Catalog

18 Mart 2011 Cuma 350 11 garenk bir masala dönüşen, bazen kahredici bir dram olarak karşımıza çıkan öykülerini anlatıyor kitaplarında. “Paranın Cinleri”ni dönüşte, uçakta okuyabildim. Murathan Mungan’ın kentinin masal atmosferini görmek sadece görmek, bir kente nüfuz etmek, bir kenti anlamak birkaç saatlik turistik geziyle olmuyor okurun kavrayışını güçlendiriyor. Çocukken bir geyiğe tutulan yazarın çocukluğundan yetişkinliğine yaşamöyküsünden bazı anlarıanıları fotoğraflar ve onların öyküleriyle zenginleştirdiği bu küçük kitap Mardin’e bir güzelleme. Çocukluğa bir ağıt, çocuklukta kalan masal günlerine özlem. “Paranın Cinleri”ni okurken, Murathan Mungan’ın masallarındaki, oyunlarındaki, şiirlerindeki bazı kahramanları esinleyen kişilerle tanışıyorsunuz. Geceleri karşıda Suriye’nin ışıklarına bakarken “bir tür sınır bilgisinin erken yaşta, uç coğrafyası komşu ve öteki...” kavramlarıyla nasıl erken bir tanışma yaşadığını. Ya da yazarın “Mahmud ile Yezida”da kullandığı “çember” metaforunun kökenini. Yazar, babasının iş gezilerinden birinde arabanın penceresinden gördüğü bir manzarayı anlatıyor: Çevresine daire çizilen OKURKEN Türey KÖSE Taşkent’te ‘Paranın Cinleri’ni okumak urathan Mungan, “Bazı şairler, bazı yazarlar ‘memleketlerini’ düşündürürler” der. Evet, “bazı” kitaplar okurlarını “bazı” kentlere götürür. Murathan Mungan’ın kitaplarını, özellikle de “memleketini” anlattığı “Paranın Cinleri”ni okuyan hangi okur bir gün mutlaka yolunu Mardin’e düşürmek istemez ki? Murathan Mungan’ın dinlerin, dillerin kaynaştığısavaştığı o çok uzak zamanlardandiyarlardan gelen masallarını, “şair” olarak taşların dilini çözdüğü “Metal” kitabındaki şiirleri okurken hep o “Taşkent”i görmek istedim. Eğer çok isterseniz bir gün kitaplar sizi o “kente” götürüyor. CHP’nin Mardin’de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü için düzenlediği toplantı ne M deniyle “gazeteci” olarak geçtiğimiz hafta bu kente giderken yanıma bir kez daha okumak için bu kitabı aldım. Mungan öncelikle ve de özellikleMardin’in yazarı. Nasıl Kafka’nın Pragı, James Joyce’un Dublini, Yaşar Kemal’in Adanası, Ayla Kutlu’nun Antakyası, Orhan Pamuk’un İstanbulu varsa; Murathan Mungan’ın da Mardini var. Yazar, “Gökyüzüne komşu bir kalenin eteklerine kurulmuş bir taşkent” diyor bu kent için... Mardin’de sokakları dolaştık, Deyrülzafaran Manastırı’nı, Kasımiye Medresesi’ni, Sabancı Müzesi’ni gezdik. Sık sık karşımıza çıkan camaltı şahmeran resimleri Mungan’ın “Cenk Hikâyeleri”ni anımsattı. Murathan Mungan Mardin’de taşın şiirini, o kültürler mozayiğinin bazen ren bir adam etrafını kuşatan kalabalık tarafından taşlanıyor ama Yezidi olduğundan ve inancına göre daire kutsal olduğundan, çizilen daire bozulmadan bu dairenin dışına çıkamıyor. Mungan “Bu inancı gülünç bulanların da başka türlü görünmeyen daireler içinde olduğunu ve bunun dışına çıkamadığını çok sonra anlayacaktım” diyor. Evet, “Ya dışındasındır çemberin/ ya da içinde yer alacaksın.” “Yazmadan kurtulamazsınız belki bazı cinlerden” diyor Mungan. Çocukluğuna giderek, anı dehlizlerinde dolanarak, labirentlerde kaybolarak cinlerini kovabilmiş mi bilinmez. Mungan kitabını “Sahi ey okur, beni hiç gördünüz mü” sorusuyla bitiriyor. Mardin’i görün, “Metal” kitabında bir dizede “Kendim için bile büyük bir tehlikeyim artık/ilerliyorum/içimdeki yer çatlağı boyunca” diyen Mungan’ı “görün”...