Katalog

5 MART 1982 Cumhurİy«t 7 1 Kimlerhangi kazanclarını bildirecek Bülent SOYLAN 2Mükellefler, GVK.'nun ikınci maddesinde yazılı kay naklardan bir takvim yılı ıçmde elde ettikleri kazanç V8 iratları (Götürü usulde tespit edilen kazanç ve ucretler dahil) için bu kanunda aksine hüküm olmadıkça yıilık beyanname vermeye ve bu kazanç ve iratlan yıilık beyannamelerinde top lamaya mecburdurlar. Istisna sınırları içinde ka• lan karanç v e iratlar için beyanname verilmez (Ücret lerin özel, genel indirimleri ile sakatlık indirimi bu istisnalardan sayılmamıştır). AKSJNE HÜKUMLEB NELEflDIR? '. Tamamı keslnti yapılma sı yoluyla vergilendırıimış bulunan ve gaynsali tutarları toplanr ıkı mılyon lirayı aşmayan ücretten. menkul ve gaynmenkul sermaye iratlan ndan. 2. Göturü usulde tespit edilen tıcari veya mesleki ka2ançlardan veya gayrısafi tutarlan toplaıru ıkı mılyon lirayı aşmamak $artıyla, bunlarla 1 numarah bent te sayılanlardan, Veya bunlann bir kaçından ıbaret ise gelir toplanmaz ve yılhk beyanname verilmez. Buna göre. brüt yılhk iki mılyon lirayı aşanlar, başka herhangi bir kazancı olmasa dahı beyanname vereceklerdır. Yine hisse senedi ya da tahvilden 1081 yıhnda iki milyon lirayı aşan gelir elde edenler de, 1981 yıh lçindeki brüt ücreti •• menkul sermaye Iradı + + vergisi kesinti yapılarak kendisine fldenmtş dukkan kirası + götürü usulde vergilendlrllmiş ticarl ve mesleki kazancı toplamı iki mil yon lirayı aşanlar da yılhk beyanname vereceklerdir. ISTtSNA SINIRLARl İÇİNDE KALAN KAZANÇ VE İRATLAR NELERDİR? Gelir Vergisl Yasası. lstisna sınırları içinde kalan kazanç ve İratlar İçin beyanname verilmeyecegi buk munü taşımaktadır. Yasanın çok çeşitli bolumlerlnde yer alan lstisnaiarı çöyle özetlemek mümkündür: ı. Göçmen ve mültecl sayılan lclmteierln yıilık kazanç ve tratJannın 80.000 11* ras» (Md. 17). 2. Müeillf. mütercim. heykeltraş, ressam, bestekar ve mucltlerin ve bunlann kanuni mlrasçılarının, «llr, hi kâye, roman, makale, röpor taı, karıkatür, film, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibl esetierini gazete. dergi. radyo v e televlzyonda yayınlamak veya kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtlra beratlarını satmak veya bunlar uzerinda mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle bir takvirn yıh içinde elde etükleri hasılatın 200.000 lirası (yabancı memleketlerde elde edilen hasılatın aynca 400.000 lirasi; (Md. 18). 3. Binalann mesken olarak kiraya verilmestnden bir takvim yılı içinde elde edilen gayrısafi hasılatın 40 bın lirasi (Elde edilen gayrısafi hasılatın 120.000 lirayı aşması halinde bu istisna uygulanmaz) Md. 21). 4. özel kanunlarla veya devletin, kanunlann verdiJi yetkiye dayanarak akdettiği sözleşmelerle her türlü vergiden istisna edllmiş olan menkul kıymetlerin faiz. kâr payı ve ikramiyeleri ile döviz tevdiat hesapları için ödenen faiz geiirleri (Md, 32). s. Gelir Vergist Kanunu'nun 23 30 maddeleri arasında düzenlenmiş bulunan müteferrik Utisnalar. 6. Iktisap şekll ne olursa olsun (ivazsız iktisap hariç) GVK.'nun 70, maddeslnin bi rmcl fıkrasınm , 2, 4. 7 numarah bentlerinde yazılı mal ve hakların. iktisap tarihlerinden baglayarak dört yıl içeriBinde elden çıkanlmasından doğan kazançlann 125.000 llrası (GVK. Mükerrer Madde 80/1). 7. Her ne sektlde olursa olsun, edinllen menkul kıymetlerin fkurucu senetlerty le diğer her türlü tntifa senetleri dahil) edlurne tarihinden önce veya sonra elden çıkanlmasından sağla» nan ve bir takvim yılmdaki tutan 50.000 lirasi (Mükerrer Madde 60/2). 8. 70. maddenin bfrtnd fıkrasmm 5 numarah bendinde yazılı hakiann (ihtira beratları hariç) elden Çikanlmasmdan dogan kazançlann 50.000 liraai (Mükerrer Madde 80/3). 9. Telif haklannm ve ihtira beratlannın müellifleri. mucitleri ve bunlann kanuA\ mirasçıları dıçmda kalan kimseler tarafından elden çı karümasından doğan kazanç • Serbest meslek kazancı elde edenlen Kârlı ya da za tarihi hükümlerine rarlı olduklanna bakılmaksızın beyanname vereceklerdikkat etmek gedir (Keızancı göturu olarak rckiyor. «...Yürürsaptananlann beyanname vermeleh söz konusu değillüğe girer» sözünü dir). «...Tarihinden iti• Kira geliri elde edenlen Yıl içinde üzerınden herhanbaren elde edilen gi bir kesinti yapılmamış okazanca uygulamr» lan kira gelirlerinın elde edilmiş kısmının 40.000 üradiye anlamak soruya kadar olması halinde benu çözümlüyor. yanname verilmeyecektir. 40 120.000 lira arasında olusulde de saptansa, beyan ması halinde, 40.000 liradan faalıyetlerı lann 50.000 lirasi (Müker serbest meslek dolayısıyla tahsil edilen ha name vereceklerdir. Kazanç yukansi; 120.000 lirayı aşan rer Madde 80/4). h ya da zararh olmaları du ölçüde olması halinde tama 10. Arızi olarak yapılan ti sılatın 10.000 lirasi (82/4). rumlarını değiştirmez. Bu mı beyanname ile vergilenKIMLER VERGI cari işlerden veya bu niteBEYANNAMESİ VERMEK rada dikkat edilecek konu, dirilecektir. Eğer kira üzeliktekı işlemlere aracıhktan rinden herhangi bir vergi zirai kazancın adi ortakhk ZORUNDADIR? elde edilen kazançlann 10 kesintisi yapılmış ve vergi Yukarıdaki açıklamalar dışında, örneğın kollektif bin lirasi (Md. 82/1). 1 dairesine yatınlmış ise, 2' 11. Ticari veya ?iral bir iş dan onra konuyu şövlece şırket ortag olarak elde e milyon lirayı aşmadıkça bedılmfsi halinde zlrai kazanç letmenin faahyetiyie serbest toparlamakta yarar varyanname verilmeyecektir. • Tlcari, sınai kazanç el hktan çıkarak, ticari kazanç meslek faaliyetinin durdurul • Menkul sermaye iradı ması veya terkedilmesi kar de edenler: Kazanç elde et kapsamına gırdiğidir. elde edenler: Vergisi kesinti şıhğında elde edilen hasıia meseler, yani zarar etseler • Ucret elde edenler: Ta yoluyla alınmış bulunan vt> bile beyanname vermek zotın 10.000 lirasi (Md. 82/2). 12. Gayrımenkullerin tah rundadırlar. Götürü şekilde mamı kesinti yapılması yo 2.000.000 lirayı aşmayan men luyla vergilendirilmiş bulu kul sermayo iratlan için be liyesi, ya da kiracılık hak vergılendirilmlş bulunanlar verilmeyecektir. kının devrt karşıhgmda alı beyanname vermeyecckler nan ücretlerin 1981 yıh için yanname de elde edilmış bulunan brüt Beyannamj verilmesi, annan tazminatlar ile peşte dir 7 mallıklann 10.000 lirasi (Md. • )ral kazanç elde eden tutarının 2 000.000 lirayı aş cak daha yüksek meblağlar ması halinde beyanname ve ve vergisi yıl içinde kesilme 82/3). ler: Küçük çiftçi ölçülerini den ödenmiş (elde edilmiş) rilecektir. 13. Arızl olarak yapılan aşanlar, kazançlan götürü menkul sermaye iratlan ic çin öz konusudur. Üzerınden Kurumlar Vergisi kesintisi yapılmış kazanç elde edenler. 128 Nolu Gelir VerKisi Genel Tebliği'ne göre. bunu vergisi tevkif edllmiş menkul sermaye iradı olarak kabul edeceklerdir. Mevzuatımıza yeni girmiş bulunan le ilgill konular şunlar: Billndiği glbı sürekll gözden gevergl alacaginın, yükümlüle 24. maddenin 1 nolu bendi deçirilen vergi yasalarımız en son değlrin fıilen ellerine geçen men ğişikliğl, şikliği yılbaşında gördü. Bu düzenlekul sermaye iradına eklene 34 maddenin üçüncü paragme sırasında çeşitli yasa maduelertrek beyan edileceğini ve 2 rafı degisikligi, milyon lirahk sınırın hesanin yürürlük tarihlerinin birbirinden 46. maddenin 3, 5 ve 7. paragbında vergi alacağınm da farklı olması ve hatta yasa maddelegözönünde tutulması «erekti raflan degisikligi. rinln yürürlüğe girlş tarthlnin değlğini hemen belirtelim. 54 maddenin 3. paragrafımn şlk yorumlara Imkân vermesl bazı te1 nolu bendi degisikligi, dirglnllklere neden oldu. O nedenle 9 Sair kazanç ve irat el 77. maddenin 2 nolu bendi debir iki noktayı bellrtmekte yarar var: de edenlen Yukarıdaki altı gisikligi, Değişiklik yapan yasamn. 1981 ka?anç türüne girmemiş o 81. maddenin sonuna 4 nolu yıh kazancım yani bu ay içtnde velup, Gelir Vergisi Yasasının bendin eklenmesl. rllecek Gelir Vergisi beyannamelerlni 80. maddesinde belirtilen de 88. maddenin ikincl paragrailgilendlren kısımlar oldukça az. Bun ger artı$ı kazançlan ile anfı degisikligi, lan yasada 1.1.1981'de yurürlUJte glzi kazançlar, yedi gelir un 97. maddenin iki ve Uçüncti rer hükmü ile (2574 Sayılı Yasa Md. surundan sonuncusu olan paragraflarındakl degişlklik, 36) lzleyeblltyoruz. 1.1.1982'de yUrürsair ka?anç ve iratlan oluş 99. maddenin son paragrafınlüge glrer hükmünü İse, «1.1.1982 taturur. Daha önce saydığıdakl degişlklik, rlhlnden itlbaren elde edilen kazanç mız isfisnaları aşarsa beyan 111. maddenin B bendindekl lann vergllendirllmesinde uygulaname verilmesl zorunludur. degisiklik, nır> şekllnde anlamak sorunu çözUm Geçlci 10. maddenin degişmelüyor. YARIN: Gelirin si ve 11. maddenin kaldırılYapılan deglşlklige göre, 1981 toplanması ması. yılı kazançlarımn vergtlendlrllmesly 41 Yasamn yürürlük Gelir Vergisi Beyannamesi nasıl doldurulacak? VAU BEYIN FOTR SAPKASI Bu günlerae Mersın'de fotr şapka giyenlerın keyıflerı verınde. Oyie itıbar göruyorlar ki sormayın. Trafik poheieri selam duruyor, zabıta memurları saygı gösteriyor. Esnaf önünü ilık lıyor. Değmeyın keyiflerine... Fötr şapkanın bir keremeti mi var? Yoo... Sırrını blz söyliyellm. Efendim, İçel Vallsl soyın Ferruh Giiven fotr şapka gıyiyor da... Hanl gecenlerde yazmıştık: icel Valisi Ferruh Guvon'in sabahın erken saatlerinde evınden çıkıp çarşıyı, pazarı dolaşmak huyu var diye. Vall beyl görmeyenler, tanımayanlar karşılaştıkları her fötr şapkalıyı kendısl sa narak gereken saygıyı gösteriyorlar. Derler ki, gecenlerde bir gün sabahın erken saatlerinde carşıyı pazarı bir guzel denetleyen Beledtye Zabıta ekibi bir fırında gorev yaparken fotr şapkalı blrı karşı kaldınmda seyrediyormuş olanı bitenl. Ekiptekiler daha bir dikkatli gorevlerini yapıyorken ekibin yöneticisi de Vali Bey olabileceğınden kuşkulandığı fötr şapkalıyı goz ucu ile Izliyormuş. Adamın durup cok dıkkatll bir blcimde kendılerinl gözlemesl yöneticiyl lylce kuskuiandırmış. Sonunda, dayanamamış, yanındaki memurla konuşuyormuş gibl yaparak ve sesini de yükselterek lcml boşaltmış. Valla kardsflm Ister vall olsun, ister olmasın. Sabahın köründen beri anomız ağladı Blzden bu kadar. Eğer beğenmlyorso gelsfn kendisl denetlesin. Fötr şapkalı vatandaşm bunu 'duyup duymadığını; duymuşsa anlamını çözüp cözemediğıni bllmiyoruz. Bildlğimlz bir şey varsa, Mersin'de hemen herkesln bu gunlerde «Vali beyin Fötr Şapkası» ile uğrastığı... Son yosa degisikligi 1981 kazançlarının vergilendirilmesini ıne ölçüde etkilîyor? MHIet ekmek Gazetelerden ekmeklerln küçüldüğü haberlerinin yayınlandıği gün Mılli Eğitim Bakanhğı'nda Mesleki Teknik Eğitim Danışma Yürütme Kurulu toplantısı vardı. Toplamıda Bakanlığın hazırladığı, uygulanıSı, modelini içeren metin tartısıldı. Ankara Sanayi Odası temsilcisi Orhan l$ık metni eleştirirken: Bütün hocalarımızın aynı düzeylere petirilmesı gerekli. Bakanlık Müsteşan Cezmi Biren Işık'a yanıt verdi. Bütün hocalanmızı aynı düz«ye getirmemiz mümkün değil. Acele edelim. Pınndan ekmek çıkarmamız lazım millet ekmek bekliyor. konusundaki örnekler... Eski eserler halkm mt, parayı basanın m#? «Merakh» vatartdaşlar var dır, her şeye burunlannı sokarlar, yanhş bulduklan işleri izlerler, düzeltmeye çalışırlar. İşte bunlardan isml lazım değil birisi de eski eser, arkeoloji meraklısıdır. Bu konuda (Anadolu'yu da gezmiştir ya), tstanbul'da yıHardır nelere, nelere tanık olnmmıştır bu vatanâaşımız. Biraz facla dikkatli olması vütünden bu tarihsel kentte tarihe meydan okuyan olaylar sık sık karsısına çıkar. î?te bu olcurumuz, gecenlerde Küçük Çamhca tepesine çıkarken, kazılan bir arsftdan gözüken mermer sütunlar, kaideler ve başlıklar karşısmda dona kaldt, bu inşaat Icazısında belli ki ya Roma, ya Bizans bir eser yatıyordu. Birkac »aman sonra burdan geçtiğlnde, sanki hiç bir sey olmamış, hiç bir şey bulunmamış gi bi insaata devam edildiğini gördü. Sordusoruşturdu, Çamhca Kız Lisesi yakmın dakl bu arsanın tjir arkeolog hanıma ait oldugunu öğ rendi. «Arkeoloç hanım bu arfceolojik eserleri ne yapmıs ola?...» diye araştırmasrna meydan kalmadan, sü tunların, in$aatm hemen ya mbaşmdaki bir pastanenin avlusuna gölge verecek ve altmda oturulacak biçlmde dikilcUgini gördü. ören ye rinde insaat kazısı değil, bi limsel bir araştırma yapılmasını yeğlerdi ama, hiç de ğilse bulunanlar yofe olmadı diye teselli buldu. Hayır, hlktye burda bitmiyor. Bir süre sonra me rakit vatandaş bu «utunlarm buradan da ta$ınmak Uzere oldugımu Rördü. Acaba arkeoloji mtizesi nihayet konuyla ilgilenmis, bun lara sahip mi çüanıştı?.. Ama merakh vatandasm araş tırması, durumun böyle olmadığım gösterdi. Antik parçalar Boğaa'da Unlü bir iş adamımmn kendisi kadar UnlU oglunun, eski eserlerln çurasına burasına serplstirilmesiyle finlU yahsma nakledilmek üzere hazırlanıyordu. Eski eser me raklısı vatanda» dehşete ka pıldı, «parayı basan, yeraitınd* çıkan esfci eseri aljp evine koyabHlr mi?..» diye düşündU, müzeye başvurdu. Ama konuştuğu müdür yar dımcısı hanım, ona btınun dogal oldugunu söyleöi, «bulananlar onemli degll» dedi, «bir özel koleksfyoncn luğu teşvik ediyoruz» dedi, velhasıl bin dereden su ge tirdi. Ama vatandaşımız yine tatmin olmadı. Kendikendine ve dostlarına sorup duruyor yeraltı eski eserle dolu bu ülkede, bu eserlerin korunması, satm almması, kamuoyuna maledilmesi mi asıldır, parayı bastıranm elinde kalıp özel evlere girmest mi?.. TÜRKİYE ÖĞRETMENLER BANKASI T.A.Ş. Saym Ortaklarına, Bankamız sermayesinin 30.000.000, TL.dan 330.000.000. TL.na çıkarılması nedeni ile arttırılan 300.000.000. TL. sermayenin ilk % 25'i Ortaklarımızin iştirak taahhüdünde bulundukları sırada nakden ve def aten ödenmi§ti. Sermaye artırımına iştirak eden Ortaklarımızın taahhütlerinin üçuncü % 25'lik kısmını 22 MART 1982 PAZARTESİ GÜNÜ $AAT17 0 0 'YE KADAR Ödemeleri İdare Meclisimizce kararlaştırılmışür. Sayın Ortaklarımızın, yukarıda belirtilen gün ve saate kadar sermaye taahhütlerinin üçüncü apelini teşkil eden yüzde 25'lerini ödemek üzere Bankamız Genel MüdürlüŞü Hisse Senetleri ve İştirakler Müdürlüğü'ne veya Şubelerimizden birine ellerindeki geçici hisse senedi belgeleriyle birlikte müracaat ederek bu hususla ilgili gerekli işlemleri ve ödemeyi yapmalannı saygılarımizla rica ederiz. TÖBAJVK Sevk evrakı,, Hasta gec saatlerde ağır laşınca Ege lllerinin blrindekl devlet hastanesine kaldırıldı. Acil servisten olrer girmeî nöbetci hastabakıcı hastaya bile bakmadan, «Adını verin sevk evrakmı doldurayım» dedt. Hasta sahibi şaşırmıştı. Hos tonın ne olduğu bile sorulmomıstı. Bu şaşkınlık içinoe hastasının adını verdi. Ama bir tomar kâğıt da aoijrosu dıkkatinden kacmadı. Bunlann ne olduğunu soronoa aldığı yanıt şu oldu: Kardeşim doktortuzluktan tedaviyi blr yana bıraktık. Başhekim imzalı s«vk evraklarını bana bırak tı. Bu durumlarda haata hemsn Ege Ünlversitesi hastanetins kaldırıltm diye t«vk evrakını dolduruyor. HMtayı yolluyeruz. Gazetenin içerigi Karayollarında çalışmış mühendislerinden blrl, anlattı olayı. Suudi Arabistan'da 19 bulup çalışan mü hendis, teknisyen, işçi, pek çok Türk, Türk gazeteleri ni okumak istediklerini, Suudi Arabistan yetkllilerine bildirdiler. Yetkili: «Hangl gazeteyi istlyorsanız, yazm bize in celeyelim» dedi. Isteyen istediğl gazete nin adını yazdı. Cumhuriyet de bunlann arâsmdaydı. Daha bir çok gazete yetkililerce incelendi. Aradan blr süre geçti, Türkiye'den yalnız «Cumhuriyet»in getirtilip okunmasma izin verilmigtl. öyle oldu ki, «Tercüman» isteyenler de «Cumhuriyet» oku yorlardı. Bunu, Suudi Arabistanh yetkiliye sor dufar, «Neden bizim Sste digimlz gazete verilmedi? Başka gazete îsteyenler de vardı» diye.. Suudi Arabistanh yetki 1 şöyle karşıhk verdl: 1 Sizin verdiginiz listede geçen gazeteleri ince ledik. Gazete.Te benzeyen tek gazcte Cumhuriyet, öbürleri, renkli ve çıptak kadın resimleri basıyorlar. Aynca, «munderacatnıı» da inceledik, Cumhurlyet, daha az Arapça kelinıe kutlanıyor. Onu bizim vatandaşlar okumaz bu bakımdan «Cumhuriyet»in alınma smı uygun gördiik.» Ne diyelim, Müslüman (!) gazetelerln, din sörnü rüsü yapanların kulakları çınlasm! "Villa kalmadı,, Basbakan Yardımcısı Sayın Turnut Özal geçtiğimız yıl tstanbul'da yaptığı bir açıklamada öz s«rmaye sıkıntısı çeken sanayiciJerin viiialarmı satmasmı istemlştl. Klmi bu görüsü benlmsedi, kimi kar$ı çıktı, daha sonra da tartışma kül lendi. Şimdt soru «\illa var mı?..» noktasında yeni blr gelişma gösterdi «eçenlerde İ2aıiir'de tsahhüt işlerinde ihtisaslaşmış bir büyük hoJ öingin yöneticisi «vahu bi «im oglan TUrkive'ye ıtellyor. Kendiülnl evtmdirecedir. Kmh ara tara hnğacria blr ttk vtua bulamadjk» ds dı. Bu sanayicimlzin blr öe korkusu var ki onu şfiyle düe setirlyor. «Oğlaıun (relmesi ysklaş. tı. Hanım korkuyor. Eğer evlenrne drk blr ev bulama*;sak herhalde ojjlan iç Ifüvfysf pirecek.» TÖBANK TURKIYE OGRETMENLER BANKASI T.A.§. İDARE MECLİSİ •• • •».*•*