Catalog

S A 6 L I K Erdal Atabek Yaz aylarının hafif yemekleri Sıcaklar bastrdı diye, hiçbir besinden vazgeçmemiz gerekmez. Ancak yemeklerimizin turunü değiştirmeyi bilmeli ve sıcak havaiarda beslenmenin kurallanna uymalıyız. Az yağlı bır zeytınyağlı sebze Börek yerıne beyaz peynır, yoğurt Bol yeşıllık Et, balık, tavuk kızartma yerıne, ızgdra, ya da haşlama • Et yanında haşlanmış sebze garnı Yeter de artar bıle Unuimayalım, tıp bılımı "can boğazdan gelır" dönemım gerıde bıraktı, şımdı "can boğazdan gıder'Me uğraşıyor Çocuklarımızı beslerken de dıkkat edelım "Tosun gıbı" yavrucukların hıç de sağlıklı olmadığı anlaşıldı Bugün bırçok kışının çocukluklarında şışınan oluşiarının sıkıntılarını çektığını unutnidydlım Çocuklukta, aşın beslenmentn sayılarını dittırdığı yağ hucrelerının ortadan kalkmadığı, bu hücrelerın hayat boyu beslenmek ıstedıklerıne ılışkın araştııınalar dıkkatı çekıyor Çocuk beslenmesınde de aynı kural geçerh Yeterlı kalorı, gereklı hayvansal proteın, bıtkısel proteın, yeterlı vıtamın, mıneral Şışmanlatma yok Gençlerın çoğuna zaten ekmek, makarna, pılav yedıremezsınız Onlar bırçok şeyı, bızden daha 1yı öğrendıler İyı de ettıler öyle, "Oğlum, gene zayıfladın, şu yemeğmı doğru dürüst ye 1 " Ya da, "Kızım, mankenlığe mı özenıyorsun9 Bır şey yemıyorsun'" gıbısınden sözler yararlı değıl Genvlerın yapabıleu:klen yanlış, hıçbır şey yemeden zayıt kalmalan olur Zayıflamak, /ayıl kalmak a<, kalmaklaolmaz Açlık, bedendekı proteınlerın yıkımına yol açar kı, organızma bundan zarar görür Aslında, uygun kılo, gereklı ve yeterlı beslenme bılgısıyle elde edılır Bu da, yeterlı kalorının alınması, gereklı proteının alınması, yeterlı vıtamın ve mıne rallerın alınmasıyla sağlanır Hayvansal proteın kaynaklan olan et, süt, beyaz peynır, yoğurt, yumurta her yaş ıçın gereklıdır Bıtkısel proteınler de bıtkısel kaynaklardan alınır Bıtkılerın proteınlerden zengın olanları fasulye, bezelye, mercımek, nohut gıbı baklagıllerdır Yağlar, kalorıden zengın besınlerdır Çocuklar ve gençler ıçın yeterlı mıktarda alınması uygun, orta yaşlardan ıtıbaren azaltılması doğrudur Karbonhıdratlar, hızlı kalorı kaynağıdırlar Şekerler, makarna, pılav gıbı besınler, bır olçude vocuklara ve gençlere gereklıdır Orta yaşlardan sonra, onlaıın da azaltılması gerekır Yaz aylarının beslenmesı, sebzelenn meyvelerın bollaşmasıyla kolaylaşır Kızartma alışkanlığımızı frenlesek yeterlı olur Kızartmalar, lezzetlı yıyeceklerdır, ama hem tazla yağlı olmanın kalorılerını taşırlar, hem de kızarmış yağın zararlarını getırırler Yaz sıcakları, daha az kalorı almayı gereklı kılar Beden ısısını arttıracak her şey, bu ısı* nın bır yolla atılmasını zorlar Bu nedenle de, yaz aylarında kalorı azaltılması doğrudur Böylece, sıcak havaiarda beslenmenin kuralları da ortaya çıkıyor • Daha az kalorı Sındırımı daha kolay beslenme Bu da, daha az yıyecek, daha az yağ, daha az karbonhıdrat demektır • kızartma yerıne ızgara, haşlama • Daha çok sebze, daha çok salata. • Tatlı yerıne meyve Yapılacak şey bellı de, şunu aklımıza bır koysak • • • • • Sıcaklarda temizlik rahatlatır Hepımız, sıcak havaiarda yıkanmanın rahatlattığını bılırız Nedenını bılmesek de yıkandıktan sonra bır rahatlık duyarız Nedenı ıse yıkanmanın ter bezlerının derıye açılan kanallarını temızlemesıdır Ter bezlerının derıye açılan kanallarının ağızları derının yağlanmasıyla dışardan gelen tozların yapışmasıyla kapanır Bu durumda da terleme rahat olmaz Bır yapış yapışlık duygusu ınsanı rahatsız eder Işte, su ve sabunla temızleme, ter bezlerının derıye açılan kanal ağızlarını açarak rahat terlemeyı sağlar, bu da rahatlama duygusu verır Hıçbır şey sıcak havaiarda sabunla ve suyla yıkanmanın yerını tutamaz Ter kokusuna karşı kullanılan deodoranların bu tur bır rahatlatıcı etkısı yoktur Tersıne sık kullanılmaları, özellıkle koltuk altı ter bezlerının ağızlarını kapatarak terlemeye engel bıle olurlar Terlemenın rahatlaması, butun beden ıçın rahatlatıcı, sınırlerı yatıştırıcı, dmlendırıcı bır etkı yapar Bu bakımdan, özellıkle, nemlı sıcağın hukum surduğu bolgelerde ve zamanlarda olabıldığı kadar sık (her gun, bırkaç gunde bır gıbı) sabunla ve suyla yıkanılmalıdır Kuşkusuz, bu önlem, yeterlı su bulunmasının zorunlu olduğunu gösterır Beledıyelerın de, bu konunun doğrudan sağlık konusu olduğunu, sıcak havalara karşı alınması gereken önlemlerın bır parçası olduğunu dıkkate almaları gerekır Eğer, her gun yıkanmak olanağı yoksa, temız bır bezın sabunlanarak çok terleyen koltuk altı, boyun, göğus, genıtal bölge gıbı bölgeler başta olmak uzere bedenın sılınmesı de yararlıdır Denıze gırdıkten sonra, tatlı suyla duş yapmanın da, derı uzerındekı tuzu temızleyerek terlemeyı rahatlatması benzer bır etkıyı gerçekleştırır Sıcaklarda temızlenmenın aynı zamanda sıcağa karşı bır onlem olduğunu bılmek, bu konuda daha dıkkatlı olmanızı sağlar Ter kokusuyla başkalarını rahatsız etmemek de artı kazanç L emeğın adı BAĞ MANCASI (Bağ mantesı) (Bağ yemeğı) Malzeme: (Bır kibi 1 , 1 ) Domates (bır 11 1 adet), orta boy, olgun Salatalık (bır adet ) Yeşıl bıber (bır adet), ısteğe göre acı olabılır Taze soğan ıkı adet Beyaz peynır (50 gram ) Hazırlanışı: Beyaz peynır, 250 mıl suda ezılır (Bır büyuk su bardağı) Içıne doma tes, salatalık, bıber, taze soğan uygun büyüklükte doğranır İstendığı kadar tuz konulur Yemeğınız servıse hazırdır « • • * Bu yemeğı hıçbır yemek kıtabında bulamazsınız Aslında bır tür salata Çocukluğumun yazlarında, öğle yemeğı olarak yedığımız "bağ mancası", babamdan öğrendığım bır yemektı Bağda bulunan yıyeceklerle yapıldığı ıçın adının böyle olduğunu sandığım bu yemek, gerçekten de yaz günlerının hafıf bır yemeğıydı Hazırlanması kolay, kalorısı düşük, bulaşığı yok gıbı Yaz günlerınde ıştahın azaldığını hepımız bdınz Bu olgu, ısı kaybedıLmemesı içın, organızmanın baş vurduğu bır önlemdır Kışın da tersı olur Bır yandan ıştahın kesılmesı, dığer yandan sebzelerın bollaşnıası, yaz günlerının beslenmesı ıçın yol gösterıcıdırler Ama bızım, öğün kaçırmayı felaket gıbı karşılayan alışkanlıklarımi7, bı/e, gene Uç öğün yemeğı yedırmeye neredeyse zorlar Oysa, bu alışk.anlığa göğus germeyı bılırsek, sabah düzgün bır kahvaltı, öğle zamanını halıf geçırrne, akşam da ölçulü bır ye mek, gereksınmelerımızı rahatça karşılar Sabah kahvaltısını düzenlı yapmak hem günün kalorı gereksınmesını karşılar hem de Y ılerdekı saatlerde aşın acıkma duygusunu or tadan kaldırır Sabah kahvaltısı özellıkle çocuklar ve genç ler ııın önemlıdır Onların gunluk kalorı ge reksınmesı dıkkate alınarak, sabah kahval tısında beyaz peynır, zeytın, yumurta, bıraz tereyağ, reçel, ya da bal yararlı olur Ama orta yaşlardan başlayarak kahvaltı da sınırlanmalıdır Bıraz beyaz peynır, bırkaı, zeytın, çay ya da bır bardak sut yeterlıdır Sabah kahvaltısında domates, salatalık da yenebılır Çok da 1yı olur Kaşar peynırı, sucuk, salam gıbı yağlı ürünlerın kahvaltıda gereğı yoktur öğle yemeğınde, fazla kalorı harcayan çocukların, gençlerın bıraz et ve salatayla bırlıkte, makarna, ya da pılav gıbı karbonhıdratlar alması doğrudur Orta yaşlardan başlayarak, artık, bıraz et yanında salatayla, yoğurt yeterlıdır Üstune de, bıraz meyve Elbette, asıl kutsal yemek, akşam yemeğıdır tçkının de yer alacağı akşam sofrası, neredeyse törensel bır önem taşır Gelın, bu törensel yemeğı de kahramanca bır çabayla bıraz değıştırehm Arkadan ge len saatlerın, uykuya hazırlık saatlerı oldu ğunu da bılelım Bır kere, yenecek mıktarları azaltalım Yağlı yemeklerden vazgeçelım Bu, kızartma ların da lısteden çıkarılması demektır, ama olsun Hıçbır besinden vazgeçmemiz gerekmez • Patates kızartması yenne, patates püre sı • Pathcan kızartması yerıne, patlıcan salatası • Bol yağlı salata yenne, domates salatalık söğüş 23