Katalog

16 Mayıs 1961 :UMHURİYET BEŞ heyecandan düşüp bayıldı Izmit, 15 (Telefonla) Bu sabah tzmit lisesinde bayrak töreni yapıhrken. Beden Terbiyesi öğretmeni, «Dikkat» komutunu verdikten sonra îstiklâl marşı başlamıştır. «Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen al saneak» mısraını takiben, Beden Eğitimi öğretmeni Nuri Başol, heyecandan bayılarak yerp düşuıüştür. O anda, yine Beden Eğitimi öğretmeni olan kansı, hemen kocasmın üzerine kapanmış ve îstiklâl marşı. böy le bir tablonun önünde hitam bul duktan sonra, ok gibi yerlerinden fırhyan Izmit Lisesi Müdürü, öğretmenler ve öğrenciler tarafın dan Nuri Başol içerı alınmıştır. Derhal yptiştirilen doktorlar. Nuri Başolun heyecandan bayıldığını söylemişlerdir Tahkikat Encümeninin kuruluşu ile Milli Marşı söylerken ilgili sorgu Yassıadada dün başladı Baştarafı 1 inci sahıtede ihtilâlde Ismet Inönünün de parmağı bulunduğunu zımnen iddia etmek istedi. Seyfi öztürk, dnraşmalara giremiyecek Dün şiddetli lodos 'ırtınası dor layısiyle normalden j0 lakika seç açılan öğleden evvel !<ı ıturumda Egesel, dört düşük O P milletve. : kilinin savunmalannı i. erine al mış olan C.K.M.P ü Temsilcileı Meclisi üyesi Seyfi Öztürk'ün Başsavcı Yardımcısı Fahrettin Ö?türk ile kardeş olması vüzünden avu katlık kanunu gereğince bu riâvada sanıkların savunmasını vapamı yacağmı bildirdi Divan bu ikar üzerine dünkü duruşmaya katılmamış hulunan Seyfi öztürk'ün bundan bövle avuknt sıfatiyle Yas sıada dâvalannı takip pdevnivec?ği hususunda karar aldı Daha sonra devam olunan Top lantı ve Gösteri Yürüvüşlerı Kanunu ile ilgili «orsularria mikrofon başına gelen sanıklardan R'fkı Salim Burçak. bu kanunun tek taraflı tatbikinden kendisi ile birlikte bazı DP lı milletvekillerinin müşteki oldııklarını. ve Menderes'in bu kanunun kaldîrılscaSı na dair teminat verdiğini ileri sür dü Başol bu krinusmava. «Peki teminattan sonra ne nlHu' Hiç...» şeklinde oevap verdi Sivasî sahtekârlık Müteakıben Raşol, MendPtrsin 1954 yılında MPCIİSÎP vantıgı bir konuşmayı okudu Menderes bu konuşmasında 54 ^eçimlerinde C H.P. den yoklamayı kazanamıyan Topaloglu'nun. adav pösterme tnüd detinden <:adece iki saat önce D P. ye müracaat eri°rek adavlık isiesini «siyasi ahlâksrzlık» olarak tavsif ediyordu Başkan bu söze cevap nlarak. «Sonradan Topaloğlu D P ve alınmış ve kenrlisine memleketin âli menfaatleri çin avnlan örtülü örtenekten 10 bin lira verilmiştir Şimdi bu siyasi ahlâk«ızlık olmuyor mu?> dedi. Bahsedilen şahsın kendisi olmadığmı iddia eden Topaloğlu da ha fazla konuşmak isteyince Başol: «Ne arzedecekmişsin? 10 bin irayı da al.nıçsın örtülü ödenekten... Alamazsın efendim. alamaz sın, otur verine.» .iiye sert bîr çıkış yaptı. Menderes Top>apı hâdiselerini «Kı'ifiifük hir hareket» olarak göstermek isteyince yine | sert bir şekilde «Bu işe koskoca bir kolordunun seferher edildi§ini» hatırlattı. bi olduğunu ıierı sürerek: «Yeşılhisarda örfi idare ilân edip bir kaç kişiyi sallandırmak icabeder. di» şeklinde konuşmuştu. Yüksek Adalet Divanı huzurunda ise aynı şahıslar sanık sıfatiyle dün verdikleri ifadelerde sözlerinin zabıtlara vaniış geçtiğini iddia ettiler Daha ^sonra bu gızlı Grup toplan tısında Adnan Menderesin yaptığı konuşmalar açıklandı. Düşük Başbakan bu konuşmalarında. kendisine neşren hakaret suçundan mahkemeve verilmiş olan gazetecileri beraet ettiren vargıç Dazıroğlundan bahisle, «Memleket kabili ıdare nlmaktan çıkmıştır. tşler çok tan lâçka olmuştur. Adliye işlemez hale eelmiş. ıdare acze düşmüştür. Matbuat muhalefetle birlikte bir hıyanet makinesi kurmuş. hükümetin tek başına bir şey yapmasına imkân kalmamıştır Ar tık lâf yerıne tedbir almanın zaman; gelmiştir Bir tahkikat komisyonu kurmak lâzımdır Gel ba kalım tsmet tnönü. gel bakalım Şemsettin Günaltay yaptıklarının hesabını ver Bunu Meclis yapamaz Bunu ancak tahkikat komisyonu vapar» diyor ve C.H.P nin de kapatılnasını istiyordu. Menderes, Mazlum Kayalar'm konuşmas.ndan sonra ikinci defa söz alarak. «Adlive yüzde yüz iktidar aleyhinde işliyor..» şeklinde bir konuşma da yapmıştı Başol, Menderese bu sözleri nasıl söylrdiğini sordu Çok şaşıran Menderesin bu soruya cevabı şu oldu: «Bu siyasi bir hesapla söylenmiş bir söz değil... S"v beyefendi.. Bu şeyden o kadar şiddetli şeye muarız kaldım ki. dışarıda istifa ediyordum. arkadaşlar geri aldırdılar.. Bir de şey var efendim...» Hilton Otelinde zehirlenenler iyilesiyorlar Evvelki gün Hilton otelinde öğ. le yemeğinden zehirlenip Samatya v e Nişantaşı tşçi Sigortaları Hastahanelerine kaldırılan 43 işçiden 37 si tamamiyle iyileşmiştir. Halen Nişantaşı Hastahanesinde ikisi kadin ve dördü erkek olmak üzere 6 hasta yatmaktadır. Bunla. rın da bugün taburcu edilecekleri bildirilmek tedir Meclis nispî temsilde BriandHont sistemini dün kabul etti Ba«tarstı 1 inci sahifede alan Sırrı Atalay, partilerin basılı oy pusulalarındaki isimler karşısına seçmenin ( x ) işareti koymasının tatbikatta yanlışlıklar doğuracağına temas etmiş ve «Hükümetten gelen teklifleri aynen kabul eden meclisler itibarını kaybederler. D.P. Meclisi böyle idi. Şimdi aynı şekilde bazı teşekküllerin merkez organlarmdan gelen teklif leri kabul edenler itibarlarını kaybederler.» demiştir. Komisyon üyelerı Atalay'ın bu şekilde konuşmasına şıddetle muhalefet etmişlerdir. Komisyon üyesi Kenan Esin, Atalay'ın konuşmasma temasla, «Sırrı Atalay, komisyonu bu şekilde itham edemez. Bu nevi entrikaları düşünerek ortaya atanlann artık bu kürsüde yeri yoktur.» demiş ve bu itham karşısında Başkandan komisyon üyelerine ayrı ayrı müdafaa hakkı verilmesı talebinde bulunmuştur. Atalay oturduğu yerden «Söz istiyorum..» diye Başkanhğa talepte bulunmuşsa da söz verilmemiştir. Aynı maddenın müzakeresı sırasında önergesine «Allah aşkına» deyımi ile basladığı için Hızır Cengiz'in bu teklifi Başkan tarafından okutulmamıştır. Neticede, madde, seçime katılan siyasi partilerin basılı oy pusulaları üzerine yazılı adayların isimleri karşısma seçmen lerin ( x ) işareti koymalan ve bu işaretlerin oy pusulasında yazılı aday isimlerinin yarısını geçmiyeceği şeklinde kabul edilmiştir. Siyasi partilerin ve bağımsız adayların elde ettıklerı milletvekili sayısının hesabına dair maddenin müzakeresı uzun tartışmalara yol açmıştır. Tasarının bırınci müzakeresinde D'Hont sistemi esaslarına göre kabul edilmiş olan bu madde, tamamen değiştirilerek D'Hont ve Brian sistemlerinin bir ortalaması şek line sokulmu.ştur. Madde aynen şu şekilde kabul edilmiştir : «Siyasi partilerin ve bağımsız adayların elde ettikleri milletvekilliği sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır : Seçime katılmış olan siyasi partılerin ve bağımsız adayların adları ait alta ve aldıkları muteber oy sayıları da hizalarına yazılır. Bu rakamlar. önee bire, sonra ikiye. sonra üçe.. ilâ ., o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısına ulaşmcaya kadar bölünür. Elde edilen paylar parti ayrımı yapılmak sızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır. Milletvekilleri, bu payların sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara, rakamların büyüklük sırasına göre tahsis olunur. Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde, bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır. Bir seçim çevresinde kullanılan muteber oy pusulalannm toplamının o çevreden çıkacak milletvekili sayısına bölünmesı ile elde edilecek sayıdan az oy alan siyasi partilere veya bağımsız adaylara milletvekilliği tahsis edilmez. Bu gibi hallerde milletvekilliği elde edemiyen siyasi partilerden veya bağımsız adaylar ve aldıkları oylar nazara alınmaksızın milletvekillikleri geri Kalan partiler ve bağımsız adaylar arasında yukarıdaki fıkra gereğince paylaştırılır. Şayet seçime katılan siyasi partilerden ve bağımsız adaylardan hiç biri yukardaki fıkrada gösterilen sayıda oy altnamışlarsa milletvekilliği gene ikinci fıkra hükümlerine göre paylaştınhr.» Milletvekilleri seçimi ile ilgili kanunun ikinci müzakeresi akşam geç saatlerde sona ermiştir. Milletvekili Seçimi Kanunu yapılan açık oyla 118 leyhte 42 aleyhte ve 20 çekimser oyla saat 20,45 te kabul edilmiştir. Başkan oturumu tatıl ettikten sonra Meclis koridorunda iki temsilci üye arasında münakaşa çıkmış ve bir ara kavgaya doğru yönelmek istidadını göstermiştir. Hâdise şöyledır : Milletvekili Seçim Kanununun lehinde Turan Güneş bir konuşma yaparken Celâl Sungur oturduğu yerden hatibe, yakınlarının işitebileceği şekilde küfür ettiği Temsilciler Meclisi üyeleri tarafından ^ddia edilmektedir. Koridorda Turan Feyzioğlu, Sungur'a. niçin küfür ettiğini sormuş, o da: «Siz kimsiniz, bana bu suali soracak?» şeklinde mukabelede bulunmuştur. Daha sonra Emin Paksüt, Sungur'a aynı suali sorunca münakaşa başjamıştır. Celâl Sungur bir ara Paksüt'ün üzerine yürüyerek yumruk atmak iste mişse de, orada bulunan üyeler tarafından mâni olunmuştur. 15 dakika süren bu mücadeleden sonra orada bulunan Temsilcüer Meclisi üyelerinin delâletiyle kavgaya mâni olunmuş ve dağüınmış tır. CUMHURİYET Bu sistemin öezlliği, çoğunluk sistemi ile, nispî te.nsili telif etmesidir. Kuvvetli partilerin lehine olan Brıand sis temi, zayıf olan partilere, seçımler de şans tanımamaktadır. Bu sebeple, çoğunluk sistemi gibi, iki partili bir rejime götürücü fonksiyonu mevcuttur. Sistemin işleyişi şöyledir: Her seçim çevresinde, kayıtlı seçmen mvktarı, seçilecek milletvekili sayısına bölünerek, bir rakaoı, yani harici kısmet elde edilir. Her listenin aldığı oy miktarı, bu harici kısmeti kaç defa ihtiva ediyorsa, o parti o sayıda mil letvekili çıkanr. Verilen küsurlu oylar sebebiyle, açık katan millet vekilliğini, de en çok oy almış olan parti kazanır. Kısa ve açık bir misalle bu sıstem şöyle özetlenebilir: Bir seçim çevresinde kayıtlı seçmen sayısı 80 bin, verilen oy sayısı 66 bin ve seçilecek milletvekili sayısı 5 olduğu takdirde: harici kısmet 80.000/5=16.000 olmaktadır. A partisi 33 bin, B partisi 20 bin, C partisi 13 bin oy aldığı takdirde, harici kısmet olarak bulunan 16 binin altında olan 13 bin oyun sahibi partiden hiç bir milletvekili çıkamıyacak. 33 bin oy alan A partisi 2, milletvekili, 20 bin alan B partisi 1 milletvekili çıkaracak geriye kalan 2 milletvekilliği de. en çok oy alan A partisine verilecektir. Bu suretle, 5 milletvekilliğinin dördü en kuvvetli partinin olacaktır. Gary Cooper'in ölümüne üzüldüğünden intihara kalkıştı Adana, 15 (Telefonla) Denizli mahallesinde oturan 17 yaşında Şakir Anıl adında bir öğrenci ken. dini çarşafla tavana asmak sure. tiyle intihar etmek istemiştir. Şakir hazırladığı veda mektubunda, şöhretli aktör Gary Cooper'in ölü. münden müteessir olduğunu, onun uğruna canını dahi vermekten çekinmediğini kaydetmiştir. Şakiri akrabaları kurtarmıştır. İtalyan arkeoloğları, Malatya'da kazı yapacaklar Malatya, 15 (Telefonla) İtalyan arkeoloğları, merkeze bağlı özduru köyü civarında kazılar yapmak üzere şehrimize geleceklerdir. Bundan 20 sene önce Fransız arkeologlan aynı bölgede yaptıkları kazıda, büyük bir arslan hey keli, küp ve bir de altın tas bulmuşlardı «Aile saadetinde annenin rolü büyüktür» Sivas, 15 (Telefonla) Dün saat 16 da ilimiz Kız Sanat Enstitüsü ile Erkek Sanat Enstitüsünde tertiplenen «Aile saadetinde erkeğin mi, yoksa kadının cnı rolü büyüktür?» konulu münazara Erkek Sanat Okulu sinema salonunda ilgi ile takip edilmistir. Neticede, «Aile saadetinde annenin rolü büyüktür» tezini savunan Kız Sanat Enstitüsü münazarayı 100 puan farkla kazanmıştır. Bu münazaranın, anneler gününe tesadüf ettirilmesi de ayrı bir özellik taşımak ta idi. Malatya'da İmam Hatip okulu kurulacak Malatya, 15 (Telefonla) ImamHatip Okulunun temel atma töreni buHÜn saat 9 da yapılmıştır. 77 lik ihtiyarı, başını keserek öldürdüler Eskişehir, 15 (Telefonla) Meh met Kuru admdaki 77 yaşında bir şahıs. Tepebaşı se.ntindeki evinde başı kesilmek suretiyle öldürül müş vaziyette bulunmuştur. Henüz yakalanamıyan kaatil. Mehmet Kuru'nun altin cep saatini, 100 lira parasını ve bir de ceketini çalarak kaçmiştır. İki köy halkı birbirine girdi Iznik, 15 (Hususi) Bir hudut ihtilâfi yüzünden Mahmuriye ile Kırderbek köyü halkı birbirine girmiştir. Kavgada yaralanan Mahmuriye köy bekçisi Mustafa, tedavi altına alınmış ve kavgacılar da adalete teslim edilTiislerdir. Üşak ve Manisa'da iki kuyruk yakalandı Izmir, 15 (Telefonla) Uşakta Arif Efecan isimli bir ortaokul ÖS rencisi inküâp alevhtarı faalivette bulunduğu ve Nurculuk propagandası yaptığı iridiasiyle tevkif olunmuştur. Manisada da Halil Nisli isimli biri. millî menfaat lere aykın faalivetleri sebebiyle yakalanmıştır. (Baş tarafı 1 incı sahifede) nisletmeketdir. horguya çekilen ve bilâhare serbest bırakılan 15 kadar Taşlıtarla. h soför hakkında gerekli dosya haznlanmaktadır llgililer, dosya hazırlandıktan Kadıköy 2. Asliye Hukuk Mahke sonra şoförlerin greve teşebbüs sumesinde, eski polis Bumin Yaman çundan adlî makamlara sevkedile. oğlunun annesi Sara aleyhinde ceğir.i bildirmişlerdir. dâva açılmıştır. Sara Yamanoğlu ile ilgili bir sa Köylü borçlarını taksite tış akdinin iptali için açılan dâvada, Topkapı hâdiselerinde Inönü' bağlıyan tasarı ye suikast yapılmasını önliyen BinMeclîste başı Kenan Bayraktar şahit olarak dinlenmiştir. Baştarafı 1 inci sahifede Dftvacı tarafın iddiasına göre, SaHazırlanan tasarıya göre köylü ra Yamanoğlu ve eşi Avukat Arif borçlarının Ziraat Bankasından Hikmet, Göztepe Çiftehavuzlardaki Maliye Bakanlığına devrini takip evini alabilmek için halen ölü bu eden yılbaşında n itibaren beş yıllunan Emine adlı bir kadmı tehdit lık taksitlerle ve yüzde beş faizle ederek kendisine satış akdini yap tediyesini sağlamaktadır. tırmışlardır. Duruşmada, dâvacı Tasarı, 1956 1960 yılları arasıntarafından sahit olarak gösterilen da köylüye 392.191.080 lira yardımBayraktar, dün junları anlatmış da bulunulmuştur. Tasarının Tem silciler Meclisinde kanunlaşması tır : « Merhume Emineyi ailece ta halinde Ziraat Bankasınin köylü. nırız. Yamanoğlu ailesi de aynı ev den olan alacakları derhal Maliye Bakanlığına devredilmektedir. Bu de bulunuyorlar. Bazan Yamanoğ arada şimdiye kadar Ziraat Banka lu ailesi, Eminenin bulunduğu ka sı tarafından dağıtılan 85 milyon ta gelir, yemek yerlerdi. Yemek liralık tohumluk ve yem bedelleesnasında, Bumin Yamanoğlu, ta ri Maliye Bakanlığına devredilmiş bancasını çıkanr, elinde oynardı. bulunmaktadır. Ayrıca yakında 77 Kendisini ikaz etmiştim. O zaman milyon lira daha devredilecektir. bu tabanca çıkarmanın ne mânaya Tasarıda ayrıca, borçlarını bungeldiğini bilmiyordum. Yalnız E dan sonra zamannıda ödemiyen mine bana bir gün tehdit edildiği köylüden alacakların icra yolu ile ni, elinden bazı yazıların ahndığı tahsil olunacağına dair bir madde nı söyledi. Kendisini kurtarmamı bulunmaktadır. Tohumluk ve yem istedi. Ben de, gidip Mecidiyeköy lik borçların ilk taksidi 1961 yılı deki akrabalanna durumu bildir harman mevsimi sonunda ve didim. Onu alıp götürdüler.» ğer taksitler de, müteakıp yılla. Duruşma, bazı şahitlerin dinlen rın harman mevsimi akabinde tahmesi için başka güne bırakılmıstır. sil edileceği derpiş olunmaktadır. Eski polis Yamanoğlu'nun annesi aleyhinde bir dâva açıldı Taşlıtarlada grev yapan şoförlerden 15 inin Em» niyette ifadeleri alındı FİLMCİLERE VE STÜDYOLARA 10 Ay TEDİYE İMKANI 6 ncı Sanayi Kotasından BOŞ SİNEMA FİLMİ tahsis tebliğini alan veya alacaklara 10 AY TEDİYE ÎMKAN) (Seyahaî serbestisinı müteakıp) Bıı ılân 24 mayıs 1961 çarşamba akşamına kadar muteberdir. Malumat için saat 10 12,30 ve 14,30 18 e kadar şahsan müracaat etmeleri. Galata Mertebani sokak Çituıis han 3/5 (Tünel yanındaki sokak) Telt 44 43 40 6 KİŞİYE BEDAVA AVRUPA SEYAHATİ forrania Türkiye Genel Depozıteri Jozef Pol Reforzo Anadolu Tasf.yekanesi Anonim Şirkeli (ATAŞ) Garaj âmirı olarak çalıştırmak üzere İngiîizce bilen, âmirlik kabiliyetıni haız. kalıfiye VOLKSVAGEN otomobilleri makinisti (tamircisi) istihdam edecektir. llgılilerin P.K. 37 Mersin »dresine müracaatları rica olunur. 139 Kota sıra numarasında kayıtlı hiç bir motorda bulun mıyan TECTBONİC manyetolu, Amerikan hârka Lauson benzin motorları proforması için müracaat: ALEM KOL. ŞTt. Ömeraja So. 4/3 Galatatstanbul Tel: 44 94 33 Başol'un, Menderesin bu sözlerine. «O şey'ere de geleceğiz Her şeyin zamanı vardır.» diye mukabele etmesi salonda EÜlüşmelere yol açtı. Grup toplantısında çok celâllenen Menderesin bir ara fazlaca ileri gittiğı ve «hâkinlerin kaatili olmak işten bile değil...» diye bir cümle dahi kullandığı görülüyordu. Nihayet sanıklardan Meclis Tahkikat Komisyonu üyesi Bahadır Dülger'in Gruptaki konuşması okundu. Bu konuşmada Dülger, Anayasanın da değiştirilmesinin zamanı geldiğini ve böylece yılanın başının küçükten ezileceğini söytnönü aleyhinde cereyan Zabıtlar okunduktan sonra MazBundan sonra Topkapı olayları lemişti. Osnan Kavuncu ise, hü lum Kayalar ve Baha Akşit, bu nı takip eden günlerde olaganüs kümete gazete kapatma yetkisinin takriri kendilerinin değil 11 kişi. ü bir toplantı yapan D.P. Meclis | verilmesim talep etmişti. nin hazırladığını. fakat teamüle jrupuna ait enteresan zabıtlar oÖnergelerin okunması sırasın uyularak Grup Başka n Vekili olkundu. Bu zabıtlarda Münif Islâm da Ali Naci Duyduk, ve Mahmut maları dolayısiyle kendilerine im. oğlunun yukarıda belirttiğimiz Goloğlu Grupta bu takrirlere a zalatıldığını ileri sürdüler. sözlerinden başka, bir çok düşük leyhte oy verdiklerini iddia ettiAnayasa dâvasının duruşmasına D.P. milletvekillerinin daha da ler. Oysa. aynı gün radyoda yayın bugün de saat 9 dan itibaren deşiddetli tedbirler alınmasını telkin eden konuşmalan bulunuyor lanan Grup tebliğinde kararın oy vam edilecektir. bildiriliyordu. du Bu arada Gruptakj konuşma birliğiyle alındığı sında Inönü'nün zararsız bir hale Bu konu ile ilgili olarak söz alan Düşüklere avukat getirilmesıni ve C.H.P nin kapa bir çok düşük milletvekilleri, ya olan temsilci :ılmasını tavsiye eden düşük mil 7 nisan tarihli oturumda bulunma etvekillerinden Muhlis Erdener' dıklarını, ya da bulunduklan hal Bastarafı I inci sahifede n «Çanlar başka türlü çalarsa he de aleyhte oy verdiklerini ileri • Suç ne olıırsa oisurı, maznun pi.nize yazık olacak» diyerek bu eürerek, kendilerini bu noktadan kim olursa olsun müdnfaa, dününkü sonunu o zamandan tahmin temize çıkarmağa çalıstılar. Bu yanın her yerinde mııkacHestir. ettigi görülüyordu. duruma sinirlenerek söz alan dü Avukatlık kanununun 26 ncı madZabıtlardan anlaşıldığına göre, şük D.P. Diyarbakır milletvekili desi baroları re'sen avukat tâyin bilâhare Menderesin de söz aldığı Halil Turgut, kendilerini savun etmeğe icbar eder. Hak ve hürriitham ederek, yetler saygıdan, dokunulmazlıktan e «tnönü seçimsiz iktidara gele mağa çalışanları ceğim, diyor. tnönü Ankaraya SS bahsi geçen oturumda hiç kimse mahrum edilirse bunların varlığı başına Intaları getirmek istiyor» şekUnde nin aleyhte oy vermediğini bildir şüpheli hale gelir. Nasıl tanınan tenkid hürriyeti dokunulonuşmuştu. Bunun üzerine Baş di ve şöyle dedi: kan Başol, Menderesten înönünün « Arkadaşlar. suçluluk psiko mazlığı gerektirirse, müdafaa hak kı da, müdafaa masuniyetini zarune zaman ve nerede «seçimsiz ikrî kılar. Buna dil uzatmak hukuidara geleceğim» dedigini sordu. «lenderes cevaben. «Bunlar, güj A.P. ve Y.T.P. bünyelerin. ka saygısızlık teşkil eder. Adaleti hissetmiyenler onu n terazili se.Tinün hâdiselerinin ıfade ettiği mâ! de temizlik yapmaya bolüne gözlerini çevirsinier. tdnalardır. Umumî tutumu ve davl dianın bulunduğu her yerde müranışı bu yolda idi» dedi. Buna mu kararh dafaa olacaktır. cabele olarak Başol: «Inönü her aman seçim ile iktidara gelece Baştarafı 1 inci sahifede Bu, adaletln ayrılmaz bir parçaği.n demiştir» şeklinde konuştu. müştür. Partilerinin sözcüleri murakabeye hız verildiğini açıkla sıdır. Müdafaadan mahrum ve kaBu sırada düşük Çanakkale milyıtlı bir iddiaya göre verilen kaetvekili Nuri Togay, rahatsızlan makla, son ihtardan kendilerine dü rar adli karar sayılmaz. Müdafaa şen payı aldıklarını da ifade etmiş difiını bildirerek Başkandan izin masuniyeti ve müdafaa hürriyeti aldı. Ve salondan dışarı çıktı. olmaktadırlar. karara itibar sağlar. Arahksız olarak kongreleri yaMenderesin ifadesinin okunmasına Temsilci olmadan evvel asıl devam ediliyordu. Aynı günkü bir pılmakta olan C.H.P. nin tstanbul avukatlıktı. Dâvaları konuşmasında düşük Başbakanın teşkilâtmda ise büyük bir çekişme aıesleğim C.H.P. lilerden bahsederek: «On ve kulis faaliyeti göze çarpmakta Meclise gelmeden dört ay evvel al lar harekete geçeceklerse biz de dır. Bu güne kadar yapılan her mış bulunuyorum. Müdafilerim ka kanaatindeyim; geçeriz Bir daha Topkapıdaki kar kongrede delegeler iktidara yak bili müdafaadır bu ciheti Yüce Divan takdir edeşılama törenleri gibi törenler ya laşmakta olan bu partinin kademeparlarsa karsılannHa cphennemler lerinde vazife alabilmek için her cektir.» Öztürk'ü müteakıp Ömer Sami gözükecek ve bu suretle bir daha şeyi bir tarafa bırakarak açıkça böyle seyahatler yapacak cesaret kulis faaliyeti yapmaktan çekinme Coşar, kendisine hücum edildiği için söz alarak şunları söylemiştir: leri kalmıyacak» dediği belirtilimektedirler. Kongrelerde ne faali« Dâva, avukatlık kanununun yordu. yet raporları, ne tenkidler, ne de bir kaç maddesi içine sığdırılacak Bu zabıtlar okunduktan sonra dilekler dinlenmekte, her delege dâvalardan değildir. Müdafaa hak Başol: «Menderesin konuşmalan bir üst kademeye seçilebilme telâ kı mukaddestir. Elbette ki mukad tatbikatm lehinde olduğunu gös şı içinde çırpınmaktadır. Delegeler, destir. Aksini söyliyen yoktur. olteriyor.» dedi Müteakıben Baha kendilerini tanıtabilmek için husu 'jnadı. dır Dülger ve Izzet Akçal'ın D.P si surette resimli olarak bastırdıkFakat Öztürk bahsetmedi, ben Meclis Grupunda kanunların daha ları «Bana rey veriniz» kâğıtlannı bahsedeyim. Şu müdafaalan yapıda şiddetlendirilmesini talep eden lan zevat kimdır? Avukatlık kamahiyette yaptıkları konuşmalar elden ele dolaştırmaktadır. Ne için nununun 27 nci maddesi, (Avukat rey verilecek, ne yapacağı için rey okundu. Bazı düşük milletvekillekendisine yapılan müdafaa "teklirinin konusmasını niıteakıp Baş verilecek, bu husus zikredilmemek fini, yolsuz veya haksız görür vesavcı Egesel, eski Burdur D.P. tedir. ya sonradan yolsuz veya haksız milletvekillerinden Mehmet ÖzSOQ olarak yapılan C.H.P. Emi olduğuna kanaat getirirse reddebey'in Menderese gönderdiği iki nönü ilçe kongresinde bir üye, kon der) diyor. Demek ki Seyfi Özmektubu açıkladı. Özbey bu mek greden evvel kahve köşelerinde ku türk. sabık Eskişehir milletvekiltuplarda düşük Baçbakana. C.H. lis faaliyeti yapıldığım tenkid ede lerinin müdpfaa taleplerinde yolP. nin Inönü'nün hayatı ile kaim rek açıklamıştır. tl Merkezine ya suz, haksız bir şey görmemiş, kimolduğunu ilerj sürerek kanunların pılan bu husustaki şikâyetlerin miş bunlar? daha da şiddetlendirilmesi ve C. murakabe mekanizması tarafından Bugün müdafaa ettiği ve suçsuz H.P. nin ifna edilmesi yolunda tel ele almacağı ilgililerce açıklanmışolduklarını sarahaten söylediği kinlerde bulunuyordu. tır. İktidara yaklaşan büyük bir kLnseler kelimenin tam mânasiypartinin içindeki bu post mücade le Anayasaya aykın icraat ve siTahkikat Komisyonnnnn lesinin kısa zamanda giderileceği yaseti yürütenlerin yanı başında knnılması 27 Mayıs ihtilâline kadar susarak Öğleden sonrakı oturumda dâva tahmin edilmektedir. durmuşlardır. larm esasını teşkil eden Meclis Tahkikat Encümenı kurulması koŞu Eskişehirin sabık milletvekil Yaratılan sunî insan nusundaki sorgulara geçildi. Okulerine bakıyorum. Beyazıtta gençnan kararnamede bu komisyonun yavrusu 60 gün yaşadı ler ölüdrülmeye başladıktan bir kurulması fikrinin 7 4.1960 tarihin \ hafta sonra Meclise gelip Mende Baştarafı 1 inci sahifede res iktidarı lehinde gene oy kulde D.P. Meclis Grupunun yaptığı mekten ibaert bulunduğunu söyle lanmışlar, gayri meşruluğunu netoplantıda ortaya atıldığı belirtiliyordu. Zabtlardan anlaşıldığına miş ve ısminin etrafında koparılan den anlayıp çekilmernişler?» göre Grupun toplantısında bu ko bütün bu yaygaralara hayret ede Daha sonra söz alan Hüseyin Onuda söz alan Reşat Akşemsettin rek, yarattığı rüşeymin kalbsiz, nur ise ezcümle şunları söylemişoğlu, takriri sükun kanunu istiye beyinsiz, cinsieytsiz, elsiz. ayaksız tir: rek Ismet Inönü'nün memlekette mikroskooik bir bebek taslağından « Onu buraya düşükleri, lâbir ihtilâl hazırladığını, halkı. as ibaret olduğunu ilâve ederek «Eğer netlenmiş kaatilleri müdafaa etkeri ve memuru isyana teşvik et kilisenin yetkili şahsiyctleri emre sin diye yollamadılar. Onlarm tiğini ve C.H.P. nin feshinin ge derse tecrübelerimize son veririz» bozduğu, harap ettiği demokratik rektiğini söyliyerek hükümetin ge demişti. hayatı tekrar düzene koyımak için tirecegi bir tcanunla Ankarada İlk itirazdan sonra Vatikan sus. yolladılar. Niyeti onları kurtarıp fevkalâde bir mahkeme kurulması bu milletin başına tekrar belâ nı istemiş ve tnönünü kastederek muş, profesör de tecrübelerine de etmek ise, bunu aslâ başaramıyavam etmiştir. • Onunla birlikte bir çok ileri gecaktır. Ve onun gibi yüz bin tane Profesörün bu seferki tecrübesi olsa yine bu işi yapamıyacaktır. len şahıslarm bu mahkenıede yargılanmaları artık zaruret haline sonunda elde ettiği şey «alelâde Onları çok seviyorsa Yassıadada gelmiştir^ demişti. Yine Grupta bir taslak. tan ibaret değildir. 28 devamlı kalsin ve onları müdafaa konuşan sâkıt Kayseri milletveki nisan günü İtalyan Hastahaneleri etsin. Bu ve bunun gibvleri burali Kâmil Gündeş, esaslı tedbirlerin Tıp Haftası münasebetiyle göster da. aramızda cörmeğe aslâ tahamalmması lüzumunu ileri sürmüş: diği filmde, yarattığı bebeğin ıç mülümüz yoktur.s Kemal Serdaroglu ise, C.H.P. nin uzuvlan açıkça bellı olmaktadır CUMHURÎYET Seyfi Öztürk'kapatılmasını tavsiye ederek. bu Doktor, günün birinde suni usulün vekillijinin iptali hakkında siyasi teşekkülü komünistlikle it | lerle bir ınsan yaratmanın müm. Yüksek Adalet Divanınca verilen ham etmişti. Dr. Zcki Erata.Tian. ikün olup olmıyacaRi sualien «Nikararı, Yassıada haberimizde okuYeşilhisar olaylannın C.H.P. terti' çin olmasın?» diye cevap vermiştir. yacaksımz. zu içinde hakikati söylemıyorlar. Bu hali görünce Yassıadaya gelcnekte gecikmiş olduğumuzu anlıyorum. Ben iç huzurun temini için bu mevzuda müspet oy kullandım, inkâr etmiyorum.» On dakikalık aradan sonra celse açıldığında 12 nisan tarihli tak rirler okundu. D.P. Meclis Grupuna verilmiş olan bu takrirlerin arasında Meclis Tahkikat Komisyonu üyelerinden Bahadır Dülger in verdiği örenge de mevcuttu Dülger bu önergesinde. Meclis Tahkikat Komisyonuna sorgu yarg.çlığı, tevkif. bütün siyasi faaliyetleri durdurabilme ve gazete kapatma vttkilerinin de verilmesi ni istiyordu Dülger'in bu önergesıne göre, takriri sükun kanunu da ihya edilebilirdi. Bu yetkilerle C.H.P. nin kapatılcnası da mümkün olabilecekti. Düşük Çorum milletvekili Nocati Çelik ise. önergesinde «Ya divanı harb. ya halk mahkemeleri, yahut ihtilâl mahkemeleri kurul malı» diyordu. Hüseyin Balık da Tahkikat Komisyonu tezini savunuyordu. Anlaşıldığına göre. düşük Erzurum milletvekili Şevki Ergel biraz daha insaf taraftarı ol duğu için Menderesin hücumlarına maruz kalmıştı. Tahkikat Encümeni konusu ile ilgili olarak D. P. Meclis Grupunun ikinci olağanüstü toplantısında ise Menderesin daha da hırçınlastıâı görülüyordu. 12 nisan tarihli bu toplantıya ait zabıtlardan düşük Başbakanın ağıza alınmıyacak sözler sarfettiği anlaşıhyordu. Bunlar arasında şöyle cümleler de bulun. makta idi: « tnönü ile paıtisı aşağılık, bayağı, alçakça propaganda yollarına tevessül ediyor. Allah kahr ismiyle kahretsin.. Namussuzlar.. Alçaklar..« Menderesin bu sözleri. ne D. P. Meclis Grupunu teşkil eden milletvekillerinden «Amiin.. Kahretsiiin..» diye sesler yükselmişti. Düşük Başbakan, bir süre D. P. Grupun u methettikten ve «Bu ka. dar kahraman grup Atatürk devrinde bile görülmemiştir.> dedik. ten sonra C.H.P. yi komünist taktiklerine başvurmakla itham edi. yor ve «Pestenkerani gazeteler ispat hakkı istiyorlar. Maksatları şantajdır» diyordu. Başol, bu söz. leri dinledikte n fonra, «Bunlar memleketin büyük gazeteleri idi» dedi. Gürsel, «Muvazeneli tempo ile sanavileşmek zorundayız» dedi Baştarafı 1 inci sahifede istikametinde calışacağız. Her gün artan nüfusumuz için her gün dış memleketlere avuç açmak millî haysiyetimize uygun değildir. Ot satmakla neticeve vasıl olmak mümkün değildir Bir araba dolusu pamuk gönderirsiniz. nihavette 10 otomobil getirtirsiniz Bu ne emekle meydana selir herhalde takdir edersiniz. MuVazeneli bir tempo ile sanavileşmek mecburiye tindeyiz. Bizde sanayi yok mudur? Hemen söyliyeyim ki vardır. Fakat bunlar o kadar dağınıktır ki he. yeti umumiyesini bir istikamete yöneltmek zarureti vardır. Otomobil sanayiine gelince. medenî bir memleket nakil vasıtalarını kendi si yapmalıdır. Nakil vasıtası bugünkü dünyada memleket ekono. misinde büyük bir mevkii işgal etmektedir. Ben clemiyorum ki bir anda otomobil yapabıliriz. Fakat tedricen otomobilın yüzrie 60 70, hattâ seksenini yapabiliriz. Şurada burada memlekette otomobil yapılamaz diyorlar. Bu tamamiyle kara bir düşüncenın mahsulüdür. Sartlar temin edüirse otomobil yapılır. Türkiyenin bucün malik olducu bircok sanayi kollan var. dır ki bizi bu mevzuda teşvik ediyor. Memleket dâvası olan bu işi iyi yola sevkedeceğinizi temenni ediyorum.» Müteakıben Sanayi Bakanı th. san Soyak kürsüye gelerek yaptığı kısa konuşmasında otomobil imal eden m"mleketlerin sanayilerindeki eğilimlerden bahsetmiş, milli gelir ile bu sanayi arasındaki mü nasebetlere temas etmiş ve «Kısa zamanda bu konuyu bir neticeye bağlamak mecburiyetindeyiz.» demiştir. Daha sonra çeşitli uzmanlar «Türkiyede otomobil endüstrisinin kurulmasını gerektiren sebepler.» ve «Motörlü taşıt imali yönünden memleketimizin halihazır durumu ve gelişme imkânları» konuları ü. zerinde tebliğlerini kongreye sunmuşlardır. Devlet Başkanı Gürsel, kongreden ayrılırken kürsüye ge İerek ikinci bir konuşma daha yapmış ve şöyle demiştir: «Müşterek Pazar dâvasında pek fazla ürkecek bir şey yoktur. Gir. memek hususunda ısrar edenler de oldu. Neden korkuyoruz? Girersek, Avrupa ekonomisi karşısında halimiz ne olur? diye soruyorlar. Pekj ben de soruyorum. Girmez. sek, yalnız başına ekonomimiz ne olur? Birinci sualin hal tarzı vardır, ama ikincisinin yoktur. Bu pa zar, devletlerin birbirlerini mah. vetmek için kurulmuş bir pazar değildir. Devletler aksine birbir. lerini tamamlamak için çalışacaklardır. Aralarında kaynaşma ola. csktır.» Kongreye sunula n ön rapora göre, bugünkü şartlara göre otomobil ve diğer nakliye vajsıtalarının yüz de 60 ının yapılabileceği ve 8 bin otomobil ile 8 bin kamyona ihtiyaeımız olduğu nakil vasıtaları yüyüzünedn her yıl 600 milyonluk bir döviz kaybına uğranıldığı belirtilrnştir. Güney Kore'de ordu idareyi ele aldı (lias tarafı I ıncı sahifede) Askeri ınzibat birlikleri ile deniz piyadeleri arasında çarpışmalar bir saat kadar devam etmiştir. Askerî İhtilâl Komitesi Başkanlığına Güney Kore Ordusu Genel Kurmay Başkanı General Caug Du Yung getirilmiştir. İhtilâl Komitesi radyo ile bir tebliğ yayınlıyarak liyakatsiz politikacılara ve ahlâki çöküntüye daha fazla tahammül edemiyen Silâhlı Kuvvetlerin idareyi ele aldığını bildirmiştir. İhtilâl Komitesi, altı maddelik bir siyaset beyannamesi yayınlamış ve Güney Kore'nin Birleşik Amerika ve Hür Dünya memleketleri ile dost kalacağını ve komünist aleyhtarı siyasete devam edileceğini belirtmiştir. Beyannamede, hükümetteki ahlâkî çöküntü ve düzensizliklere son verileceği ve Kore halkmın refah ve saadeti için çalışılacağı, memleketin komünist tehdidine karşı kuv vetlendirileceği ve memleketin birleştirilmesi yolunda gayret sarfedileceği bildirilmektedir. İhtilâl Komitesi'nin beyannamesinde «Bütün bu vazifelerin tamam lanmasından sonra, mesuliyeti politikacılara devretmeye hazınz» denmektedir. Halka sükunet içinde günlük işlerine devam etmeleri tavsiye edil mektedir. Memleketin diğer bölgelerinde durumun ne merkezde olduğu bilinmemekle beraber, ordunun duruma hâkim olduğu tahmin edilmektedir. Askerî harekât gayet iyi plânlan mış ve gizli tutulmuştur. SON DAKİKA: Darbeyi genç albaylar hazırladı Hükümet darbesi yapanların Güney Kore ordusunun genç albaylarından müteşekkil bir grup olduğu açıklanmıştır. Güney Kore'de Bakanlar ve siyasi liderler tevkif edildi Seul. 16 (a.a.) Güney Kore İhtilâl Komitesi, Bakanlar ile siyasi liderlerin ekserisini tevkif etmiştir. Başbakan da nezaret altındadır. öte yandan, Güney Kore ordusu P.T.T. Idarelerine ait binaları işgal etmiştir. Seul halkı, bir sürpriz teşkil eden hükümet darbesine yavaş yavaş muttali olmaktadır. Darbe sırasında şehir her zamanki gibi sakindi. Yalnız kenar mahallelerde silâh sesleri duyulmuştur. Şimdiye kadar can kaybı olmadığı anlaşılmaktadır. Güney Kore'de hükümet darbesi yapan Askeri Komitenin tebliği Seul. 16 (a.a.) Askeri Komite. Güney Kore'de idareyi ele aldıktan sonra neşrettiği bir tebliğde. «Fakirlikle mücadelenin ve Güney Korelilerin hayat şartlarım ıslâh etmenin yeni rejimin başlıca gayeleri olacağını bildirmiştir. 'Tebliğde ifade olunduğuna nazaran. Komite, Birleşmiş Milletler Anayasasına ve evvelki hükümetlerin akdettikleri bütün anlaşmalara riayet edecektir. Ayrıca. uzun müddet bir teşebbüse geçmekten sakınan Güney Kore Silâhlı Kuvvetlerinin, milletin, Çang Miyong'un miftsit ve liyakatsiz rejimi eline düşmesine karşı kayıtsız kalamadığı belirtilmekte ve «bu kritik devrenin» geçirilebilmesi için halkın desteği talep olunmaktadır. CUMHURİYET Güney Kore' de bir hükümet darbesi sonunda ordunun idareyi ele geçirdiği ha • berini Amerikanın Sesi radyoları geceyansından sonra saat 02 ye kadar yayınlamamışlardır. Aynı haberi BBC Radyosu gece yarısı saat 01 de Kore'nin başkenti Seul Radyosuna atfen vererek, Kore'de ordunun idareyi ele aldığını. fakat neticenin kesin olarak henüz bilinmediğini bildirmiştir. (Baş tarafı 1 inci sahifede) nin yargılanmasına, dün de devam edilmiştir. Davutpaşa Kışlasındaki Askeri Mahkemede yapılan duruşmada, Savcı Yüzbaşı Selâhattin Fırat, iki sanığın vekili bulunan Avukat Tuğrul önder'in, Örfi İdare tarafından millî birlik aleyhinde faaliyette bulunduğunun tesbit edildiğini bildirerek, duruşmada sanık vekili olarak kabulünün red dini istemiştir. Mahkeme, Savcmın isteğine uyarak, halen Balmumcuda tutuklu bulunan Avukat Tuğrul Önder'in, bu dâvayla ilgili vekilliğinin reddine oybirliğiyle karar vermiştir. Diğer taraftan, 5 mayıs günü baş lıyan duruşma esnasında kriz geçirdiği için duruşmadan çıkarılıp hastahaneye yatırılan sanık Kâzım Esi'nin, geçen cuma gecesi öldüğü, yine Savcı tarafından açıklanmıştır. Bu sebeple, Kâzım Esi aleyhinde açılan dâva kendiliğinden düşmüş ve böylece san:'.c sayısı 48 e inmiştir. Geç vakte kadar devam eden duruşmada, sanıkların sorgulan yapılmıştır. Duruşma başka güne bırakılmıştır. Kuyruklan savunan kuyruk Gloucester Dükü, bugün Çanakkale'de olacak Baştarafı 1 inci sahifede" 5 kalede olacaktır. îngiliz Milletler Camiası Harp Ankara Hayvanat Mezarhkları Komisyonu Başkanı sıfatiyle Gelibolu civanndaki şeBahçesinin, Uğur isimli hitliği ziyaret edecek olan Dük fiü öldü ve Düşes. Ankaraya da giderek Detlet ve Hükumet Reisi Cemal Ankara, 15 (CumhuriyetTeleks) Gürsel'le görüşeceklerdir. Glou. Ankara hayvanat bahçesinin 11 cester Dükü önümüzdeki perşem yaşındaki «Uğur» adlı fili dün ölbe günü bir basın toplantısı ter müştür. Uğur, bir süredir rahattip edecek ve cumartesi günü sız bulunmakta ve yemek yemememleketimizden aynlacaktır. mekte idi. Seçim paraları yola çıktı Bir açıklama Belediyece tertiplenen Istanbul Sanat Festivaline dahil Türk Fi. limleri Yarışması sona ermek üzeredir. Ancak, Istanbul sinemala. rında henüz oynamağa başlıyan bir filmin rejisörünün, kendi şahsı etrafında propaganda yapmak maksadiyle giriştıği faaliyet, şikâyet konusu olmuştur. Zira bahis konusu rejisörün, yarışmanın e. leştirmeciler tarafından yapılan seçiminde ancak tek bir rey alarak sonuncular r.rasına giren filmi etrafında maksath ve haksız bir faaliyet gösterdiği aniaşılmıştır. Keyfiyet dün, Türk Filimlert Yarışması Komitesı namuıa Baha Gelenbevi tarafından halk bilgisi. ne açıklanmıştır. Baştarafı 1 inci sahifede kararlar arasında şu hususlar yer almaktadır: 1 tçişleri Bakanhğı bütçesınden Adalet Bakanlığı bütçesinp aktarılan 1.5 milyon liranın seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine başlanmıştır. 2 Görevli öğretmenler yaz tatillerinde görevlerinden aynlaııya caklar, aksi halde eezalandırılacak Adana da bir kuyruk lardır. 3 Binalar cetvelinin hazırlantevkif edildi Adana., 15 (Telefonla) Otobüs masında, okuma yazma bilmiyen durağında inkılâplar aleyhinde ko muhtarlara kütük bürosu memurnuşan ve düşük Başbakan Mende ları yardım edecektir. resi öven Ulviye Özsoy adında bir kadm, savcılığa veriloıiştir. İddia Cezaevinde okuma yazma sabit görüldüğünden, Ulviye Özöğrenen mahkumlar soy tevkif olunmuştur Toptaşı cezaevinde, mahkumlar Kartal Yalova araba vapuru için açılmış bulunan okuma yaz ma kursu dün nihayete ermiştir. seferi kısaltıhyor Denizcilik Bankası, Kartal ve Bu kursa iştirak eden 58 tnshkumYalova arasındakı araba vapur dan 40 ı. yapılan imtihanı başarı seferlerini kısaltmak maksadı ile, ile vermişlerdir. Dün bu münaseDanca ile Yalova yakınındakı Top betl e cezaevinde yapılan bir triçular arasında yeni bir sefer^ap renle kurs imtihanını geçen ıahmağa karar vermiştir. Bu suretle kumlara diplomaları verilmiştir. Kartal ile Yalova arasındaki bir Kursu bitiren mahkumlar. ilkokul buçuk saatlik araba vapur seferi, dördüncü sınıf muadili sayılmaktadırlar. yarım saate inmiş olacaktır.