Catalog

TÜRK futbolu için daha fazla VESTEL TUĞRUL AKŞAR C SPOR FUTBOL EKİM SALI V estel’in Süper Lig’deki istikrarlı ve iddialı çıkışı ligimizde çok daha önceden tartışılması gereken bir konuyu gündeme taşıdı. “Vestel Manisaspor şampiyon olabilir mi?” Ya da bir başka ifadeyle “Anadolu’dan şampiyon çıkar mı?” Soruya soruyla yanıt verelim: Neden çıkmasın ki? Tabii çoğu insan gibi ben de gönlümden geçeni dile getiriyorum. “Vestel Manisa şampiyon olur. Olmalı da.” Bu temenni ve dilek; kısır, temposuz, verimsiz ve kalitesi düşük ligimizin geleceği açısından da gerekli... Peki akıl ve mantık yönüm ne diyor? Üç büyüklerin ekseninde yapılanmış, dengesiz ve haksız rekabetin egemen olduğu bir ligde mevcut yapı buna ne ölçüde ve nasıl izin verecek? Gerçekten de tartışmalı ve sorgulamalıyız. Anadolu’dan şampiyon çıkar mı? Kırksekiz yıllık profesyonel futbol geleneğimizde, bugüne kadar şampiyonluğu kılpayı kaçıran iki Anadolu takımıyla karşılaşıyoruz. Bu takımlarımızdan Eskişehirspor 196970 sezonunda 7 puan; 197172 sezonunda da 3 puan farkla ligi ikinci tamamlayarak, şampiyonluğu kılpayı kaçırırken; Adanaspor da 198081 sezonunu şampiyonun hemen arkasından 5 puan eksikle tamamlamış... Trabzonspor’u saymazsak, şampiyonluğa bu kadar yaklaşan başka Anadolu takımları da çıkmamış bugüne kadar ne yazık ki. Geçen 48 yıllık süreçte İstanbul 42 şampiyonluk yaşarken, Anadolu sadece Trabzon ile altı şampiyonluk yaşamış... Matematiksel olarak ifade edersek, Türkiye Profesyonel Futbol Ligi’ndeki şampiyonlukların yüzde 87’si İstanbul’a gitmiş... Bu anlamda temenni ve dileklerin gerçekleşme olasılıklarını, en iyi somut koşulların analizini yaparak değerlendirebiliriz. Günümüzde Süper Lig’de “şampiyonluk” çok özel anlamlar içeriyor. Ancak bu unvana ulaşmak ne yazık ki sadece dilek ve temennilerle gerçekleşmiyor. Türk futbolunun sosyoekonomik yapılanması sportif başarıyı kesin ve doğrudan belirliyor. Şampiyonluk bir sonuç olmaktan öte çok ciddi bir süreçtir de aynı zamanda. Bu süreçte şampiyonluğu etkileyen ve belirleyen o kadar çok spor dışı öğe var ki, bu ögelerin her biri şampiyonluk yolundaki ekipleri zaman zaman bu şiardan saptırabiliyor. Bu bağlamda konuya yaklaştığımızda karşımıza iki temel sorun çıkıyor. Vestel’in şampiyon olabilmesi ve yeni Trabzonların çıkabilmesi işte bu sorunların üstesinden gelebilmeyi gerektiriyor. Bu sorunlar çözümlenmediği sürece Vestel’in olası şampiyonluğu bile gerçekten “hoş bir tesadüf” olarak varlığını devam ettirecektir. Anadolunun önünü kesen temel sorun lar Konuya ilişkin bugüne kadar yaptığımız çalışma ve araştırmaların sonucunda ortaya iki yalın gerçeğin çıktığını gördük. Bunlardan ilki: Türkiye profesyonel futbol ligimizde gerçek anlamda bir “gelir dağılımı dengesizliği”nin bulunması; ikincisi ise bu olumsuzluğun kulüplere ve yeşil sahalara “haksız rekabet” şeklinde yansıması. kabet “güçlü” İstanbul kulüplerinin egemenlik alanını her geçen gün biraz daha genişletip çevresinde, “kaderine razı” başaltı periferileri oluştururken; diğer taraftan Süper Lig’de “üç büyükler” ve “ötekiler” şeklinde çarpık bir yapılanmayı da beraberinde getiriyor...Bakmayın siz arada bir, birkaç Anadolu kulübünün çıkıp, Fenerbahçe’yi, Beşik entelektüel anlamda Anadolu gerçekten çok gerilerde. Bu bir kader mi? Çıkış yolu yok mu? Anadolu kulüpleri gerçekten şampiyonluk istiyor mu? Gençlerbirliği gibi nakit bolluğu içinde yüzen bir kulüp neden vizyon ve misyon olarak önüne Avrupa’yı ya da “uluslararasılaşmayı” koymuyor? Marka olabilmek için neden mücadele etmiyor? Ya da zaman zaman “saman alevi gibi” parlayıp sönen Anadolu kulüpleri neden çıkışlarını kalıcı kılamıyor? ÖNÜMÜZDEKİ SORUNLAR Bugün ülkemizde fiili anlamda İstanbul, futbol endüstrisinin ve endüstriyel futbolun başkenti olmuş vaziyette. İstanbul merkezli bir futbol dünyası, Türk futboluna damgasını vuruyor. Şüphesiz ki, bunda asırlık kulüplerin tarihleri önemli bir rol oynuyor ama peki Ülkemize futbolun girdiği yer olan İzmir’in asırlık kulüplerine ne oldu? Nerede o kulüpler? Sonuçta, Küreselleşen futbol ülkemizde de giderek tekelleşiyor ve İstanbul kulüplerinin çevresinde “ötekiler” isimli periferiler oluşuyor. Vestel de bu “periferilerden” birisi... Yeni Vestel ve yeni şampiyonlar çıkartabilmek için işte bu gelişim ve değişimin analitik ve diyalektik sorgulamasını yapmak zorundayız. Futbolumuzun bugün önünde iki temel sorun duruyor. Bunlardan ilki, rekabetçi dengeyi sağlayacak ve haksız rekabeti ortadan kaldıracak bir yapıya hala ulaşılamamış olması; diğeri ise, mevcut sınırlı kaynakların dengesiz dağılımı ile bu kaynakların etkin ve verimli kullanılamamasıdır. Bu iki temel sorun, futbolumuzun kalitesini olumsuz etkilemekte, sportif ve ekonomik başarının önünü kesmektedir. O halde öncelikle yapılması gerekeni sorgulamalıyız...Yükselen bir değer olarak Türk futbolunun Avrupa ve Dünya futbol pastasından daha fazla pay alabilmesi için neler yapmalıyız? Öncelikle Türk futbolunun sosyoekonomik yapılanışını iyi analiz etmemiz gerekiyor...Bu bağlamda konuya yaklaştığımızda Türk futbolunun bugün çok ciddi altyapı ve üst yapı sorunlarının bulunduğunu görüyoruz. Tesis ve stat olarak yeterli alt yapıyı sağlayamayan kulüplerimizin, sahip olduğumuz yetenek havuzunu da efektif kullanamadıkları ortada. ? DEVAMI 11. S A Y F A D A SÜPER LİGİMİZ HANGİ BAKIMDAN SÜPER? Futbolu kitlelerin ilgi gösterdiği sportif ve ekonomik bir etkinlik olarak görürsek, “bileşik kaplar” teorisi burada da çalışıyor...Futbolumuzda da toplumsal ve ekonomik alanlarda olduğu gibi ciddi dengesizlik ve çarpıklıklar bulunuyor. Dengesiz ve haksız re taş’ı ve Galatasaray’ı yenmesine...Bunlar belki üç büyüklerin amaçlarına ulaşmada zaman zaman, istem dışı da olsa uğradıkları “taktiksel yenilgiler”...Stratejik amaç aynen devam ediyor. “Futbol pastasından en büyük payı alabilmek” ve “nüfuz alanını” daha da genişletebilmek. Yani İstanbul cephesinde değişen bir şey yok... Peki ne olacak Anadolu futbolunun hali?... Sportif anlamda, ekonomik anlamda, 10