Catalog

MERHABA 100. yılda ünya çapında bir üne erişme- sini sağlayacak oyunu Çılgın D Gün veya Figaro’nun Düğünü’nü 1778’de yazdı. Ancak içeriğinin sakın- ‘Edebiyat ve Cumhuriyet’ calı bulunması nedeniyle beş yıl bo- yunca hiçbir tiyatroda oynatamadı. Ya- şadığı toplumun sosyal çarpıklıklarını Cumhuriyetin 100. yılı ülke sathında beklentileri karşılayacak açıkça ortaya koyan ve soyluların kor- bir coşkunlukla kutlandı mı bilinmez ama kültür-sanatta kunç ayrıcalıkları sayesinde, çalışma- dan, halkın emeğinden istifade ede- verimli ve üretken bir dönemi geride bıraktığımız söylenebilir. rek sefih bir hayat yaşadıklarını anla- Cumhuriyetin 100. yılı kapsamında üniversitelerde önemli tan, devrimcilerin gözünde model ola- sempozyumlar düzenlendi, söyleşiler yapıldı. Yayınevleri ve rak görülmüş bir oyundu yazdığı. Ni- tekim Fransız Devrimi’nin liderlerinden dergiler de bu gayretin paydaşı olabilmek için değerli metinler Danton da birkaç yıl sonra “Soyluları yayımladı. VakıfBank Kültür Yayınları’nın “Atelye” dizisinin Figaro öldürdü!” yorumunda buluna- ikinci kitabı olan Edebiyat ve Cumhuriyet de kolektif birikimi caktı. Beaumarchais (Pierre-Augus- zenginleştiren yetkin çalışmalardan biri. tin Caron De Beaumarchais / 24 Ocak 1732-18 Mayıs 1799) kapağımızda. Ferda Fidan’ın yazısı... Üçüncü sayfamızda, editörlüğünü veçhelerle işlevselleştirildiğini vurguluyor yazısında. Özdemir, MEHMET CAN SEVİNÇ Hazal Bozyer’in üstlendiği, Edebiyat kurucu ideolojinin paydaşlarından biri olarak Yakup Kadri’nin ve Cumhuriyet’i incelediği “100. yılda yüklediği eleştirel bakışın tarihselliğini vermeyi de amaçlıyor. ditörlüğünü Hazal Bozyer’in üstlendiği “Atelye” seri- Edebiyat ve Cumhuriyet” başlıklı ya- Kurtuluş Kayalı’nın Kemal Tahir’in Cumhuriyeti nasıl alım- sinin ikinci kitabı olan Edebiyat ve Cumhuriyet (Vakıf- zısıyla Mehmet Can Sevinç yer alıyor. ladığı üzerinde duran yazısı da Edebiyat ve Cumhuriyet’i ayrı- E Bank Kültür Yayınları) ağırlıklı olarak edebiyatla ilgili Öner Yağcı, “Biz ekin adamlarıyız... calıklı kılan yazılardan biri. yazılardan oluşuyor. Gerçeği görür ve söyleriz” başlıklı ya- “Tarih”in Kemal Tahir’deki yerini gösteren Kayalı, bunu ya- Kitap, Abdullah Uçman’ın, kurucu ideolojinin düşünce biçi- zısında, Cumhuriyet’teki son yazısın- parken doğrudan romanlarına eğilmiyor, Kemal Tahir etrafında mini halka ulaştıran ve bunların güçlü bir zemin kazanmasın- da “Terör içindeyim, nereye yürüsem dönen tartışmaların hangi akslarda ilerlediğini göstermek istiyor. da ciddi rol oynayan mecralardan biri olarak Hayat mecmuası- ayağıma kan bulanıyor” diyen ve bir Tüm bunların yanında Kayalı, dönemin önemli figürlerine nı ele aldığı yazısıyla açılıyor. terör örgütünün koyduğu bombanın ilişkin tartışmalar yürütmekten kaçınmadığı gibi yeni tartışma- 1926’nın sonlarında yayın yaşamına başlayan ve 1930’un patlamasıyla yaralanıp 11 Ocak 1995 lar için de zihni kışkırtan tespitlerde bulunuyor. mayısına değin okuyucuya ulaşan bu der- günü hastanede yaşama veda eden Pelin Aslan Ayar, üzerinde pek durulmayan po- gi 151 sayılık yetkin bir toplam sunarken Harf büyük aydınımız Onat Kutlar’ı yazı- püler romanlar konusunu ele alıyor. Ziya Şakir’in Devrimi’nden önce ve sonra yayımlanmış olma- yor. Anısına sonsuz saygıyla... kaleme aldığı Şark Yıldızı Selma, genç bir ka- sıyla da öne çıkıyor. Nilgün Çelik, Tansu Özcan ile yok- dının oyuncu olmak için çıktığı -Avrupa’dan Derginin amaçlarından biri Cumhuriyetin in- sul bir halk çocuğunun, kendini ye- Amerika’ya uzanan- yolda başına gelenlerin an- şasına ortak etmek hedefiyle Türk gençliğine so- tiştirmesine olanak veren Cumhuri- latıldığı bir roman. Ayar, bu romanı incelerken rumluluk vermek ve böylelikle Cumhuriyetin il- yete düşmanlık edenlerin yalanları- makbul vatandaşın icadının halkta bulduğu karşı- kelerini pekiştirmek. nı açığa çıkarma çabasına tanık ettiği lık üzerinde duruyor. Dergideki yazıların merkezindeki konulardan kitabı Rüzgâra Karşı Yürüyen Adam Ayar, dönem itibarıyla idealize edilmekten kur- biri de “milliyetçilik”. Milliyetçilik, derginin üze- Kamer Genç’i konuşuyor. tulmuş bir roman kahramanı olmadığını da yazı- rinde durduğu diğer konuların -dil, tarih, edebiyat Gültekin Emre, “‘Eeen Güzel Şey’: yor. Belirleyenlerinden birinin “aile” olduğu bir örneğin- temel belirleyeni aynı zamanda. Ölüp ölüp dirilmek!” başlıklı yazısın- toplumda kadın için biçilmiş sınırlı rollerden so- Uçman, kısacık ömrüne karşın pek çok yazarı da, Mehmet Yaşın’ın “başına gelen yut bir roman kahramanı hayal edilebilmiş olma- okuyuculara tanıttığını söyleyerek derginin edebi- eeen güzel şey” olarak nitelediği on sına dikkat çekiyor. yat tarihi açısından değerinin de altını çiziyor. beş yaşındaki kızını işlediği yeni şiir Aslı Sağıroğlu Arslan’ın yazısı anıtlar üzerin- Deniz Aktan Küçük, Dil Devrimi üzerindeki kitabı Eeen Güzel Şey’i inceliyor. den bir okuma deneyimi sunuyor. Görsellerle de tartışmalara değiniyor, Halit Ziya’nın romanları- Gamze Akdemir, Mine Kırıkkanat desteklenen yazıda Arslan, heykelciliğin geçirdiği dönüşümü nı sadeleştirme yolundaki tercihlerini nelerin belirlediğini arı- ile dil eğitmenliği, yemek programları izlemeye de olanak tanıyor. Ele aldığı heykellerin hangi koşul- yor yazısıyla. Küçük, Halit Ziya’nın kendi tercihiyle bir “öz- ve köşe yazarlığı da yapan Donetalla larda ve niçin yapıldığını da etraflıca anlatıyor. çevirmene / yazar-çevirmene” dönüştüğünü vurguluyor. Piatti ile 2000-2004 yılları arasında- Yüklendikleri onca simgeye ve dolayısıyla anlama karşın “Cumhuriyet Dönemi Edebiyatının Ana Karası: Anadolu” baş- ki mektuplaşmalarından oluşan kitabı yanlarından geçerken pek azına hâkim olunan ayrıntıları bir Carissima Sevgilim’i konuşuyor. lığını taşıyan üçüncü yazı ise Ayşe Emel Kefeli’ye ait. bir açıklıyor. Böylelikle erken Cumhuriyete yönelik bakış açı- Anadolu’nun Cumhuriyetle birlikte kazandığı önemi, anlamı M. Sadık Aslankara, “Öykülerimiz larına farklı bir alandan katkı sunuyor. kapsamlıca vermek, Halide Edip’ten Refik Halid’e kadar pek nerelerden geliyor?” başlıklı yazısın- “Atelye” dizisi, odağına aldığı konuda yazılmış etkili yapıtla- da, Şenay Eroğlu Aksoy (Sardun- çok yazarın ortaklığıyla katmanlı hale getirilen bu coğrafyanın rı tanıtmak amacıyla her cildinde bir de kitap tanıtmayı hedef- yaların Kışı), Ayla Burçin Kahraman edebiyatta tuttuğu yeri görünür kılmak amacını taşıyor yazı. liyor. Bu amaçla, çalışmanın son yazısı olarak Erhan Kıvanç, (Onuncu Ay) ve Firdevs Ev’in (Tavana Bu amaçla önce Anadolu, milli edebiyat anlayışının kaynağı Türk Olmak: Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Milliyetçi Reform- Bak) kitaplarını irdeliyor. olarak öne çıkarılıyor; Faruk Nafiz’in “Han Duvarları”, Mehmet lar ve Kültürel Tartışmalar, 1923-1945 başlıklı kitabı tanıtmış. Y. Bekir Yurdakul, Nathalie Somers’in Emin Yurdakul’un “Anadolu” şiiri anılıyor. İstiklal Savaşı’nın 2013’te İngilizce yayımlanan ve dilimize yakın zamanda Matematik Sıfır ile Ferzan Durul, Elvan Anadolu’su Halide Edip’in, Yakup Kadri’nin tanıklıklarında Şenörer, Selin Atacı ve Kübra Akdağ’ın çevrilen kitap, Cumhuriyet reformlarının toplumdaki yankıla- gösteriyor kendisini. Anadolu Kültür Mirası’nın İzinde adlı ki- rına odaklanıyor. Çalışmayı benzerlerinden ayıran ise sıradan Anadolu’nun bir diğer katmanında ise aydın ve halkın karşı- taplarını merceğe alıyor. laşması devreye giriyor. Ayşe Emel Kefeli, bu karşılaşmayı ör- insanlara odaklanması. 20 Kasım 2023’te yaşama veda eden Her ne kadar tarihçilik hikâyeyi devasa isimlerin etrafında kur- neklerken kaynağını Yaban’dan alıyor. Yıldız İncesu’nun ilk baskısı 1977’de maktan vazgeçeli epey olsa da Türkiye’de halen sıklıkla karşı- Kefeli, burada Yakup Kadri’nin Anadolu’suyla Reşat Nu- yayımlanan, yazınımızda farklı bir ro- ri’ninki arasındaki farka da dikkat çekiyor. Anadolu’nun gün- laşmadığımız bir anlayış sıradan insanın öyküsünü anlatmak. man anlayışının örneği niteliğindeki delik yaşamını anlatan eserlerin altını çizerken Refik Halid’in Hale Yılmaz, bu zorlu çabayı gazete ve fotoğraf gibi kaynak- Süt Güğümünde Kurbağalar roma- ünlü “Yatık Emine”, “Şeftali Bahçeleri” ve “Sarı Bal” öykü- ların yanında sözlü tarihin olanaklarıyla da beslemiş. nı ikinci baskısı okuyucularla buluştu. lerini de anımsatıyor. Sonuç olarak, Edebiyat ve Cumhuriyet, 100 yıllık hikâyeyi Serkan Özdemir ise Yakup Kadri’nin Panorama’sını odağa alanlarında uzman isimlerin kaleme aldığı incelemeler ve kay- Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bul- maca ile düşün trafiği sürüyor. alıyor ve yapıttaki devrim eleştirisiyle birlikte edebiyatın hangi naklar eşliğinde ortaya koyan yetkin bir çalışma. n İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel KITAP süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.