Catalog

Melek KIRMACI TUSAM Avrupa Araştırmaları Masası kirmaci@tusam.net Almanya, Afganistan’da 4 yılda 21 asker yitirdi… C S TRATEJİ 17 çekilmesinin bölgede bugüne kadar yapılan çalışmaların bir kenara itilmesi anlamına geleceğini söyledi. Avrupa’nın da güvenliğini tehdit eden terörizm karşısında Afganistan gibi tüm NATO üyelerinin yer aldığı ve uluslararası toplumun desteklediği operasyondan çekilmenin Almanya için söz konusu olamayacağı açık. Almanya gibi Orta Asya’da etkin bir role sahip olan bir ülkenin Afganistan ve Orta Asya’yı birbirine bağlayan Kunduz bölgesinde yer alan Alman birliklerini Afganistan’dan çekmesi olanaksız görünüyor. Bölgedeki uyuşturucu ticaretinin kontrol altına alınması, Afganistan üzerinden Pakistan ve Hint Okyanusu’na geçişte önemli bir role sahip olan Kunduz’da bulundurulan askeri birlik, Almanya için çok önemli. Muhalefetin ve iktidar ortağı SPD’nin artan eleştirilerine karşın Hristiyan Demokrat Angela Merkel’in başbakanlığında Almanya, Afganistan’da görev yapan Alman askerlerinin esas görevinin ne olduğu sorusunu tartışmaya açmayacaktır şüphesiz. Alman askerlerine yönelik intihar saldırısı ne ilk ne de son. Ancak Afganistan’ın daha güvenli, daha istikrarlı bir ülke haline getirilemediği oldukça açık… Taliban güçlerine karşı yürütülen operasyonlarda yaşamlarını yitiren sivil sayısı azımsanamayacak kadar çok. Almanya’da sol, sivillerle teröristler arasında ayrım yapmanın güç olmasından dolayı artan sivil ölümlerinin Cenevre Konvansiyonu’nun ihlali anlamına geldiğini savunuyor. Ancak iktidar, Almanya’da solun bu eleştirilerini popülist bir yaklaşım olarak değerlendiriyor. İktidar ise Afganistan’da üstlenilen görevi, "Almanya’nın dünyada artan sorumluluğu" olarak değerlendiriyor. Ne var ki Afganistan’da bulunduğu dört yıl içinde yirmi bir Alman askerini kaybeden Almanya’da kamuoyu, Afganistan’da doğrudan çatışmaya girilmesi halinde birçok Alman askerinin yaşamını yitirmesinden oldukça endişe ediyor. A B Dönem Başkanı Almanya, dünyanın önde gelen yedi sanayi ülkesi ve Rusya’yı Almanya’nın tatil beldelerinden Heiligendamm’da biraraya getirecek G–8 Zirvesini haftalardır tartışıyor. Sanayi ülkelerinin küresel kalkınma ve gelişmede büyük bir öneme sahip olduğunu ancak gelişmekte olan sanayi ülkeleri olmaksızın "ilerleme" sağlanamayacağı için Çin, Hindistan ve Brezilya’nın da davet edildiği Zirve, Almanya için büyük önem taşıyor. Öyle ki Afganistan Kunduz’da Alman askerlerinin yaşamlarını yitirmesinin ardından yaşanan tartışma, Afganistan’da Alman askerlerinin esas görevinin ne olduğu tartışmalarından oldukça uzak. Taliban, Almanya’yı karıştırdı YENİ BİR AFGANİSTAN STRATEJİSİ Afganistan’ın kuzeyindeki Kunduz’da gerçekleştirilen intihar saldırısında altı Afganlı ile birlikte üç Alman askerinin ölmesi, Afganistan’da görev yapan koalisyon güçlerinin varlık nedeninden duyulan endişeyi artırmış görünüyor. Hâlihazırda 3000 Alman askerinin Uluslararası Barış Destek Gücü olarak görev yaptığı Afganistan’da işlerin yolunda gitmediği oldukça açık. 19 Mayıs’ta gerçekleştirilen intihar saldırısı, 2003 yılında Kabil’de dört Alman askerinin ölümüyle sonuçlanan intihar saldırısından bu yana Almanya’nın verdiği en büyük kayıp. Almanya’da hararetli ancak kısa süreli tartışmalara yol açan saldırı, Alman kamuoyunda şüpheyle karşılanıyor. Bugüne dek yirmi bir Alman askerinin çeşitli biçimlerde yaşamını yitirdiği Afganistan’dan Alman birliklerinin çekilmesinin dile getirildiği kamuoyunda, muhalefet tarafından Almanya’nın Afganistan misyonunun tartışılmaya açılması isteniyor. Ancak, Almanya Şansölyesi Angela Merkel, intihar saldırısının Afganistan’ın yeniden inşasını engellemeye yönelik bir girişim olduğunu buna karşın uluslararası toplumun, ülkelerinin geleceğini inşa eden insanlara yardım etmekten kaçınmayacağını dolayısıyla Almanya’nın Afganistan’dan çekilmesinin mümkün olmadığını açık bir dille ifade etti. NATO’nun acil isteği üzerine yüksek irtifadan yeryüzündeki ayrıntıları görebilme özelliğine sahip altı Alman Tornado uçağının Taliban militanlarını arama operasyonları için kullanılmak üzere geçen ay Federal Alman Parlamentosu’ndan çıkan kararla Afganistan’a gönderilmesi, Afganistan’ın güney kesiminde oldukça sıcak gelişmeler yaşandığına işaret ediyor. Alman Ordu Derneği üyesi Ulrich Kirsch, kızıl ötesini kullanarak gece ve gündüz fotoğraf çekebilen Tornadoların Taliban’a karşı operasyonlarda kullanılmayıp yalnızca keşif uçağı olarak görev yapacağını AB Dönem Başkanlığında fark yaratmaya çalışan Merkel yönetimi, G8 zirvesine hazırlandığı sırada Afganistan’dan kötü haber aldı. İntihar saldırısı sonucu 3 Alman Askerinin ölmesi, tartışmaları beraberinde getirdi. Almanya, Afganistan’daki misyonunu sorguluyor. belirtmekle birlikte hükümetin, parlamentoyu ikna etmesi pek kolay olmadı. Hatta Almanya’da mevcut yasal düzenleme ek asker ve keşif uçağı göndermeye yetmediğinden Almanya’nın Afganistan’daki görevinde tanım değişikliğine gidilmişti. Zira Almanya, Afganistan’ın güneyine asker göndermekten özellikle kaçınıyordu. Ancak Taliban’ın ilkbaharla birlikte Pakistan sınırına yakın bölgelerde yeniden harekete geçeceğini ilan etmesi üzerine Almanya, NATO’nun isteği üzerine Afganistan’ın güneyine karadan değil havadan destek vermek üzere uzun süren tartışmalardan sonra Nisan ayının ilk haftasında Afganistan’a ek destek ve Tornado tipi keşif uçağı gönderme kararı alabilmişti. Her ne kadar Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) üyesi Alman Savunma Bakanı Franz Josef Jung, Almanya’nın Afganistan’da saldırı harekâtlarına da katılacağını, söz konusu olanın aynı zamanda kendi güvenlikleri olduğunu bu yüzden Afganistan’da yürütülen misyonun gerekliliğini savunuyorsa da muhalefet, istikrarın ve güvenliğin halen çok uzağında olan Afganistan’da uğranılan başarısızlıktan şikâyet ediyor. Savunma Bakanı Jung, bu tür intihar saldırılarından dolayı ülkesinin Afganistan’da istikrarı kurma çabalarından vazgeçmesinin mümkün olamayacağını söylese de Alman birliklerin Afganistan’da doğrudan çatışmaya girmesine karşı çıkan muhalefet, Kunduz’daki intihar saldırısının ardından Afganistan’daki misyonun başarısızlığa uğradığının kabul edilmesi gerektiği görüşünde. İktidar ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) milletvekillerinden Ottmar Schreiner, Alman askerlerinin Afganistan’daki misyonuyla ilgili kaygının daha da arttığını ve Almanya’nın bu ülkede üstlendiği rolün tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söylüyor. İktidardaki Angela Merkel’in Hristiyan Demokratik Birlik Partisi ile Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier’in Sosyal Demokrat Partisi arasındaki uyuşmazlık başından beri biliniyor. Nitekim Afganistan’da görev yapacak Tornadoların görevi için yapılan meclis oylamasında yaklaşık yetmiş SPD’li milletvekili karşı oy kullanmıştı. İntihar saldırısının ardından Dışişleri Bakanı Steinmeier, Kunduz’daki Alman birlikleri ziyareti sırasında, Alman birliklerin Afganistan’dan ANGELA MERKEL Başbakan Angela Merkel’in başkanlık edeceği G–8 Zirvesine iki gün kala, Almanya’da siyasi gündem haftalardır Zirveyi tartışıyor. Dünyanın en gelişmiş sekiz ülkesinin yanı sıra Brezilya, Hindistan ve Çin’i de ağırlayacak olan Zirve, Angela Merkel için oldukça önemli. Dönem karnesine "pekiyi" yazdırmak için aylardır dur durak bilmeden çalışan Merkel, zirve öncesinde hükümetin aldığı sert güvenlik önlemleri nedeniyle eleştirilmeye devam ediliyor. Haftalarca öncesinden hararetle tartışılan Zirve, Almanya’nın Afganistan’daki rolünün ne olduğu tartışmalarının önüne geçti. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Schaeffer, Afganistan’dan "geri çekilme zamanı" olmadığını söylese de Almanya’nın Afganistan notu zayıf. İstikrar ve barış adına yapılan operasyonlarda sivil ölümlerini kaçınılmaz olarak görüp kabullenmek, Afganistan’da bulundurulan askeri varlığın ve izlenen stratejinin tekrar gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor maalesef. Stenmeier Merkel