Katalog

5 KASIM 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 1 sinema H ü v ü k t e k i N a r Acracı YASAB K M EM 11«Yusuf bizim köylümüz değil mi, onunla su ıçip ekmek yemedik mı, onun olüsünü bu köye gömsek olmaz mı, şu seriiin ağaçların altına... Betki de burada bir de tmam vardır ki, imam de rım size, ağzından bal akan, sesl Meryemçil pıuarının suyu gibi serin.> Ağır ağır yükselen güneş gittikçe kızdırıyor, onlar agaçlıklı köyden uzaklaşıyorlardı. Memedin ayaklarıysa gerisin geri gidiyordu ya, arkadaşlarına soz dinletemiyordu. «Yusufu dersenız ne iyi çocuktu. Şu çöl ovada onun ölmesi olur mu. ölüsünün burada, şu lınn külü gibi yanan toprakta yanması olur mu, bakın şu san sıcağa, bir çökmüş kl, tnsanın kemiklerlni kavuruyor, eritiyor, yazık değll mi Yusufa?.> Hösük: «Sen Yusufu düşünme Ben onun dirisini de, ölü sünü de dağlara, serin sulara; yarpuzlu, yarpu2ları mor çiçekli, ak çağşakh pınarlara götüreceğim.» Aşık AJi: «Memet», dedl, «Memet kardeşım, bak o kadar dolandık, bir iş bula madık şu yanıp yıkılahi, hanesı harap kalası Çukurovada » «Ama bu köy ağaçlık», dedı Memet Aşık All• Ağaçlık oîunca'?...> ,Bak Hösük. bak Aşık Al), bak Memet çocuk, sen de duy Yusuf...* Yolun ortabinda durdular. Onlar durunca Me met ne diyeceğini şaşıııp bir süre düşündü. Yorelerindekı toprak Akdenı;: ustüne kadar alabıldiğine buradan sarararak, bir uzaklıktan sonra da dumanlı, güneş bugusu bir maviye ba tarak uzanıyordu. Memet upuzun boynunu Hdsüğe doğru uza tarak: «Şımdl biz köye girerken, bizlmkiler, bir de bi zim koylüler daba bizim başımu gedik£en gözüküııcp bizi karşılayacakiar mı? • < • . Kurşılay acakiar», de dî Hösük. < Ne soyleyeceğiz onlara? .> «Çukurova batmış dıj'eceğiz. > atilla dorsav MODA FOTOĞRAFÇISI «GÖZLEB»in başarılı oyuncusu Faye Dunaway bir moda fotoğrafçısını canlandırıyor ve ustalığıyla tek başına filml görülebilir kılıyor. '•Gözler,, tüm gösterisine karsin kara film klasiklerinin gerisinde (The Eyes of Laura Mars) / Yönetmen: İrvin Kershner / Oyuncular: Faye Dunaway, Tommy Lee Jones, Brad Dourif, Rene Auber jonois / Columbia filmi (Konak, Yeni Melek, vs.) inema nedir, neye yarar, neler anlatmada kullanılır? Geçen hafta lann birbirl ardma gelen 11ginç filmlerinden sonra CValentino., 'Newyork Newyork') umudu boşa çıkarmak istercesine bir hafta.., Gösterişli. cilah, ama içl boş filmler... lylnin yanı sıra kötünün de (çok daha fazlasıyla) var olduğunu yeniden anımsatan... «Gözler» bunlann yine de en ilgi çekici olanı denebılir. H. B. Gilmore isimli bir da çekilmiş fotoğraflarla bü yük benzerlikler taşıyor. Bunun nedeni genç kadınm zaman zaman «düşler görmesi»dir, bu düşlerde, bulanık bir perdenin ardından tanımadığı, daha sonra ise tanıdığı insanlarm öldürülyazann çoksatan bir roma düğünü görüyor Laura nmdan alınmış bir öykü.. Mars... Bu hayallerln uğur(Oysa jeneriklerde «Story suz bir kehanet gibi gerçek by: John Carpenter» deni lpştiğinl ise, ancak öldürı)yor nedense). New York'un lenler en yakmları arasınen hızlı yaşamının göbeğin dan seçilmeğe başladığında de ve mesleğinln doruğunda iarkedlyor. Bu çember gıtbir kadın moda fotoğrafçı fude daralmakta. Laura smın, Laura Mars'ın oykü Mars'ın ış arkadaşları bır^r sü... Laura Mars, resimle ıkişer bilinmeyen bir katinnde hep çarpıcıhk, şıddet lin bıçağma hedcf olmakve vahşet içerpn kompozis tadır. Genç kadm, kendiyonlar yaratıyor, öyie ki bu sıne gizliden gizliye aşık fotoğraflarm bazıları. son bir komiserin himayesine yıllarda Amerika'da işlenmiş sığmacaktır. Ama acaba ünlü cinayetlerin sonrasın cinayetlerin son halkası olmaktan kurtulabilecek midir? «lAura Mars'ın Göıleri», ilgiyle okunan sürükleyici bir roman, 'parapsikoloji' denen flzikötesi alanda son yıllarda moda olan roman/ filmlere yeni bir örnektl. Bu yıl 3 filminl izleyeceğimiz son yılların gözde yonetmeni trvin Kershner, romaru uygun görsel karşıhklarla sinemaya aktarmış denebılır. Boylece, 3940 veya 50'lerin polisiye öykülerint anımsatan bir konu. bir yan dan moda çevrelerinin. deft lelerin, sprgilerin ^ı\gm ve başdr'ndürücü atmosferinden. diğer yandan ise parap&ikoloji alanınm eizemli verilerinden aldıgı destekle modernleşij'or. güncelleşiyor. Başta ve sonda fkuskusuz Konak Sinemasmın makinistinm izin verdığı ölcfide) dinlenen Barbra Streisand şarkısı. yer yer disko motiflerle bezelî müzik, bu modernlik havasını pekiştiriyor. Ne var kı tüm bu cilarun altmda bir boşiuk sıntıyor. Laura Mars'ın telepatik hayallerini de. beklenmiypn katilin öyküsünü de ciddiye almak. olanağı yok. 40 ve 50'lerin o tiyah/ bpyaz. alcak gonüllü karafilmlerinde çe^*re ve tipler çok daha güclü, canlı birimde belirırdi. <fGö7Jcr» ise tüm gösterisine karşın karofilmin ünlü klasiklerinin eok gfrisine düşüyor. Film. liempn heraen valmzca. ne yazık kl cok a7 izledigîmîs; Faye Dnnauay denen büyük capdaş oyuncu icin sey redilebilir... S «öyle mî dlyeceğlz?..» dîye alaylı sordu Memet. cöyle söyleyeceğtz», dedi Aşık Ali, yumşak. daha da alaylı bir sesle <Çoluk çocuğumuza ne dıyecegiz?..» Yer yarılmış da, Çukurova yerin dibine geç mig dıyecegiz..> <Ben ne diyeceğim?..> Hösük öfkelendl: «Senin diyecegin belH», dedi, yönünü dağlara dönüp yürüdü. «Git!..» dedi arkasından Memet. «Git cehennemin dibine Çoluk co cufeumuz da bu kış ac; kalsın benin yüzünden » Tozlu yolun ortasında 2üyorda. Sırtında Yusuf, kızdıkça da zınl zırıl ter llyordu. Onlar uzaklaşıp gittiler. Meroet yolun ortasında övle yalnız kalakaldı. Durmadan bendı kendine bir şeyler homur danıyordu. Üstünden epeyce uzun süren bir bulntun gölgesi geldl geç ti. Bulut gölgesinden tonra bir iyice yekinmiş güneş alabildiğine, bir kurşun ağırlığmda ovaya çöktü. Hösüğün sırtmdaki Yusuttan ses sa d9 cıkmıyor, uyur gibi. ö!ü gibi sarkan ayaklan yolun tozlarına uzun çizgiler çlziyorlardı Koygun güneş firezlere vurmuş, yoğun ışık gözlerini yakıyor. aatıyordu. Yorgun, bitkin gözüküyorlardı. durmuş. kollanm ıki ya mna uzun uzun acmış. bir çıglık gibi bağınyor Uu. «Yusufu», dıyordu, «.Yusufu sen öldıireceksın. Sen kanlısı olacaksuı onun. Su köyde bir muska yazacak hoca var dır belki de, Yusufa bîr muska yazar da kurtulur fıkara. Belki btr iğne ya pacak iğneci, bir hapcı vardır. o köye varınca belki kurtulur Yusuf... Bak bu Uoy ne kadar da agaçlıklı.. Belki de & o ğuk sulu bir kuyusu, bel kı de buz gibt bir çaygarası vardır. Belki de Yusuf o soguk sulu çaygaradan içince kendine gelir.» O söyledikçe Hdsük kıKoygun gilneş firezlere vurrnuş, yoğun ışık gözlerini yakıyor acıtıyor du. Goz kamagmasmdan ba^ların! kaldınp az öteye bakamıyorlardı Hepsı de kan ter iyinde kalmışlar, susualuktan da ya myorlardı. Yörelerindeki tarlalarda uzun bacaklı leylekler kırmızı, Ince ba caklan üstünde, uzun bo yunlarmı biraz daha uza tarak. sallanarak yürüyorlardı. Karşılanndan bu traktöre kosulmuş bir batoz ağır ağır geliyordtı. Batozün arkasında da oUi£ kırk işçi bir su geçer gibi bacaklan çem rpk, yalmayak yola düşmüşler, sessiz yürüyorlar dı. Yorgun, bitkin gözü •'Fedailer,, ya da A. Çuinn'in ic hurucu kisilikler corbası yor. Bir zamanlarkl tinlü kompazisyonlarının gölgesinl veya karikatürünü önemsiz ve değersiz filmler de yineleyerek.. Daha önce dogaya VB insandoğa ilişkı avallı Anthony (Julnn!.. Bu koca aktör de son yıl lerine deggin filmleriyle Kurt kocayınca köpe larında önüne gelen filme dikkati çeken Stewart Rağin maskarası olurmuş. evet demenin bedelinl ödü fill (bunlardan «Vabşi AîleThe Wilderness Family» biz de de oynadı), bu kez btr Güney Amerika ülkesi dik tatörünün altmlarını çalan bir avuç Amerikan haydudunun öyküsünü anlattıgı Q (Lady Chatterley's Lover) / Yönetmen: Just «Fedailer»de, açıkca gerici Jaeckin / Oyuncular: Sylvia Kristel, Nicho bir öyküye angaje oluyor: geri kalmış (ilkelerin las Clay / Fransız İngiliz yapımı Amenk.i tarafından sovu«Emmanuelle»in unutulmaz ve inanılmaz ticari başarısı ü iup soğana çevrildiSini sim zerine, moda fotoğrafçüığmdan gelme Just Jaeckin'i yönetmen geliyor bu film de denebisananlar çıkmıştı. «Onun Hikâyesi» ve «Madarae Claude»la bu lir. ama bunun irin iyıce nun doğru olmadığını hâlâ anlamıyanlar için, «Lady Chatter ıyımser olmak gerekir1.. Hpr ley'in Aşığı» herhalde en uyarıcı örnek olacak.. D.H. Lawrence*in fızıksel gereksinmelerini doyurmak için bahçıvanıyla cm neyse, serüven filminin tüm sel Uişkiye giren, sakat kocasında bıüamadığı doyumu onun kol bilinen numaralarını yinelannda anyan tngıliz Lady'sinin öyküsünü anlatan yapıtı, sı leyen bu filmin tek patetik nemada birkaç kez daha filme alınmıştı. Kuşku&uz hıçbırı, bu ve iç burucu yanı. Anthony önenüi ve zor romanın sinemasal izdüşümunu yakaiıyabümı$> (îuinn'in biraz «Zorba», bideğildi. Birkaç kişiden oluşan kahramanlarıyla yüzyı] başı în raz «Viva Zapata», biraz giliz toplumunun smıfsal oluşumunu tüm çeuşkileriyle bırlik «Kasabanm Sırn», azbute veren, suufsal konumun ve toplumsal zorunlulukların en ıl cuk da «Âkdeniz1i»deki klşi kel fizıksel gereksinmelerle ve cinsellikle bağlantısını araştıran, likiPrinin çorbasını yaptıuzun diyaloglar boyunca cinselliğin, hayatın ayrılmaz bir par iı oyunu.. Koca Quinn'e Cası olarak erotizmin benzersiz bir betımlemesini yapan Lawde, filme harcanan paraya *ence, bernalde yapıtmdan oluşturulan filmleri görse bir haylı da. ve bizim cebimlzden cı üzülür, Jaeckin'in filnrinde ise kalpten bir kez daha gıderdı.. kan paraya da acımamak Romanın araştıncı, sorgulayıcı tavrını, yoğun eroti7mını, belki elde değll. Blr başka ünlü llseli gençleri etkileyebilecek estetik, ama buz gıbı soğuk taWo lar hallne dönüştüren bu ruhsuz ve gerilimsiz tilm, sınemada ovuncunun. James Coburn' klaslk bir yapıtın katledihuesine en ıvı örnpklerden bırını oıuş un ise filmden yarabere al turuyor. Ne erotızm açısından, ne de bir kla>;ik uyarlama açı madan çıktığmı söylemek Çünkö Coburn, smdan ciddiye almacak hiç bir yanı olmayan onemsız bir film. gerekir. Quinn'in tersine. işi clddi ye almamış: alabildiğlne gırgır blr portre çiziyor, ve böylece bu sinemasal kazadan alnımn akıyla sıvrılıyor z High Risk) / Yönetmen: Stewart Rafill / Oyuncular: Anthony Quinn, James Brolin, James Coburn, Bruce Davison, Cleavon Little, Ernest Borgnine / ABD filmi (Saray, İnd, vs,) Ruhsuz ve gerilimsiz bir "Lady Chatterley'in Asıgı,, kflyorlardı. Yolun kıyısına cekilip. onlar önlerinden geçip gidlnceye kadar beklediler. Memet yola düşmeden önce: •iAğaçlık, serîn», dedî. «:Buralarda da, bu ya kınîarda da hiç su yok. Böyle giderse bu çölde biz susumuzdan ölecegiz. Etimizi de, azıcık etimiz kalmışsa onu da boz kartallar yiylp apafe kemiğimizi bu yangınm içine atacaklar.» «Atacaklar», dedl H6 sük yumuşak bir sesle. Bundan gilç alan Memet: <rO köy orada, bakın ne kadar da ağaçlık... Orada hiç iş olmaz olur rau?.. Bakın şu batöz de oraya gidiyor. Belki de bir musfea.. Yusuf ölectk... Ölüsü de kokacak.. O ırgatlar önümüzden geçerlerken, görme dinız mi bize nasıl bak tılar, gözlerini pörtleterek, bir tuhaf bir hayvana bakar gibi...> Aşık AU: <Bize neden öyle baktılar acaba?..> <Bakarlar>, dedl H6 sük. Epey blr süreden bo yana Memet çocuk bir şey söylemek istlyorda ya, bir türlü kendinl to parlayıp söyleyemlyordu. Birden patladı: «Ben susumdan öldüm», dedi. «O köy d« agaçlık, niye gitmiyoruz oraya, belki o köyde lg var.» SÜRECEK 0 Geçen aylarda ölen Alman yonetmeni Fassbinder'in ölümünden sonra ortaya çıkan yapıtları, sanatçmın şasırtıcı çalışma temposunun işareti sayıhyor .Jean Genet uyarlamas. «Querelle» filmi her yerde tartışmalar yaratırken, Fassbinder, bu kez VVolf Gremm'in yeni gostenme çıkan «Kamikaze> filminde oyuncu olarak sinema seyırcılennm karşısına çıktı. Fassbinder'in yeni yapıtları £ Resnais'nin son filmî Ünlu Fransız yonetmeni AJain Besnais'nîn son filmi «Ha yat Bir Romandır» adını taşıyor. Vittorîo Gassman, Geraldine Chaplin, Fanny Ardant ve Joseph Losey'm «Don Giovatınl» filminde ilk kez kameralarla tanışan ünlü îtalyan tenoru Buggero Baimondi, filmin oyunculan arasında... Robert de Niro yeni filminde bir Yahudi gangsferi canlandırıyor Kültür Servisi «Avoı» «Taksi Soförii» ve «New York, New York» gibi filmleriyle tanıdığımız Amerika h oyuncu Eobert de Niro. yeni fılmini Sergîo Leone yö netiminde cevîrıvor Sergio Leone sinema dünvasında ^spagetti Western» denilen tiirde filmleriyle tanınıvor. KİM KİME Buzon dfeunüuorum da, ne kadar örtemlf bir j insomm b e n ' Ben bu domoaıjı Behic AK imzauı atmasam OffiKımbi/frneier ofur? Btr ktrt fah stl d £ TV'de en son «Güle Güle Bay Chips» müzikal dramını u lediğimiz yönetmen Herbert Ross, unlu ressam Modigliani'nin yaşamını filme alacak. Filmin, Dennis Mc Intyre adlı yazann oyunundan almacagı behrtilıyor. Modiglianî beyaz perdede o[\ \ ŞÜ ımzaaJin gü zziliöine bakt evrofeldr. gı Tahsilder» g £ Robert de Nlro, «Evrel Zaman fçinde Amerika'da» adlı bu yeni filmlnde, 1930" 0 Faye Dunaway «Yılan Kadın»da Bir zamanlar Margaret Lockwood'u une kavuşturan «Yılan lann tki ünlü Yahudi gangs Eadın The VVicktd Lady isimli melodram Michael Win teri Busrsy Siesrel ve Meyer ner tarafından yenıden filme çekılıyor Filmde bu kez FaLansky karışımı bir tipi ye Dunavvay, Alan Bates ve John Gielgud oynuyorlar. 1930'iarın Brooklyn ortamı^ Gençlik Filmleri Şenliği canlandıracak. Yapımcılar, ltalya"da Griffoni kentındeki bir gençlik filmleri şenliğinde özgün bir yönteme başvurutdu ve seyirciler arasından setıı yeniden yaratmak amaçilen tam 150 çocuğun oluşturdufeu bir seçicıler kurulu, sen cıyla bir Sinagog Inşa ettl İiğln en iyi filmlerine ödül verdi. ler, Robert de Niro da Ya0 Barbra Streisand yönetmen hudi Mafla'sı olarak nlteBarbra Streisand, şarlucı oyuncu ve yapımcılıktan sonra Kosher Nostyonetmenhğe geçti. «Yentl» adlı son filminde kendi kendisi lenebilecek ra'yla lllşki kurdu. ni yönetiyor. Geçen mevsimde bizde de başarı kazanan «Rita adlı oyunu Lewis Gilbert filme çekecek. Haluk Kurdoğlu'nun oynadığı rolün Michae] Caine tarafından oynanması kesinleştı. «Ritanın kim olacaği ise belirlenmedi. «Rita» filme alınıyor tohakfeufecı ai som, 01. HLQ\)Q . çıkar f