Katalog

26 Ikincikânun 1936 EFGANİSTAN Kardeş Efganistanın maarif sahasındaki ilerleyişine bir misal: Türk doktorları tarafından kurulan Tıb Fakültesi lurk koylusunu Fransada iç durum yükseltmek için gittikçe fenalaşıyor (Baştarafı 1 inci sahifede) Bu kanun teklifinin esaslanna göre her vılâyet merkezinde köylerimizin i • man, köylülerimizin kültür, sağlık ve içtımaî işlerini tanzim ve temın için Vali * nin reisliği altında bir yardım heyeti teşkil edilecektir. Yardım heyeti, vilâyet da hilindeki köylerin imarı ve koylülerin bilgi seviyesini yükseltmekle mükellef olarak şu işleri yapacaktır: (Baştarafı 1 inci sahifede) list partısinin bugünkü fevkalâde toplantısında eski Başbakan Daladier büyük bir ekseriyetle ve alkışlarla Parti baş kanlığına seçilmiştir. Eski başkan Herriot Partinin fahrî başkanlığına seçilmiştir. Paris 19 (A.A.) Radikal sosyalist partisi icra komitesi bir karar sureti ka bul ve celseyi tatil etmiştir. Bu karar suretinde derhal hareket birliği ve parlâmento grupunda reyler verilirken parti disiplininin korunması taleb edilmekte ve Lavalin fıkirleri ve metodları ile fırka programının dış siyasa ve dahilde mürtecilerin silâhsızlandınlma sı ve buhrana karşı mücadele hakkındaki hükümlerin tabantabana zıd olduğunu müşahede eylemekte ve nihayet cumhuriyetin ve sulhun büyük bir itina ile korunması hususunda parti azalarlna itimadını beyan etmektedir. Halk Operetinde güzel bir operet: Deniz Havası Millî motifler üzerine armonize edilmiş güzel musikisi, çok canlı dansları ve gülünc muhaverelerile Deniz Havası cok beffenilen bir ooerettir f Mekteb yapmak, en zeki çocuklar a rasından seçeceği kız ve erkek çocuklan okutarak bunları köyde muallim olarak yahud köy işinde kullanmak, köye te mız su getirtmek, köyün havasını boza bilecek su birikintilerini kaldırmak, köy içindeki yollan yapmak, köyü emece ile ağaclamak, fakir gencleri evlendirmek, köylüler için müşterek mıntaka ziraat mektebi yapmak, müşterek ebe, doktor getirmek, dispanser ve ilâcevi açmak, doKâbüde cfganittana ilk giden Türk doktorlarından Rıfkımn ğumevi, müşterek hamam, bakımevi yapismini taşıyan sanatoryom Lavalin beyanatt mak, köy ve koylülerin bilumum sağlık da mükemmel bir tıb fakültesi kurmak Paris 19 (Özel) Fransanın da iEfgaıt MaarifInde: Dost vc kardeş ve içtimaî işlerini görmek. istemiştir. Nadir Şah bu fıkrini evvelâ hilî vaziyeti hakkında beyanatta bulu Bu işler köyün ihtiyacına gore sıraya Londra sefiri Ali Muhammed Hana açnan Laval demiştir ki: Halk öperetimn yeni oynadığt Deniz Havası hperetinden bir sahne konularak yürütülecektir. ran ve iktısad sahalanndaki üerileyişin mıştır. « Hazirandanberi arkadaşlarımla, «BayBayan», <Sevda Oteli» ve <Telli da birleştirerek meydana başından so den 23 kânunuevvel tarihli nüshamızda Sefir Efganistanda bir tıb fakültesi Bu isleri başarmağa karşılık olmak ü bilhassa Herriot ile beraber birçok müTurna> ile sahne âleminde bir varlıkınuna kadar seyircileri güldüren bir e» uzunboylu bahsetmiştik. Bugün de Ef kurmaktaki büyük zorlukları gözönünde j him kararlar vererek dahilî istikran te olduğunu gösteren «Halk Opereti» yeni'ser vücude getirmiştir. gaistanda maarif yolunda atılan çok ciddî bulundurarak bu düşünceyi altı ay ka min ettik. Fakat daha yapılacak birçok bir eser temsiline başladı: Deniz Ha I Aktörlerin hepsi canla başla oynu adımlar hakkında malumat veriyoruz. dar hasıraltı etmege muvaffak olmuştur. . işler Vardır. Fransa henüz nekahat dev vası! jyorlar. Hüseyin Kemal Ercanı, Şaziye Kardeş Efganlılar bu yolda bir za Fakat Nadir Şah kararlan ısrarla takib , resindedir. Ortalığı kanştırmak istiyen Deniz Havası, işi vak'aya boğmaktan ] Zehrayı, Mehmed İbrahim Dehriyi, Yamanlar Asyada büyük nam bırakan ced eden ve uzağı gören büyük bir şef oldu 1 erin bu yoldaki faaliyetlerine devam et ziyade içimizde daimî surette yaşıyan şar Nezih Coşarı hakikatte olduklan lerine lâyık torunlar olduklannı «pat e ğundan tıb fakültesinin her ne pahasına I meleri Fransa için büyük bir felâkete se gülünç tipleri meydana çıkararak bizi kadar kuvvetli yaşatmıya çalışıyorlar. den fevkalâde bir kudret ve kabiliyet olursa olsun tesis edilmesi için Ali Mu ı beb olabilir. Bunun için başladığımız i§ eğlendirmek için yapılmış bir operet Mehmed İbrahimin dil ve şive tak göstermektedirler. Bundan nekadar se hammed Hanı sıkıştırmıştır. Sefir mese ; tir. Gelin, maceranın mühim şahaiyet lidi de hemen hemen «Telli Turna> dalere devam etmek azmindeyiz.» lerini birlikte gözden geçirelim: ki Yahudi rolünde olduğu kadar iyi * vinc duyuyorsak kardeş memlekete reh leyi nihayet doktor Rıfkıya açmıştır. j Dehri, eski skolâstik ulemasımn çok dir. Tabiî bu sefer başka bir şive ile, berlik hususunda oradaki vatandaşlarımıDoktor Rıfkı dahi bir tıb fakültesi kuHalkevinin muallimlere canlı bir timsalidir. Etrafına yığdığı, Dehri şivesile konuşuyor. zın yaptıklan büyük hizmetlerden de o rulmasınm çok masrafa ve dövize muhtac eski eserlerin dağ gıbi sikleti altında etrma Toto, Necile, Lutfullah, Neba yapacağı yardım kadar büyük memnuniyet hissediyoruz. olduğuna, iptidaî vesaitin olmamasından zilmiştir. Büzülmüş, çürümüş, kokmuş het, Celâl Süruri de rollerini pek güzel lstanbul Muallimler Birliğinin kendi nazariyelerin hâlâ yaşadığına ve her yapıyorlar. Türk alim ve mütehasiislannın millî çok zorluk çekileceğine hükümdarın na an dikkatini celbetmiştir. Nadir Şah ise :endini feshederek Halkevlerine iltihak şeyî bildığine, anladığına kani, fakat hududlar dahilinde değil, bu hududlann Karlo Kapoçellinin müziğinin ek • :tmesi üzerine; Halkevlerinin icabmda burnunun ötesini bile göremiyen bir seri kısmı alaturka motifler üzerine ardışında ve pek uzaklannda dahi dost ve memleketin sıhhati ve hayatı ile çok sıkı muallimlere yapabileceği yardımlar tet adamdır. kardeş milletlere bütün sahalardaki ten lişiği olan bu mesele uğurunda hertürlü monize edilmiş oldjığundan sık sık hem ;ik edilmektedir. Evvelce birlik tarafın Kansı Zehra, cahil zavallı bir ma artistleri, hem de Avircileri coşturu sik re teşkil işlerinde, bahusus hükumet müzahereti ve fedakârlığı göze aldırdı dan muallimlere yapılmakta olan yar halle kansıdır. Fakat asriliği yanlış an yor. Genc bestekâr, bu yerli havalan, idaresi, maarif teşkilârı, talim ve terbiye ğını söylemiştir. dımlann Halkevlerince de yapılmasını te lıyanların zihniyetine kapılmakta da ge hakikaten çok iyi armonize etmiştir. meselelerinde rehberlik yapmakta gösterNadir Şah Türklerin tababetteki kudTeklifİ yapan Kırklareü dikleri kudret herkesin takdirini celbet * retlerinin ve teşkilâtçılıktaki muvaffaki min için çahşılmaktadır. Halkevi reisl'ği cikmemiş, kendisine, budala olmakla G ü z e l sesli ahçı çırağının söyledigl saylavı Fuad miştir. Alim ve mütehassıslanmızm bu yetlermin hayranı olduğunu söyliyerek bu noktayı yüksek makamlara bildirmiş beraber, gene bir âşık tedarik etmiştir. | memleket havalan bu operete büsbü :ere de köylerde her ev başma bir dönüıa :ir. Buna daİT buçünlerde bir cevab gelgayret ve himmeti Türkiyenin bütün ?ark doktor Rıfkıya bu işi başarmak için Türk Kızı înci, yüzü gözü açılmamış gibi tün millî bir damğa vurmaktadır. milletleri nazanndaki kıymet ve itiba doktorlarından istifade etmek istediğini yardım tarlası ekilmesi mecburî tutula mesi beklenmektedir. Verilen malumata duruyor. Lâkin içinden pazarlıklı.. Ni1 Vapurun güvertesini gösteren de rını şüphesiz bir kat daha yükseltmiştir. söylemrçtir. Fakültenin tesisi için rehber caktır. Yardım tarlasınm hazırlanması, ;öre lstanbul Muallimler Birliğinin Hal tekim ilk fırsatta sevdiği adama öyle korlann fedakârlıkla yapıldığı belli... ekilmesi ve veriminin sonu alınması emekevlerine iltihakı taşradaki Muallimler bir yılışıyor ki... S. Atillâmn danslarından bilhassa Ka Efganistan sek lik edecek zatın tababette, talim ve ter ce suretile yapılacaktır. Efganistanda biyede muktedir olduğu kadar idareci bir Birliği tarafından da memnuniyetle karsen Coşar, Allahın meczubu bir beste radeniz oyunlan çok alkışlanıyor. S. AYardım tarlası yapmaga elverişli fazzat olması da lüzumlu görüldüğünden bu ..îî lanmıştır. Bu meyanda Bursa Muallim kâr.. Bütün mehareti bazı rrusralan tillâ, gittikçe muvaffakiyet kazanan çok J manın sakin bulunduğu Hindistanın ya evsafı haiz bir Türk alimi aranılmasma la arazisi olmıyan köylü odunculuk, kö ler Birliği de yakmda Halkevlerine geçe dümtekle ahenkliyebılmekten ibaret ol canlı ve ahenkli danslar tötib etmek mürcülük gibi işlerle ev başma bir dönünıbaşmdadır. Ve Hmdli müslihnanlardan lüzum Rorülmüstür. cektir. duğu halde kendısini Dede Efendiden, kudretini göstermektedir. mün verimini para olarak köy ihtiyar heBirçok tahki pek çok avukat ve doktor vardır. Lisan, Doktor Hasan Mozarttan, Vagnerden yüksek zanne Hulâsa, Deniz Havası, Halk Opereti yetine vereceklerdir. örf ve âdet cihetinden bunlarla Efganlı kattan sonra tıb nin gün geçtîkçe ileriye doğru atmak Rssadın daveti Prcns Ottonun Avusturya diyor. Doktor Fuad projesinin esbabı mucilar arasmda yakın karabet olduğu halde fakültesinin tesisi için lstanbul Tıb Fa Ercan, kübik şair, fütürist ressam, ta olduğu adımlardan birini teşkil edi tahtına gelmesine müsaade Efganistanda hükumet başında bulunan kültesi emraz ve seririyatı cildiye müderri besini anlatırken diyor ki: sürrealist romancı ve üstelik âşıkı şu yor. Yalnız sahneye girişlerde, çıkış « Nüfusumuzun ekseriyetini teşkil lann Türkiyenin pek uzakta bulunması si doktor Hasan Reşad dört buçuk sene edilmiyecek ridedil, hakikatte ise bir hiçtir. Bülur larda biraz daha süratli ve dikkatli dav eden köylülerimizi medenî cihazlarla be na rağmen muhtac olduklan alim ve mütecrübeli ve yontucu bir hafif kadın.. ranılmasım ve bazı artistlerin oyunun Viyana 19 (A.A.) Başbakan mukadem davet edilmiştir. zendirmek, onlan Atatürkün mkılâbla Özlen, yarı saf, yan açıkgöz bir metres gülünçlüğü karşısında güç te olsa, be tehassıslan bizden çağırmalan Türk teşDoktor Hasan Reşad Efganistana git nnın bütün feyizlerinden müstefid kılmak muavini Prens Stahremberg Avusturyalı taslağı.. Ergun acemi Don Juan.. Ba şerî kuvvetin fevkinde bir metanet sarkilâtçılığının nekadar iyi |öhret bıraktı mek üzere Bombaya geldiği zaman Na için gene onun kuvvet ve kudretine da ve ecnebî gazetecileri kabul ederek de rut Tekin mütevazı bir ahçı iken para federek kendilerini tutmalarmı, gül • ğına parlak bir delildh". dir Şahın şehid edildiğini haber almış, yanarak bu gayeler için çalışmasmı te miştir ki: sahibi olunca bir lord gibi bÖbürlenen memeğe çalışmalarını tavsiye ederiz. Türk alimlerinin, mütehassulannm on « Heyecanh haberler arifesinde bu bir Anadolu uşağı.. maahaza yoluna devam etmiştir. Kâbile min eylemek en âcil yol olduğuna kani Heyeti umumiyesile güzel ve canlı iki milyon nüfuslu Efganistanın sıhhati Piyesin muharriri Yusuf Süruri, bun olan bu operetten dolayı Halk Operet geldiği zaman yeni hükümdarm ve hü bulunuyorum. Bu kanaat ve imana meb lunulduğu ve benim Krallığı ilân etmek ve hayatile çok alâkadar olan ilmî mü ar kumetinin Nadir 5 ım vasiyetine binaen ni köylülerimizi »enede be? gün köy için istediğim de doğru değildir. împaratoı lann hepsmi birden bir yolcu vapuxunJ heyetini takdir ve tebrik ederiz. esseselerde gösterdikleri kudret bütün Eftıb fakültesini vücude getirmeğe azmet çalıştırmak esasma dayanarak bu teklifi Otto hiçbir vakit kend'sinm bu suretle gan milleti ve hükumet erkânı tarafından şükranla takdir edilmektedir. Bugün Ef tiklerini görerek yeniden cesaret bulmuş sundum.» tahta getirilmeüne müsaade etmiyecektir. tur. ganistan srrf Türk alimlerinin himmetile Çüokü o hiçbir «uretle Avrupa banşınm Moskovadaki Türk Doktor Hasan Reşad ve arkadaşlan asrî bir Tıb Fakültesine ve modern hastehlikeye konulmasını istememektedir. $e başlayınca lstanbul Tıb Fakültesin resim sergisi tanalere sahib olmuştur. Her ne pahasına olursa olsun başar Moskova 19 (Hususî muhabirimizEvveke Efganistanda mevcud yegâ deki derslerin cümlesini şâmil ve yüklü mak ve her halikârda kabul ettirmek isne tıb müessesesi küçük sıhhiye memur bir program hazırlamışîar, Maarif Ne den, telefonla) Burada açılmış olan Türk resim sergisini üç hafta zarfında on tediğîmiz jey, vatanperverler birliğinin silan yetiştirmeğe mahsus bir tıb mektebin zareti dahi bunu aynen kabul etmiştir. Evvelâ hikmet, uzvî ve gayriuzvî kim iki bin kişi ziyaret etmiştir. Sergi ayın 27 yasetle meşgul yegâne bir teşekkül ol den ibaretti. Buraya lisenin yedinci ve sekizinci sınıflannda okuyanlar imtihanla ya, hayvanat, nebatat, teşrih, ensac, teş sine kadar açık kalacaktır. Ukrayna ve ması ve siyasası iradeyi temsil etmesidir. alınıyordu. Tedrisat daha ziyade amelî rihi marazî, fizryoloji, baktriyoJoji, hıf Kafkas hükumetleri, Türk ressamlan ta Avusturyanın mutlak ve kat'î istiklâlini olup nazariyat pek az gösterilmekteydi. zıssıhha olarak on laboratuar vücude ge rafından yapılmış eserlerin Kiyef ve her ne pahasına olursa olsun kabul ettirBugün de bu mektebin sekseni mütecaviz tirilmiştir. Her laboratuar 45 oda işgal Tiflis şehirlerinde de teşhir edilmesi ar mek istiyoruz. Bunun içindir ki, bütün ettiğine göre laboratuarlann kırk odadan zusunu izhar etmislerdir. falebesi vardır. devlet hizmetlerinin münhasıran imanlı fazla yer işgal ettiğini söylemek Kâbilde Efganistana ilk Ef ganistanda ça: Bir îngiliz Bakanı kar topu Avuîturyahlar tarafından görülmesi le •> Türk alimlerinin elile vücude getirilen telışan ilk türk i giden ve kendile hinde bütün vesaitimizle mücadele edeoynarken yaralandı doktorları j rinden sonra gelefl sisatın büyüklüğünü anlatmağa kâfidir. Hükumet laboratuarlann alât ve le Londra 19 (A.A.) Sömürgeler Ba ceğız.» Türk alimlerine ve doktorlarına yol açan vazımı için elli bin Türk liralık tahsisat Halk Operetinde yeni Deniz Havası operetîmn çok kanı Malcol Makdonald, muhalefet er muktedrr tabiblerimiz üç zattır. Bunlar vermiştir. Bunlann kısmı küllisi gitirtil alkışlanan danslarından biri kânmdan bazı arkadaşlarile bir kar todan göz mütehassısı doktor Fuad Türk miştir. Yolda dahi 2000 îngiliz lirahk apu partisi yaparken bir kar topile sağ sefareti tabibi olarak gitmişti. Diğeri lât ve malzeme vardır. Bunlar on senelik gözünden yaralanmıştır. G8z doktoru doktor Rıfkı Amanullah Hanm hususî ihtiyaca kifayet edecektir. yaranın vahim olmadığını soylemiştir tabibi olarak davet edilmiştir. Uçüncüsü Tıb fakültesi beş sene olarak tesis e Bir fenalık arzusuntm mevzuu bahsol Türkofisin istihsal sahalarında. tica • (Baştarafı 1 inci sahifede) doktor Rebii olup Kâbile şehrr hastanesi dilmistir. îlk alman talebe şimdi üçüncü madığı kaydedilmektedir. ret merkezlerinde öğretici filimler gösişîni günün en mühim millî meselele emrazı dahiliye tabibi olarak çağırılmış sınıfı bitirmektedir. Şrmdiye kadar ta rinden biri haline getirmektedir. Millî tertebilmesini temin için kanun çıkar tır. lebe va)nız laboratuarlarda ders görmüşsâyın kıymetini muhafaza demek olan çıkmaz harekete geçilecektir. Bu üç Türk doktorunun gerek meslek tür. Bundan sonraki iki senede dahi has beşinci sınıf içfn iki doktor çağînlacaktrr. paramızın kıjmetini korumak, haric Lâyihaya nazaran devlet daireleri taTam kadro 15 profesör olacaktır. Fa lerindeki kudretleri, gerek herkese sıhhî ta üzerinde ders gösterilecektir. den ithale mecbur olduğumuz alet ve rafından getirtilen öğretici ve teknik fiyardımda bulunmak için gösterdikleri fekültede şimdilik Efganlı olarak yalnız makinelerin bedellerini ödemek mem limler ve bu filimleri göstermeğe mahFakültenin yanıbaşında 150 yataklı lekette gaye edmılen devamlı ve inki sus sesli filim tesisatlı otomobiller her dakârlık ve gayret Efganistanın saray, çok modern bir hastane vücude getiril kimya muavini Nurullah Han bulunmakşaflı refahı kurabilmek için dayandığı türlü resimden muaf olarak memlekete hükumet erkânı ve halk tabakasi arasın miştir. Fakültenin bir Fransiz profesörü tadır. lleride fakülteyi bitirecek talebe sokulacaktır. mız en mühim vasıta ihracatımızdır.> da son derecede takdir edilmiştir. olan hikmet hocası ve Hindli bir müte Türkiyede birkaç sene staj görüp Efga Ferdler ve her nevi müesseseler taraBu satırlardan sonra ihracatm plânh Beçesakanın çıkardığı isyan Gzerine hassıs olan hayvanat hocası müstesna o nistana dönünce Kâbil Tıb Fakültesi fından getirilen bu çeşid filimler öğresurette inkişafı için, ihracat tekniğinin doktor Rıfkı ve Rebii Türkiyeye dön larak diger derslerin profesörleri kâmilen genc Efganlılara bırakılacaktır. asgarî zamanda memlekette bütün alâ tici ve teknik olduklan İktısad, Dahi müşler, doktor Fuad ayni zamanda se Türktür. kadarlar arasında yapılmasma mecbu liye, Maarif, Sıhhat ve İçtimaî Muave Tedrisat acemce yapılmaktadır. A faret tabibi olması itibarile Kâbilde kalTürk profesb'rlerinin okuttuklan ders net ve Ziraat Vekâletleri mümessille riyet olduğu kaydedilmektedir. mıştır. Fakat Türk doktorlarmm bırak ler teşrih, baktriyoloji, hıfzıssıhha, fizi cemce bilmiyen muallimlerin sözleri r e îleri kültürlü memleketlerde bu ga rinden toplanacak bir komisyonca tes tığı intıba o kadar iyi olmuştur ki Nadir voloji, ensac, teşrihi marazî, farmakoloji, yazılan muavinler tarafından tercüme eyeleri temin için sureti mahsusada mül pit edildfkten sonra keza resimden muŞah irticaı bastınp Efganistan devletini emrazı dahiliye, emrazı hariciye, emrazı dilmektedir. Fakültenin reisi ve müessisi racaat edilen vasıta, öğretici filimler af olarak memlekete sokulacaktır. yenibaştan knrduğu zaman ilk işi doktor asabiye re emrazı nisaiyedir. doktor Hasan Reşaddır. Bu zat dördünSinemalarda esas filimlerle birlikte dir. Birçok Avrupa memleketlerinde öğ Rıfkı ve Rebiiyi eski vazifelerine davet Türk profesörleri biri kadın olmak ü cü ve beşinci smıflar îçin profesör almak Amerikalı mılyarder Petrol Kral öğretici veya teknik bir filim de gös retici fılimlerden her sahada istifade eetmek olmustur. zere dokuz zattır. Rockefeller doksan yaşını geçmiş olmaüzere Istanbula gelmiş bulunuyor. terilmesi mecburidir. Bu mecburiyete "••TİÜ"İF«ÜÜÜÜİ""} McThum Nadir sına rağmen hâlâ spor yapmaktan geri dildiğini kaydeden esbabı mucibe, ti Bunlar doktor Rebii, Fuad, Rıfkı, Hulâsa kardeş. Efganistanın zeki gencriayet etmiyenlerden para cezası alınadurmamaktadır. Resimde gördüğünü carî noktadan bu kabil filimleri celble .?!!™! EfganisUm i Hasan Reşad, Zühdü, Tevfik Halıl, caktır. leri Türk rehberlerinin himmet ve gayrekryafette her sabah kıra çıkıp mükemmel mükellef olan dairenin İktısad Vekâleti leriletmek istediğinden Kâbilde sıhhiye kulak mütebassısı Hikmet, kimyager OLâyihada bu kanun hükmünün, neş tile memleketin mukadderatma tamamile golf oynar. Onun yaşında ne ihtiyarlar bünyesinde Türkofıs olduğunu tasrih memurlan yetistiren tıb mektebite biri er mer Şevket, fenni velâde ve nisaiyeci rinden üç ay sonra başlıyacağı da taskek ve diğeri kadın için olan iki nastaneyi doktor Zahidedir. Dördiincü sınıf için ve hakkile sahib olacak bir mükemmeli var ki spor yapmak şöyle dursua, yerle etmektedir. Bu mülâhazalarla hazırlanılmış ve rıh edilmektedir. rinden kımıldanamıyorlar. kâfi göraemiştir. Bunun için Efganistan bu sene üç Türk doktoru daha alınacak, yette yetiştirilmektedirler. Petrol Kralının spor merakı Öğretici filimler için bir kanun lâyihası yapıldı