sıkma slyasetJprine karşı kullanıyordu. 9 1 degissm Şili örneğinin üzerlerinde sarsıcı etki yarattığı bugünün sol partileri, bir siyasal kutuplaşma sonucunda baskı rejimlerine yolaçacağı kaygısıyla, iktidarın çeşitli cephelerle elde edilmesi stratejisinden titizlikle uzak duruyorlar. Yeni bir toplum biçimini arayan ve özleyenler için Fransa'da yaşananlardan alınacak zengin dersler var. 26 AĞUSTOS 1932 Büyük Taarruz 10 sene evvel bugün başlamıştı 1921 seneslntn 5 ağustosu idi. Bı nnci Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihi günlerinden birini daha yaşıyordu. Meclis cuma olmasma rağmen toplanmıştı. Rels celseyi açınca şu sözleri söyledl: Efendim, Sınop mebusu doktor Rıza Nur Beyle sekiz arkadaşının bir teklifi kanunlleri vardır. Rıza Nur Bey ve sekiz arkadaşı takrirlerinde Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşaya Başkuman danlık vazifesinln verilmeslnl teklif ediyorlardı. Meclıste 184 mebus vardı. Tekltf alkışlar arasmda müttefikan kabul olundu. Mustafa Kemal Paşa kürsüye gel dl. Kısa bir cümle ile teşekkür ettik ten sonra dedl ki« Zavallı milletimizl esir etmek ısteyen düşmanları behemehal mağlup edeceğimize dair olan emniyet ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır Memleketimızi çiğnemek üzere memleketimize giren Yunan ordusunu mukaddes ocagımızda boga cağız1» Aradan bir sene geçti. Meclisın 4 ekim 1922 çarşamba toplantısında Başkumandan Gazi Mustafa Kemal aynı kürsüde şu sözleri söylüyordu« Sözümde hata etmemiş oldu gumu hadiseler ispat etti. zannederim Hakikaten Yunan ordusu hari mt ismetlmlzde tamamen boeulmustur. arkadaşlar 1 » Tam on sene evvel bu saatlerde vatan kurtarıcıları Afyon şark ve cenubundaki da£ tepelerinde ve dere içlerinde şımdi mesut sonuçlarını gö rüştüğümüz bu eserleri neşe ve iftıhar içinde sabaha kadar uyumadan hazırlıyorlardı. O gece bu saatlerde mnddeten yapılması lazım gelen her şey artık bitirilmişti. Dar ve loş bir derenin içinde kurulmuş çadırın onündeki sade ve portatif bir masa et rafında Fevzi ve tsmet Paşalarla baş Fransız solu Avrupa'da siyasal bakımdan bir istisna oluşturuyor başa oturan Büyük Başkumandan milletln mukadderatıyla karşı karşı ya bulunuyordu. Yarın sabah gün dogarken verılen plan dairesinde her taralta taarruza başlıyacaktı. Gece yarısma doğru bütün kıtaattan yarın sabaha hazır olduklanna dair raporlar toplanıyordu. Bu gece bütün cihan uyuyordu. Afyon dağlarının yalçın kaya U na sığınmış, buralardan kendini atacak kudreti ınkâr eden ve 26 ağusoı an ne doğuracagmı bılmeyen düs man ordusu da tatlı hülyalar içinde uyuyordu. O gece asüman bile uyuyordu. Bütün bu uyuyan alem arasında tek bir uyanık vardı O. Dunılupınar" a nıyetlenen büyük ordu ıdı. 30 agus tosu yaratacak olan buvıık ordu1 günün ilanlanj \ Samimi Kıfzsssıhhanız icin Hanımefendl. samımi hıfzıssıhha nız için Lysol kullanınız. Bütün dünya doktorlan samımı tuvalet ve ban yoları için munta/.aman Lysol müstahzarının istimalinı tavsiye ederler Lysol muzır mikropları imha, terlemenın fena kokularını ızale ve muhatıyı tahriş etmez. FRANÇOÎS MITTERRANDi FKP ile 1972'de ımzaladıgı Ortak Programla 1978 seçimleri arefesine kadar Marchais ile birlikte çalışması kendisini iktidara getirdi. PİERRE MAUROYı Sosyalist Başbakan'ın ilan ettiği önlemler paketi, kelimenin tam anlamıyla bir «sol kemer sıkma programı» idi. İlân Tasfıyesine memur bulundugumuz Şark demıryolları anrejı memur lan sandığma ait 440 adet tramvay, 475 adet elektrık. 460 adet tünel tah vılatı ki ceman 1375 adet tahvilatm 29.8.1932 tarihine musadif pazartesi günü saat ll'de Borsada satılacaöı ilan oiunur. program: ücretlerin dondu rulması. Bu. Fransız siyasal yaşammda son onyıllar boyunca hiç uygulanmamış bir önlemdı. O kadar kı. 1950 yılından kalma bir yasa, toplu pazarlık serbestisini öngördüğü için, Mauroy hükümeti bu önleml parlamentoda yasal bir değişiklikle desteklemek zorunda kalacaktı. @ Sol kcmer sıkma» Pekl, ne olmuştur? FranSP ve hükümet ortağı sız işçi sınıfının ve öteki Fransız Komünist Partlsi çalışanların bunca umut *FKP) çalışanlara tam da bağladıkları bir iktldar ne bunu vaad ediyorlardı. A • den böyle bir yola girmişrna, aradan bir yıl gecmiş tir? Sol hükümetin icraaken, 12 ha?iran 1982 günü. tı neden, Mitterrand'ın ken Sosyalist Başbakan Mau dl ifadeslyle. bu «ikinci aroy, Fransız frangının öte sama»ya geçmek zorunda ki AET ülkelerl paralarınn kalmıştır?.. Bu sorulara ce karşı devalüasyonu lle bir vap verebilmek için geriye likte, bir «önlemler paketi» dönmek, Fransız solunun Avrupa' ilan edivordu. Sözcügün tam iktidara gellşini anlamıyla, bir «so! kemer nm ve Fransa'nın yakın ta Fikma programı» idi bu. Bu rihi içlndekl yerine yerleş yük sermayeye yaslanan tlrmek gerekmektedir. Son sağ hükümetlerin uygulama onbeş yıl içindeki siyasal ya hiç cesaret edemediğl bir mücadelelerden ve 1974'den bu yana süregelen sermaye önleml bile içermekteydi bu bırıkıminın bunalımından bağımsız olarak, günümüzde Ftansa'da olan bitenl an lamak pek mümkün değildır. Oysa, bugün Fransa'da yaşanan sürecin iyi anlaşıl ması gerekir. Yenl bir toplum biçimini arayan ve özleyenler için, bu ülkede yaşananlardan almacak zengin dersler vardır. Üstelik, Fransa deneylmi, yakın geleceğin Avrupası üzerinde güçlü etkiler yaratabilecek bir potansiyel taşımaktadır. Gelişmiş kapitalist ekonomilerm 1974'den beri 1çinde bulundukları bunalım. son dönemin siyasal mücadelelerine büyük ölçü de damgasını vurmuştur.. Bir yandan, siyasal lktidarlar, lzlenecek iktisat sl yasetleri konusunda clddî bir yalpalama göstermişler dir. Dünya çapında. Keynesçi siyasetler etkisini gi derek yitirir ve paracı (monetarist) liberal siyasetlerle birlikte yoğun bir kemer sikma siyasetl gündeme ge lırken, işçi sınıfı ve oteki ücretliler önemli sorunlarla karşı karşıya gelmişlerdir. Fabrıka kapanmaları, yeniden inşa dolayısıyla işten çıkarmalar, kısmî çalışma, geçici ve süreli çalış ma gibi yeni koşullar işsiz sayısınm artmasma ve iş çüvencesinin zayıflamasına yol açarken, çeşitli ülkeler de çeşitli yollardan gerçek Ieştirilmeye çalışılan ücret sınırlamaları, ücretlilerin alım gücünü bir ölçüde olumsuz olarak etkilemiş. toplumsal nitelikli devlet harcamalarının (eğitim. sag lık, konut vb.) bütçe açıklarını azaltma gerekçesiyle düşürülmesi, bu kitlelerin yaşama düzeyini dogru dan etkilemiştlr. Bütün bunlara bir de fabrikaiçi üretim sürecinde. rasyonelleştirme adı altında. da ha yıpratıcı ve süratli çalışma koşulları eklenmelidir. (^ tzlenmeyen strateji Bu bağlamda Batı Avru pa'nın geleneksel işçi sınıfı partileri, yani sosyalist (veya sosyal demokrat) ve komünist partiler, bazı lstisnalar dışında, ortak çizgiler taşıyan bir siyasal ve iktisadî strateji benimsemişlerdir. Bu strateji, bu yüzyılm öteki büyük buna lımı (1929 sonrası dönem) sırasında lzlenen stratejiler den çok farklıdır. O dönem de. özellikle Nazlzm'ln Almanya'da iktidara geîmesinden sonra yaygmlaşan strateji, sosyalist ve komü nist partileri, bazı başka partilerle birlikte. çatısı al tında toplayan «Ilalk Cephe!eri»ne dayanıyordu. Bugünün sol partileri lse bu stratejiden titizlikle uzak durmaktadırlar. Bu nun temelinde yatan önemli bir etken. bu tür cephelerle iktidarın elde edilme sınin, bir siyasal kutuplaşma sonucunda baskı rejim lerme yol açacağı kaygısıdır. Şili'deki «Halk Birliği» deneyiminin (197073) kan lı yenilgisi. bu bakımdan Batı Avrupa solu üzerinde sarsıcı bir etki yaratmıştır. Üstelik Avrupa son dönem de büyük kitlelerin çeşitli biçimlerde siyasal seferber Iığe gırdiğl anlar yaşamış tır: Fransa'da Mayıs 1968, îtalya'da 1969 sonbaharı, îngiltere'de 1974 ve 197879 grevlert, Portekiz'de 197476 devrimi. Ispanya'da 197577 dönemi vb. Bu koşullar da, Avrupa solu yaygın olarak Halk Cephesi strateji sinden uzak durmuştur. 1970'lerin stratejlsl isim babalığını ttalyan Komünist Partisi'nin yaptıgı ta rihsel uzlaşmadır. Yani sa£ partilerle anlaşma içinde calışma, hatta birlikte hü kümet kurma, bunalımın yönetimine ve kemer sıkma siyasetlerine katılma ve bu tavrın ödülü olarak da dik tatörlük tehilkeslnden korunma. Bunalım Avrupa'sının bu tekdüze coğrafyasında yolculuk eden blri İçin, ufukta büyük bir sllrpriz beklemektedir: Fransız solu bu açıdan Avrupa'nın sivri is tisnasını oluşturmaktadır. Bu ülkede, SP ve FKP 1972 vılında imzaladıklan bir Ortak Program etrafmda 1978 seçimlerinin arefesine kadar birlikte çalışmışlardır. Bu dönemdeki kopuşa ve yüksek sesli bir lç mücadeleye ragmen, beş yıllık birüSin dinamiSi bu partile ri 1981'de lktidara getirmiş tir Fransa'da bugün olanları anlavahiltnek için. iilkenin bunalım içindekf Av rupa'da siyasal bakımdan bir istisna oluşturduğumı akıldan çıkarroamak gerekir. Tecrübe ediniz Odeon iğnelerini tecrübe ediniz. Sadanın temiz ve dolgun çıkmasına hayret edeceksinız. YIL dünya piyasassnda İZMİR ENTERNASYONAL FUARI'NIN Daimi iştirakcisi olan ; SOVYET DIŞ TİCARET İŞLETMESİ V/O MACHINOEXPORT 20 Ağustos ile 10 Eylül tarihleri arasında Sovyet pavyonunda Yeni taş kırma makinalarını sergilemektedir. parriKA Vt Mehmed KEMAL Sır Küpleri thsan, Adli Moran orada toplaşmışük. Ittıhat ve Terakki ustune çok konuşmalarımız olurdu: «Üstat, bunları yazsana...» derdim. «Yok olmaz,> derdı. «Arkadaşlar hep öldüler. Okuyanlar, Nermi, kendi kendine öğünüyor, derler.» Bir de Hasan Amca'yı tanımıştım Yakıniarı Çerkez Hasan derlermış.. •Dogmayan Hürriyet», «Nizamiye Kapısı» dıye iki kitabı vardır. Kısa boylu tıknaz, başındaki kahve renklı fotru hep yana yıkan, çil çıl gözlerıyle konuştuğunun gözlennm ıçıne bakan, sorusu/ bir adamdL Hep konuşurdu, sormazdı Kendısı îttihatçı değıldi ama. Ittihatçılann hemen hepsinı tanırdı. Burhan Fe lek'm gençlik anılannda adj çok geçıyor «Nasıldı bu tttihatçılar?» diye sorardım. Durur, anlatayım mı anlatmayayım diye biraz kuşkulanırdi: «Talât da. Enver de devlet yönetecek nitelikte adam lar değildi.» dıye başlardı. «Bunlar Komitacıhğı bilirlerdi. Ancak darbe yapaılar, hükümet devirirler. Hükümet yöaetemezler, İmparatorluğu batırmadılar mı?> Falih Rıfkı'yı sevmedığıni soylerdi Nedense Falıh Rıfkı'nin Dunya gazete sınde yazardı. Hatta Falıh, ona gazetede bir oda vermış, orda barınırdı. O sıra lar Anadolu Ajansı'nın îstanbul Mudu ru olan Cahıt Yamaç'ı çok sever, onun yanından hiç ayrılmazdı. Ittihatçılar'ın Ermenı sorununu çok ıyı bıldığını söylerdi. Boş şeylere kızar. «Bu konuyu bir gün yazacagım, gerçeğl anlatacağımderdi ama, yazamadan öldu. Bazı adamlar vardır, devletın içinde olurlar, yonetenlenn ıcığım cıcıgını bi lırler, devlet batırıcıları gozlennden ta ınrlardı. Bu Hasan Amca, yoksuldu, yoksundu, ustüne gorev olmayan çok ışın ıçınde bulunmuştu, kımseye guven veremedi; konuşmanm da, yazmamnda bir güvenişi olduğunu bilemeden öldu. Tanıdıklanm arasmda cünü ve bugün u çok iyî bilen böyle adamlar vardır. Ittihat ve Terakki'nin Paris'e gonderip okuttuklarından rahmetll Mustafa Nermi Ziya Gökalp'in hem hayranı, hem öğrencisı idı. Goeben ve Breslau (Yavuz ve Midilli) gemilerl Karadeniz'de bazı limanlan bombaladığı zaman, Saray'da görevlı Halit Ziya Uşaklıgıl «Merkezı Umumi»yi ziyarete geliyor. Odada, Mustafa Nermi, Ziya Gökalp kar. şıhkh oturuyorlar. Halit Ziya: Bu işler nedir?» diye soruyor. «Git de Enver'den sor...» diyorlar. Olayı onlar da bilmiyor. Ziya Gökalp: «Keşke Talât (Talât Paşa) gelse de son haberleri ondan duysak...» ömer Seyfettın, elinae bir tomar kâgıtla ıçeri dahyor. Ziya Gökalp'e: «Ziya Beyciğim, tashihleri yaptım. Şlmdi matbaaya götüreceğim.» «Ne tashihleri?. «Kızılelma'nın provalan.;.» Doktor Nazun giriyor: «Yahu bitmedi mi bu tashihler?diyor. «Biraz acele edin. Ya ordumuz yarın öbür gün sınırı geçerse, halka ne dagıtacağız? Öyle degil mi canım. bu ki tabı onun için bastırmıyor muyuz?» Talât Paşa geliyors «Ylne mi sosyolojl, yine ml felsefe?» Orda bulunanlar, Talât'ın gelişi lle yenl haberler alacaklaruu umuyorlar. Yavuz'la Midilli'nin Karadenız seferinl soruyorlar. Koca Tal&t Pa. a'nın cevabi: «Ne bileyim ben, Enver'e »luyor. Bir de göz kırpıyor. oorun.» • Taş kırma makınası : Kaya, bazolt ve sünger taşlara matisus, • Taş hızarı ; 30 rnm,lik plâkalan kesma, parça ve plâka son yüzey çafışmatart, • Taş taşlama makinası ; Orta ve sert derecedekl kayaların düz satıhlarının taşlanması ve cilalonması, • Köşe ve dirsek taşlama makinası: Orta ve sert derecedekl kaya!ardan( örn. : granıt,mermerv.b.) yapılan blokları çubukları vekolonlaları cilalamakveperdahlamak. Fuar sırasında V/O MACHINOEXPORT tarafından, ihrac edilen techizatların ve makinaların çalışmasını gösteren (lımleri izlemek mümkündür Standdakl Sovyet uzmaru lan makınatar hakkında her türlü bilgiyi vermeye ve soruları cevaplamaya hazırdır. YARIN: Solun yükselisi STANDIMIZA HOŞGELDİNİZ ]VtACHI]VOEXPORT OUSSR MOSCOW 117330^ MOSCOVV V33O MACHINOEXPORT 9 1471542, 1438468 » 411207,411242 MCHEX SU ÎCRA ÎFLAS KANUNUNUN 219'NCU RIADDESİ GEKEOtNCE TASFtYEVE BAŞLANILMASI VrO 1KLÂSIN AÇILMASI HAKKINUA Dosya No: 1982^18 Mufüsın hüvıyeti ve ıkametgahı: BILSER A.Ş. (îstanbul, Taksım Gümüşsuyu, Mılay Şefikbey caddesl, Antalya Palas), Iflasın açıldığı tarıh: 7.7.1982 gunü saat 15 45'den ittbaren. ISTANBUL 1. İKLAS MEMURLUGüNDAN Ist. Aslıye 5.'mci Ticaret Mahkemesince îflâsına karar verılmış olan yukarda ısim ve adresı yazılı müflıs hakkındakı tasfıyenın şıtndilik adı şekılde ıcrası tensip kılmmış oldugundan: 1 Müfliste alacaklı olanlarla, menkul ve gaynmenkulleri Ü2ennde ıstıhkak ıddiasında bulunanlar ilândan ıtıbaren (bir ay) ıçınde îstanbul 1. Iflas Memurluguna yazılı olarak alacak ve ıstihkak ıddıalaıını kaydettirmelerl ve delillerım (Senet, Delter Hulâsası vesaire)'nin asıl veya musaddak suretlerim tevdı eylemeleri. 2 Bunlar hilâfına hareket cezaı mesuliyeti müstelzım olmak üzere müflise borçlu olanlar varsa bunlar da aynı muddet ıçınde kendilerini ve müflise verecekleri mal veya para miktaUamı bildirmelerı. 3 Müflisın mallanıu her ne suretle olursa olsun ellennde bulunduranlar, o raallar uzenndekı kanuru haklan mahfuz kalmakşartıyle bunlan aynı muddet içmde ıflâs daıresı emrıne tevdı eylemelen ve etmezlerse maku! mâzaretlen bulunmadıkça cezaı mesuliyete uğrayacaklan ve rüçhan haklarından mahrum kalacakları. 4 3/9/1982 Cuma günü saat 14.30'de ilk toplantı yapılacağından alacaklılarm bu toplanhya gelmeleri veya salahiyetli bir vekil göndermelerı ve aynı zamanda müflıs ile müşterek borçlu olanlar vpya muflısin borcunu ödemeyi tekeffül edecek olan ssir kımselerin d« bu toplanhda hazır bulunmaları lüzumu ilân ve t«bliğ oiunur 24.8.19ÎÎ2 (Basın: 8924) SEKA ÇAYCUMA MÜESSESESİ MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN; Çaycuma/ZONGULDAK Tesislerırtuz ihtiyacı 5000 litre Duolite A102 D reçjn^si kapah teklif alma usulü ile satm almacaktır. Ilgılenenlerin «Reçine Teklifidir.» rumuzlu kapalı teklif mektuplarım 20.0.1982 günü saat 17'ye kadar Müessesemize tevdi etmeleri gerekir. thale mevzuu reçine için proforma fr.tura da verilebilir. Ihale üzerinde kalan firma Ihale tutannın % 15'i oranında kesin teminat verecektir. Postada vukuubulacak gecikmeler nazan dikkate almmaz. Teklif mektuplannda teklif edîlecek Duolite A102 D Reçipesimn teknik spefikasyonlan belirtilecektir. Müessesemiz 2490 Sayılı Kanuna tabi değildir. fBasın; 20520) FETHİYE SEKETUR OTEL Mustafa Nermi'yi, Habip Edıp Törehan'ın Şişhane yokuşunda çıkardıgı mavi başlıklı Yeni îstanbul gazeteaınde tanımıştıın. O başyazar, ben de gazetenın Ankara temsilcisî idim. Sonradan Mustafa Nermi Hoca ile Hürriyet gazetesınde bir daha buluştuk. Yukarda bir kıtaplık vardı. bana orada yer göstermlşlerdl Baktım, bir tur eskiler kahvesi rfbiydi Server îsMt. Nermi Bey, Ahmet RBAnÖ?KjnMRÎ3^BcSlîî .. •*611074 61822661 22 81 .1,26105 JıHbatAbentur376lO7