Katalog

DORT CUMHURÎYET 5 AGUSTOS 1976 WXAM HUSEVÎI^ FAÎK, PöMEiÎM ARTlK. ÎK TURHAN SELÇUK BuPAUMlN Bifcl',.. ScMİM ÎSÎM tfjM MAZİK DMfcAND/tf 0 ^ . Bifc'oDUN&AN f AHİOVÛK. itf WA5ıMABAJTl. YAMkAN B ı M f l t f . v/AH ZAVALM BÛTÜM ÖUMLAJSA Kara Yazgı Çeviren : NIHAL YEĞİNOBALI Yazan : EVELYN VVAUGH 18 Ege'de Türk Hakları Konferanslardakl g«Mİ baçansucbtm nedarüerinln p«k çok olduCu blr gtrçektlr. Her şeyden öooa blr sahipslslik vardır. Denla »orunlanrun TUrklya'de ya •ahlbl yoktur veym goktur re sonuç olarak iklıi de aynıdır. Udmcısı blr deniı polltlkamız ve Btratejlmlz yoktur. ÜçüncüsU çok yönltl olan danlc aorunlannı bıllmsel olarak ve TUrkiye açısından inceleyen blr kuruluş benüı yenl kurulmuştur. Kıta «hnnlıjhnin h|llmml ^plgrr^ıni Doçent Dr. Tuncer GUVENÇ V Yanm saat sonra Slr Sameon asatfrya tedl; Bay Watker H» tok&l&ştı. «Sayın dostum, ne iyi ettlniz de geldiniz! Sizl blraa bekletttm, kusura bakmayın. Sabahlan islerimiz pek çok oluyor da. Sızl gereğlnce ağırlamışlardır, umanm. Wllllam, birer kolrteyl ıçmenin sırasıdır, sanırım.» «Büyük Elçlmiz slzin savasın sonucunu merak edeoeginizl dusündU. Matodi'den telsizle haber aldık. Dün akşam slse telafon etmege çauştık ama çıkaramadık.» «Akşam yemeglnden sonrn telefonu fisten çekerim de ondaadır Insan biraz da başını dmlemek lstlyor, dogrusu.» «Bi« de durumu daha aynnülanyla ögrenmls degülu «Nerden ögronecekstniz? Hemeyse, Wllltam'ın dediğlne göre savaş sona ermls ya, klm ne Aerse desin, benlın hoşum» gitti bu ia. Pek uaadıydı. Her lsimisi altttst eder oktuydu. Durun bakavnn, kim Irmmrntıtı «Seth.» «Haa, evet, Seth. Pek sevlndlm dogrusu. M h . <te hnfcsfim Seth hangisiydiî» «Ihtlyar împaratorioanm oglu otar.» «Tamam. Tamaam; slmdl cıtardan. T* tnu»ı«»Mİu«T Oadan na haber?» «Geoen yıl «Ulere ömürj» tlyi olmus. O yafta ıhtiyar btr ı™iwwtg w ı Myto «hmsnlstra kansması hlç de hoş kaçmaKh. Peü. ya hanl o adstnea<hz... Imparatorioenin evll oldugu... O da mı öldü?» «Seyld ml? Ondan haber yok henüz. Oene de bl« onun ba savaşta ölmü? olanaginı suuyonu.» «Yazık. Hoç adamcagizdı. Esldden beri batonlrlm rn* t>*dim de aklıma geldi. Bu adamlardan blri tnglltert'de okımua degU mlydl?» «Evet. Seth Jftoj» «öyle ml? Bafctndı hele. tngfltoee bfflyor daoMfeT» «Ana dlll glblj» «Oh olsun BaUoo'al Naal d» bo«ı]«eak ı ı m çimdl, Sakny* fiğrenmelc ıçln gtrifUtl bunc* EünBOttan toniB Hah, WUUun kokteyUerimlai geürdij «Ne y n k kl bu nbah kokurUeriml^le jMk % yok. Kaym UkttfUnU* biünl?» «Canım, ne çıkar? Artık ymkmd» har I9 aeklsl flbl nyBM otunrr. Bay Walkex, bOtün haberlorinlal aofnd» aıüatırsmıa blzs. Bejmn Schonbaum'un Josragı y«Trul«yacakını», duydujun» göre. Durumundan ban» haber Teriraenlz ••vınlrlm. Blalm bu konuda hiç çansınııs olroftdm Seth'ln mfer haberi Pranıu Elçüi^tne de ulaçnuçtı. «Ah» dedl Bay Balloa. «lnglll«lerie ttalyanlar kamDdı dmnek. Ama oyım bitnMdl daha. Kırk yüiık BaUon'u mat etülderini M . nıyorlarsa yanılıyorlar. Benim de onlara oynayaca£un blr üd oyua vsr «lbet. Sir Samson kendine a&ın güvenmese lyi olur.j Tam o sırada Ingülz Elçüıgmdo Sir Samson, «Camm, yüfcseilık sorunu bu,» dlyordu. «Burada kimsenin kuş konroaz yeUştlrdlglnl gerçl duymadım ama neden yeöştlrllemesta? Bence bal glhl olur. Yet^tirdliimiı beaelyelenn frtmm guzeUiJİM baksa ve bunun Türkiy» açısmdan önemini anlatmak içiıı Egetıln jeolojtk yapısmı inoeleyeoek blr komiÂyonun kurulması gerekllU£ini UffUüere kabul ettlrmek bile çok güç olmuştur. Fakat 11glliler bu konulan blr bütün halinde görmedlklerindan bu gibl çalışmaları BMUR}9 DU komlsyo^nun görevl İle yeünmek yolıma glttrüşlerdir. Oeroekte her yOcU 11« denli konularuu lnoel«fwrek, TTalikçTTiktiırı tHrianTrm y e k o n t r o * lara, deniz Ucarettndeıı askerl konulara kadar büttln daniz konulannı kapsayan '*^w vadeil blr 8tratejlnln sapUuonıafli gttr^ klr. Böyle blr stratojlnln mptaamftgi içüı de *1^nig soruzılazı 1İ9 ujraşan Ur kuruluaa garek olda artık bunca yıldır dugu açıktar. Bu kurulufun VaVnniıif seTiyeamda olmuı lüne, büimael armetırma ve poütjkasmdan Hon; Egc'de Türk bayrafmı dalyalıuıdıran ildnci arajtırma jemisi kaybedl • durumu İle btrçok kuruluşlannın bftfA yükümlenen danl» •orunlanna bir çözum bulznak ve konferanslara gerekli ve yeterll yapmak da hayaldlr. Koııferaııslanla gellnce konferacâ koıuılan llo delegasyon Uyelerlzü karaılaştırhazırUk çalısm receslol görmek soauclan anlamak Içln yeterlidlr. Konferanalara Karaka» taariç bir Hftnî me) lryiiTTittriıgi görülur. BUİn> lenleiİD bir Inmnmnı TragftmİT^ML. Sl İCİD ÜÇÜNCÜ BÖLÜM tkl gOn acmra Uk&ka Savaauun haberl Avrup» pwetelerinde yayımlandı. O akşam, gazetelerine şöyle blr göz atan blrkaç mılyon Londralı haberin UstUnde pek durmadüar. «Bu gece gazetede bir havadıs var mı, hayatım?» «Yok, carum. llgl çoidci blrşeycikleT yok.» «Aauia? Afrlka'da Ur yer, dejü ml?» «Iil'e aor. O bfllr.» «Hey, Lll. Annla nerde, kuzumf» «BUmiyorum, babhcıgmuı «Slae de okulda hlç bırşey ögrctmeıler ml?» «önemll değil, <«"TTn Gündüz fenerleri, olup olacagı,» • / • • «Son zamanlarda bir kutubilmeceslnde vardı Bagımaız YerU Prensllğl. Hanl sen, 111a TUrfel>e, dlye tutturduydun.» «Asania mı? LUks bir translatlantlk olsa gerek.» «Ama, üd görtim. 9u Balllol Kolejindeki lokum glbi kara adamı unuttun mu? Dellceslne çekiclydl.» «Yukan ko? da bak bakalım Atlası bulabilecek mistn, canlkom. Evet, evet, her zamanki yerinde. Babanın ç»îiyrı» odasındaki sehpanın arkasında.» «Doğu Afrika'da durumlar durulmuşa benaer. Aacia'dakl çatışma en sonunda yataşmış.» «Akşam gazetesine bir göz atmak ister mlsin? Yenl blrşey yok ya.» Fleet sokağındakl gazete yazıhanelertnde: «Randall, şu Azania telgraflanndan belki blr yan çıkarabillrsin. Yenl Kral Oıdord'dan dıplomalıymış.» Randall yazı masasının başrna geçti: Bakeloryo dereceli Imparator . Orford mezunu yamyamlar arasında .. Kulturlu hükumdann kahramanca verdiğl savaş .. Barbarca bir ıhtişam . Zafer sarhoşu oldular. . Filler. . Pll dışleri... Doğu ile 3811*11111 kanşımı . • Sanders, Londra'dan yolladıklan o Azanlp. yansuu sepete at. • «Bu sabah gazetede birşeyler var mı, bari?» «Hayır, şekerim; dıkkate d<3ğer bişeycıkler yok.» Ikindi uzeri Basıl Seal, Leydı Metroland'e gidecektl. Karşılıgı otnayan bır çek bozdurmak uzere bankaya uğramazdan once kulubune gırdı bıraz. Orada, London Tımes Gazetesinin Dış Haberler sayfasındakı habsrı okudu. (DEVAMI VAR) • ael araştırmadaa aakari konulara, kirlenmeden oaolı ve oansıa dogal kaynaklara, denls tioaretin den işletme konulanna kadar uzacan ve mevcut hukukun kökünden degişügi ve yenl bir ekonoznik deniz hukukunun olu^turuldugu bu konferanslara bu derece ügisizlik göstertlmesinin an laşılması güçtür. Aynca delegasyon Uyeleri ancak konferan&lardan birkaç hatta önoa seçilmektedır. Bu kadar değişik konulan inceleyen bir kuruluş olmadığına göre blr ıkl haftada delegasyon bu konulan mı inceleyebılecektlr? Delegasyon birbin İle iliskileri pek ML olan kişilerden oluşmaktadır. Bunlar bakanlıklara baglı kuruluşlann temsUcileri ile birçok dı? temsilciliğiıruzde bulunan diplomatların son anda bır araya gelmeslnden kurulmaktadır. Bılındıği gibi Türkiye'nin deniz sorunlarına çörümler en başta ABD, Ingiltere, Yunanistan, Japonya ve SSCB'nin görüşlerıne ters düşmektedir. Bu durumda Türkıye Ortadoğu ve ban Akdeniz Arap ülkelennden destek beklemektedir. Bundan başka ripni?: çıkarlanmıza ters düşen ABD ve îngiltere çıkarları, dolayısıyle NATO çıkarları ve Yunanistanla çok özel üişkileri olan Fransa'nın çıkarları ile işlerimizin daha da güçleştiği bir gerçektır. Bu gıbi ülkelerden gelecek «tavsiyelere» karşı elimizdekl kozlanmızı kullandığımız da söylenemez. Konferanslarda TUrkiye'nin yeri de beUi depdir. TUrkiye'nin çıkarlan bu konularda da ABD, AET ülkeleri ile ters düştUgünden Batı Avrupa ve ABD'den destek bekleyemlvecefimlz cıbi gırişimlerinde de zarar görme'iteyiz. SSCB ve Dofu Avnıpa ulkeleri ıle de durumumus aynıdır Romanva öze! durumu ve özel sorunian yuzunden bazı ko nularda yaklaşım göstermek^edir. Birçok konularda Yugos TÜRKÎYE'NİN DENÎZ ÇIKARLARI BUGÜNKÜ DIŞ POLİTİKASI İLE ÇELİŞMEKTEDİR lavya ve Araovutlukto isbirligi yapabUecegimls açık lken böyle blr glnşlmde bulundugumu» söylenemez. OçüncU Dünya (veya 771er) arasına resmen glrmemlz NATO üyellği Ue bağdaşmamaktadır. Kıyısız ve az kıyılı (dezavantaje) Ulkeler arasına gır metniae coğrafya durumumuz en geldlr. Böylece TUrkiye pek az olan gerçek dostlanndan destek gören yalnız blr Ulke olarak görülmektedir. Buna kendi olanaklannı gerektigi gibl kullanmama, ciddi hanrlık yapamama da eklenlrse durum açıklanmış olur. Bu durumda TUrkiye kendi çıkarları için istisnai madde tekliflenre sanldığmda çok az olan blrkaç dostunun desteginl sağlamakta, fakat Batıyı da karşısuıa almaktadır. Yan kapab denizler gıbı genel hükümler ıcınde çozüm aradığında Uçuncü Dünyadan ve baa taralsız Avrupa ülkelennden açık veya kapalı destek görmekte, fakat tutumu ile veterli güvenceyi verememekte ve r^ne karsısında hem Batıyı (NATO ülkeleri ve Japonya) ve hem de SSCB'yi bulmaktadır. Gorüldüğü gibi Türklve'nin denızel çikarlsn btıtttmkU dış politikası ile çelişmektedir. Konferanslardan olumlu bır sonuç almak için çok, çok geç kahnmı$tır. Son iki konferans metnlnde çok az fark olmasından, artık bundan sonra fazla birşey elde edilemiyeceği ve işin formallteierln tamamlanmasına kaldıftı görülmektedir. Belki konferans scnucu ortaya cikacak sozleşme metninin yeterli çoğunlug saglayamaması başka çözümler bulmamın sağlavabilecektir. Diplomatlanmızm konferans sonucu metinlerin henüz resmi metin olmadıgını söyleyerek ıvimserllge kapılmalan da artık 1976 vazında son bulmuştur. Genel olarak deniz sorunlannıw geUşiminl vt TUrktye'nln deniz sorunlannı lnceledlkten sonra bu sahlpsiz ve ihmal edılmış konularda ne yapabiliriz? Bu konularda gen ve geç kaldığımız, islerl ciddi ele almadığımız gsrçek, fakat yapılacak ve kazanılacak şeylerin oldugu da bir gerçektir. Ban konularda Oniversite ve ilgill bakanlıklar ve kuruluşlann temsilcilerlnm katıldıgı TUrkiye'nin Deniz Sorunlan ve Deniz Hukuku 1. Seminerinin oy birligi Ue aldığı kararlardan Denis tşleri Bakanlığının kurulması, İç Hukukun gözden geçirılerek Karasuları, Kıta Sahanlığı, Deniz Savaş, Kıyı ve Deniz Bölgelerl, Koruma ve Savunma, Gümrük, Balıkçüık, Kirlenme ve Deniı Ulaşımı v.d. yasalann gunümuzün ve geleoeğin ihtiyaçlanna göre hazırlanarak çıkartılmasmdan baska önerilerinıiz şuıılardır. Ekonomik yönden denlzlere ilgımız ve bağımlüığımız artınlmaktadır. Kıyı bölgelerimızin ekonomisinin deniz ekonomisine bBğımlıhğı artınlmalı ve sağlanmalıdır. Bilimsel araştırmaya gerekli önem verilmeli ve yatınmlar aksamadan yapılmalıdır. Bir sismık araştırma gemlsi olan Hora'nın çalışmalan, şlmdillk Çandarlı ve Deniz, Hidrografi ve Oseanografi Dairesinln diğer ge Konferanslarda Türkiye'nin yeri belli değildir. Türkiye'nin çıkarları ABD ve AET ülkeleri ile ters düştüğünden bu ülkelerden, destek görmek olanaksızdır. Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkeleri ile de durum aynıdır. Üçüncü Dünya ile işbirliği NATO üyeliğimiz nedeniyle gerçekleştirilememektedir. Bütün bunlara hazırlıksız oluşumuz da eklenince durum açıklanmış olmaktadır... rarı Batı"nın görecegln! bîjzat Batı ıyı bürnektedır. Fakat bır yandan Yunaniîtan'ı AET'ye çek mek ve diğer yandan Türkiye'yi AET den uzaklaştıran çabalar fncak bırkaç sılâh rüecannın ve çok uluslu şırketlerın ve bunlara bagh polıtikamlann çıkarları. na hızmet edecektır Belİd de bu çabalar TUrkıye'ye Am«rıkan sılâh ambargosunun anlatamadı^ı diğer gerçekleri anlatıbüscektir. Bu durumda Türkiye'nin «dost lanna» ragmen yapması gereken girişimler önem kazanmaktadır. Herşeye .ragmen Türleye inisyatıfi ele almalı ve giriş;mlerın Yunanıstan'dan gelmesmi beklememelıdır. Eger adaların sılâhsızlandınlması, FIB, kıtasahanhgı gıbi konularda yakı.nlaşma sağlanamıyorsa diger konularda ıkılı ılışkıleri artırmak Ve Yunanlılara ve Yunanıstana Türkiye'nin iyi nıyetini ve haklı oldugunu göstermek gerektır. Bugün Yunanlstan'da 1leri duzeydeki teknokratlar ve idarecı lerl TUrklye'nin Yunanistana hü cuma hazırlandığını ve adalan işgâl edeceğıne samlmıyetle ınan dıracak resmi blr propaganda hukum surmektedir. TUrkiye bnv le maksatlı ve olumsuz Yunan res ml propagandasına karşı etkın birşey yapmamaktadır. Herşeyden önce gazeteci, radyo yayıncı, teknlsyen ve bilim adamlan ve çeşitli meslek kuruluş.arı karşılıklı lşbirliglnde bulunmalı sorunlann gerçek yüzleri U« ta «aglanmalıriır, Bir yandan banş v» lşbirügl girışimleri yurütülmeli, diğer yandan Ege'de haklarımız fiılen kullanılmalıdır. Kararsızlık, hazırlıksız beyanatlar, yersiz önem semeler bir bardak ruda fırtına koparabilir. Fakat uluslarara sı sularda petrol dahil her tur1 İU büımsel ve teknik araştırma yapmak serbesttir. Çandarlı ve Hora'dan sonra çofc yakında Ege Unıversitesi Deniz Bılımier ve Teknolojısı Enstitüsünün Ose anografi araştırma gemisinı Ege'de gormek istiyoruz. Gelecekte germlerımızın Yunan kuruluşlan ıle işbirliği halinda gormek mümkündür. Her ıkı ül kede karşılıklı çıkarlarm üçüncu ulkelerin çıkarlanndan üstün oldugunu görecek ve karşılıklı ışbırlığını sağlayacak ssgduyu sahipleri vardır. mileri ile Umamlayıa çalışmalannı birlikte yürütmelidir. Ege Unıversitesi Deniz Billralerl ve Teknolojiai Enstitüsünün sismık ve jeofizik diğer yöntemler Je dahü olmak Uzere her türlü araş tırma yapabilecek gemisinin bir an önce tamamlanması için ilgllilerin gerekli UtızUğı ve ilgiyi gostererek TUrkiye'nin denizlerine bilimsel olarak sahıp olması saglanmalıdır. Deni» Hukuku Konferansının gelismesi olumlu yönde olmadıgı ve gelışen ulkelerin çıkarlannı yeteri derecede korumadıgı bır gerçektir. Konferansın gelismesi TUrkiye açısından dana da olumsuzdur. Konferansın uzatüması ve daha geroskçi bir yonde gellsmesini isteyen ülkelerle işblrligi yapılması gereklidır. Hıç olmazsa her konuda Okyanuslarla, yankapalı denizlerin aynmının kabulune kadar buna ters düsen bir gelişmeyi durdurabitecek çogunlugun «dost ve müttefıklere» ragmen sağlanması gerekmektedir. Bu konuda çalışmalar devamlı bir ekip tarafından yUrutülmeü ve ciddl girişimler yapümalıdır. Ege konusunda sorunlann çok yönlü oldugunun ve bunun da TUrkiye ile Yunanistan arasında oldugunun göaterilmesi gereklidır. Ege sorunlan Türkiye ve Yunanistan tarafmdan çözümlen mez ise super devletlerin ve silah tuccarlarının ve çok uluslu şirketlerın çıkarlarına hizmet edıleoektır. Sorunu başkalanna dayanarak tek taraflı çözmeye çalışmak hıçbır ulkenın uzun vadelı çıkarlarına ve bılhassa Yunanıstan'uı çıkarlarına hizmet etmeyecek ve ellı yıl oncekı maceraları ortaya çıkarabilecektir. Çtınkü Ege sorunlan Dogu Akdeniz'de süper guçler arasında kullanılmaya elvenşlıdır. Albaylar Cuntasını Kıbrıs'ta hükUmet dar besıne sürukleyen karanlık güçler bugün de Yunanistan'da etkendır. Yunanıstan'ı 1920lerde kenoı amaçlan ıçın kullanan ıllkeler şimdı de aynı yolu değişik şekılde denemekte bir mahzur görmeyecekleri açıktır. • • • • FRANSIZCA T otorao Sgr«nolMr« StrMbonrg Onlversiteffl mezuDu oavan Bfretmen tarafmdaa Frmnsno dersJ «vrUlı Her oesit terrQmeler vapüır • TEL: GARTH 58 68 96 Yunanistan Ege sorununu bir TUrk Yunan sorunu olarak gör mek istememektedir. Bu sorunlan uluslararası sorun yapmakta bir fayda görmekte ve bu konuda basta ABD, Fransa ve İngiltere açık ve kapalı şekılde Yunanistan'ı bu yola itmektedirler. Fransa genel politikası ile şeklen doğan ABD'ye karşı tepkıden faydalanarak Yunan Cuntası sırasındaki yatınmlarmın verımlerini toplamak, endustrısıne, bılhassa sılâh endüstr^sme ve teknisyenlenne olanak bulmak istemektedir. Ege petrolune ABD ve AET sermayelerını ortak ed«rek ve AET'ye bir an önce Uye olmak isteyen Yunan TUrkiye deniz sonmlanna ve idarecileri de bu politikayı benirasemekte, belki de eski fatu bilhassa Ege sorunlarına gerekraları ödemektedirler. ABD, Fran li önemi vermek ve varhğımız:, sa ve Ingiltere'nln bugunkü ma hakkımızı, inancımızı ve iyi nıye 11 teknik, askeri ve politik ya timlzi göstermek zorundadır. ünmlannın ve çabalannm Yu Türkıye'nın geleceğini ipotek al nan ulusunun uzun vadeli çı tına alacak bir konuda kararkarlanna karşıt oldugunu Yu sızlık ve duraksamanın sonuçlananlılar da görecektir. TUrkiye nnı yüklenecek bir güç Turkive Yunanistan'm karşıt politik ye'de bulunmamaktadır. toplumlarda olamıyacagını ve böyle bir durumda en fazla zaB i 11 i TiFFANY mm M f L WBAOAy IVr^ IİTLECT | 1 1 ı 1 8İ N fN s o â u ı c (ZÜZGAO. • ootcuaou ••«*•