Katalog

CUMHURİYET 7 Mayıs 1974 Portekız Portekız de sıyasal tutuklulara yapılan Komünıst . , . c.\. 1 . 1 . ./T 1 Partisi ışkencelerın iılımlerı ele geçırıldı solu "sabırlı olmaya,, davet etti LİZBON" Portekiz Komünist Partisi, Portekiz soluna bır çağ n yapmış ve General Spinola'run isteğine uyarak «sabırü olmaya» davet etmiştir. Bu arada Cuntanın kamuoyuna belli etmeden Portekiz'in sö mürgelerinden çekılme hazırhklan içınde bulundugu güvenilir kaynaklar tarafından açıklanmış tır. Aynı kaynaklar tarafmdan ya pılan açıklamaya gore, halen Por tekızli ybneticilerın en önemlı sorunları Portekiz'in Afnka'dakı sömürgelerı konusudur. Portekiz'in askeri yetkililen, özellikle sol güçlerin sömürgeler konusun dakı ısteklerini kabul etmeden, iilkede sıvü yönetimı kurmanm olanaksız olduğunu kabul etmefc te ve açıkça sbylememekle bırlikte, sömürgelerden çekilme hazırlıklarına girışmis bulunmak tadırlar. Öte yandan cuntanın ikinci kuvvetli adamı sayılan General Francisco de Costa Gomes, Portekiz'in Afrika sömürgelerinde savaşmaktac olan Afrikalı gerillan silâhlannı bırakmaya ve yeni Hükümeti ile müzakereye girısmeye çağırmıştır. Cunta iktisadi alanda baza ted bırler almağa başlamıştır. Bu tedbirlerin başında enflasyon bas kısını hafifletecek nitelikte olan lar gelmektedir. Bunun için de para arzı kısıtlanmış, 280 liradan yukarı ödemelerde bütün tunıluşlann çek kabul etrneleri ve günlük mevduat çekiminın 1120 lirayı aşmaması gibı kararlar alınmıştır. Cunta dışanya ser maye kaçışını önliyecek nitelifc t» tedbirler almağa da başlamıs. tır. (DIŞ HABERLER SEEVİSİ) Tutuklulara yapılan işkencelerin doktorların gözetiminde yapıldığı bildiriliyor LİZBON Portekiz Güvenlik Polisınin genel karargâhına eskerlerce yapılan bir baskırv da siyasal tutuklulara uygularıan işkence tekniklerini gösteren film ve fotoğraflar bulunmuştur. Filmler, faşist rejimin güven lik rnensuplan için oğretici nitelikte olup, İşkence ttkniklerinin nasıl uygularnnası gerektiğini göstermektedir. Fotoğrafların ise «sorgulama»nın belirli aşamalarında işkencenin siyasal tutuklu üzerinde ne gibi etkiler yaptığını araştıran cezaevi doktorlarma verildiği » • çıklanmıştır. Haberi veren îngiliz «The Guardian» gazetesine göre, Por tekiz Güvenlik Örgutü men«uplan faşist reuml (îeviren darbenin hemen arkasından bu türden belgelerin buyuk bır kısmını yakmışlardır. Ancak darbenin ikinci gürvü örgüt genel karargâhına yapılan baskında, devrik Caetano rejiminin sürekli olarak fiziksel işkenceye başvurduğunu gösteren bol miktarda kanıt ele geçirflmi?tir. Kissinger ileGromiko bugün Kıbrıs'ta buluşacak Dış basından Italya ve Ortakpazar talya'nın gümrük duvarlarını yükseltmek amacıyle aldıgl son karann yankıları, gerek topluluk içinde gerek dış dunyarfa devam edıyor. Bazı çevrelerin de belirttikleri gibi, İtalya'nın kararı, her şeyden Önce uluslararası serbest ticaret faaliyetlerı açısından sakıncalı bir karar. Şimdi îtalya'yı örnek alan diğer bazı ulkeler de sıklştıklan zaman aynı çareye başvurabilecek ve ticaret faaliyetlerinı kısıtlayıcı nitelikte kararlar alabılecekler. İtalya'nın aldığl karar başka bir açıdan da tehlikelı geli^melere yol açabilecek nitelikte. Çeşitli güçlükler içinde bulunan Ortakpazar, hıç kuşkusuz İtalya'nın bu kararı ile yeni sorunlar karşısında kalacak. Avrupa bırliği konusunda basından berı kuşku beslemiş olan çevreler ise, şimdi seslerini daha yükseltıyor ve O^takpa^ar'ın, birleşik bır Avrupa'nın temellerini atacak güçten yoksun bulunduğunu söylüyorlar. İ KUDÜS Amerika Birleşik Devletleri Dışişlerı Bakanı Henry Kissinger ile Sovyetler Birligi Dışişleri Bakanı Andrey Gromiko bugün Kıbrıs'ta bir araya gelerek OrtaDoğu konusunu ve diğer dünya meselelerini görüşeceklerdir. İki Dışişleri Bakanı, görüşmede. DoğuBatı ilişkileri ve nukleer Sinir kmleri saldın silâhlarının smırlandınlGüvenlik örgiıtünün karargâ ması ile ilgili yeni bir anlaşma hında bulunan doktor raporla üzerinde duracaklardır. Kissinger'e refakat eden A rından birine göre, işkence kur merıkalı dıplomatlar, Amerikan banlarmdan yuzde 9O'ı sınir krı zi geçirmişlerdir. Aynca, za ve Sovyet Dışişleri Bakanlannın man ve yer kavramını yitirmıs Lefkoşe'de Israil • Suriye kuvvetlerdir. Bu durum genellikle, iş lerinin birbirinden uzaklaştınlkencenin ikinci ve üçüncu gü rnası ile ilgili bir plan hazırlayacakları yolundaki söylentileri kanü meyd'ana gelmiştir. bul etmemişlerdir. îngiltere'de öğrenim görmüs olan Dr. Albuquerque adlı bır psikiatrist, son beş yıl içinde 520 belgeden oluçan bir rapor İtalya'da hazırlamıştır. Bu raporun içinde işkence işine karışmış bulunan en az on doktorun adları boşanma nırt bulunduğu belirtilmekteyasası ile dir. Işkenced doktorların özellikle Oporto'daki Caxias toplama kampmda faaliyet gösterdiklerı açıklanmıştır. Bu toplama kam pının siyasal tutuklular içm »yn bir hastanesi olduğu öğrenümistir. Tutuklulara bu ara da fiziksel işkence ve uyusturucu ilâç yoluyla yapılan sorgulamanın doktorlann gözetiminde yurütüldüğü belli olmuş tur. (DIŞ HABERLER SERVİSİ) Hayal kırıkhğı İtalya'nın tutumu, uluslararası ticaret faaliyetlerinin kesintisiz yürumesi konusunda buyük titizlik gosteren çevrelerl buyuk hayal kırklığına uğratmış bulunuyor. Bu çevreler buyuk sanayı ulkelerımn, karşılaştıkları sorunlan himayeciuğe başvurmadan çözümliyebileceklerine inanıyorlardı. Italyan yetkililer son aldıkları kararla, bu iyımserlik havasını bir auda tfağıtmışlardır. Daha once de belirtildiği gibı Ortakpazar son birkaç yıldır çeşith güçlüklere sahne olmaktaydı. Üye ulkeler arasında uzlaşmazlık ve görüş ayrıhklan patlak verivor, topluluk bir bütun olarak süper devletler karşısındaki etkinliğini yitiriyordu. Buna rağmen topluluğun üyesi sanayi ülkelerı kendi uriinlerını korumak amacıyle gümrük duvarlarmı yukseltme yontemine basvurmamakta direnıyor, malların sınırlar ötesıne serbestçe akışı konusunda »itizlik gosteriyorlardı. Ortakpazar'ıa geieceği konusunda en karamsar olan yetkililer bile üye ülkelerın bu konudaki tutumlarından cesaret buluyorlardl. Gümrük birliği mi? Ortakpazar'a büyük umut bağlayanlar İse, vanlan noktayı yetersız bulmaktaydılar. Bunlara göre, yıllardır harcanan çabalara rağmen, Avrupa Ekonomik Topluluğu bir gumriik bırllğı olmaktan öteye gıdememiş ve üye ülkelerin bir pota içmde erimelenni sağlayamamıştı. Ancak bu çevrelerin sözcüleri, bır yandan da, ticaret faaliyetlerinin topluluk içinde büyük artış kaydetmesinden memnunluk duyuyor, sadece bunun bil« topluluğun dağılmasını önleyici bir etken olduğunu ifade ediyorlardı. İtalya'nın gümrük duvarlarını yükseltici karan, en iyimser düşunenler için bile ağır bir darbe olmuş ve topluluğun geleceğı hakkında kusku besleyenlerin iddialarını güçlendirmiştır. Italyan yetkililer ise kendilerini savunmakta ve başka çıkış yolu bulamadlklannı söylemektedirler. Bunlara göre, Italya1nın ödemeler dengesindeki büyük açık nedenıyle bazı tedbirler alınması zaten gerekmekteydi. Son alınan karar bu koşullar altında alınmış ve ister istemez bazı mallarm ltalya'ya girişleri zorlaştırılmıştır. ilgili halk oylaması 12 Mayıs'ta ROMA Batı Avrupa'nın iki büyük ülkesi mayıs ayını çok ha reketli biçimde geçirmektedir. Ni tekim Fransa seçim heyecanı içinde çalkalanırken, Italya da 17 ma yıs'ta boşanma yasası için halk oy lamasına hazırlanmaktadır. îtalyan mevzuatma boşanmayı getiren yasa 1970 aralığında kabul edilmiş ve o zamandan bu yana ülkede ateşli tartışmalara yol açmıştı. Yasa yürürlüğe girer girmez. boşanma aleyhtarlan kanuun kaldırılmasını sağlamak için halk oylaması yapılması amacı ile 1 milyondan fazla imza toplamıslar, boylece 12 mayıs'ta halk oylaması yapılması kararlastınlmıştır. SOSYALİST LÎDER Portekiz Sosyalist Partisi lideri Mario Soares, 1 Mayıs şenlıklerinde 100 bini aşkın bir kalabalık önünde konuşuyor. Portekiz9 deki darbenin etkileri îspanya'ya yansıdı • Franko rejiminde Sağcılar ile Iiberaller araanda sert tartışmalar oluyor. tışma belirgin bir şekilde su yü ztıne çıkmıştır. Sağcılar Franko rejiminin «saflığının korunması» için yeni tedbirler alınmasını ıs terken, Iiberaller ıse reformların tez elden gerçekieştirilmesı için baskı yapmaya başlamıslaroır. General Franko, Cuma jrunü yaptığı kabıne toplanüsında ıki kanadın da temsilcilerini dinlemıştir. Sağcı kanadın sozculüğünu İçişleri Bakanı Jose Garcia Hernandez yapmaktadır. U beraller ise hükümette enfonnas yon Bakanı Pio Cabanillas tarafından temsıl edılmeıctedir Pio Cabanillas son zamanlarda baSında siyasal tartışmalara izin vermış ve ülkede yabancı gaaetelerin satışına konan kısıtlamaların bir kısmını kaldırmıştır. Bakan bu yüzden sag kanadın sert elestirüerine heref olmusMADRtD Portekız'deki darbenın etkileri Ispanya'ya yansınıaya başlamıştır. «International Herald Tribune» gazetesi muhabirınin Madrid'den gönderdiği ha bere göre, Spinola'run darbesinden sonra Franko rejiminde sağ cılarla Iiberaller arasındaki ça «Le Figaro»ya göre Fransa Türkiye dahil birçok ülkeye silâh satmaya hazır PARİS Fransa'nın aralannda Türkiye'nin de bulunduğu bır çok ülkeye silâh satmak içm hazırhk yaptığı bu ülkelerden bazılanyla görüşmeler yaparken, diğerlerine toplam olarak 42 milyon dolarlık silâh satmak için anlaştığı betirtİnaektedir. «Le Figaro» gazetesinin haberine göre, Fransa Latin Amerika ülkelerinden Brezilya, Şili, Penı, Kolombiya, El Salvador, Guetemala ve Haiti'ye silâh satmak konusunda anlaşmalara varnuşhr. Gazete Fransa'nın aynca Türkiye, Yunanistan, Arjantin, Ispanya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Danımarka, Pakistan, Ve j nezüela, Endonezya ve Cezayir'e de silah satabilmek olanaklannı aramakta olduğunu ileri sürmek tedir. (THA) Tablo soygununa adı karışan Dr. Dugdale tutuklandı 109'uncu madde Ilk bakısta ttalva'nın bu yola basvurması hukuken de el«ğan karşılanabılir. Roma Antlaşmasının 109. maddesi, bazı olafeanüstu hallerde uye ülkelere ciddı tedbirler alma olanağını tanımıştır. Ödemeler dertgesi açığı bu olağanüstü hallerden bırıdır. Nitekım bazı Ortakpazar Cyelerı, Italya'nın gümrük tfuvarlarını vukseltmesinı olağan karşılamışlardır. örneğin lngiliz yetkililer, Italyan Hükümetinın bu tedbiri almakta haklı olduğunu söylemekte, ülkenin ciddi ödemeler dengesı güçlültleri içinde bulunduğunu belirtmektedirler. ABD, Savunma Bakanı: «Avrupa'da her zaman ABD eri bulunacak» VVASHİNGTON ABD Savunma Bakanı James Schlesinger, bir dergiye verdiği demeçte, Avrupada her zaman için Amerikan askeri bulunacağım açıklamıştır. «Us News and World Report» dergisinin muhabiri ile konuşan Savunma Bakanı, Varşova Paktı nın Avrupa'da 925.000 kişilik bir kuvveti bulunduğunu hatırlatmış, bu kuvvete karşı koyabilmek amacıyla Amerıkanm Batı Avrupada, •gerekli görülecek miktarda», fakat daima asker bulundu racağınt kaydetmiştir. Varşova Paktı birliklerinin asker mevcudunun 925.000 kişi olma sına karşılık NATO kuvvetlerinın asker sayısının 715.000 kişi ol masının NATO açısmdan bir dez avantaj teşkil ettiğine dikkati çeken ABD Savunma Bakanı, Avrupa'da karşılıklı bir kuvvet indirimine gidildiği takdirde, Avru pada bulunan 300.000 Araerikan as kerinden 25.000 kişilik bir indirim yapmanın mümkün olabileceğini söylemişür. Mısır'ın ABD'den silâh istediği yolundaki söylentilere de değinen Schlesinger, Mısır, Amerıkadan resmen silâh istemediğini ifade et miştir. (Ajanslar) tur. Sert hücum Falanj Partisi liderlerinden, eski işçi sendikası Bakanı Jose Giron, Enformasyon Bakanınm bu özgürlükçü tutumuna en sert hiicumları ybneltenlerden biridir. Jose Giron ülkede yabancı gazetelerin satışına izin verilmekle «General Franco*nun asii imajımn kirlenmesine izin verildiğini> Ueri sürmüstür. DUBLtN Milyonluk sanat eBoşanma yasası 1970 yüında seri soygunculuğuna ada karışan 33 yaşındaki Dr. Rose Bndget Parlamentoya bir liberal ve bir Dugdale dün yapılan duruşma sosyalist iki milletvekili tarahndan sunulmuştu. Kanun aşağıdasonunda tutuklanmıstır. ki durumlarda boşanmaya izin Çok sıkı güvenlik tedbirleri ai vermekte idi: tmda duruşma salonuna getiri Eşlerden biri 15 yıldan fazl» len varlıklı İngıliz toprak sahıbi hapse hüküm giyerse, nın Chcford Üniversitesınde oğre Eşlerden biri, yakın akrab» tım üyeliği yapan kızı Dr. Dug ile cinsel ılışki kurarsa. dale, duruşma salonunu terkedeı Eşlerden biri çocuklarını ölken yumruğunu havaya kaldır dürmeye teşebbüs ederse, mış ve «îrlanda. bır gün bağun&ıa EvliHğin doğal gereği yerine olacaktır» diye bağırmıştır. getırilmezse. (DIŞ HABERLER SERİVİSİ) Duruşmada oldukça sakin göriınen Dr. Dugdale'nin 15 dakika süren duruşmast sonunda 10 gün süre ile kesinlikle kefalete rapHtLTA K A R A N A R ten serbest bırakılmayacağı a'e i çıklanmıştır. KENAN DOĞUS nışaniandı 6.5.1974 Cumhurıvet 3611 1970te Kötü örnek Oysa Roma Antlaşmasının bu hükmü de tartışılabilir. Roma Antlaşmasına göre, Ortakpazar üyesi ülkelerden biri, baa olağanustu hallerde güçlüklerden kurtulabilmek için tek tarafh bazı karsrlar alabıhr Ancak Roma Antlaşması, bazı uzmanların da belirttikleri gibi, ticaret açıklannl bu olağanüstü hallerden saymamıştır. Roma Antlaşmasının 109. maddeeinin sör konusu ettığı olağanüstü hallerin en onemlisı, kanşık durumlarda kendini gosteren sermaye kaçışlantfır. örneğin Fransa'ria 1968 yılınaa patlak veren öğrenci • işçl ayaklanması strasında boyle bir durum meydana çıkmlş ve ülke büyük çapta sermaye kaçışma sahne olmuştu. İtalya'da ise böyle bir durum yoktur. Üstelik uzmanlann da belirttikleri gibi, îtalya gümruk duvarlannı yükseltmek yerine başka tedbirler alarak da içinde bulunduğu güçlüklerden kurtulabilir, hiç değilse bu yclu bir kez olsun deneyebilirdi. Bunu yapmamakla Italya topluluk uyesi diğer ülkelere kötü bir örnek vermiş ve topluluğun, sanki her şevtfen önce kendi çıksrlannı düşünen egemen derletlerden kurulu bir ticaret birliği olduğu izlenimini yaratmıstır. 1 1 El 1 ın Milyonluk tablolar Îngiliz Parlamentosunun eski üyelerınden biri olan Alfred Beitin malıkânesınden, 26 Nisan'da bir kadının Bay Giron, lıberalleTe sert bir başkanlıgında bir grup tarafınuyarıda bulunmuş ve Franco re dan çalınmıştı. jtmini sarsacaklarım sananların büyuk bir yanılgı içinde bulunduklannı ifade etmiştir The Times Basına da yansıdı Öte yandan. hüküınet ıçindekı tartışmalar Ispanyol basınına da yansıroıştır. Portekiz darbesinin ikı kanadın basınında ayrı sekil de gösterildiği göze çarpmiktadır. Lıberal eğıUmlı basında Por tekiz darbeleri. «seçim ve siyasal ozgurluk» Portekız halkının mutluluğu Ribi manşetlerle verıl rrıstır. . Ülkede halen süren tartışmays son olarak Franco ailesinin bir üyesi de katıimıştır Genera! Franco nun kızı ile evli olan Gris tobel Martinez Bordiv şöyle de miştır: «îspanyada değışık sıyası par tiler kurulmayacaktır. Çünkü bu gelişim ülkemizi Kar.şıklık ve anarsiye sürukler. Biz kendi sıs lemımizi kurduk, bunu yıkamayız.» (DIS HABERLER SERVtSt) yılt a ÜÇYENİŞUBEDAHA Boğazkesen(lst) 17 Nisan 1974 Safraköy " 18 Nisan 1974 Fikirtepe > 19 Nisan 1974 < Tarihinde 200000 liralıközel çekilişle birlikte hizmetinizegirmiştir. Bu çekilişe iştirak etmek için son para yatırma tarihi 6 Ağustos 1974dür. Ayje BİLGİCİ ile Atillâ tPEK kî.«X> evlendıler 6.5.1974 Istanbul Cumhuriey eyt 3614 Ertuğrul n Sevt»p Gözümoğullan Kızları Oıdem'ın dogumunu akraba ve dostlarına sevinçle duyururlar. 5.S.1974 emin ellerde... 111 yıllık tecrübemiz ile, bütün bankacıhk işlemleriniz emin ellerde... Yıhn ilk çekilişinde dağıtacağımız liralık ikramiyelerimizle geleceğiniz de emiri ellerde. Siz de tasarruflannızi 8 Mayıs'a kadar Osmanlı Bankası'nda toplayarak geleceğinizi emin ellere emanet ediniz. Cumiiunyet BİR MİLYON J Dr. A Z t Z Ç Ö L T.CZİRAAT BANKASI (Basın 14444) 3593 J TRAVMA'i^ülüJİ MÜTEHASS1S1 (Kınk, kemik v« malsa) hastahiüan) Osmanbey. Uaıaskirgazi Cad 279A sed«l Apt. T«k 47 47 9» (Cumhuriyet 3606) OSMANU BANKASI 1863 (Istanbul Reklâm: 5268) 3592