Katalog

1 Mavıs 1937 CÜMHURlYET * Çocuk Masalları da bir ipekböceğinin boğulmamak için su üzerinde çırpındığını gördii. Hemen uzunca bir ot alarak böceği sudan çıkardı, hayvancağız hemen dile gelerek: LosLi, dedi, ne hassas ruhun, ne merhametli kalbin var.. Benim gibi küçücük bir kurdun bile imdadına yetişmekten gcri durmadın! Buna mukabi! ben de sana bir iyilik yapmak isterim.. Haydi beni elinin üzerine al.. Doğru Mikado'nun sarayına gidelim. O meşhur firuzeleri iplige geçirelim! Los Li evvelâ inanmadı. Fakat baktı ki böcek ısrar ediyor, hemen yola düştü ve Mikado'nun sarayında çok iyi kabul görerek salona alındı. Bu büyük salonun ortasında sadef kakmalı abanoz bir masanın üstündeki kristal camekânın içinde fıruzeler sıralanmıştı. Muhafızlar ve mabeyinciler: Bakalun küçük kız, dediler, dünya âlemin beceremediği işi bacak kadar boyunla sen yapabilecek misin? Kız evvelâ ipekböceğile konuşmuştu. Herkesin yanında bu işin yapılamıyacağını biliyordu. Onun için şöyle bir cevab verdi: Müsaade ederseniz yalnız kal mak istiyorum! Muhafızlar ve mabeyinciler gülmelerini zor tutarak: Pekâla! Dediler ve dışan çıktılar. O vakit böcek hemen Los Li'nin elinden fırladı. Birinci taşın deliğinden içeri girdi. Ayni zamanda ipeğini yapmağa başlıyarak öteki taraftan dışarı çıktı. Bu şekilde bütün firuzeleri sıralayınca ger danlık pek mükemmel bir surette ipe dizilmiş olarak göründü. îpekböceği vazifesini bitirince zarif ve sevimli bir gelinlik haline gelmişti: Los Li, dedi, ben işimi bitirdim. Şimdi Mikado'nun hazınedan sana bol para verecek. Evvelâ, anneni tedavi ettir, sonra rahat ve mes'ud yaşa.. Yalnız sakın huyunu değiştirme.. Hep merhametli ve hassas olmakta devam et! Sözleri bitirince pencereden uçup gitti, mavi göklere doğru uzaklaştı. Mıkado büyüklerın beceremediği bu müşkül işi küçük bir kızın muvaffakiyetle yapmasından o kadar memnun oldu ki LosLi'ye iki misli mükâfat venlmesini emretti. , * * * FİRUZE GERDANLIK Japonyada eski Mikado'lann devrinde LosLi ısminde bir küçük kız annesile birlikte müşkül bir hayat geçiriyordu. Yavrucak, çok güzel, çok se\imli olmakla beraber annesi kimsesiz bir dul olduğu için hiçbır gelirleri yoktu. Sefalet içinde sıkmtı çekiyorlardı. Buna rağmen LosLi evin işlerinı gbrmekte annesine yard:m ediyor, her tarafın tertemiz, sakız gibi bembeyaz olmasmı temın ediyordu. LosLi kalben çok merhametli bir mahluktu. O halınde bıle ötekine berikine yardım etmekten geri durmaz, ihtiyar komşu kadına su taşır, yolda rasgeldığı bir körü yederek gideceği yere kadar sevkeder, giinlük rızkı olan bir kâse pirinci kendisinden daha fakir olanlarla taksim ederdı. Bir giin, tellâllar Mikado'nun tebaasından bir isteğıni sokaklarda bağınp duruyorlardt. Hükümdara yabancı devletlerden birinin sefıri üç düzıne fıruze hediye getirmişti. Fakat bu fıruzelerin delikleri o kadar garib bir tarzda idi ki ipe geçiri Babam diyor her zaman: «Bunu her çocuk bilir; «Kendi cinsinden olan «Nesneler cem edilir!.. * «Üzüm ile üzümü, «Su ile suyu cem et!.. «Yapmazsan bu sözümü «Hesab kanşır elbet!..» Bir gün dedim ki: Baba; Hesab yaptım pek kolay: Ben evdeki bir kaba Koydum yüz gram buğday!, * Buğdayın üzerine Yanm kilo su kattım!.. Hesab bitmedi gene: Yüz gram ceviz attım!.. * Bir kilo da şekeri Kanştırdım bir ara!» İste bu nesneleri Hemen cemettim sonra!... Buna sıkıldı canı Dedi: «Yanlış bu hesab; «Ayni cinsten olanı «Daima ilâve yap ...» * Ona: «Bu cem ne iyi «Bir tatlı oldu!..» dedim.. Yaptığım aşureyi Sonra güzelce yedim!... HESAB MCMLCkETL»»C ÇOCUKLAR. |meraklı Londranm eski fenerleri Vaktile elektrikle tenvirat icad olunmazdan evvel Londranın büyük mey danlannı aydınlatan eski havagazi ve petrol fenerleri bir Amerikalı antika ' meraklısı tarafından çok yüksek fiat larla satın alınmıştır. Rivayete nazaran bu fenerler 1747 de İngilizler tarafın dan Fransızlardan zaptolunan Bonas sentufe kruvazörünün demirlerinden yapılmışmış. Tarihî kıymeti bundan ileri geliyormuş! Siyamlılar ve istridyeler Buda mezhebme salık olan Siyamlılar hiçbir mahluka eziyet etmek istemez Amerikada Nevyork oyuncak sergisinde oyuncak bir tankla eğlenen bir yavru ler. Kestikleri hayvanları en kolay bir şekilde öldürmek onlarm usul ve âdetlerindendir. Onvm için pişirilmeden yenen istridyelerin dişleri arasında ıstırab çekeceklerine kani oldukları için onları yemeğe teşebbüs etmezden evvel mmmmmmmtmmmımmmmmmmmmmm sarhoş ederler. Bu sarhoşluğu bazı asidleri havi bir salçayı onlarm üzerine dökerek temin etmektedirler. O şekilde hayvancıklar uykuya dalar ve rüya görür gibi mideye giderlermiş! TfSf ^ FAYDAÜ BÎLG5LER Amerika ahalisi CTAHATltR Amerikada Bolivya Cumhuriyeti Kadın katiller Birleşik Amerika cumhuriyetleri dahi linde yeni yapılan is tatistiklere nazaran oranın ahalisi 150 mılyonu geçmektedir. Bu miktarm 30 milyonu nun bir kısmı Asyadan gelme, diğer kısmı da Zenci ırkına mensub bulunmaktadır. Geri kalan 120 milyo nun ancak 57 milyonu İngiltere ve îr landadan gelmiştir. Mütebakisinden 1,5 milyonu Fransız, 4 milyonu İtalyan, 4 milyonu İskandinavyalı, 20 milyonu da Alman ırkına mensubdur. lip dizilmeleri kabil olmuyordu. Her kim bu firuzelerı dızmeğe muvaffak olursa ona çok büyük bir mükâfat verilecekti. Tabiî Japon halkından birçok insanlar £İdip talıhlerini denedıler. Lâkın hiçbiri muvaffak olamadılar. Firuzelerı ipe dizemedıler. Bu sırada LosLi'nin annesi çok ağır bir hastalığa tutulmuştu. Kızcağız ne yapacağını şaşırmış bir halde çırpınıp duruyordu. Parası yoktu ki hekim getirsin, ilâç alsın!. Onun için kendi başına bu işe bir çare bulmak teşebbüsüne gırışmiştı. Kırlarda geziyor, gözüne kestirdiği otları kaynatıyor, annesine ılâç olarak veriyor, heyhat kadıncağız hiçbirinden fayda gbrmüyordu. Bir akşamüstü, LosLi sabahtan akşama kadar dağ tepe gezmekten yorulmuş, topladığı çiçekleri, otları bir torbaya doldurup yanına koymuş, ırmaklardan birinin kenarına oturmuştu. Hem maddeten dmleniyor, hem de suyun akıntısmı seyrederek teselli bulmağa çalışıyordu. Dünyanın en büyük mezarlıgı Roma, nüfus ve saire itibarile hiç şüphesiz dünyanın en büyük şehirleri, meİhtiyar dul iyi bakılınca, kısa bir za selâ Nevyork, Londra, Berlin ile boy ölmarfÖa hastahğından kurtuldu. LosLi de çüşemez. Fakat Romamn bazı eski ekelebeğin nasihatini tutarak daima düşserleri onlarm hepsinden üstündür. Fakünlerin, yoksulların yardımcısı olmaktan geri kalmadı ve uzun zaman annesile saadet ve refah içinde tatlı ve rahat bir öYaşla dolu gözleri bir aralık yakının mür geçirdi. Bilmeceyî çözenler kat Romamn yeni bir meziyetini daha bğrendık. O da dünyanın en geniş ve büyük mezarlığma sahib olmasıdır. «Medeniyetin annesi» ismi verilen bu me zarlıkta 8 müyondan fazla ölü yatmaktadır. Bolivya, cenubî Amerikanın orta ta rını göstermektedir. Kırmızı yerliler arasında înkazlar'dan raflannda çok geniş araziye sahib bir kalma birçok adetler ve an'aneler mevmemlekettir. Fakat sade bizde değil, Avrupada bile pek o kadar iyi bilinmiş ve cuddur. Meselâ karnaval zamanı korkunc tanınmrç bir yer sayılamaz. Çünkü denize mahreci olmadığı ve komşularile dahi sıkı münasebatta bulunacak geçidleri, yolları pek az olduğu için yalnız başma kalmış bir devlettir. Arazisini baştanbaşa kateden And kordilyalan bir taraftan onu Büyük Okyanustan ayırdığı gibi beri taraftan da Brezilyamn Amazon nehri ve ayaklarile sulanan büyük yaylaları çevirir. O yaylalar ki en aşağıda bulu nanı denizden üç, dört bin metro yüksekliktedir. Toprağı kırmızı, sarı ve siyaha çalar bir renktedir. Bazı cihetlerde tepesi karlı dağlar görünürken onların aksi istikametinde bir volkan tüter. Pek fazla ağac yetişmez. Yalnız ökaliptüs ve kaktüslere çok tesadüf olunur. Derin vadilerde, hususile Brezilyaya yakın noktalarda hattı üstüva nebatlarmdan göz açılamaz. Bolivya, bilhassa maden memleketidir. Altın, gümüş, bakır boldur. Bir de buranın en dıkkate şayan mahalli dünyanın en yüks«k gölü sayılan Titikaka iç denizidir. Kırmızı derili kabileler arasında dönüp dolaşan efsanelere nazaran bu göî beşeriyetin ilk beşiğidir. İlk insanlar gökten bu gblün içerisindeki «Güneş» ve «Ay» adalarma inmişlerdir. Mankokapa (Âdem) Mama Olla (Havva). Bunlar İnkaz İmDaratorluğunu kurmuşlardır. Inkazlar İspanyollar gelmeden evvel Bolivya'yı idare eden kavimdir. înkaz'lar vaktile hakikaten çok orijinal bir medeniyete sahib olmuşlardır. Memlekette harabe halinde dikkate şayan birçok mabed ve bina harabeleri bulunmaktadır. Bunlann halefleri kırmızı derililer de çok artist insanlardır. Eğer efsanelere inanmak lâzım gelirse İspanyollar buraları istilâ ettikleri zaman ağaclarının dallan altın ve gümüş, yapraklan ve meyvalan elmas ve saire gibi kıymetli taştan cennet bahçeleri bulmuşlardır. Bu dcğru değilse bile bugün müzelerde bulunan silâhları, mücevherleri, vazoları, küçük heykelleri onların çok yüksek bir medeniyet ve kültüre sahib olmuş bulundukla Rusyanm İr kutsk şehrinde çıkan bir gazetenin verdıği malumata göre Si beryanm Baykal gölü cıvarmdaki havalısmde kadınlar erkeklerden çok cinayet yapıyorlarmış. Oradaki katillerın yüzü erkekse, yüz on sekızı kadınmış.. Her halde cahillığin bir neticesi olsa gerek! Mayıs bulmacası ) • • 9 • * c Çocuk portreleri Bümeceyi doğru çbzenlerden bize fotoğraf gönderenlerm resimlerini basmıya devam ediyoruz. Fakat burada resmi çıkmak mutlaka hediye kazanmış ol makhğa delâlet etmez. Mükâfat kaza nanların isimleri her ayın ilk haftasmda neşrolunan büyük listeye basılır. Soldan sağa sıra ile: 1 Çorlu ortamekteb 27 Nıhad İzbul. 2 Kızılcahamam ilk okul Muzaffer Altuğ. 3 İstanbul Beyoğlu birinci ilk okul 343 Avram. 4 İzmir Karşıyaka 11 numarada Mahir. 5 Bursa Hisar Ortapazar caddesi 56 numarada Said Ertunç. 6 Çorlu fırm sahibi İbrahim mah dumu Hakkı Tekiz. 7 Beyoğlu on ikinci ilk okul Pelin. 8 Buyukada ilk okul Haldun Güner. 9 İstanbul Çiftehavuzlar Fatma Yalçm. 10 Uçak fabrikasmda 346 tornacı İ. Kural. 11 Ankara İnönü ilk okul 161 Tevfık Keçeli. 12 Topkapı ilk okul 90 Neriman Özsu. 13 Edirnekapı ilk okul 581 İbrahim. 14 Halıcıoğlu Bademlik caddesi 2 numarada Mitek'. 15 Karamürsel kahveci İbrahim kardeşi Ali İnel. 16 Adapazarı Uzunçarşı Şark terzihanesi Muzaffer Sofuoğlu. 17 Kırklareli Ahmed Mithat okulu 221 Orhan Sancar. 18 İstanbul Aksaray Pertevniyal lisesi Halıd Saruhan. Maymunların attıkları taşlar maskeler giymek onlardan intikal etmiş Şu gördüğünüz domino taşları^ bir yadigârdır. Bunlarla mücehhez gencnı o suretle diziniz ki soldal ler Kenna denilen eski tarz bir flütün ve şekilde gösterildiği veçhile büyük davulların ahengine ayak uydura~ " ^ çaprazvari bir hizaya gelmiş rak acayib şekillerle dans etmektedirler. lan dördpj hanedeki sayılarm yekumj bir köşeden öbür köşeye 15 ve karşısı: Her telden» daki köşeden diğer köşeye 10 sayı tut sun. Pul koleksiyonu mu, Bu bilmeceyi doğru hallederek ve ga otomobil mi? zetede çıkan domino taşlannı kesip ys Hadley isminde bir İngiliz otomobilı pıştırarak yollıyanlardan birinciye nin her tarafını baştanaşağı posta pulla lıra, ikinciye 2 lira, üçüncüye münasi^ rile örtmüştür. Bunun için altmış muh bir hediye takdim olunacak ve diğer 10 kişiye de münasib hediyeler verilecek telif memlekete aid çeşid çeşid pullardan tir. Cevabların bu ayın sonuna kada tam 37,000 tane kullanmıştır. <Cumhuriyet Çocuk Sahıfesi» adr gönderilmesi lâzımdır. Bilmeceyi d o | Cenubî Afrikada, İngilterenin Zam çözenlerden bize fotoğraf gönderenleri bezi müstemlekesinde kırda, bayırda do resimleri de gazeteye basılır. laşmayı seven iki gencin yolu bir ormana düşmüş; zavallılar yollarını kaybetmiş Çocuk portreleri ler ve maymunların hücumlarına uğra mışlardır. Maymunlar, bunlara küçük küçük taşlar atmışlardır. Bu felâketten yakalarını sıyırıp selâmete çıkan gencler üstlerini başlannı düzeltirlerken maymunTarın attıklan taşlardan bir ikisinin tesadüfen ceblerine girip oralarda kaldığını görmüşler. Taşları muayene edince bun ların birer elmas parçası olduğunu far kermesinler mi? Haydi gerisin geriye amma.. Günlerce dolashkları halde ne maymunlara tesa Ferdiye Jalânla Said Vural düf etmişîer, ne de o yeri bulabilmişler! f Kütahya Dervişpaşa İlkokulunda Muammer Aydınol Nisan bulmacasmda mükâfat kazananların isimleri yarınki sayımızda neşrolunacaktır.