Catalog

14 ğü var. Şimdiki projelerin oralarda kullanılmasına, bu işin ticaretine girmeye, TPAO ile BOTAŞ'ın birlikte hareket etmelerine ihtiyaç var. Bu açık Türkiye'nin üzerinden Avrupa'ya giden projelerle doldurulabilir. Azerbaycan gazı ne kadar? Azerbaycan'ın Şahdeniz gaz sahasında 1 trilyon metreküp civarnıda gaz var. Bize bu sene sonunda başlayıp 6.6 milyar metreküpe kadar gaz verilecek buradan. Ancak Azeri gazının en önemli tarafı, yaptığımız anlaşmalara içinde tek reexport hakkı olan bir anlaşma olması. Türkiye batıya hangi projelerle açılacak? İki hatla. Birincisi Türkiye Yu n a n i s t a n , ikincisi Türkiye Bulgaristan Av u s t u r y a üzerinden Nabucco hattı. Birincinin 3 Temmuz'da temeli atıldı. Hızlı gidiyor, bu sene sonuna yetişir. Azeri gazıyla aynı döneme yetiştirmeye çalıştık onu. 300 kilometrelik bir hat. Komotine'ye gidiyor. Ondan sonrasi için İtalyanlarla anlaştılar İtalya'ya geçiş için biz de ortak olduk. İtalyan hükümeti de tamamen özel sektör projesi olmasına karşın destek verdi. Aynı durum Nabucco'da da örnek olabilir. Buradan ne kadar gaz geçecek Avrupa’ya? Yunanistan İtalya hattı 12 milyar metreküplük gaz götürecek. Nabucco hattı Avusturya'ya 2530 milyar metreküp gaz götürecek. O yüzden bizim için reexport çok önemli. Onun için Azerbaycan projesine çok önem veriyoruz. Bizim Şahdeniz projesi başlasın ki bu proje Türkmenlere ders olsun. Türkmenlerle Azerilerin barışmasını istiyoruz. Hazar’ın legal statüsünden dolayı birbirlerini yiyorlar. Normalde Türkmen gazı gelmeden biraz önce Azerbaycan’da gaz bulununca, Türkmenistan projesi olan proje Azerbaycan projesi oldu. Türkmenler de bu konsorsiyumun süresini uzatmadılar. Türkmen gazı 40 dolara geliyor dediler ama o hat 1700 kilometre. Ama o hattı kurmak gerekiyor. Rusya bizim Türkmen gazı getirmemize ne der? Artık son olaylardan sonra ya Rusya ile berabersin ya da değilsin, Putin de bunu görmek istiyor. BDT toplantılarına Türkmenbaşı son ikisine gitmedi. Yamal'da boru hattını kurmak ve gaz rezervlerini geliştirmek için 50100 milyar dolar lazım. Sakharin, Kuzeydoğu Rusya için hep para lazım. Bu para gelene kadar Ruslar yaptıkları anlaşmayla 2008 yılından itibaren yılda 80 milyar metreküplük ‘Türkmen gazını alalım, bunu satalım’ istiyorlar. Amerikalılar ne diyor bu anlaşmaya? `Türkmenbaşı Ruslarla yaptığı anlaşmayı iptal etmezse Türkmenbaşı 2007'yi göremez' şeklinde Amerikalılardan gelen duyumlar var? Amerikalıların, Türkmenbaşı'nın Ruslarla olan yakınlığının giderilmesi, Transhazar hattının yeniden gündeme gelmesi, Azerilerle Türkmenlerin yeniden barışmasını istediğini duyuyoruz. Türkmen gazı da Azerbaycan gazına paralel, Türkiye üzerinden, Avrupa'ya gitsin. Türkmen gazı bizim için çok önemli. 30 milyar metreküplük bir anlaşma. 16'sı bize 14'ü Avrupa'ya. Reexport hakkın var. 14'ü için reexport almış gözüküyoruz. İsrail’i bu resmin içine koyabilir misiniz? İsrail’in Arap camiasıyla ilişkileri ortada. Petrolün çoğunu Rusya’dan alıyor ama bunu çeşitlendir mek istiyor. Baku Ceyhan'dan petrol kalmazsa o sefer SamsunCeyhan olsun istiyorlar. Akdeniz'e çıksın di C S TRATEJİ 150 yıllık rezerv var. Birlikte 2020 yılında dünya karbondioksit üretiminin yüzde 26'sını yapacaklar. Çin ve Hindistan da Kyoto'yu imzalamaz. Bu ülkeler destek vermedikçe Kyoto bir laboratuar çalışması olur. Doğalgaz burada kritik. Kömür 100 birim karbondioksit yakıyorsa, fosil yakıtları içinde en az doğalgaz üreten doğalgaz 50 birim üretiyor. Petrolün hala genel enerji içindeki payı yüzde 38, 2020'de de büyümüş bir pazarda yine aynı paya sahip olacak. Bu enerji sorunu nasıl çözülecek o halde? Amerikalılar şöyle bir çözüm getirdiler. California'da denedikleri, emission trading, karbon emisyon ticareti sistemi oluşturuyorlar. Her ülkenin havayı kirletme permisi olacak. Herkesin enerji portföyüne bakılacak. Senin eğer enerji portföyünde doğalgaz fazlaysa daha az karbondioksit üreten bir kaynak kullandığınız için senin permin fazla olacak. Bu Rusya gibi doğalgaz kullanan ülkeleri bir anda öne çıkardı. Bu direkt kaynak transferi yapmanın önünü açtı. Bu başlangıç miktarı 50 milyar dolarlık bir piyasa. Bu piyasayı kurarsan, Amerika gelip Rusya'dan bu permilerini satın alacak. Yani "havayı kirletme hakkı" ticareti yapılabilecek bir mal haline getiriliyor. Doğrudan gelir transferi ve dünya kirliliğinin halının altına süpürülmesi. Bu konuyu da piyasalaştırdılar, kapitalizmin ulaştığı en son nokta budur. yorlar. Bizim için de çok önemli çünkü böylece boğazlardan veya alternatif boğaz projesinden geçmeyecek. Bu resmin içinde Amerika ve Çin nerede? Kyoto protokolü var, OECD bölgesi karbondioksit kullanımını 1990'a göre yüzde 10 azaltacaktı, şimdiden yüzde 29 artış var. Amerika'yı çıkart, yüzde 2 artış var. Amerika'nın kabul etmediği bir Kyoto protokolü işletilemez. Amerika bunu kabul ederse ekonomisi yüzde 15 küçülür. Aynı şekilde Çin ve Hindistan da kömür ülkesi, birinde 80 diğerinde "Doğalgazın maliyeti 30 dolar" Gazrprom’un Ruslar açısından önemi ne? Gazprom gelirleri Rusya Federal Bütçesi’nin yüzde 25'ini oluşturuyor. Gazprom Ruslar için her şey demek. 150 milyar dolarlık bir şirket deniyor. Dünya rezervlerinin yüzde 30'u Gazprom’un. Doğru dürüst işlense trilyon dolarlık rezervi var. Doğalgazın maliyeti nedir? Doğalgazda bir benchmark yok ama benim algıladığım bin metreküpte 30 doları geçmez. Bunun ulaştırma maliyeti de 100 kilometre için 2 dolardır. Ama Ruslar barter ticaret ile bunu taşıyorlar. Ukrayna'ya gazını AB'ye aktardığı için buradan 25 milyar metreküp veriyordu. Rusya Türkiye arasında doğrudan gaz taşıyan Mavi Akım hattı “ “ Amerikalılar Türkmenistan’ın Ruslarla olan yakınlığının giderilmesini hedefliyor. Amerika ‘Havayı kirletme hakkı’nı ticareti yapılacak mal haline getirmek istiyor.