Katalog

5 MAYIS 1982 Cumhuriyet 11 Türkiyeden KBSA • îstanbul'da 12 kişiye kadar yolcu taşıyan ticari teknelera taksi, yük taşıyan ticari teknelere yük plakası verilecek.. • Denizcilik Bankasmca yaptınlan yeni Kadıköy vapur iskele sindeki dokuz dükkân kiraya verilecek. • Yusuf Türkdoğan adlı bir yurttaş, Şişli, Osman Faruk Ve rimer ilkokuluna bir milyon lira değerinde kitap ve kitaplık bağışladı. • Topkapı Yeşilköy Ekspres yolu için bu yü 210 milyon lira harcanacak. İstanbul'un trafik sorununa büyük Ölçiide çözüm getirecek yolun 1983 yılı sonuna kadar bitirilmesi öngörülüyor. • îstanbul Üniversitesi Iktisat Pakültesi Gazeticilik ve Halkla îllşkiler Yüksek Okulunun düzenlediği «Gaasetecüik ve Halkla Ulşkiler dallarında meslek okuUarının etkinliğl» konulu sempozyum 8 mayıs cıımartesi gtinü Gazeteciler Cemiyetinde yapüacak. • Şişli Okmeydam Ortaokulu soyuldu, soyguncular laboratu vardan elektronik aletleri çaldılar. Kadıköy Bahariye'de Oıhan Tesel'e ait mağaza'dan 150 bin lira Feneryolunda Bekir Tuncay'ın e vinden 1 milyon lira değerinde ziynet eşyası çalındı. Avrupa, Ingiltere den "tam desteğini,, çekmeye başladı Dış Haberler Servisi İngiltere'nin bir Arjantin kruvazörünü batırmasından ve dün de Falkland'daki Port Stanley Havaalanını ikinci kez bombalamasından sonra Avrupa'nm In giltere'ye «tam destek» sağlama sı konusunda çatlaklar beürmeye başladı. Amerikan AP Ajansı'nm Avrupa'nm çeşitli başkentlerinden verdiği haberlere göre Batı Avrupa son gelişmelere şu tepkileri gösterdi. İrlanda hükümeti Arjantin'e karşı AET ülkelerinin uygulamakta olduğu yaptırımlarm kaldırılmasını istemeye karar verdi ve BM Güvenlik Konseyi'nin Falkland sorununu görüş mek Uzere ivedi olarak toplantıya çağırdı. Bublin.de dün yayınlanan bir bildiriyle İrlanda hükümetinih îngiltere'den desteğini çektiği kaydedildi. Hükü met sözcüsü tarafından açıklanan biüdride, Falkland Adalan bölgesinde «yüzlerce kişinin öl dttğüne illşlün haberler geldifine» değinildl ve «görülttyor kl bugünkü durum dünya banşını tehdlt ediyor» dendi. Bilindiği gıbi İrlanda Falkiand bunalımıyla birlikte AET'nin Arjantin'e ambargo uygulamasını en çok isteyen ülkelerin başında geliyordu. Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de îngiltere'nin Arjantin kruvazörünü batırmasını ve olayda yüzlerce kişinin ölmesi olasüığımn bulunmasını «korku ve dehşetle» karşıladıklarmı açıkladı. F. Alman Başbakanı Helmut Sclımidt de dün yaptığı bir açıklamada, ülkesinin îngiltere'nin Arjantin'e karşı giriştiği ha va ve deniz eylemlerinden «kaygı» duydugunu duyurdu. Hükumet sözcüsü Lotha Ruehl de Arjantin kruvazörünün batırılmasını «büyük sürpriz» olarak karşıladıklarmı söyledi. îk tidardaki Sosyal Demokrat Par tı'nin parlamento grubu da yayınladığı bir bildiriyle olayı kınadı. İtalya Dışişleri Bakanı Emillo Colombo BM Genel Sekreteri Perez De Cuellar'a bir çağrıda bulunarak ateşkes'in sağlanması için adım atmasını istedi. Colombo, çatışmalarda çok sayıda ölü bulunduğu yolundaki haberlerden «büyük acı» duyduklarını da sözlerine ekledi. Avusturya Başbakanı Bruno Kreisky Arjantin'in nisan başında Falkland Adalarım işgal ederek bunalımın çıkmasına ne den olduğunu, ancak olayın da ha sonraki gelişmesinden İngiltere Başbakanı Thatcher'in sorumlu olduğunu öne sürdü. Kreisky, «İngiliz hükümetl, lıâla bir imparatorlukmus gibi davranıyor. Işçi Partisi başta olsaydı durum daha değişlk olurdu» dedi. Avrupa'da gelişmeler, İngiltere'den «tam destegi» çekme gibi bir görünüm sunarken ABD'de ise genellikle İngiltere yanlısı bir havanın estiği anlaşüıyor. Her ne kadar Beyaz Saray Sözcüsü Larry Speakes, İngiltere'nin Arjantin kruvazörünü batırmasından ve bircok kişinin kaybolmasından büyük üzüntü duyduklarını dile getirdiyse de, Dışişleri Bakanı Haig, bunun sorumlusunun banşçı girişimlere karşı çıkan Ar.iantin olduğunu kaydetti. Savunma Bakanı Caspar Weinberger de îngiltere'nin kruvazöre saldırısının «adil» bir eylem olduğundan söz etti. NATO'NUN GÖRÜŞti öte yandan NATO Genel Sekreteri Joseph Luns, Falkland Adalan Bölgesine İngiliz birliklerinin gönderilmesinin it tlfakm askeri dengesini bozduğunu açıkladı. Luns, Brüksel'de düzenlediği basm toplantısında: «Neyse ki, slmdUik bu kuvvetlerin tümünün savunma bölgesinde bulun masını gerektiren bir bunalım söz konusu değildir» dedi. PERU Arjantin kruvazörü «General Belgrano»nun batınlması üzerlne Latin Amerika'da İngiltere'ye karşı duyulan tepkiler bütün bütüne yoğunlaştı. Peru Savunma Bakanı Lvis Cisneros Viequerra, Peru ordusunun İngiltere'ye karşı Ar.tantin'in yanında savaşmaya hazır olduğunu açıkladı. Peru ayrıca, barış görüşmeleri için arabulucu olmayı üstlenebilecegini de duyurdu. Sovyetler Birliği Komünist Partisi organı «Pravda» Gazetesi'nde çıkan bir yazıda ise Îngiltere'nin ABD'nin desteğinden yureklenerek Falkland Adalanna saldırdığı belirtlldi. AP Ajansı'na göre «Pravda», aynca Falkland bunalımında Batılı Ulkelerin takmdığı tutumun, bu Ülkelerin gerçek yüzünü ortaya koyduğunu 1leri sürdü. 9 TürkIran (Baştarafı 1. Sayfada) 14 Cezayir'linin öldüğü açıklan dı. Islam Konferansı . tyıniyet Komitesinin girişimleri çerçevesinde îran Irak savaşı da arabuluculuk yapmak üzere Tahran'a giden Muhammet Bin Vahya'yı taşıyan özel Cezayir uçağınm neden düştUğü tam o larak belirlenemedi. Ancak uçağın düşürülme olasıhğının yük sek olduğu bildlrilıyor. îran, olayla ilgili olarak resmen Irak'ı suçladı ve Cezayir uçağının kendi hava sahasına giren iki Irak savaş uçağı tarafından düşürüldüğünü bildirildi. Irak yetkilileri ise, îran iddialannı yalanlayarak «Uçak bir kaza sonucu düşnıüş olabilir, ancak muhtemelen tüm barış çabalarının başansız lığa uğramasını istcyen İran'lıiann işi olabilir» dedıler. Ankara Bürosunun haberine göre, bu arada, olaydan kısa bir süre sonra yetişen bir îran savaş uçağımn da Irak uçaklan Ue çatışmaya girdiği öğrenüdi. Bazı kaynaklar, Irak uçaklarının Îran uçağını da düşürdüğünü belirtirken, îran kaynaklan dtişen uçağın Irak'a ait olduğunu bildirdiler. Bu arada çatışmada îran uçağının Türkiye'ye doğru kaçtığı kendisini izleyen Irak ucaklarınında aşırı hız yüzünden zamanın da dönemeyerek kısa bir süre için Türk hava sahasına girdik leri, daha sonra cıkhklan bildirildı. îran hava sahasında yara alan uçağın Türk sınırları içıne düştügü öne sürüldüyse de, Türk yetkililer bunu doğrulamadılar. Türk Îran smırında meydana gelen bu çatışma bazı görgü tanıklarınca da doğ rulandı. Bu sırada uçağın alev aldığı ve pilotun paraşütle atlayarak kendisini kurtardığı da yine görgü tanıklarınca ila de edîldi. CEZAYİR UÇAGl NASIL DÜŞTÜ? Cezayir Dışişleri Eakanı Bin Yahya'ji taşıyan özel uçak Talı ran'a gitmek üzere dün gerek li izni alarak Türk hava sahasına girdi. Ankara üzerinden de geçen uçak saat 17.00 sularında Van kontrol kulesıni arayarak Türk hava sahasından çıkmak üzere olduğunu bildirdi. tRAN'IN İUDİAS1 Uçağın düşmesine yolaçan olay bundan sonra meydana geldi. îran Dışişleri Bakanlığı, bu konuda dün ıkj ayn açık lama yaptı. Birincı açıklamada, yaJnızca uçağın düştügü belirtilmekle yetinildi ve nedeninin aratştırıldığı kaydedildı. Dün yapılan ikinci açıklamada ise açıkça Cezayir uçağının Irak jstlerı tarafından düşürüldüğü öne sürüldü. İran tarafı, ikinci açıklamaBinı Tebriz radar istasyonunun verileri ile Tebriz Havaalanı kontrol kulesi ile Cezayir uçağuun pilotu arasında yapılan konuşmaları kaydeden ses bantlarına dayandırıldı. Buna göre, uçak Türkiye'den çıkıp Îran hava sahasına gırdikten bir süre sonra Tebriz kulesi ni arayarak iki savaş uçağı tarafından izlendiğini, uçakların Irak Hava Kuvvetlerıne aıt olabüeceğini belirterek durum dan şüphelendi ve Cezayirlı püota hemen geri dönerek Türkiye'ye yönelmesini istedı. Cezayir uçağı bunun üzerine Türkiye'ye doğru dönüş yapar ken Irak jetlerinin açtığı ateşe hedef oldu ve duştü. «Grumman G 2» ozel uçağının Türk sınırına 2 kilomet relik bir mesate içindeki Nar Davut dağı dolayına düştügü gelen bilgiler arasında. Öte yandan Amerikan AP aJansmın haberine gore Îran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ah med Aziz'i olay yerine getiren helikopterin üç kışüik mürettebatı Türkiye'den sığmma tale binde bulundu. Ajansa göre Aziz'i, Cezayir Dışişleri Bakanı Bin Yahya'yı taşıyan uçağın düştuğü yere getiren müretlebat, îran Dışişleri Bakan yardımcısının inmesinden sonra he likopteri havalandırdı ve sını rı geçerek Van'a geldi. Kimlık leri belirtilmeyen ancak subay oldukları kaydedilen mürettebatm Türkiye'den sığınma hak kı talep ettikleri bildirüdi. İKİ.NC1 OLAY îkincı olay ise Cezayir uçağının düşmesinden sonra mey dana geldi. Büyük bir olasıliK la Cezayir uçağını korumak üzere bölgeye hareket eden bir İran Savaş uçagı irak jetlerini yakaladı ve karşılıklı bir kovalamaca başladı. Irak jetlerinin İran uçağını Türk sınınna doğru kovaladığı ve ateş aça rak yaraladığı öne sürülüyor. Bu olayda bir uçağın düştüğü kesinlik kazandı. Ancak uçağın hangi tarafa alt olduğu kesin olarak öğrenilemedi. îran tarafı, düşen uçağın Irak'a ait olduğu ve paraşütle atlayan pilotun da Türklye'de bulunduğu yolunda kendllerinc bilgi ulaştığım Dışişleri Ba kanlığına iletti. Sızan bilgilere göre Türk tarafı, îranlılara Türk topraklarına düşen bir u çagın bulunmadığmı söyledi. î hanımed Gencidosfun dün Dış işleri Bakanı İlter Türkmeu ile önceden planlanmış bir görüşme yaptığı, görüşmede bu olaylara da lster istemez değindigi öğrenildi. İRAN HAVA SAHASINI KAPATIYOR Bu olaylardan sonra Iran, Irak'ın ihlallerini gerekçe gös tererek hava sahasının bir bölü münü geçici olarak trafiğe kapattı. Bu yüzden Frankfurt Ankara Tahran seferini yapan bir Lufthansa (Federal Alman havayolları) uçağı dün sabaha karşı îran sınınndan Ankara'ya geri dönmek zorunda kaldı. Lutfhansa yetkilileri, uçağa ;teş açıldığı yolundaki bazı ajans haberlerin de biçbir surette aslı bulunmadığmı açıkla dılar. DIŞİŞLERİ NE DtYOR? Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Cezayir uçağının İran hava sahası içinde düştUğünü, bu yüzden Türkiye'yi ilgilendiren bir yönün bulunmadığmı bildirdiler. Bir yetkili, «Uçak Türk ha va semalaraıdan geçmiş, son olarak 17.00 sularında Van kule sinl arayarak Türk hava sahasını terketmek üzere oldnğunu duyurmuştur» dedi. EVREN VE ULUSU BAŞSAĞLIĞI DİLEDtLER Devlet Başkanı Orgeneral Ke nan Evren Cezayirli Bakan ve 13 kişinin ölümü Uzerine Cezayir Devlet Başkanı Şadli Bencedid'e bir başsaglığı mesajı göndererek Uzüntülerinl bildirdi. Başbakan Bulend Ulusu ile Dışişleri Bakanı îlter Türkmen de başsaglığı dilediler. Dışişte ri Bakanlığı ise bir açıklama yaparak «Cezayir Dışişleri Bakanı ve beraberindekilerin feci bir şekilde hayatlarını kaybetmeleri Türk hükümetl ve ınllle tini derin bir üzüntüye sevketmiştir» dedi. Uçak kazası üzerine Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi Siya sal Eürosu Devlet Başkanı Şad li Bencedid başkanlığmda top landı. Toplantıdan sonra yayınlanan büdiride kazayla ilgi li bir yorum yapılmadi, ancak 9 yetkili, 1 gazeteci ve 4 müret tebatm öldükleri açıklandı. Arjantio bir Ingiliz da Işçi Partisi Lideri Michel Foot, hükümetin soruna banşçı yollardan çözüm aramayı hızlandırmasmı istedi. İngiltere Dışişleri Bakanı Françis Pym de, «Arjantin tüm aç'k uyarılanmıza ve asgari güç kullanma yolundaki isteğimize rağmen, askeri gücümüzle rekabet ediyor» dedi. îngiltere Savunma Bakan lığı ise İngiliz denlzaltısının Arjantin kruvazörüne yap tığı saldınyı savunarak Falkland Adalan'na gönde rilen tngillz Fllosu'nun askeri eylemlerini sürdürece ğlni belirtti. İKİ KEZ TORPILLEDİ ingiliz denizaltısınm, kruvazördekilerin cankurtaran sandallarına binmelerine fır sat bırakmak için gemiyi sadece iki kez torpiHediği bîl dirildi. Arjantin kruvazörünün bat ması sırasmda ölü sayısınm fazla olması durumunda, In giltere'nin adalan geri almak için giriştiği askeri ha rekâtı yavaşlatması için dip lomatik baskılarla karşı karsıya kalacağı bildiriliyor. ölü sayısının fazla olmasmm 18 bin kadar ingiliz vatandaşının yaşadığı Arjantin'de tehlikeli gerginliklere yol açmasından korkuluyor. İngiltere Veliahtı Prens Charles kardeşi Andrew'in, Arjantinle savaşa katılmak için helikopter pilotu olarak İnvincible Uçak Gemisi'nde bulunmasını üzüntüyle karşı ladığını söyledi. (Baştaratı 1. Sayfada) pistlerini dün yeniden bombaladıkları açıklandı. Ingiltere Savunma Bakanı John Nott, bu operasyon la Port Stanley iniş pistinin «Falkland'daki taşıma, keşif ve savaş uçakları tarafından kullanılamayacak ha Ie geldiğini» bildirdi. Açıklamada dün PortStaa ley'e yönelik ikinci hava saldırısına katılan «Harrier» tipi blr uçağın da düşürüldüğü ve pilotun öldüğü duyuldu. Arjantin Genelkurmayı ise Port Stanley havaalanma saldıran Haırier tipi üç İngiliz uçağından i kişinin dü şünjldüğünü açıkladı. Açıklamada, TSİ 20.50'deki saldmya katılan uçaklara makineli tüfek ateşi açıldığı bildirildi. John Nott, ayrıca l Mayısta Arjantin denizaltısı olduğu sanılan bir gemiye İngiliz Deniz Kuvvetlerince ateş açıldığını, ancak geminin isabet alıp almadığın:n saptanamadığını söyledi. Nott, denizaltıya îngiliz gemilerini torpillemeye hazırlandığı sırada ateş edildiğini öne surdü. John Nott aynca General Belgrano'nun batınlması konusuna da değindi ve kruvazörun torpillendiği sırada Falkland Adalan çevresinde ilan edilen 200 millik savaş sulannın 35 mil kadar içerisinde ve İngiliz filosuna yalnızca birkaç saat uzaklıkta bulunduğu için batınldığını söyledi. Onceki ğun sabaha karsı, bir ingiliz nukleer denizaltısı tarafından torpillenen ve önceki gece Arjantin Genelkurmay'ı tarafından battığı açıklanan General Belg rano kruvazöründe bulunan 1042 kişilik murettebattan 680'inin kurtuldugu bildirildi. Arjantin Deniz Kuvvetleri'ne bağlı gemiler, kruvazörün mürettebatından daha baska sağ kalan olüp, olmadığını araştınyoriar.. Kruvazörden kurtarılan 680 klglnin Arjaritin'in Güney ucundaki Ushuaia lima nına doğru yola çıkanldığı açıklandı. AP Ajansı, batan kruvazörde 500 denizcinin boğulduğunun sanıldığını bildirdi. AP'nin haberine göre ABD'nin BM temsilcisi Bayan Jane Kırkpatrick. Arjantin yetkililertnin. 500 gemicinin boguldugunu tahmin ettiklerinl söyledi. Bayan Kırkpatrick. gözlemcilere bu bilgiyi Güvenlik Konseyi'nin toplantısı sırasmda BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'dan aldığını belirtti. a.a.'nm haberine göre, Ar jantin Dışişleri Bakanlığı, kruvazörün batınhnasını Haince bir saldırı» olarak niteledi ve bu saldmnm Birleşmiş Milletler Yasalarına aykın olduğunu bildirdi. Buenos Aires'de de düzenlenen bir gösteride, kruvazörün bir İngiliz denizaltısı tarafından batınlması kmandı ve olayla ilgili olarak ABD ve Ingiltere suçlandı. Gösteride, Arjantin lehinde sloganlar atıldı ve «şlmdi ölürae», «şimdiye dpk banşçı kaldık, bundan sonra savaşçı ruhumuzu göstereceğiz» yazıh pajıkart lar taşındı. Ariantin Dışişleri Bakanı Costa Mendez de ABD Dışişleri Bakanı Haig'e gönderdiği bir mesajda. ABD'nin İngiltere'ye desteğini kraadı ve «Arjantin tarihinin bu en kritik saatlerinden birini unutmayacak» dedi. İNGtLTERE SAVUNUYOR îngiltere İşçl Partisi ise Thatcher hükümetinin, Arjantin kruvazörünun batınlmasıyla ilgili olarak sert tepki gösterdi. Avam Kamarası'nda yapılan toplantı Bu arada Buenos Aires'deki ABD elçiliği Arjantin'de yaşayan Amerikalılarm, çatışmanın genişlemesi üzerine ülke dışına çıkacaklarını açıkladı. Ülkede 7 bin kadar ABD yurttaşmın bulun duğunu belirten elçilik, bunlardan çoğunun Uruguayın başkenti Montevideo'ya geçici bir süre için gideceğini duyurdu. 11 SİVİL OLDU Telam Haber Ajansı ise, Port Stanley (Puerto Argentuno) mahreçli haberinde, cu martesi günü İngilizlerin &• daya yaptıklan hava saldırısında ada halkından 11 kişinin öldüğünü, 17'sinin de yaralandığmı bildirdi. Telam muhabiri, Puerto Argentino'nun yaklaşık 90 km. batısındaki Port Darwing'e gittiği sırada, ölü sayısmı öğrendiğini açıkladı. Bu arada Pentagon'a yakın kaynaklardan yapılan açıklamalara göre, Karayip denizinde baslayan Amerikan askeri manevralan 16 mayısa değin sürecek. Amerikan Deniz Kuvvetleri'nin yanısıra, Hava Kuvvetleri'nin de katıldığı bu manevra lar, bölgede herhangi bir maceracı girişimi engellemek amacıyla ve özellikle Küba'ya karşı bir göz dağı niteliği taşıyor. Manevralara ABD ordusundan 350 uçak ile, aralannda «Forestral» ve «Independence» uçak gemilerinin de yer aldığı, 60 parça gemi ve 45 bin dolaymda asker ka tılıyor. Bin Yahya (Baştarafı 1. Sayfada) den gizlendiğini açıkladı. Cezayir Haber Ajansı, Cezayir heyetinin bulunduğu ufak jet uçağınm verilen saatte Tah ran'da olmaması Uzerine Tahran'daki Cezayir elçislnin îran Dışişleri Bakanüğı'ndan bılgı istediğini, kendisine ise uçağın Şam Havaalanma indiği ve yoı cuların geceyi Şam'da geçirdikleri yolunda bir cevap verlldiğini bildirdi. Neden sonra İran, uçağın düştüğünü Cezayir'e resmen bildirdi. Uçakta, Bin Yahay'dan başka 9 yetkili ile bir gazeteci ve 4 mtirettebat bulunuyordu. BİN YAHYA KİMDİ? 50 yaşmdaki Cezayir Dışişleri Bakanı Bin Yahya, başanlı çalışmalanyla tanınmış bir liderdi. İran ve ABD arasında Amerikaü rehineler konusunda yapılan görüşmelerde önemli rol oynayan Bin Yahya, bir zamanlar Pransa'nm sömürgesi olan Cezayir'in bağımsızlık mücadelesine katılmıj ve Cezayir hükümetinde dört kez görev üstlenmişti. 1978 Abdülaziz Buteflika'dan boşalan Dışişleri Bakanlığına getirilen Bin Yahya geçen yıl 31 Mayısta bir uçak kazasından kurtulmuştu. Bulunduğu uçağın Sierre Leone'ye gidiş sırasmda fırtınadan Mali'de düşmesi sonucu Bin Yahya'nın önce öldüğü samlarak yas ilan edilmiş, ancak Bakan daha sonra kalça kemiği kınk olarak uçak enkazının yanında bulunmuştu. Boı kazada üç kişi ölmüştü. İRAN DA 3 GÜNLÜK YAS İLAN ETTİ Cezayir ve îran'da, Bin Yahya'nın ölümü üzerine bugünden başlamak üzere 3 günlük yas ilan etti. İran Başbakanı Hüseyin Musavi'nin radyodan yaymlanan bildirisinde Cezayir Dışişleri Bakanınm, «Irak'ı yöneten canllerin bir komplosu sonucu hayatını kaybettiğl» görüşü savunuldu. DUZELTME Gazetemizin dünkü sayısmda yayınlanan «YÖK'ün çahşrna takvimine eleştiriler» başlığı altmdaki, Prof. Nurkut tnan'la yapılan söyleşlnln son paragrafındaki görüşler, teknik zo runluluklar nedeniyle kısal tılırken yanlış anlaşılacak blr ifade ortaya çıkmıştır. Inan: «Türkiye için TÖK gibi merkezi bir planlama ör^iitü yararlı olur. Ancak yÖK'ün bupiinkü kuruluş bicimi değiştirihneli, korkutucu yetkileri kaldırılma lı ve özellikle kişisel işlem yapma yetkisi bulunmamalıdır.» görüşünü savunmak Sahibinden Renault 1977 TS. Murat 124 1972 Tel: 28 32 06 (Baştarafı 1. Sayfada) kUeyen problemli blr darum ortaya çıkmca bu, rıkraUrm da konusu yapılır. HlUer'e kar şı fıkralar vardı. Avusturya tle Isviçre arasında tıkralar vardır. Yanl halkı etküeyen bir şeyler oluyor. Onlar etldleniyorlar ve fıkralar ortaya çıkıyor.» Lummer'le görUsmenin bu konudaki soru cevap bölümü şo'yle devam etti: Soru: Yahudiler için de fıkralar vardı, onlar için de durum böyle ınlydi?. Cevap: Muhakkak kl o zaman, ek siyasal propagandalar yapıldı. Ancak hiç şüphe yokki, bu konu o zaman halk arasında büyük sorun teşkıı ediyordu. Yahudllerin çok fszla olması yani?. Sadece Almanya'da da de ğü... Doğu Avruya'da da aynı şey vardı. Fransa'da da... Bu tün ülkelerde de... Yani bu fıkralar... Bu, bu fıkraların üzerinde olustuğu zemindir. Butun çi çekler guzel olmuyorlar. Bazı şeyler var ki mücadele etmek gereKİi. Şündi ortalıkta dolaşan Türk ükralarında olduğu gibi. Bunlar kısmen kötü... Onlern olarak ne yapma» lı?. Nedenleri mi ortadaıı kaldırmalı?. Şündi bakın, eğer ortada Kur'ana bağlı bir çok muslüman varsa, ve İncil'e bağlı bir çok hristıyan varsa, denilebılır ki, ilke oalrak hepsi birbirıyle anlaşabilir. Anlaşmalıdırlar. KVLENME KONUSU Almanya'da yaşayan Tiirklerin Türkiye'den evlenmeleri ha linde eşlerinı yanlarına getirmeleri için bekleme siiresi konulması konusundaki soru ve cevaplar şöyle oldu: Soru: Bir kimse (Türkiye' de evleıınıek istedi^i zaman eşini yanına getircmiyor. Ne kadar beklemesi gerekli.? Cevap: Çeşitli eyaletlerde ayn uyguiamalar söz konusu.. Bazı eyaletlerde üç yıl. Bazüarında iki yıl... Bizim kendi kararnamemizde bu konuda belirginlik yok. Eyaletlerdeki hukümlerin birblrine uydurulması gerekli. EiitÜn federal devlette aynı hüküin olması gerekli. Biz de bu sonuca ulaşılmasını bekllyoruz. Evlcnmek isteyen klmseyi bekletmek, hele evlendikten sonra bekletmek Insan bakları Ue bağdaşır mı?. Ama aşk büyük olursa, insan ne yapıp yapıp sevgilisinin olduğu yere gider. İş olanağı bulamayacak olaa da mı?. Yanl belirleyici faktör ış tir diyorsanız, iş bulunmamas) hali bizim için de bir faktördür. Biz de iş bulunamaymca İş arayanların sayısuu smırla yacağız elbette. Ama buradaki btr yabancı Işçbıln Türk işçlslnln burada haklan var, yıllarca çabsmış, sigorta primi ödemiş, buraya emek vermiş, şimdl evlenmeb ~ı. Berlin lcisleri Bakanı laruu bırakmak zorunda kalması normal mı?. Mesele aslmda sahte evlllikleri önleme meselesidir. Bun ları işitmeyen kalmadı. Almanya"ya gelmek için birbirini hıç görmemiş olan kimseler arasın da evlilikler yapüıyor. Bizün yaptığımız şey, evlilerin bir araya gelmesı için bir süre koy maktır. Eşlerini bu sUrelertnin sonlannda getireceklerdlr. Bu nun anlamı asıl sahte evlilikleri önleme tedbiri olmasıdır. Bütün evlilikler sahte evlt Ukler değU herhalde?. Hayır öyle değU tabt. öyle olsa korkunç bir şey olurdu. öyleyse Istisnal durumlan önlemek için genel kurallar de giştirUir mi?. Biz bir şey degiştirmıyoruz. Evleniyorlarsa biraz beklemelidirler. Evliliklerinde cid dı lseler, bir nisanlıhk durumuna tahammül etmelidirler. Başka bir şey değil. Sadece bir bekleme zamanı. ALMAN VATANDAŞLlGl Lummer, Alnıanyada en az 8 yü kalan yabancı çocuklannın 1821 yaş arasına geldikleri za man isterlerse otomaUk olarak Alman vatandaşlığına geçebılmelerint öngören Federal Hükümetin kanun tasansma da karşı olduğunu, Alman vatandaşlığına alınacak kimsenın başta Almanca sınavı yoluyla olmak uzere Alman toplumuna ujiım sağladığının saptanması gerektiginı söyledi. Berlm îçışleri SenatörU (Ba kanı) înfas adlı Kamuoyu Araştırması Enstitüsünün, Aiman vatandaşlarının yansmm yabancı dusmanlıgı egilımı taşıdığı sonucuna varan anketi hakkında da şöyle dedi: « Bu, yabancı düşmaabgı sözüyle çok kötü duruinlar ya ratıldı. Aslmda yabancı düşmanuğı gizii olarak açığa vurulmamış olarak hep vardır, başka ülkelerde de. Blr Alman kendi memleketinde kendinı yabancı hissederse yabancılara karşı bir itme duygusuna, onları reddetme duygusıuıa kapılır. Işte ben bunun gelismestnl yabancı sayısını azaltarak önlemek istlyorum. Berlln'deki nüfusumuzun yüzde 12'sl ya bancı. Bu çok fazla btr oran. Düşünün Türklye'de bu sayıda İspanyol ve Alman olsa ne olurdu?» Ama başka ülkelerde daha fazlası var. Mesela Isviçre'de yüzde 14 civarmda degilmt?... Orası başka... Orada ötedenberi yabancılar vanlı. Sonra acu ucuna sonuçlanan bir referandumla blr çözüm yo lu bulundu.» Yalnız Hollanda'da, Belçlkada da yabancı oranı az değil... Bu bakundan denillyor ki, bu duygular bu kampanya iar ortaya çıkmıyor, Almanya da oluyor,... neden bu böyle?, Biz daha da vaklt geçlrmeden önlem almak lstlyoruz. Düşünün kl ülkelerde yabancı sayısı bir gün gelnüs yüzde 50' ye çıkmış, düşünün o zaman dünyamn halini.... Bu tehllke sadece bizim İçin değil, bir » u F.AIman Cumhurbaskanı bir Türk iscisine yüksek hizmet nisanı verdi HAMBURG (Cummıriyet) Almanya'dakl yabancı ve dblayı sıyla Türk duşmanlıgı Ue İlgili anketlerin sonuçları endişe verıci boyutlar gösterirken, Federal Almanya Cumhurbaskanı Carstens Almanya'nın en yüksek nlşanlanndan biri olan «Vüksek Hizmet Nİ9anı»nı bir Türk'e verdi. 1964'den berl Almanya'da çalışan Muharrem Füoğlu'na Almanya'da çeşitli dernek çalışmaları içinde Türk işçilerinin sorunları ve Türklerle Almanlann birbirleriyle anlayış içinde yaşamaları konulannda yaptığı çalışmalar dolayısıyla verildl. (Baştarafı 1. Sayfada) bu gibi hizmetler karşılıklıdır. Yabancı devletler de bizim diplomatlanmıza yerleşme düzeni kurmak için çalışırlar. Biz onların diplomatlarını rahat ettirirsek. onlar da bizimkileri rahat ettirirler. Dışişleri Bakanlığı, bu amaçla, Ankara'da, Çankaya ilçesl Mühye köyü 28 parça taşınmaz malın kamulaştırılmasma karar vermiştir. Kamulaştırma kararınm gerektirdiği bildirimler yapılmış ve bu taşınmazlarda oturan yurttaşlara «evinizi su kadara kamulaştardık, hadi bakalım çıkın» denmiştir. îstimlak Yasasının 14'üncü maddesine göre, kamulaştırma kararına karşı ancak Danıştay'da dava açılmaktadır. Dava açma süresl de çok kısadır: 15 gün.. Blldirim tarihinden baslayan onbeş gün içinde dava açmayan başvuru sahiblnin davası dlnlenmez. Taşınmaz mal sahibl, eğer, kamulaştırma kararına karşı degll de malı için blçilen bedele itlraz edecekse, o zaman Asliye Hukuk Mahkemesine başvuracaktır. Eğer, yurttaş, hem Danıştay'a başvurup, kamulaştırma kararına itiraz etmişse, hem de malı İçin uygun bulunan bedell yeterli görmüyorsa, o zaman, Danıştay'daki davanm sonucunu bekleyecek, bundan sonra Asliye Hukuk Mahkemesine başvurup, kamulastırma bedellnin artınlmasını isteyecektlr. Eğer tabii, Danıştay, kamulaştırma kararını iptal ederse, sorun. temelinden çözümlenmiş olacaktır. Kamulaştırılan arazilerde taşınmaz mal sahibl olanlar, genellikle bu kararlara karşı dava açarlar. Toprak ve Tarım Reformu Yasasına göre toprakları kamulaştınlan toprak sahiplerinin Toprak Reformu ö n Tedbirler Yasası görüşülürken, ne gibi yollara başvurduklarını, geçen hafta bu köşede yayınlamıştık. Taşınmaz mala sahip olan elbette malının değerlendirilmesini İsteyecektlr. Mühye köyü Çukurca mahallesl sakinlerl, taşınmazları hakkındaki bu kamulaştırma karannın geri almması İçin günlerdir, kapıkapı dolaşmaktadırlar. Ankara'nm Çankaya İlçesl blr çelişkiler yumağını sergiler. Blr yanda en lüks apartımanlar, bunların hemen yanıbaşında, evlerinde su bile akmayan gecekondular! Biraz ilerde Dlkmen sjrtlarında su blr yana elektriği blle olmayan köyler vardır. Çankaya'da tinlü blr restoranm penceresinden yoksul gecekondu mahallelerlni ve sokak aralannda dolaşan yalınayakh çocukları izleyebillrsinlz. Gazetemlze gelip yakınanlar, bunlardı. Binbir güçlükle ev sahibl olduklarım, şlmdl bu evlerin ellerinden alınıp kamulaştırıldığını bildirtyor; dert yanıyorlardı. Bu mahalleler eğer kamulaştırılacaksa, elbette yurttaşa malının değeri verilmelldir. Yurttaş taşınmaz malm kamulaştınlmamasını lstlyorsa, yasal yollara başvurmahdır. Buraya kadar, kimsenin bir dlyeceğinln olmaması gerekir. Gereklr ama ortaya blr «pürüz» çıkmıştır. Bu «pürüz» de şudur: 18.12.1981 gtin ve 2565 sayılı «Askerl yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerl yasası»na göreyurt savunması bakımmdan yaşamsal öneml olan askeri bölge ve teslslerin çevresinde (en az yüz en fazla dörtyüz metre uzağmdakl noktaların birlegtirilmeslyle meydana gelen alanlarda) yasak bölge karan alınablllr. Bu karar «İlan edilmez» ancak, yasaya göre. bu bölge «uygun isaretlerle» bellrlenir. Bu gibi yerlerde «yabancıların geçici olarak bölgeye girmeleri ve oturmaları, Genelkurmay Başkanhğının izuine baghdır..» Yasamn 8'inci maddesine göre de, «ikinci derecede kara askerl yasak boljrelerde» yabancılar oturamazlar, çalışamazlar ve taşınmaz mal kiralayamazlar. Yasa böyle demektedlr. Dlplomatlk blok için uygun görtilüp, kamulaştırılan arazl, Muhafız Alayınm hemen yakınındadır. Bu bölgenln dlplomatlk blok yerine, yasanm 7'nci maddesine göre Milli Savunma Bakanlığı'nea kamulaştınlması daha yararlı ve amaca uygun olmaz mıydı? Şu yukarıda sıraladığımız noktalar, bugün olmasa blle yarın bazı sorunlar yaratır, diye endişe ediyoruz. Konunun blr de bu açıdan ilgililerce değeriendirllmeslnde yarar vardır. Diplomatlânn ise kentln biraz dışmda, güzel manzaralı ve temlz havalı yerlerde yerleştlrilmeleri daha lyl olmaz mı? i ÂGmooyo'do iktidarla (Baştarafı 1. Sayfada) evlenenler eşlerini hemen getlremesinler ama, 1 yıl sonra getirebilsinler. © Burada olanlardan geri dönmek isteyenleri teşvik edelim ama, burada kalanların da, isterlerse tamamen kalabilmelerini kabul edelim. Hele gençlere eger isterlerse, Alman vatandaşı olma. hakkmı da tanıyalım. Muhalefetten ise, bunlara itiraz sesleri şöyle yükseliyort © Buradakiler. 16 yaşuıdan değil. ancak 6 yaşından küçük çocuklannı getirmeye devam edebilsinler, Türkiye" den evlenenlerin eşlerini getirmek için bekleme süresi 1 yıl da değil, daha fazla olsun ki, Türkiye'den evlenme egtlimi bu arada, «Sahte Evlilik» uygulamaları caydmlsm. C Burada kalanların da büyük bir bölümünün dönD mesini sağlamaya çalışahm. Alman vatandaşlığını ise, kimseye kolaylıkla vermeyelim. Hıristiyan Demokrat muhalefetin, hükümete oranla daha katı politikasınm temelinde tabii muhafazakârhğın klasik çizgileri var: Burası bir göç ülkesi değildir.. Alman kültüriinün fizelliklerini korunmalıdır. Nüfusumuz yabancılaşıyor.. gibi. Hristiyan Demokratların yabancılara karşı «daha katı» politikasını en katı biçimde temsil edenlerden biri. Berlin'in tçişleri Bakanı Lummer, geçen yılm son ayında birdenblre bir kararname çıkanp, Ahnanya'daki yabancüann sadece çocuklarını yanlarına getlrmelerini önlemekle kalmadı. Aynı zamanda, Almanya'ya önceden gelmiş çocuklann 18 yaşına bastıklan zaman lşsiz olmalan halinde derhal geri gönderilmelerini de hiikme bağladı. Gerçi Berlin Senatosu'ndaki bazı Hristiyan Demokrat ların da katıldığı bir kınama kampanyası sonunda, bu kararını durdurmak zorunda kaldı ama, görüşlerini savunmaya devam ediyor. Bize verdiği demecin yan sütunlardaki özetinde de görülecegi gibi Lummer Almanya'daki yabancı düşmanlığının sadece işsizlik değil. ondan da önce, «KU1tür farkhhğı» olduğu iddiasmda.. Türkler için çıkanlan fıkraian eleştiriyor ama, bunlRnn bazı nedenlere dayandığını vurgulamayı da ihmal etmiyor. Hür Demokrat Von Schoeler'in dün yaymladığımız görüşleri ile Lummer'in görüşleri karşılaştırıldığında, iktidarla muhalefetin bakış açılarındaki fark büsbütün ortaya çıkıyor. Tabii bu iktidar ve muhalefet Meclis içinde temsil edilen partilerden oluşuyor. Meclis dışmdaki bir takun başka siyasi gruplann güttüğü yabancılar politıkası büsbütün ayn bir konu..; Bulgaristan ile uzun vadeli isbirligine gidilecek ANKARA (ANKA, a.a.) Üç günlük resmi bir ziyaret için TUrkiye'ye gelen Bulgaristan Başbakan Yardımcısı ile Türk yetkililer arasında öğleden sonra bas layan resmi görüşmelerde «uzun vadeli işbirliği» konuları ağırlık taşıyor. Görüşmelerin içerigi konusunda verilen bilgilere göre, ulaştırma alamnda Özellikle E5 Karayolunun islahı sorunu ele alınacak. Bu arada linyit cevherinin zenginleştirilmesi için ortak sınai işletmeleri, enerJi hatlannm kapasltesinin 220 kilovattan 400 kilovatlık güce çıkanlması, ticaret hacminin yükseltilmesi ve telekomünikasyon irtibatının geliştirilmesi konuları da ele alınacak. Samsun'aa yapılacak özel çekilis ile .tn..