Katalog

ÎKÎ Sehir Yunanistanın Müşterek L llllllllilllllllillllllillllllll CUMHURİYET Nisan 1961 İktisadî Meseleler llllElllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllHilllllllllllllllillllllllilllilllllllliillllllUIIUllllUiııUlillllİıııı IIMIIIIIIIIIIIIMIIHIMMIIIII | • GÜNÜN KONULARI | ^^ıııııııııııuııııııııııııııııııııııımıııııııııııııııııııııııııııııııııııiiiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııı HEM Küçük memurlar lemurlar, biihassa küçük memnrlar nk sık «ikâyetlerı mizın bellibişh kouusunn teskil ederler. «Ba«tin çit, va rın gel» den, kırtasiyecilikten, devlet makineninin afciî 'işlevışinden vesaireden daima onları mesiıl tutarız. Ha kikaten küçük memurlar, devlet makinesinin minimini tarkları dır ki, boznk düzen işlemeleri koskoca makineyi aksatabilir. Ma kinenin aksamasından sikâyet etmiyelim demiyornm. »ma aynı zamanda minimini çarkların ne durumda olduklannı da arasıra gözden geçirmeli değil miyiz? Ünları görelim. onları dinliye lim. Haksızhklara uğramışlarsa düzeltelim, dertleri varsa deva bnlalım. Kültür seviyelcn düşükse yükseltelim. Cemiyet içinde ki itibarlarını iade edelim. Bundan sonradır ki. şikâyetlerimizde dafaa bakll olnrnz. düsüncesinderim. Bakın size bir mektup gösterecegim. Buno okuynn da ondan sonra konusmamıza devam edelim : «Memuriyetimın tamamını teşkil eden üç buçuk senedenben çahşmakta olduğum Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlü ğüne bağlı Gazi'dekı Merkez Atölyesi Müdürlüğünde hâlen roe murum Bu kısa memurluk devresinde küçük memurların maru/ kaldıkları o kadaı çeşitlı halısızhklara rastladım ki, son zaman larda artık bunları olağan saymaya başladım. Memlekatin kurtulmasını arzu eden herkes gibi. bana da sevinç gözyaşları dök türen 27 Mayıs 1960 güriüftden sonra bu zavallı insanların şeref ve haysiyetlerinin korunacağı. haksızhklara karşı koyabilmele ri imkânının sağlanacağı, kendilerine lâyık olan itibarın verileceği, hâsılı taşıdıkları hüviyete yakışır birer insan olacakları gı bi ümitler günlerce benlijîımizi doldurdu. Fakat aradan geçen bunca zaman içinde ümitlerimizin birer birer suya düstütiinu görerek tamamen karamsar düşüncelere gömüldÜK Sadece 80 mernuru olan dairemizde mrmal şartlar altında terfi bekliyen 7 Idşi varız. Bunlardan 3 ü bir yıl, 2 si 7 ay, 1 ı dört ay ve ben de 1.5 .ıvdanberi vazifesini yapmış bir raemurun en tabiî hakkı olan terfilerimizin verilmesini beklivoruz. Neye'' Bütün şartlar tamam olduktan sonra neye bekliyelim? Cevabını : yine ben vereceğim : Çünkü efendım; yukarmm. zıhnıyeti değışmedi. îçlerindç bu küçük memurların terfilerini vermemekle Hazineye yardım ya pacaklarını zannedenlerin dahi bulunabilecekleri yukardakiler de (yani Umum Müdürlükte) değişmiş hiç bir şey yoktur Klâ sik şark uyuşukluğu ile hareket etmekte, kendilerine medyun olan küçük memurlan binbir ıstırap içinde kıvrandırmaktan âdeta zevk duymaktadırlar. Fakat bu arada kendilerini devrın icaplarma uydurmakta da kusur etmemektedirler. Söyle ki: Başbakanhğın 6 ay önce tteffilerin günü gününe yapılacağı ve bu yüzden yukarı merciler nezdinde, tâkip edilmemesi hakkında•, bir ay önce de «herhangi oir şekilde iltimas yapılmaması» nak kında ve buna benzer hayırhah tamimleri bize kadar ulaştırmnk ta zerre kadar gecikmemektedirler. Bu tamimleri çıkaranlar. hiç düşünmüyorlar mı ki, takip ve iltimaı niçin olurT Bunu do • ğuran sebepler nelerdirT Eğer düsünselerdi, bu tamimleri biz, memurlara değil, baştakilere «terfileri zamanında yapacaksmız» «iltimas kabul etmiyeceksiniz» «eklinde yaparlardı. Pazara katılması YAZAN: ESAT TEKELİ fki yıla yakm bır zamandan be çekişmeyı davet eden nokta, Yuri süren hummalı görüşmeler so nanistana yapılacak yardım meFransız Kuzey Yazan nunda nihayet Yunanistan 3 0 selesi oldu Yunanistan, başlanAfrikası, Atlantik mart 1961 anlaşması gereğince gıçta 300 milyon dolar istemişti. kıyılarından başMüşterek Pazara katılmış bulu Fakat sonunda bu miktar (130) lıyarak bir yandan nuyor. Bu görüşmelerde birçok milyon dolara tndirildı (Beş yılLibya smmna, ögüçlükler karşısmda kalınmış, lık bir müddet içinde ödenmek ü te yandan Büyük fakat hepsi de atlatılmıştır Çün zere). Yardımın ilk dilimi elli P.T.T. İdaresi mektupların Sahraya dayanan büyük bir kara lenmeğe başladıklan »anılaaktakü bu memleket, cüsse ve iaıcnilyon dolar olacak ve (Avrupa kânlanna nispetle fazlaca miktar Yatınm Bankası) tarafından veri zarfları üzerine Atatürk'ün parçasıdır. Bunun yüz ölçümü dır. Bu ilgi, o tarihlerde Akdeni2.775.000 kilometre kare, nüfusu ise zi haraca bağlamış olan ünlü Türk da mali yardım istiyordu. Kendi lecektir Fakat âza devletlerin favecizelerini basıyor 20 milyon kadardır. Bu kara par korsanlarınm ziraî istihsali için. bilhassa bize iz indirmeleri yapmağa ve taahCezayire devamlı rakip durumda bulunduğu tütün hüt edilen sermaye için (ödeme P.T.T. İdaresi, aldığı bır kararla çasm;n batısmda Atlantik Okya akınlan ve orada yerleşmeleri nusu. doğusunda Libya devleti, ve kuru üzüm için eskisinden garantisi) vermeğe dâvet edile postaya verilen mektupların üze kuzeyinde Tarık boğazı ve Akde şeklinde kendini gösterir. fazla bir sürüm yeri sağlamak isrine Atatürk'ün vecizelerini basBu tarihlerde, îspanyadaki Arap cekleri anlasılıyor. tiyordu. Bir yandan da, henüz mıya başlamıştır. Zarflar üzerinde niz. güneyinde Büyük Sahra bu eğemenliği tamamiyle çökmüş. AGerçekten anlaşmanın imzagı bilhassa şu vecizeler bulunmak lunnıaktadır. doğmakta olan millî sanayiini hiraplar her şeylerini bırakarak Kumayeden vazgeçmiyordu. Doğru sırasında vayınlanan resml tebliğ, tadır: Fransız Kuzey Afrikası. iklım zey Afrika'y* çekilmek zorunda sunu söylemek lâzımgelirse şayet, bu hususta çok ihtiyatlı davranı«Adalet Mülkün Temelidir K. şartları, yaşayış, dil, kültür, tari kalmışlardı. Ama, Arapları, daha Türkiye, işin enini, boyunu ölç yor. Çünku Yunanistanın bir kıs Atatürk», «Türk! övün, Çalış. Gü hi geçmiş bakımından birbirine doğrusu Araplann şahsında Müsmı tâ 1831 yılma kadar çıkan harp tükten sonra kendi iktisadî tnençok benziyen üç parçadan meyda lümanhğı tspanyada atmış olan ven K. Atatürk». n öncesi borçlan henüz ödenmemişfaatleri içiı P.T.T. İdaresi ilkönce lâstik mü na gelmiştir. Runlar, doğudan ba Ortaçağ H:ristiyan taassubu. buzakerelerde aynı durumla karşı tir. Halbuki, Belçika ve Holftnda tıya olmak üzere. sırasiyle. Tunus, nunla yetinmek istememişti. Papahürle yaptığı bu i«i değistirerek laşabilecektir Fakat bereket ver gibi memleketlere göre bu aeiz «tlketler üzerine bastırmaya baş Cezayir, Fas'tır Araplar. bu ,ge ların sevk ve idare ettiği bu taass'i ki Yunan örneği, Türkiyenin halinin dikkate ahnmacnası Yuniş ülkeye. (batı) mânasına gelen sup dalgası Kuzey Afrikaya da lamıştır. gorüşmelerini de kolaylaştırmış nanistana para verilmesini tehli(Magrib) adını vermişlerdir kol atmağa başlamıştı. tşte, bu du keli bir hale sokmaktadır. Nlteolacaktır. Yunanistan tütününü Gerek yüz ölçümü, gerek nüfus rumdan telâşa düşen Afrika hüTicarct ve Banka Hukuku ve kuru üzümünü fazla miktarda kim Yunanistan bu ytizden Dünbakımından, Fransız Kuzey Afri kümdarlan, Müsiüman olan Türk Haftası satmak için büyük gayretler har ya Bankasmdan kredi alamaraakkasını teş ki J eden bu üç parçanın korsanlanndan da yardım istecarken daha ziyade bizim duru tadır. Çünkü böyle bir durum, es10 Mayıs 1961 tarihinde Ankara e büyüğü Cezayir'dir. Cezayirin mek zorunda kaldılar. O devirde mumuza zarar veriyordu. Çünkü ki Belçika Kongosu veya Endo da Ticaret ve Banka Hukuku haf n yerli halkı Berberi'lerdir Berbe bu korsanların en ünlüleri, BarYunan tütünü, beş yıl sonra Müş nezya için bir emsal teskil etmi» tası açılacaktır. rilerin ne zaman. nereden buraya baros kardesler idi. olacaktır. terek Pazar memleketlerine gümBu münasebetle yapılacak top geldikleri belli deSiidir KartacaIşte, tspanyada Arap eğemenlirük resmine tâbi olmadan girecek Yunanistan tarife bahsinde 12 lantılara tstanbul Ticaret Odası lıların Milâddan önce buralarda ğınin sona erdiği 1492 yıhndan ve o tarihte Müşterek Pazarca, davet edilmiştir. hakkında. sonraki tehlikeli devirde. memlepazar dışında kalan rnemleketle yılhk bir intikal devresinden scn Odayı Idare heyeti üyesi Ahmet kurduklan hâkimiyet ra Müşterek Pazarın teşkil ettiği tarihlerde bol bol tafsilât veril keti idare eden Cezayir hükümre tatbik edilecek Müşterek PaGüre temsil edecektir. miştir. Kartaca devletinin Milâd darları da, gittikçe yaklaşmakta ozar harici tarifenin uygulanması gümrük birliğinin tam üyesi olacaktır. Bu müddet, Müşterek Pa 6. Kotaya ait dağıtım listesi dan önce 146 yılında Romalılar ta lan Hıristiyanhk tehlikesi karşına başlanacaktır. Fakat ufak bir Altıncı kota ithal listesinde ka rafından imhasından sonra, bu böl sında, Cezayirdeki eğemenliklerifayda teşkil etse de Yunanistan zar memleketlerinden vâki Yukardeşlerle seve bu müzakerelerle bir emsal ya nanistan ithalâtm yüzde kırkını yıtlı sanayıci kotalarından Ticaret geler Romalıların eline geçti Ba ni Barbaros ratmış olmaktadır. Bununla be teşkil eden bazı nıahsulleı için on Odası emrine tahsis edilen 426 bin tı Roma tmparatorluğunun Bar seve paylaşmağa razı oldular yılhk tamamlayıcı bir müddetle dolar sanayicilere tevzi edilmiş barlar tarafından istilâya uğramaTarihlerin yazdığına göre, Barraber doğrusu istenirse Yunan gösından sonra buralarını Vandallar baros, Oruç ve Huır Reisler 510 tir. rüşmelerinin bu kadar uzaması daha uzatılabilecektir. Yunanistan, doğmakta olan sanaBuna ait dağıtım listesi Türki aldı Ancak, buradaki Vanda] hâ yılında başlıyarak Cezayirde yerna, Müşterek Pazar memleketlerinin ilerîsi için emsal yaratma yii için gümrük resmi tatbik edebi ye Odalar Birliğine gönderilmiş kimiyeti çok sürmedi. VI ıncı yüz leşmişler, orada bir Türk devleti yılda bu bölse. Bizansl'.ların isti kurmuşlardır. mak hususundaki endişesinin se lecek eskidenberi 'icarette bulun tir. duğu memleketlerle olan münase îzmir Fuan. Odalar Birliğine lâsına ugradı. Oruç Reis, bir muharebede bep olduğu da söylenebilir. betini korumak için ithalâtına konşehit düstüğü için, Hızır Reis CeCezayir'de Araplar devredilecek zayirde hükümdar oknuştur. CeAnlaşmanın maddeleri henüz a tenjanlar koyabilecektir. Kartacahlardan başlıyarak Bi zayir camiindeki kitabesinde (SulBuna karşı altı devlet de kon Haber verildiğine göre Izmir Fuçıklanmamıştır. Çünkü hazırlanan proje Avrupa Parlamento A tenjan koyabilecektir. Kontenjan arı önümüzdeki yıl Türkiye Oda zanslılara kadar süren bu işgal ve tan) kayd: olduğuna göre, hükümsamblesinin reyine sunulacak, an usulü, Müşterek Pazar esaslanna lar ve Borsalar Birlifine devredi istilâlar, yerli halkın yaşayışında darlığı sırasında bu ünvanı tasıönemli hiç bir rieğişiklik yapma dıgı anlaşılmaktadır. cak bundan sonra Müşterek Pa aykırı ise de Italyanın narenciye lecektir. aldıklan Bununla ilgili olarak Fuar tüzü dı. Amma. Islâmhktan zar Nazırlar Konseyi anlaşmayı istihsalini muhafaza gayreti, bu Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı imza edecektir. Bundan sonra al na âmil olmuştur. Mamafih bu hu ğü de tâdil edilecek ve Fuarda teş kuvvetle VII inci yüzyılda bura fethetmesi üzerine Hızır Barbaros tı memleketin parlamentosu ve susta kabul edilen müsaade mah hir edilecek malların piyasada bu lannı istilâ eden Araplar Cezayi Türk Hükümdarına bir olçi lunmıyanlardan seçilmesine dik rin çehresini tamamiyle değiştir göndererek. ülkesi ile beraber oYunan Parlamentosu mukaveleyi dut olacaktır. diler. kat edilecektir. tasdik edecektir. Çünkü bu anlaşYunanistanın tam âza sıfatıyle na bağlılığını bildirmiştir. baha ma, parlamentolar tarafmdan fer Müşterek Pazara kabuiü, iktisadî Arap kaoıielerının Cezayire akın sonra Kanunî Süleyman devrinde ttalyaya mühinı mJktarda den girişilmiş bir taahhüt sayıl kalkınmasına tâbi olacağı için, ziları VII inci yüzyıldan XIV üncü doğrudan doğruya Osmanlı devlebalık ihraç edeceğiz cnaktadır. raat sahasmda Yunanistan taraHavalann müsait gitmesiyle ba yüzyıla kadar sürdü. Araplar, bü tinin tabiiyetine giren Hızır Reitün bu zaman içinde başta dinleri se Kanuni tarafından Hayrettin isFakat görüşmelerde en ziyade fından takip edilen polıtikanın al lık istihsali artmıştır. tıların politikası ile ahenkli ololmak üzere dıllerini, kültürleri mi takılmış ve Cezayir Beylermasma çahşılacaktır. Teşkil edi Bu sayede dışarıdan gelen ta ni, geleneklerini Berberi'lere ka beyliği ile devletin Kaptan Paşaleplere müsait cevap verilmektelen bir komisyon, anlaşmanın tatbul ettirdiler. Böylece Cezayir, lığı verilmişti. bikına nezaret edecek ve bir ha dir. Bilhassa bu günlerde ttalyaya Arapların bölünmez bir parçası tste, 1519 1520 tarihlerinden baş MEVLİT yeniden mühim miktarda balık ihkem divanı, muhtemei ihtilâfları haline geldi. lıyarak Cezayir, doğrudan doğruraç edilecektir. Kıymetli aile büyügünıüz halledecektir. Cezayir'in bu Araplaşması sıra ya Osmanlı ülkesinin bir parçası CANAN AKDUR Pazar günü cereyan ıında ancak dağlık bölgelerde ve haline geldi. Bu luretle YunaniKtamn aitılar Hanımefendinin kesilecek semtler sahrada yaşıyan bazı Berberl kablokuna (ortak âza) olarak katılCeıaylr ve Dayıları aziz ruhuna ithafen 28/4/1961 ması, Brüksel'de ve AtinaMa mem Transformatör merkezlerinde ya bileleri kendi dillerini, gelenekleyannkl cuma günu cuma namaTunus'ta olduğu gibi, Cezayirpılan yılhk revizyon dolayısiyle 30 rini korumağa muvaffak oldular. nunlukla karsılanmıştır. zından sonra Şiçli camllnde, nisan pazar günü saat 8 ile 18 « bugün hâlâ, dağlık bölgelerde ve deki Türk hâkimiyeti de uzun Mevlldhan KAzıra Büyükaksoy sürmedi. Osmanlı tmparatorluğuBu anlaşmada dikkati çeken nok rasında Galata Kuledibi, Yüksek ve Hafız Cevdet Soydânses tasahrada, ilk safhğını konıunuş, A nun Duraklama ve Gerilecne devta, Yunanistanın narenciye ve kurafından Mevlidi Şeıit OkunaKaldırım ve civarı, Büyük Hen raplarla ya da başka sömürgeci rinde, Cezayirin anavatanla bağru üzüm gibi mahsullerinin ş cağından merhumeyi seven ve terek Pazara dökülmesinin, Ital dek ve Okçu Musa caddeleri civa milletlerle kaynaşmamış Berberi lan kesilmiş, buralan ancak adca tanıyan akraba ve doetlanmınn OsmanJı tmparatorluğuna bağlı ya gibi bazı komşu çiftçilerin ü?e rı, Kocamustafapaşa semti, Silivri lere rastlamak mümkündür. ve arru edenlerin gelmeleri rica Cezayirdeki Arap eğemenliği, ts kalmıstı. rinde gayet ağır riskler yaratması kapı, Hekimoğlu Alipaşa civan, olunur. Bakırköy Mensucat Fabrikası, Ban panya'daki son tslâm devletlnin veya tütün üzerindeki ticari cero • Akdur ve Hotin silesi Zamanla Cezayirde, tamamiyle yanlan altüst etmemesi hususu ka evleri, Kartal Maltepesi istas yıkılışından, yani 1492 tarihinden kendine göre bir idare şekli kunun gözetilmis olmasıdır. Ümit o yon civarı. Idealtpe, Gültepe ve sonra tesirini kaybetmekle bera ruldu. Merkezdeki hükümetle hiç lunur ki Türkiyenin durumu da Süreyyapaşa Hastahanesinde cere ber, memleketin idaresi yine A bir ilgileri kalmıyan Yeniçeri Arap soyundan gelme hükümdarla ğaları, kendi aralarından bir Reis bu arada gözden uzak tutulmamıs yan kpsilecektir. tır. 300 İtalyan öğrencisi geldi nn elinde kaldı. seçerek memleketin idaresini bu Cezayir'de Türk Egemenlifl Reisin eline verdiler. (Dayı) ünYunanistanın Doğu bloku İle o Italyan Üniversitesine mensup Her aksam laat 21.15 te 300 ögrenci ttalyan bandıralı San Türk'lerin Cezayirle ilk defa o vanını alan bu Reisler, yerli kabilan ticarl münasebetleri hakiki bir siyasl mesele halini almıştır. Bina Marco gemisiyle şehrimize gelmiş larak XV inci yüzyılın sonlariyle le Şeyhleriyle işbirliği ederek enaleyh Yunanistanla anlaşma ak tir. İtalyan talebeleri yarın sehri XVI ıncı yüzyılın başlannda ilgi memleketi idareye başladılar. Büdedilmis olması, Le Monde gazete mizden ayrılacaklardır tün vergileri bunlar toplar, bunların tayin ettikleri kadılar meml Lfile Oraloğln, Mahir özerdem, 0 sine göre »iyasl bir mânayı da ha Ölümle neticelenen trafik lekette adalet dağıtırlardı. Cezax ETOI Keskin, Pekçan Koşar, 0 izdir. kazalan Bulvar Tiyatrosunun yirdeki bu Dayılıklar, veraset yoErdlnç tstön Yunanistanın Müşterek Pazar'a Evvelki gece saat 22 sıralarında 0 lu ile babadan oğula intikal efcni* girmesinin Türk meniaatlerine za Yassıviran yolunda bir trafik ka0 tertiplediğı yen, sahibi yaşadıkça onunla birHer gün 18.15 te rar getireceği şüphesizdir. Yine ay zası olmuştur. Er Osman Göçeii'ni.ı 0 Hkte yaşıyan bir memurluktu. O ELLİNCİ TEMSİL MEMDUH ALPAR nı gazetenin belirttiği gibi, iktisadî kullandığı 157475 plâkalı ve ro0 sa ki, Tunus ve Trablus, babadan durumu Yunanistandan farklı olan romorklu jeep devrilmiştir. Şoför 0 Jübilesl oğule veraset yolu ile intikal eden Türkiye için daha müsait fonnül Osman derhal ölmüş ve yaralanan 1 Mayıs Pazartesi akşamı 21 de Beylikler şeklinde idare olunmakler bulunmasmı dilemekteyiz. Asteğmen Zeki Demir, Celâl Deta idi. Programı takdim eden ve, Bilâl Doğan ve Yassıviran halAZtZ BASMAC1 kından Halil Kalkan asker! hasCezayir Oayısı ölünce, yerine Sahne sanatkârları tahan»de tedavi altma shnmıslarbir yenisi seçilirdi. Bu yeni Dayıresmigeçidi dır. nm memurluğu da, ölumüne kaVEFAT BULVAR TİTATROSU dar sürerdi. Olaya jandarma il e askerî maHacer Mirel, Hatice, Zekiye, İbrahim, Osman Tascıoğlu'nun TEVHÎT BtLGE Tiyatrosn Fransa ve Cezayir kamlar tarafından el konulmusALTI TÎTATROSL1 Küçük anneleri; Füsun Dirik, Vedat, Engin, Gülçin, Deniz Mirel; Sedat; Akdenizi çevreliyen memleket tur Opera sanatkârlarının Bilge; Taşkm Taşçıoğlu'nun anneanneleri; Orhan Dirik'in bülerde ticaret hayatmın uyanışı iştirakleri.vıe yük kaymvalidesi; Kâzurı; Erhun; Sina; Esra'nm sevgili nineCezayir Dayılarmda da bu ktrlı NİSAN 27 ZİLKADE 12 Üstad ISMAÎL DüMJlOLLtı leri işe bir ilgi uyanmasına sebep olve arkadaşları tarafından du. Cezayir Dayılan ilk defa olaHAVVA OSMANClKLlOĞLU KârıKadim Ortacvunu rak Fransa ile ticaret münasebetve BRGÜN ÖZER Orkestrası lerine giriştiler. Büyük Fransız in 25 nisan 1961 salı günü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. CenaBiletler Bulvar Tiyatrosu, kılâbı sırasında tamamiyle abluka zesi, 27 nisan 1961 perşembe günü, Beyazıt Camiinde kılmacak tstanbul Tiyatrosu, Küçük altma alınan Fransa, ancak kaçak V. ] 5.04|12.12| 16.01)19.01120.42' 3.10 öğle namazını mütaakjp Edinıekapı Şehitliğindeki aile kabrisSahne Tiyatrosu gişelerinde olarak Cezayirle alı? veriş yaptaruna defnedilecektir. Çelenk gönderilnıemssi rica olunur. satılmaktadır. E. ]10.03l 5.12' 9.01F (3.00 1.421 8.10 mak imkânını bulabildi. Bu sıralarda Cezayir Dayıları, Fransamn "Adalet Nülkün Temelidir,, tarihte Cezayir Hasan Âli Ediz en çok ihtiyaç duyduğu buğday, arpa, yağ, deri gibi maddeleri bol bol Fransaya göndertneğe başladılar. NapoleoD Bonaparte, ttalya ve Mısır seferleri sırasında, ordusunun başlıca yiyecek ihtiyacını, yine Cezayirden sağla.nıştı. Cezayir Dayıları, Fransızlarla dostluklarını öylesine ileri götürmüşlerdi ki, Cezayir korsanlarına, üç renkli Fransız bayrağını taşıyan gemilere saldırmalarını bile yasak etmiş lerdi. 1798 1801 Osmanlı Fransız savaşı sırasında, Cezayir Dayılan, Osmanlı hükümetinin baskısı altında, Fransızlarla olan resmi münasebetlerini kestikleri halde, yine el altından Fransızlara yardım etmekten geri kalmadılar Fransızların Cezayiri istilâları Cezayir Dayılannın Fransızlara gösterdikleri bu yakınlığa rağmen Napoleon Bonaparte, Cezayiri almağa karar vermişti. Nitekim Rus Çarı Birinci Aleksandr ile Tilzit'te ve Erpurt'ta Osmanlı tmparatorluğunun paylaşılması konusunu görüştüğü sırada, Cezayir'e, Fransa'nın bır sömürgesi gözü ile bakmış, plânlarmı da buna göre düzenlemişti. Ama Napoleon'un tspanya ve Rusyada uğradığı başarısızlıklaı, bir süre için Cezayirin istilâsını geri bıraktırmıştı. 6 TİYATROSU MİSAFİR Becerikli Kaynana < ^nuıiMHiııiHiıınıııuıııııınııiMiıııiMiııııınııınımıımııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııiMMiııııııiiiııııııiMiııııııııuııııiMi^ nı, çullara sarılı nynyor görünce, girmemiş, doğrnlmaştiı iskeleye. Yolda bir simit almış, çaya batınp yiyivermisti ayaküıtü. Bütün kılıç motorları demir liydi limanda. Balıkçıların çoğn kahvelcr deydi. Kimi de kayığını kııağa almış, «fırsattan istifade», yıkıyor, temizliyarda. Denize, kılıea çıkılaeak ha 19 T» yoktu hiç. «Olur.» dedi anası. «Git eksik olmazdı. Ama Pazarte*i ları hslde, rözgâr, ınlar nydu Riizgâr, pek hafif bir aabah evlâdim. Bir iki istediğim varCuma, «resmî» gfinlerdi. mn hele, iki ı»at a n beş daki keıintisi yapmıstı ama, tepeledı hak'kat: Dur bakayım? Ne kar, ne fırtına, ne lodos kayı feçmezdi yolcnlnk. re yapışık dnmanın, tfirfine tüNeyse, şirndi aklımda yok. Sa ne poyraz mâni olmazdı; adarüne aşağı akısı, hiç yavaglaMillet tıklım tıklım yıfılırdı bahs batırlar söylerim...» lardan, civar köylerden kalkan mamıştı. Az sonra tazeleyeeek. Veysel Reisin motora. Bakkal Ahmet henıen yattı. veuıekmotorların, bilhassa onbes yirbiisbütün bindireeekti poyraz! Hasan iie, poıta çantalan teıı sonra. mi tonnn fistfindeki koca tekmektup dolo torbalar, bir de Arıklarda, afok çizgisi flzenelerin, kaza merkezlerine, i'andaki odada, ortalığı topun, patites, tnz, bofday T.I. rinde, koskooa dalgalann, bir« E r d e ğ e » gitmelerine. layıp namazını kılan, dna eyfiklfi çnvallarla karde? kardeş biri flstüne devrilişi; eanlanden anası. oğlunun içerde, ntnsanla dolnp taşardı bn tek otnran bir iki kişiyle, «nlar mı» dislerle dnrmadan »ynazun zamaıı bir safa. bir sola neler. da mallann tahipleri afır yan bir testere ağzına benzidöndüşünü ışitti. Hastane oradaydı. Tapn, nü ağır yarardı sulan... yen b» kertlk kertik hat, saHattâ bir ara. oııun koca fus v.s. gibi Devlet daireleri bah kesintisinin yalniz liman Her pazartesi • cuma günleri. yumruga. farelerin ycr yer del oradaydı. Mahkeme oradaydı. içine has ve feeiei oldnğiina Erdek yolnnn «tepen» bn iki diği çürük. cski döşeme tahtaCezaevi oradaydı... baska bir isaretti. teknenin; biçimleri, makinalalarını. «güm çüm» dövüyor 16 mildir, Marmarayla Ern, yflkleri gibi, iskelelerden Üstelik gSkytizfl de, hemen saııdı. dek limanlarının arası. Esas kalkış saatleri de değifikti. tamamen kapalıydı. Sert poyöylc boçtık, tuhaf bir gürfil «resmî posta» bakkal Hasan'ın; Bakkal Hasanın toka, yolsaz raz olmasına rafmen, belki bitü dayar sibi oldu. içinde traktor makinası olan oldnfiındsn, sabah g da kalkarraz yağmnr da «atardı» hrva. VI onbeş tonluk teknesiydi. Eski dı Marmaradan. 9 da zor va öyle gösteriyordn. Nisan bn. Marmaradan trdese, tıpkı bir taka. nrdı Erdeğe. belli olmaz kl... Ahmet, mnbütiın cıvar ada VP köylerden Makinanın şanjmam yoktu. Veysel Reiski ise. 6 3 dan ev şambayı alraıstı yanır \, her olduju fftbi. hattada iki gün. Direkt bağlıydı. Çok ds yolsnzvel makinavı fayrap etmez, ba ihtimale karşı. PazaMesi ve Cumaları . (iu. Üç saatten a;ağı alamıyorzan bareketi 7 ye bile yaklaBakkal Hasanın motor gidell, mutlaka motor kalkardı. du arayı. sır, çene de çoeu zaman, Kon epey vardı. Pazartesi Erdeâiıı pazanydı. Bir de Veysel Reisin mo»oru ya (1) burnu önlerinde falan, tleride, Mamalia adasının aMillet alışverise şriderdi. Cnkalkardı Erdege. Hürrem nsta Bakkal Hasanın motora «erieıklannda, o kertik kertik manıalan da namaza. Fakat aslınyapısı, sağlam. çok güzel bir şir». battâ geçerdi. vi dalgalarm üzerinde kücücük da eene alısverişti esas sekayıktı bn. Tirmi tonnn üzerin Ahmet, iskelenin önüne sclknlmış, titrer çibi oynadığı. habep deydi. Yeni bir de motorn vardiği vakit, saat en aşağı 6,30 val meyal farkediliyorda. llattaııın diğer giinleri de. I r dı. kırk bes beygirlik. 7 mil ra vardı. Evvelâ, «Kaderimi bir Veysel Reisin tekne de, »sadeçe. vüU, balık götüren nıohat yaptınyordu tekneye. ziyaret etmiş, içinde, vazifesit\ ynkan dolmnstn. Ethem'le torlar halıkçı kayıkları pek Bazan Prastosa da nfradıkni. nöbetini iyi hellemiş OsmaSait, yani tayfalar ; ya£mnrdan yahnt çırpıntıdan millet ıslanmasın diyej koca brandayı, çadır gibi üstlerine germişler, nkılamakla meşgnldü ler. Makina en ağırda, b**t* çalı sıvor, ısınıyordn. Ahmet, çok tuhaf hiııediyor d> o sabah kendini. Cam mfit bis sıkılıyordn. Neye oldağnnn kendisi de tam bilmlyordu. Ta hnt Byle zannediyordn. Bir ke re, denize, bahğa eıkamamak ne zaman kalacagı beliniı bo «nynı» havanın keyflni beklemek, mahvediyordn adamı. Dfisanmek istemiyordn Abmet. Hiç bir şey dngfinmek W temiyordtı. Bu da ancak kayık ta, direfin tepesinde etrafı g6zlerken, veya kalasin nevnda, o siyah nrta nisan alırken arilmkündfl. Halbnki şlmdl B8yl« .boş ta» femerken... Bir tflria de kalkaeafa benzemlyordn motor. Hos, Erdejfe neye gittlflnl de pek lyi bilmi yordn ya Ahmet. Hiç bir mü him sebep yoktn. Birine söy lese, taatinl alır getirlrdl. Anası ise, Istiye l»«ye, iki tahta kasikla, bir eift taknnya biraz da iyisinden «eytin umar Ismıstı. O da, nsnl olm ftidi yor, diye. Evet, bir »ebep yokt» t5rü nüste, bn yolcnlnk için. Ama o «ün Marmarada dnramıyaca çınm farkındaydı Ahmet. (Arkası var) (I) Yeni Ismi = Ocaklar kö vü. YAMi\N KOKAY Fransa Kırallarından Onuncu Charles, saltanatınm son günlerinde, Napoleon'un Cezayiri istilâ plânlarını hatırladı. Fransa ile Cezayir arasındaki 20 yılhk bir alacakverecek işini ortaya attı. Bu işin görüşülmesi sırasında Fransız delegesi Devale, Cezayir Dayısına hakaret etti. O da Devale'e bir tokat attı. Bu olay, Fransanın CeInanır mısınız etrafımda, benim size bu yolda gönderdığım zeyire savaş açmasına sebep oldu. yazıyı dahi büyük bir cüretkârlık addedenler ekseriyettedir 14 haziran 1830 tarihinde 37.000 Çünkü; alacaklan maaştan başka gelirleri olmıyan kendilerikişilik bir Fransız ordusu, Cezani devlete adamıs pvli ve birkaç çocuk sahibi olan bu küçük meyir kıyılarına çıkanldı. 5 temmuz murlar, omuzlarındakı ağır h»yat yükünü her ne pahasına olur1830 da Cezayir şehri işgal edildi. sa olsun taşımak azim ve iradesindeler. tşte bu imkânsızlıklar Cezayir Dayısı memleketten koiçerisinde hareketierini kontrol etmek ve bu suretle yukarının ğuldu. Cezayir hazinesi Fransızlar her türlü gazabından sakınmak zorundadırlar. Ben, bu kısa hiztarafından yağma edildi. met devresinde, küçük memurların bütün benliğini kaplamış o lan bu çekimserliğin, bu Korkunun, ne kadar kötü bir sey olduBöylece Cezayir, bu tarihten baş ğuna şahit oldum. Ama kimse düşünmüyor ki, ben ne istiyo • lıyarak Fransız sömürgesi haline rum: Kanunun teminatı altında olan hakkımı istiyorum. En bügeldi. yük emelimiz, memleketimizde hakkın, lâyık olana verilmesi deCezayir'in kvrtnla* çabaları ğil midir? Hakkı aramak, rızc istikbal ve hayat pahanna olmaCezayir Fransızlar» kolay kolay mahdır.» boyun eğmedi. Cezayir sehrinin Memnrnn haysiyeti, memnrlnk şeref ve Itlban nerede kalişgalinden kısa bir zaman sonra, dı? Daima haksıılıklara nfrıyan ve haksulı|a nfradıiını bile Cezayir kabileleri istilâcılara karsöylemekten çekinecek dereeede korkn içinde yaşıyan adam, bişı silâha sanldılar. Cezayirin bu zim istediîimiz ve aradıjımız m emtır tlpl olabillr ml? Bn vazikurtuluş savaşını, memleketin bavctte bizim memnrlardan şikâyetimiz, onlann bizden fikâyet tısında Abdülkadir, doğusunda ise erine yeni bir konu ektemekten başka ne işe yarar? Bn dSvanın Ahmet adh kabile reisleri idare üstüne eğilmeliyiz. " C«v»t İ*e1Srol BASKtTt etmekteydi. Abdülkadir, tam mânasiyle bir lider vasfını taşıyordu. O sıralarda henüz 22 yâşlarında olmasına rağmen çok cesur, akılh ve teşkillllllltllllllllltllflllllllllllllllMllllllllllllllltltllllfllIlllllltlllllllllg lâtcı icU. Güzel ve tesirli söz söylemesini biliyordu. İyi ata biniyor, iyi silâh kullanıyordu. 1832 yılında, Cezayir kabileleri •••llllllllllllllllllllllllllllltllllMMItlllllllllllllllllllfllflllllllllMIII* Abdülkadiri kendilerine lider §eçtiler. Abdülkadir tam 2 yıl, Fransızlara karşı pervasızca savaştı. Nihayet 1834 yılında, Fransa, Abdülkadirle bir barış andlaşması imzalamak zorunda kaldı. Bu andlaşma gereğince Fransa. üç kıyı şehri müstesna olmak üzere, bütün batı Israel ile aramızdaki bütün biliyorsunuz. Bizde olduğu gibi Cezayiri, Abdülkadir'in idaresinde göre değişen tarifeler bağımsız bir devlet olarak tanıdı fark, Israel'in ne yaptığını bile adamına rek çahşmasıdır. Çünkü yanlış yok. ğını ilân etti. Bahşiş âdeti Fransada olduğu Büyük bir devletin başına geçen anlamıyalım, yalnız çalışmak fazla bir şey ifade etmez. tnsan ne gibi yaygın ve ölçüsüz değil. Abdülkadir, yine eskiden olduğu için çalıştığını bilmeli ve bu Taksilerin tarifesi muayyen. Çoför gibi, basit ve mütevazi hayatını maksada götürecek en müsait lük orada sergerdelik demek değil. yaşa^nakta devam etti. yolları seçerek çalışmalı. Böyle 5 * Amma Fransızlar sözlerini tut yapılmazsa bazan ortaya çıkan etsraellilerin en akıllıca davramadılar. 1835 yılında, bir baskmla serler bile milletin başına dert onışlarından biri ve bizce en müAbdülkadir'in topraklarına teca luyor... himi, memleketlerini ağaçla süslevüz ettiler. Yeniden kanlı savaştsrael'liler kendilerinden ve kalar başladı. İki yıl süren bu sa biliyetlerinden emin olarak çalışı meleridir. Fabrikaları. sanayileri vaşlardan sonra Fransızlar. AbdüL yorlar. Programlarmda bu sene bizce sonra gelir... kadir'le yeni bir barış andlaşması Filistinin suya ihtiyacı var. Buimzalamak zorunda kaldılar. Eu 10 milyon ağaç dikmek varsa bu nun için de ne lâzım? Ağaç. tste; 9 milyon olcnuyor. Bu adamlar onlar da bol bol dikmişler ve diksefer Fransızlar, batı Cezayirden başka orta Cezayiri de Abdülka maymun iştahlı değil. Başlannda meğe devam ediyorlar. dire vermek zorunda kaldılar. kiler de nam bırakmak için, ken Bu sayede artık memleketin bır Fransızlar ancak Cezayir ile Oran dilerinden bahsedilsin diye kolları çok bölgelerine bizdekinden fazla şehirlerini ellerinde tutabildiler. sıvamış değiller. yağcnur yağıyor. Onlar kurak bir Bizde dikkat ediniz: şu kimin eAbdülkadir muntazam bir ordu seri? dendiği zaman cevap hazır diyarı mamureye çevirmişler. biz, elimizdeki mamureyi çöle benzets kurdu. Memleketinde bir çok dır: Efendmi Şehremini veya V a mek üzereyiz. \ yollar yaptı. Bir çok kaleler ve is11 filânın eseri! tsraelde böyle bir tihkâmlar yaptırdı. Yalnız bu, aramızdaki çalışma' şey yok. îş milletin işi, programı, Abdülkadir'in idare ettiği Ceza plânı yapılmış ona göre gidiyor farklarını göstermek için kâfi Turizme gelince, tsrael buna lâyir Millî Kurtuluş savaşı daha ve hiç şaşmıyor. yıllarca sürdü. Fransa ancak. çok Böyle olunca yarım kalmıs iş de yık olduğu ehemmiyeti vermesini biliyor. büyük kayıplar pahasına 1857 yı görüfcnüyor. Zaten Avrupada ve dünyada nelında Cezayire tamamiyle hâkim tsrael kendinden emin olmakla olabildi. beraber daima tetikte bulunmak reye gitseniz, tsraelin gayet zekiAma o sıralarda Cezayirin Fran zorunda bir memleket. Düşünün ce tertip edilmiş turizm ilânlarısa için öneoıi, bundan »onraki is bir kere: her taraft düşman dev nı görürsünüz. Biz bunlardan bir tilâlar için bir sıçrama tahtası va letlerle çevrili. Bu memleketin tarihte Stokholcn'da bile görmüşzlfesini görmesinde idi. Nitekim, Lut gölü güneyinden itibaren de tük Cezayirin istilâsmdan kısa bir za nize doğru e geniş yeri 70 mili Memlekette seyahat etmek için n man sonra yani 1854 yıhndan son zor buluyor. En dar yeri ise 7 mil. her türlü kolaylık mevcut. Bir ra, Franıa, Senegal sömürgesini Bu vaziyette olunca Israel ister is misal: Birbirinden 70 kilometre genlşletmeye başladı. 1957 yılında temez ordusuna ehemmiyet ver mesafede bulunan Kudüs'le Tel da Dahome'yl İşgal etti. Aviv arasında her on dakikada mek zorunda kalıyor. Bu mecnleket belki pahalı. Fa bir otobüs servisi var. ts yalnız çalışmakta değil, çalışkat insan aldatılmıyor. LokantaİTALYAN HASIRLIDERİLİ larda kahvelerde ne vereceğinizi masını' bilmekte. KADIN ÇANTALARI GELDİ Israel Mektupları { Calışma yolları Yazan: Mazbar Kunl 90 LIRA VEKTA'DA istiklâi Caddesi 234Beyoğlu CUMHURİYET Nfishan 25 Kurn? BaHB ve Vayan i Cumhariyet Matbaacılık •• \ Gazeteelllk TOrk Anonön Şirketl Calalofln Haîtevi Sokak No. 3941 Sahlb) YUNUS EMRE TASAVVUF * Yunus Emre hakkmda yep yeni tncelemeler Fiyatı 25 IJra REMZİ KİTABEV1 ABDÜLBÂKİ GÖLPlNARLl f NÂZtME NADİ T»KI t»lerlnl flilen tdare eden Mesui Mtldür VECDİ KIZILDEMİR Gazetemize gOnderllen evrak v t yazılar nesredUsin edilmesin lade •dllmez. tlftnlardan mamıliyet kabul e d f l n n Abone ve llân lslerl tçin, zarfm üstüne «Abone» veya «İlân Servisb kaydmm konması lâzımdır BU G«LZET£ BASIN HALILARINÎZI YIK&TMAK İÇİN BİR TELEFON KAFİ: 21 2 8 18 HALI YIKAMA FABRİKASI LEX PA İLLA RD BO 8 ve 16 m/m 6 ncı Kotadan 90.0290.08 ve 90.09 alıcı kamera l!ll'll!lllill!IIH!lll lll 1 IIIIIII1IIIII1IIIII tlf M l l l l l i n I11IIIII j l l l l l l l l l l l l t mn II11IIIIIIIIIIIIIIIIH [lHIllf l l l n ı YASASINA ETMÎŞTUL UYMAV1 TAAHHÜI Projeksiyon makineleri ve obiektif İthal etmek istiyen tahsis sahiplerinin: TEKOM LTD. ŞTİ. TahtakpJe, Prevuayans Han 910. Telefon: 22 35.26 ^elgraf: TEKOMTLe müracaati.