Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 26 TEMMUZ 1982 EKONOMİDE KentKoop Baskanı Karayalçm: Ü "Kamu kesiminin kaynak sıkıntısı konut fonunu aksatmamalı,, ra yatınm yapmanın cazibesinl kaybettiğinl. Ortadoğu'dakl savaş nedenlyle de altmın daha cazlp bir yatınm haline geldiğini belirtiyor'. Türkiye'de de altın geç tiğlmlz halta değer kazanmaya devam etti. Cumhuriyet altım 200 Hra değer kazanıp 13.450 lira satış fiyatına ulaşırken, 1 gratn altının değerinde de 25 lira artış gözlendi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kent Koop Genel Başkanı Murat Karayalçm, para piyasasındaki gelişmelerin konut fonu olumsuz yönde etkilememesi gerektiğini söyledi. Karayalçm, Cumhuriyet'e yap tığı açıklamada, para piyasasındaki son gelişmelerin, özel sektörün yam su:a kamu kesiminde ciddi bir kaynak sıfemtısı içinde olduğunu gösterdiğüıi belirterek şu görüşlere yer verdi: «Haziranın son haftasından bu yana emisyon hacminde 52 milyar liralık bir artıs olmuştur. Ayrıca batan ya da zoı durumda olan sanayi kurulnşlanna devlet desteği sağlanması, tahvil sorununun çözüraii ve bu gibi etkenlerin kamu kaynaklaruıı daha da sıkıştıracağı anlaşılmaktadır. KamuojTinda bu gelişmclerln kamu konut fonunu olumsuz yönde etkileyebüeceğine ilişkin kuşki'lar bellrtllmektcdir. Bu arada b s n çevreler, belki farklı amaçlarla, ama, bu kuşkuları değerlendirerek, örneğin tnıar Affı ile konut fonuna 250 milyar Ura aktanlabileceğl giM formüller önerme ye başlamıştır. Aslında U487 sayılı yasanın 10. maddesi kamu konut fonunun kaynağı olarak çok açık bir biçimde gider bütçesinln yüzde R'lni gostermiştlr. Yasaya göre, bu ödenegin mali yılın ba«mdan itibaren ve çok daha önemllsl o bütçe yüı L çenln<te tiçer aylık dönemlerin başında Mallye Bakanhğınca kamu konut fonuna aktarılması zorunludur. Şu ands bu kaynağın yeterHUği tartışm> konusu edllmemelidir. ötiMnli olan yasanın iingördüğü siBtemin işletllmesidir. BUebildlğlmiz kadanyla Mallye Bakaniığı bugüne kadar fona yalnızca üç milyar Hra vermiştir. Bu, yasaya göre, aktarılması cereken düzeyin cok altında. dır. Kent • Koop bu asamada, ka mu kesiminin karşı karşıya ol duğu kaynak sıkıntısının kamu konut fonunu olumsuz yönde etkilemeyeceği umudunu korumaktadır. Kaldı kl, sorun yalnızca ev edinmek sorunu değildlr. Kamu konut tonnnun, yasada «ngörüldüğü bi çlmde işletilmesi onbinlcrce yurttaşımıza yeni I? olanakları yaratmakla kalmayacak, imaiat sanayiinin 243 alt sektörüne de canldık getirecektir. Bir. liğimizce yaptınlan bir araştır. maya göre, 1981 yılmda nina in?aatına girdi veren başlıca sektörlerde kapasite kullanım oranı yüzde 50 dolaylarındadır ve bu diişüklüğün en önemH nedenl iç talep yeterslzliğidir.» Burjuvazimize haksızlık etmeyelim. Otuzkırk yıl gibi tarihsel süreç içinde çok kısa sayılabUecek bir sürede: • Yabancı otomobil flrmalarının acentellğlnden otomobil fabrikatörlüğüne sıçramak; • Milyonlarca buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon üretebllen ve milyarlarca liralık banka kaynaklarına hükmedebilen Türkiye çapmda sa nayifinans imparatorlukları kurabllmek; • Askersivil bürokrasiyle uzlaşma ve uyum yollarmı bulup geliştirmek: • Kültür ve sanata el atarak bu alanlarda da yönlendirici olmaya baş lamak: • Hattâ ve hattâ Batı'nın lüks otellerine, moda ve kayak merkezlerl ne, işadamı çevrelerine girip çıkabilmek, öyle sanıldığı kadar kolay ve bir kalemde geçilecek şeyier değll kuş kusuz. Onun için sermaye, bllgl ve kültür birikimi alanında son otuzkırk yılda katettiği mesafenin, içlnden geçtiği «belleme süreci»nin hakkı nı vermek lâzım. Ancak bir de madalyonun tersi var. Kısa sürede bugünkü noktaya gelebilen burjuvazımlzı, yüzlerce yılın ekonomi deneyimi, toplumsal ve siyasal mücadele geleneğiyle yogurulmuş Batı burjuvazislyle aynı terazi nin kefelerine koyduğumuzda blzimkinln ne denli hafif kaldığını görme mek olanaksız. Bu sonuca varmak 1çin Batı burjuvazlsinin «devrimci dö nemi»ni, «atılımcı çağını» falan öyle efsaneleştirmek de gerekli değil. Sadece bizim burjuvazimizin bazı özelliklerine, davramş biçimlerine ve bakış açısma ışık tutacak şu soruları sormak sanırız yeterli: • Serbest teşebbüsü övüp bitire meyen işadamlanmız biraz zoru görün ce neden «Devlet Baba»nm kanatların dan başka sığınacab yer bulamazi'.. • Rekabetin fazileti üstüne övgü ler düzenlerln özellikle bir kesimi te kel çıkarlarına şöyle bir dokunulduğunda feryadı basarlar.. • AET'ye tam üye olalım dlye tutturan sanayicilerlmiz koruma duvarlarınm' indirilmes'lnden. ithalâtın biraz serbestleştlrilmeslnden söz edildiğlnde neden şeytan görmüşe dö Alfın, son 6 ayın en yüksek degerine ulastı f Ekonoml Servisl Dünya altın plyasalannda geçtiğlmiz hafta başında bir önceki haftanın kapanış fiyatının az üstünde, 346 dolardan açılan 1 ons altın, hafta lçinde 14 dolar birden değer kazandı. Altın çarşamba gtinü 25 Şubattan beri en yüksek seviyesi olan 365 dolara ulaştı. Uzmanlar, dolar faiz oranlannın düşmesi sonucu dola nOsman ULAGAY Türk Sermayesi, Anayasa Sınavında ner?.. • îç pazarın genişlemeslnde çıkan bulunan sanayicilerimiz neden kapsamlı bir toprak reformunu desteklemekten kaçınır?.. • Burjuvazimiz siyaset yapma, si yasai yaşama ağırhğını koyma hakkmı neden öyle kolayca vazgeçilebl lecek bir hak gibi görür. başkalanna kolayca teslim eder?. • Bazı işadamlarımız neden hâlâ sendlkasız, dernekslz, eleştirlslz hatta siyasetsiz bir ortamı kendl geleceği için en güvenli ortam olarak görür?.. Sayıları artırılabileceK olan bu sorularm ortak cevabı burjuvazimizin temel niteliklerinden birinde yatıyor. Olaylara zaman perspektifl içinde, uzun vadeli, «stratejik» bir görügle ba kamamak, yalnızca kısa vadeli çıkar hesaplarıyla bakmak şeklinde ta nımlanabilecek olan bu nltelik. ser mayedarlanmızm demokrasi anlayışında da galiba kendinı gösteriyor. îşte önümüzdekl anayasa sınavı bu açıdan sermaye için de çok önemU. Çoğulcu demokrasinin aslında ken di tercihi olması gerektiğini, Batı'da kurulu düzenin vazgeçilmez nitellkle rinden birlnin bu çoğulcu yapı oldufiunu bur.1uvazlmiz KÖrüp kavrayabilecek mi?.. Eleştlriye ve çeşitli toplum katmanlarının katılrnasına açık bir düzenin aynı zamanda ekonomik büyüme ve serpilme İçin de en clverişll ortamı oluşturdugunu hatırlaya cak tnı?.. Toplu sözleşme ve grev hak kının gereğince kullanıldığı bir orta mın işçllşveren ilişktlerinln bu düzen içinde dogal biçimi olduğunu anlaya cak mı?. »OTLARI Dolar deger kaybediyor Ekonoml Servisi Geçtiğimiz hafta başında, dünya döviz piyasalarmda dolann açılıg değeri bir önceki baftanın değerlerinin altında oldu. Dolar hafta içinde bu değerini do koruyamayarak düşmeye devam etti. Uzmanlar dolardaki bu düşüşü ABD faiz oranlanndaki düşmeye bağlıyorlar. TL. karşısmda da dolar, bir önceki haftaya göre 75 kuruş deger kaybetti. Sterlin ve mark ise bir önceki haftaya gör e değer kaybetmelerine rağmen, hafta içinde küçük ölçüde artış «österöiler. Dolann hafta başı ve hafta sonu değerleri şöyle oldu: 18 temmuz 22 temmuz Mark 2.4S 2.44 Isv. Fr. 2.46 2.08 TL. 165.20 165.25 Resmi Sektör Müteahhitleri Baskanı: "Banker faiziyle geçinenlerin emlâke yönelmesi beklenemez,, ANKARA, (Cumhuriyet Bü rosu) Türkiye Resmi Sek tör Müteahhidleri îşveren Sendikası Genel Baskanı Mevlüt Hamzaoğlu, son ban kerlik olayı ile ilgili ortaya çıkan durumu değerlendirerek Cumhuriyet'in sorularını yanıtladı. Hamzaoğlu son gelişmeleri. «Bankerlik kurumunun kesin iflası» olarak niteledi. SORU Kamu ile iş yapan bir müteahhid olarak son bankerlik olayını nasıl değerlendiriyorsunuz? YANIT Bildiğiniz gibi, bankerlik kurumunun kesin sürette iflası ile, banka faizlerini yeterli bulmayan ta sarruflann mühim bir bölümü ortada kalmıştır. Bu tasarruflarm inşaatlara yöneleceği, dolayısıyla inşaat sek töründe hareket görüleceğine Hişkin tahminler yapılmaktadır. Biz bu görüşe katılamıyoruz. Çünkü tasarruf sahiplerinin banker faizini geçimleri için yardımcı gelir olarak kullandıklarmı, bu gelirden vazgeçemiyeceklerini, daha az olmakla beraber banka faizine yöneleceklerini düşünüyoruz. Kaldı ki. küçük tasarruflann inşaat sektörüne yönelmesi de söz konusu değildir. 2 milyondan daha az para ile daire alamadığı ortadadır. Küçük tasarruf, adı üstünde, he men her zaman bu meblağın altındadır. SORU Bazı alanlarda is tihkaklarınızı alamadıgınız dan yakınıyorsunuz. Hazinenin bankerlik olayı nedeniy le açtıgı musluktan siz de birşeyler akmasını bekliyor musunuz? YANIT Bu konuda konuşmak için henüz vakit er ken. Hazinenin. bankerler olayı nedeniyle bankalan fi nanse etmesinin bize yapıla cak ödemeleri etkilemeyeceğini ummak istiyoruz. SORU Toplu konut yasasınin uygulanmasına bir ölçüde başlandı sayılır, Toplu konut yasası uygulamasının müteahhitler açısmdan değerlendirmesini yapar mısuıız? YANIT Toplu konut ka nununu faydalı bulduğumuzu başlangıçtan beri defalarca ifade ettik. Konut ihtiyacuıa devletin el atması, şimdiye kadar ortaya konan en büyük fon'un bu işe ayrılması bizi ümltlendiren hu suslardır. Aynlan fon iyi kullanıhraa, banka kredileri ve istirakçılerin katkılan ile birlikte, yeterli olacağı görü şündeylz. Toplu konut yasası müteahhitler tarafından çok olumlu karşılanmıştır. İş kolumuzda, mevcut iş sahamıza her sene bütçenin yüzde 5'i kadar devletten, bir o kadar da bankalar ve iştirakçilerden yeni bir pay eklenmektedir. Bunun için de şükranlarunızı belirtmek isteriz. SORU Oevlet ihale yasasına ilişkln görüşlerinlzde bir degişlldlk oldu mu? Bu yasa tasansı hakkında bir değerlendirme yapar mısınız? YANIT Mevcut 2490 sayılı yasanın aksayan yönleri ve boşluklan yok denilemez. Ancak bunların günümüz şartlarına göre tadil edilme leri, boşluklarm giderilmesl lüzumuna tnanıyoruz. Bizce yeni ihale yasasının hazırlanması esnasında yönetmeliklere fazla yer vermeyecek. Bu güne kadar gerek ihale makamlarının ve gerekse müteahhitlerin edındikleri tecrübelerin işığı altında / her iki tarafra görüşü alınarak / ve bütün ka mu kuruluşlarım kapsayacak şekilde / tek tip / yasallaşmasmda fevkalede fayda mülahaza ediyoruz. Zira her uygulamada yeknesaklık getirilmiş hem de mevzuat külfetinden müteahhitler ve ihale makamlan kurtulmuş ve zaman israfı ile bir takım ihtilaflar asgari had de indirilmiş olur. TL'nin dolar karşısmda deger kazanması bekleniyor ANKARA (ANKA) ABD dolarımn uluslararası para piyasalarmda değer yitirme si üzerine, çapraz kur farkJarı büyük ölçüde açıldı. Bunu gldermek icin Türk lirasının değerinin dolar kar şısında arttırüması gerekiyor. Bayram tatill nedeniyle geçen hafta ortasmda açıklanan Türk Hrasınm dolar karşısındaki değeri gerçek değerinin altında bulunuyor. Borsalardan ulaşan son kayıtlara göre, perşerabe günü Prankfurt piyasasında 2.4350 marlt düzeyınde olan dolar, cuma gttnü 2.40 mark üzerinden işlem gördü. Dolar, diğer para birimleri karşısında da değer kaybına uğradı. Dolann değer kaybının Birleşik Amerika'da faiz oranlarının duştirUlmeslnden kaynaklandığını belirten yetkililer, önumüzdeki aylarda Birleşik Amerlka'da kısa vadeli kredl lerin faiz oranlarımn da düşürülmesinin beklendiğini, dolann değerinde de buna paralel gelişmelerin olabileceğini ifade ediyorıar. , Indirimli satışlar ayustosta baslıyor * Ekonoml Servlsl Istanbul ve Ankara'da mevslm sonu indirimli eatışlar 1 ağustostan itlbaren başlayacak, bir ay sürecek. Indirimli satışlar, Ticaret Odalannm'izni ile her yıl şubat ve agustos aylannda haksız rekabetin önlenmesi ve tükeücinin korunması amacıyla yapıhyor. Indirimli satış yapmak isteyen mağaza ve kuruluş sahibi Ticaret Odasından gerekli izni alarak jmaliyetıne veya maliyetinin altında satış yapabiliyor. Yoksa bugün devletin kurtarmak zorunda kaldığı yatırımlan yaparken olduğu gibi olaya son derece sınırlı ve kısa vadeli bir bakış açısıyla yak laşacak, sendikaları gücsüz kılmanm, basını susturmanın. ekonomide ve si yasette rekabet yollannı kapatmanın kendisi için en geçerli çözüm yolu ol duğu sonucuna mı varacak sermaye kesimi?.. Bu kesimin de onay ve telklniyle bu son yol seçüirse ve hazırla nan taslağa benzer bir anayasa ortaya çıkarsa korkarız ki gelecek ne burjuvazimiz ne de onun vazgeçilmez düzeni olan parlamenter, çoğulcu de mokrasl açısmdan bazı kuşkular da beraberinde getirecek. Peynir tereyağı fabrikası açıldığı gün kapandı StİRT, (UBA) Siirt Pey nlr ve Tereyağı Pabrikası törenle açıldığı gün kapandı. Yılda 7 bin 500 ton süt işleme kapasitelı olarak yapımı 7 yü içinde bitirilen ve 75 mllyon liraya malolan Siirt Peynlr ve Tereyağı Fabrikası törenle yapılan açılışından sonra kapandı. Süt bulunamadığı için kapanan fabrikanın açılışını yapmak îçin fingorifik bir tankerle Ceylanpınar'dan 3 bin ton Büt getirildi. AÇihşta fabrikayı çahştırmak için teknik elemanlar ise Bolu, Diyarbakır ve Van illerlnden getirildi. Açüışta dağıtılan eşantiyon peynir ve yoğurtlan n ise Ankara'dan getirildiği öğrenildi. Fabrikanın aç> lışında bir konuşma yapan Süt Endüstri Kurumu Genel MUdürü Prof. Dr. Erdoğan Pakel ise tabrikanm tam kapasite ile çalışması halinde yılda 400 ton peynir ve 80 ton tareyağ üreteceğini söyledi. Buzdolabı bayileri, firmaların acıkladığı "taksitli satış,, koşullarına uymuyorlar Ekonoml Servisi Arçelik ve AEG gibi f irmalar basına ve televlzyona verdikleri reklamlarla yeni koşullarla buzdolabı satışlarma başladıklannı açıkladılar. Bu firmalan 10 ay taksitle satış yapacaklarmı bildir diler. Yapılan açıklamalara göre, AEG'nin 13 değişik model bozdolabı için, peşinatı 5000 lira, taksitleri ise, modellere göre 5235 ile 7745 lira arasında; Arçelik'te İse, 6 değişik buzdolabı peşinatı 4450 lira ile 6800 lira arasında, aylık taksitler de 4450 ile 6800 lira arasmda değişiyor. Arçelik ve AEG'nin kampanya süresince açıkladıkları buzdolabı satış fiyatlan incelendiğinde, Arçelik buzdolaplarının peşin fiyatma taksitle sa* talmasına karşm, AEG'nin taksitle satış fiyatlarından satıt dığı ancak taksit süresinin uzatıldığı görulüyor. Arçelik'in acıkladığı fiyatlara göre, buzdolaplarınm kampanya öncesi taksitle satış fiyatları İle kampanya süresince açıklanan peşin fiyatına taksitle satış fiyatlan arasında 13 bin ile 20 bin lira arasmda fark var. Arçelik'in en fazla talep olan 301A, 351A model buî dolaplan peşın fiyatlarının 55 bin ve 59 bin Hra olarak belirlendiği bildirüiyor. Bu fiyatların peşin fiyat olarak, kampanya öncesi taksitle satış fiyatlarından 10 bin lira daha aşağı olduğu belirtiliyor. AEG'nin kampanya nedeniyle acıkladığı fiyatlar konusunda ise, bayiler, bu fiyatların taksitle satış fiyatlan olduğunu kampanya öncesi taksitle satış fiyatlan ile şimdi açıklanan taksitle satış fiyatları arasında bir fark olmadıgım ancak AEG'nin peşinatı indirdiğini ve taksit süresinl uzattığını Kaydediyorlar. AEG'nin fazla talep olan 1460 ve 1550 model buzdolaplarınm fiyatlan konusunöa görüştüğümüz bir bayl 1460 model buzdolabı için taksitle satış fiyatınm 68 bin lira, 1550 model içinse 70500 lira olduğunu peşin satışlann bu fiyatlardan 8 bin ile 9 bin arasmda aşağı olduğunu belirtti. AEG'nin kampanya nedeniyle acıkladığı fiyatlara göre, aynı model buzdolaplanmn fiyatlan 1460 için 68.800, 1550 içinse 71.500 lira olarak belirleniyor. Ancak gerek AEG'nin, gerek .Toptan eşya fiyatlan İzmir de yüzde 1,5 arttı İZMİR, (THA) İzmlr'de toptan eşya fiyatlannın geçtiğimiz ay yüzde 1,5 oranında artış gösterdiği bildirildi. İzmir Ticaret Odası Araştırma ve Etüd Servisi'nce hazırlanan İzmir şehri toptan eşya fiyatlan endeksine göre geçtiğimiz ay en yüksek fiyat artışı yüzde 11.9 ile ham deriler grubunda oldu, bunu yüzde 1,7 ile tekstil hammadde ve tekstil sanayi grubu izledi. Gıda maddeleri, ham deriler, tekstil hammadde ve tekstil sanayi ürünleri, inşaat malzemeleri, enerji ve yakacaklar, mütefferrikden oluşan endeks inşaat malzemeleri grubunda yüzde 1.5'luk ve gıda maddeleri grubunda yüzde 1,4lük artış olduğunu gösteriyor. Petrolde fiyat kırma savası baslayabilir KAMU ULAŞTIRMA YATIRIMLARI AZALIYOR İZMİR (THA) Kamu ulaştırma yatınmlarımn toplam kamu yatırımlan içindeki payının giderek azaldığı buna karşılık sabit sermaye yatınm ları içindeki payının arttığı bildiriliyor. DPT 1981 yılı master planı çalışmalarına göre, kamu ulaştırm^ yatınmlarımn toplam kamu yatınmlan içindeki payı 1963 yılında yüzde 27.3 iken, bu oran 1981'de yüzde 17.2'ye düştü. Bu artışm sanayi kesiminin katma değer paymdaki artışla aynı düzeyde oldugu kaydedilen çalışmada, özetje şu görüşlere yer verildi: « Türkiye toplam yatırımların GSMH'ya oranınm gelişme süreci fçinde hızla yükseldiği hir ülkedir. 1%2'de yüzde 14.48 olan bu oran 196Vde yüzde 18.48'e, 1970'de yüzde 19.80'e 1975'de yüzde 22.93'e ve 1977'de yüzde 24.24'e yükseldi. Toplam yatınm bacmi içindeki ban kesimler sivrilmekte ve aslan payuu almak. tadır» Farklı yapı ve çıkarlar OPEC üyelerinin anlasmasını önlüyor tıda «limitlerlni aşan ülkelerin baskı altına ahnabileceği» inancı yaygındı. Petrol üretim tavanmm artıtran, Libya ve Nijerya'mn rılmaması göruşünde olan ulke günluk üretim tavanlanm aşlerin en büyük endişesi bu armalan sonucu OPEC'de ortaya tışın fiyatlarda düşmeye neden çıkan bunaluna çözüm bulma olabileceği ihtimali. Gerçi bu çabalarmda hiç bir sonuç alına ülkelerin Libya, Iran, Nijerya madı. 9 temmuz cuma günü gibi petrol gellrlerinde artışa konuyu görüşmek üzere topla«acil» gereksinmelerl yok. Fanan OPEC Bakanlar Kurulu kat bu ülkelerin de petrol gecumartesi akşamı karar alamalirlerinde son yıllarda bir düdan dağüdı. şüş gözleniyor. özellikle, uzun vadede, fiyatlardaki bu düşüPatrol fiyatlarındaki dusme şun petrol gelirlerinl daha da nin önlenmesi amacıyla OPEC azaltmasmdan çekiniyorlsr. geçen mart aymdaki toplantıSuudi Arabistan'ın günlük üsında günlük üretimini 17,5 retim tavanmm artınlmaması milyon varil olarak sımrlandır konusunda daha bir «özel» komış, ortalama fiyat da varil numu var. Amerika ve Avrupa'başına 34 dolar olarak tespit dakj yatırunları nedeniyle yeedilmişti. terli denebilecek gelıri olan Fakat bu gelişmeden sonra Suudi Arabistan, OPEC içinde özellikle Iran'ın günde 1.2 mil ve bölgede bir «önderlik» royon varillik kotasım yeterli' lune sıvanmış durumda. Suubulmadığı görüldü. tran bir di Arabistan petrol fiyatlarının yandan politik nedenlerden doistikrarlı tutulmasuu hem ken layı Suudi Arabistan'ın 7 mildisi hem de petrol ithal edenr yon varilliic kotasma ltiraz eBatılı ulkeler açısmdan ,%\T derken, öte yandan savaş do«prestlj» unsuru olarak"' istilayısıyla lçinde bulundugu eyor. Aynca Suudi Arabistan konomik güçlükler nedeniyle daha uzun vadeli bir kaikınma günlük üretimini 2.2 milyon planı hedefliyor ve bu nedenle varile çıkardı ve fiyatlan düde petrol gelirlerinin istikrarlı şurdü. Nljerya ve Llbya'mn da ve surekli biçimde artmasım, bu arada kotalannı aştıklan sürekli olamayacak ani artışlagörüldü. Hızlı kaikınma çabara tercih ediyor. lan nedeniyle fazla petrol geKısa dönemde netrol gelirlirine ihtiyag duyan libya ve lerindekl artışa fazla ihtiyaç Nijerya'mn yanında ekonomik duyan ulkeler Viyana'dakı son güçlükleri nedeniyle bu yola toplantıda en azından kendı başvuran tran'a bir kısun Ogünlük kotalaruun artııılması PEC Ulkeleri karşı çıktı. Özelyolundaki taleplerinl yineledilikle Suudi Arabistan ve Birleler. Özellikle tran kendi kotaşik Arap Emirlikleri «acll sıkın sınm 3 milyon varile çıkarıltüaru olmadığından günlük ü ması isteğlnde ısrar etti. tran retim tavanının yükseltUmeme Petrol Bakanı Muhammed Gasinden yana tavır alduar. Orazı 17,5 milyon varillik üretiro PEC Bakanlar Kurulu'nun toptavanma karşı olmadıklanm, lanmasım da özellikle bu ülkefakat Suudi Arabistan'ın kotaler istiyordu. Birleşik Arap Esını azaltarak tran, Libya gibi mirlikleri Petrol Bakanı Oteyülkelerin kotalannın artmlmab»'mn bellrttm giM, bu toplaa aı yolun» gidllmMl teraktUtlnJ se de Arçelik'in açıklanan taksitle satış koşullarına bazı buzdolabı ve elektronik cınaz satıcısı bayilerln uymadıicları gözleniyor. Konu ile ilgili olarak görüştüğümüz bazı Arçelik ve AEG bayileri, Arçelik ve AEG buzdolabı satışlannda 20 bin lira peşin kalam ise altı eşit taksitle aldıklannı belirtiyorlar. Görüştüğümüz bu bayiler buzdolabı satışlannda 20 bin lira peşinat almakla ortak bir uygulamayı benimsemiş gibi görünmekle beraber, buzdolaplanmn toplam fiyatlan konusunda aralarında bir uyum gözükmüyor. örneğin; bir bayi; Arçelik buzdolabım 20 bin lira peşin, kalam da altı ay taksitle peşin fiyatına satarken, bir başka bayii aynı buzdolabmı 20 bin peşin 10 ay taksitle kampanya öncesi taksitle satış fiyatı üzerinden satıyor. Bir bayide fiyatı 55 bin lira olan 301 A buzdolabı bir başka bayide 65 bin îiradan satılıyor. Türkiye'de de fermuar makinaları üretildi Ekonomi Servisl Dünya'da sayılı Ülkelerin üretebildıği fermuar üretim makinalannın tiretimi, herhangi bir patent altında olmadan yenı bir teknoloji ile yüzde yüz yerli olarak Türkiye'de de üretildi. Bıyıkoğlu Makina Sanayil ve Ticaret A.Ş. tarafından üretilen makineler, Türk Deniz Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı tarat'ından Maçka Tekniker Yüksek Okulu'nda tertiplenen 1982 yılı Istanbul Sanayi Sergisi'nde sergileniyor. Hakan KENİ Karadeniz Bakır'da stokların değeri 1 milyar lirayı astı ANKARA, (THA) Karadeniz Bakır Işletmeleri tarafından üretilen blister bakunn iç piyasada satışmda güçlük çekildiği ve depolarda stoklanan bakıryı parasal değerinin 1 milyar lirayı astığı belirtildl. KBI Genel Müdürü Ahmet Can Bilgin yaptığı açıklamada, KBI olarak ürettikleri bakın satmakta güçlük çektiklerını kaydederek bu durumun para sıkmtısına yol açtıgmı söyledi. m DCVİZ KURLAFB P s Dövizin CJnsl 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frankı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frankı 1 Hollanda Filorini 1 tsveç Kronu 1 İsviçre Frankı 100 îtalyan Iireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sterlin Döviz Alış 165.25 16655 9.51 67.00 3.52 19.S6 24.07 60.63 27.04 78.62 11.97 64.96 131.32 575.48 26.08 28656 48.07 Döviz Satış 168.56 170.29 9.70 68.34 3.59 19.75 24.55 61.84 27.58 80.19 12.21 66.26 13355 586.99 26.60 292.70 49.03 Efektlf Alış 165.25 158.60 9.51 67.00 3.34 1956 24.07 60.63 27.04 78.62 11.37 61.71 124.75 546.71 24.78 286.96 45.67 Efeküf Satı? 170421 171.96 9.80 69.01 3.63 19.94 24.79 62.45 27.85 80.98 1258 6651 13526 582.74 26.86 295.57 40.61 İZMİR (THA) Son yıllarda Türkiye'de karayolu taşımacılığının hızla geliştiği belirtilerek, bu yola 1981 yılmda 670 milyon dolar döviz girdisi sağlandığı bildirildi. İzmir Ticaret Odası'nca konu İle ilgili olarak hazırlanan «Uluslararası transit karayolu taşunacıhğı, Tiirkiye'nin duru mu ve ihracatınıız» konulu raporda karayolu taşımacılığımn özellikle ihracat faaliyetleri açısmdan giderek artan bir önem kazandıgına dikkat çekildl. Karayolu taşımacılığından 670 milyon dolar sağlandı belirtti. Bu konuda OPEC ülkelerinin çoğu tran'a ayrılmış olan kotamn yetersiz olduğu göruşünde birleşiyorlar. Ayrıca bu ulkeler Suudi Arabistan'ın kendi kotasım azaltması ve ekonomik güçlükler içinde bulunan ulkelere tahsis etmesi ,yolundakl görüşü destekliyor lar. Iran ve Libya kendi kotalannı artırıp, Suudi Arabistan'ın 7 milyon varillik kotasını azalt ma yoluna gitmesini ekonomik nedenlerin yanında politik nedenlerden dolayı da istiyorlar. Özellikle Iran, Suudi Arabistan'ın OPEC ve bölgedeki «önder» rolünü değiştirme çabasmda. Petrol piyasasında ve Ortadoğu'daki «lstikrar»ı bozarak Suudi Arabistan'ın «prestij»ini sarsmak istiyor. Toplantıda günlük üretim tavanı dışında, Suudi Arabıstan'm, Afrika petrolünUn fiyatında varil başına 1,5 dolarlık artınma gidllmesi yolundaki isteği de görüşüldü. Libya, Cezayir ve Nijerya Suudi Arabistan'ın bu isteğinin kendl üretimini artırma yolunda zemln hazırlama çabalanndan kaynak landığuıı iddia ettüer. Toplantıyla ilgili olarak OPEC uzmanları üretim tavanının korunmasmm «hayatl önem» taşıdığını belirttiler. TJzmanlar aşın petrol arzı nedeniyle fiyatlarda istikrarın korunamayacağını savundular. Şu anda talebin çok uzerlnde' petrol aTzı olduğundan ve toplantı sonrasında doğan OPEC'in geleceğiyle ilgili kuşkulardan dolayı spot piyasalarda fiyatların düşme eğilimi göstermeye başladığı bildiriliyor. tran, Libya ve Nijerya'nın toplam 2 milvon varillik fazla üretimlerine rağmen OPEC'in günlük petrol Uretimi 18.2 ila 18.5 milyon varil dolayında, gerçeklesivor. üsoaaİAr. Suudt A M tan'm, kotasının 700 bin varil altında üretim yapması ve Irak'm Suriye üzerinden geçen petrol boru hattını kullanamauıası nedeniyle günlük petrol üretiminin bu şekilde nispeten az bir fazlalık gösterdiğini belirtiyorlar. Toplantı sonrasında özellikle îrarnn eski uygulamasına devam etmesi bekleniyor. Venezüella ise toplantı sonrasmda bazı ulkeler günlük üretira taahhütlerlne uymazlarsa kendi üretim kotasını arüracağı tehdidinde bulundu. Bu arada son olarak tran'ın Irak topraklarına girmesı sonucu petrol fiyatlarında bir ölçüde de olsa artmaya yönelik kıpırdanma eğilimleri görüldüğü belirtüiyor. Fakat uzmanlar, tran'ın ancak Bağdat'a girmesi halinds p e t rol fiyatlarmda önemll bir artış olacağına işaret ediyorlar. Petroj fiyatlarmda bu yılm Uçüncü çeyreğinden önce bir artışın söz konusu olmadığı belirtumekle birlikte, OPEC'in agustos ayı sonlarına doğru top lanarak, kotamn artınlmasmm mümkün olup olmadığı konusunu göruşmesi bekleniyor. Suudi Arabistan Petrol Baka m Abdulaziz Turki toplantı sonrası yaptığı açıklamada, bun dan böyla Suudi Arabistan'ın kendi pazannı korumak için gerekli önlemleri tek başına almakta serbest olduğunu belirterek OPEC ülkelerüıin toplantı sonrasmdaki yaygm eğilimlerini dile getiriyordu. Karaı alınamadan dağılan bu top lantı sonrasmda OPEC'de bir çözülme beklenmiyorsa da bun dan böyle Üretim konusunda kiml Uye Ülkelerin fiili olarak «serbest» davranacakları ve önümüzdeki birkaç ayı petrol talebinde artış bekleyerek va diğer gelişmeleri izleyerek geçîrecekltri Bayiler AEG buzdolabmı da 20 bin peşin 6 ay taksitle veya 10 ay taksitle satıyorlar. AEG buzdolaplanmn peşin satışı ile taksitle satışı arasında ise önemli fark var. Örneğin bazı bayilerden edindiğimiz bıl gilere göre, AEG'nin en fazla talep olan buzdolaplarından 1550 model buzdolabının peşin fiyatı 62 bin lira, taksitle satış fiyatı ise, 20 bin peşin 70.90C lira. Bu durumda AEG buzdolaplarınm bayilerde taksitle satış fiyatlan ile, kampanya ne deniyle firmanm acıkladığı top lam fiyatlar arasmda bir fark görülmüyor. Arçelik ve AEG buzdolabı satan ve firmalann kampanya nedeniyle açıkladıklan satış kc şullarına göre, satış yapan Ko> nut Ticaret yetkilisi buzdolab: dahil tüm elektronik cihazla n n satışmda bayiler arasında bir uyum olmadığım belirte rek, «bayiler bir firmanm pa zara açılan kapısı dnrumunda dır. Ancak bunlan denetle mek de Imkânsızdır. Çünkü Tüı klye'ye yayümış blnlerce bayi olduğu düşunülürse, bunlar denetlemek için genis bir dene tlm örgtttü kurmak gerektiğ! bunun ise, firmaya Snemli bir mall külfet yükleyeceği or taya çıkan dedi. Öte yandan Grunberg v« Ar çelik firmalan satış yetkUileri başlattıkları kampanya nedeniyle satış koşullannı açıkla dıklarını ve bu koşullan ba yüere de bildirdiklerini belirt tiler. Açıklanan koşullar dışın. da satış yapan bayilerin ken dilerine bildirilmesi karşısınde bu bayileri uyaracaklanm da kaydeden yetkililer. firmalanr «yetkilf bayilerlnln» firmann