Catalog

Cavid VELİEV TUSAM Yakındoğu Araştırmaları Masası cveliev@tusam.net 25 Mayıs 2006’da Hindistan Savunma Bakanı Prana Mukharje’nin Güney Doğu Asya ve Japonya ziyaretinde deniz diplomasisi alanında üç önemli adım atıldı. 25 Mayıs’ta Japonya’yı ziyaret eden Hindistan Savunma Bakanı, Japonya Savunma Örgütü Sorumlusu Fukushiro Nukaga’yla Hindistan Deniz Kuvvetleri ile Japonya Deniz Öz Savunma Kuvvetleri teknolojik ve tatbikatlar alanında işbirliğinin genişletilmesi konusunda görüş alışverişinde bulunmuştur. Japonya’dan sonra Çin’ e geçen Hindistan Savunma Bakanı, Çin’le de denizde ortak tatbikatlar konusunda anlaşma imzalamıştır. 28 Mayıs 2006’da imzalanan anlaşma, iki ülke arasında ortak tatbikatların devamını, tatbikatların kurumsallaştırılmasını ve askeri eğitimde karşılıklı görüş alış verişi yapılması konularını içermektedir. Hindistan Savunma Bakanı’nın deniz diplomasisini geliştirmek için başlattığı Güney Doğu Asya ve Japonya gezisinin son durağı Singapur oldu. Mukharje, 3 Haziran 2006’da Singapur’da yapılan aynı zamanda ShangriLa Diyaloğu olarak da bilinen beşinci Asya Güvenlik Zirvesi’ne katıldı. Zirveye ABD, İngiltere, Çin, Rusya, Japonya da dahil toplam 22 ülkeden katılım gerçekleşmiştir. Hindistan Savunma Bakanı zirvede, Hindistan’ın Malakka Boğazı’nın güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulanabileceğini açıklamıştır. MALAKKA BOĞAZI’NIN ÖNEMİ Malakka Boğazı uluslararası suyolları statüsünde olup, Endonezya, Malezya ve Singapur arasında bulunmaktadır. Büyük miktarlarda petrol, çelik ve doğal ürünler GüneyDoğu ve KuzeyDoğu imal alanlarına Malakka üzerinden taşınmaktadır. Son verilere göre dünyanın yıllık petrol ihtiyacının yarısını ve dünya ticaretinin dörtte birini taşıyan 63 bin gemi Malakka Boğazı’ndan ve Singapur’dan geçmektedir. (Rajeev Sawhney: İDSS COMMENTARİES, 18 Mayıs 2006.) Çin petrol ithalatının yüzde 80’ni, Japonya ve Güney Kore petrol ve doğalgaz ithalatının yüzde 80’ni Malakka üzerinden ithal etmektedir. Bu bağlamda, boğazlardan geçen gemilerin güvenliği sadece bölgesel değil küresel düzeyde büyük önem arz etmektedir. Boğazdan geçen gemiler Camaatül İslam, Moro İslam Özgürlük Cephesi ve Abu Sayyaf Grubu gibi terörist örgütlerin tehdidi altındadır. Adı geçen örgütler daha önce de bu bölgede çeşitli liman ve şehirlerde saldırılar düzenlemiştir. Bu tehdidin farkında olan ve Malakka ülkeleri olarak bilinen Endonezya, Singapur ve Malezya arasında (MALSİNDO) boğazın güvenliğini sağlamak için Malakka Boğazı Devriye Ağı kurumuştur. 21 Nisan 2006’da imzalanan anlaşma boğazın güvenliğini havadan da sağlayabilme imkanı vermektedir. ticaretinin yüzde 50’sini Malakka üzerinden gerçekleştirmektedir. Hindistanlı yetkililere göre Malakka’nın bu özellikleri boğazı, Hindistan’ın güvenliği için vazgeçilmez kılmaktadır. Bu da Hindistan’ı bölgesel güvenlik sisteminin bir parçası yapmakta ve Hindistan’a uluslararası su niteliğinde olan bu boğazın güvenliği ile ilgilenme hakkı vermektedir. Daha önce Malakka ülkeleri ile birlikte terörizme ve korsanlara karşı ikili ortak tatbikatlar düzenleyen Hindistan yeni teklifi ile Malezya, Endonezya ve Singapur tarafından kurulan çok taraflı güvenlik sistemine katılmayı hedeflemektedir. Hindistan’ın Malakka’ya kadar genişleme çabasının bir diğer nedeni de rakipleri Pakistan ve Çin’in bölgedeki genişlenme politikalarıdır. Çin ve Pakistan’ın Miyanmar kıyılarında aktifliğinin artması ve Çin’in Bengal Körfezi’ni "Çin gölüne" çevirme çabaları, Hindistan’ın Andaman ve Nikobar Adaları’ndaki varlığını tehdit etmektedir. ABD veya Çin’in desteğine karşı çıkan kıyı ülkeleri, küresel rekabetin bölgeye zarar vereceği düşüncesindedirler. Bölge ülkeleri, Hindistan’ın Andaman ve Malakka açılımlarının, ABD’nin AsyaPasifik planlarının bir parçası olduğunu düşünmelerine rağmen Hindistan’ın son dönemlerde Çin, Japonya ve Rusya ile çok taraflı ilişkiler geliştirmesi bölge ülkelerine aynı zamanda güven vermektedir. Ayrıca bölgede hatırı sayılır bir güce sahip olan Hindistan deniz kuvvetlerinin Malakka güvenliğinin sağlanması için daha uygun teknoloji ve uçaklara sahip olması, kıyı ülkelerinin Hindistan’ın desteğine ihtiyaç duyduğunu gündeme getirmektedir. Bu nedenle Hindistan’ın çok taraflı güvenlik sistemine katılmasına sıcak bakmaktadırlar. Singapur’un desteğini alan Hindistan diğer iki ülke ile görüşmelerini devam ettirmektedir. C S TRATEJİ 21 Hindistan, Asya deniz ticaretinde önemli rolü bulunan Malakka Boğazı konusunda aktifleşiyor Pasifikte geçit durumunda olan Singapur ABD’ye karşı çıkmamıştır. ABD’nin Afganistan’a düzenlediği Sonsuz Özgülük Operasyonu çerçevesinde Malakka Boğazı’ndan geçen gemilere Hindistan askeri gemilerinin eskortluk yapması Malakka’da ABDHindistan İşbirliği açısından önemli bir gelişmedir. Hindistan, boğazın güvenliğini yeni kurduğu Uzak Doğu Deniz Kuvvetleri ile sağlamayı planlamaktadır. Malakka Boğazı güvenliğinde rol almak isteyen ABD, Malezya ve Endonezya’nın engeline takılınca rolü Hindistan’a vermeye çalışmaktadır. İddialara göre Hindistan’ın Andaman ve Nikobar Denizi’ndeki Uzak Doğu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı 1995’de ABD Başkanı Bill Clinton ile Hindistan Başbakanı Narasimha Rao arasında yapılan gizli bir görüşmede kurulmuştur. 2012’de tamamen hazır olması planlanan Uzak Doğu Deniz Kuvvetleri’nin Malakka Boğazı’nın güvenliğinde önemli bir yer alacağı düşünülmektedir. Hindistan’ın Uzakdoğu Deniz Kuvvetleri’nin tamamen hazır hale gelmesinde teknolojik bağlamda Rusya’nın da desteği olacağı düşünülmektedir. ABD Asya Pasifik’de Çin’in artan askeri tehdidi karşısında denizlerdeki üstünlüğü korumak için Hindistan’ın da JaponyaG.KoreAvustralya üçlüsüne katılmasını desteklemektedir. Mukharje, Hindistan’ın Japonya ile deniz kuvvetleri alanında işbirliğine girişmesinin ABD’nin desteği ile Çin’e karşı ortaya çıktığı yönündeki yorumlara "Hindistan dış politikası bağımsızdır" yanıtını vermiştir. Aslında Hindistan’ın Çin’le imzaladığı anlaşma da Hindistan’ın kendi çıkarları doğrultusunda bağımsız dış politika izleme çabasında olduğunun göstergesidir. Hindistan’ın Asya Pasifik güvenliğinde yer alması Çin’in dengelenmesini sağlayabilir. Hindistan Savunma Bakanı Pranab Mukherje’nin 25 Mayıs 2006’da başladığı Japonya, Çin ve Singapur ziyareti bir anlamda Hindistan’ın yeni dış ve güvenlik politikasının temel atma töreni de olmuştur. Bu ziyaret 21. yüzyılda Hindistan’ın stratejik özerkliğinin kuvvetlendirilmesi ve karar verme sürecinde kendi çıkarları doğrultusunda iradesini kullanma sürecini kuvvetlendirme girişimidir. Bu bağlamda Hindistan’ın bu üç ülke ile ilişkileri büyük önem taşımaktadır. Japonya dünyanın ikinci büyük ekonomisi olup, Hindistan’ın liberal demokrasisi ve teknoloji gücünün gelişmesine yardımcı olabilir. Japonya anayasası askeri teknoloji ihracatını yasaklasa da, askeri olmayan teknoloji ve ekonomik yardım Hindistan’ın gelişmesine büyük destek verebilir. Singapur ise Hindistan’ın ASEAN’da en önemli müttefikidir ve Güney Doğu Asya bölgesinde stratejik konumuyla birlikte Hindistan’a denge gücü katmaktadır. (Hindustan Times, 5 Haziran 2006) mücadelesi HİNDİSTANABD İŞBİRLİĞİ Hindistan Savunma Bakanı Pranab Mukharje’nin Malakka Boğazı güvenliği ile ilgili teklifi ABD tarafından destek görmüştür. ABD’nin Asya Pasifik Donanması Amirali Gary Roughead, Hindistan ve Japonya’nın Malakka güvenliğine katkıda bulunmasını desteklediklerini belirtmiştir. ABD Nisan 2004’te bölgede insan kaçakçılığı, terörizm, korsan ve silah kaçakçılığı ile mücadele etmek için Bölgesel Denizcilik Güvenlik İnisiyatifi kurmuştur. Malezya ve Endonezya ABD’nin bu girişimine karşı çıkarak ABD’nin boğaza girebilmesi için kıyı ülkelerden izin alması gerektiğini dile getirirken ABD’nin bölgedeki en iyi müttefiki HİNDİSTAN İÇİN ÖNEMİ Nikobar ve Andaman Adaları aracılığıyla Malakka Boğazı’na bağlanan Hindistan, aynı zamanda boğaz üzerinden Güney Çin Denizi’ne ve onun da üzerinden Pasifik Okyanusu’na bağlanmaktadır. Hindistan, deniz