Catalog

Dünyaya şiir gerek… Bir sihirli değnek değil elbet şiir, “değnek” değil çünkü, değil ya yine de insanı bir güzellik ışığında apansız yakalamışçasına dondurup yüreğine, beynine yaratıcı ruh üfleyen bir evrensel büyü. Şair de otacı şaman. Bu yüzden işte 21 Mart’larda yeni bir dünyaya açılmak için her kof görüşü karşımıza çekip özgürce sorgulayabilmenin de gereci aynı zamanda şiir… ykücülerle romancıların pek azı, verim türle- rinin neliği üzerine kalem oynatır bizde ama Ö şairlerin pek çoğu kendi şiirini yaratmanın harcı yapar bunu. Şiir sanatıyla yoğrulup başka şa- irler üzerinde durmaktan, şiirlerini tartışmaktan ka- çınmak bir yana adeta atılır buna. Bir yazar, yazınsal türüne dönük herhangi çalış- ma yapmasa da bununla ne ölçüde kavgaya giriş- tiğini, bunu işleme yetisindeki düzeyi yapıtında bü- tün gizleriyle faş edeceğini göremez bir türlü. Şairse işin başında daha, şiirle kavgalıymışçasına görüntü verir sürekli. Belki bu nedenle şairler, öy- kü-romancılara oranla, olanca canlılıklarıyla, algısal bütünlükle belleğimizde özgün, etkin bir yer edine- biliyor kendilerine. KEMAL GÜNDÜZALP VE ‘QUO VADİS ŞİİR?’ Şiir başta giderken öteki türlerdeki enerjisiyle de dikkati çeken Kemal Gündüzalp, “Şiirin Sorunları sorunsallardan biri olan “şiirde yenilik” konusuna Enver’in söyleşilerini okumamak, şairler, şiir se- Üzerine” alt başlığıyla yayımladığı Quo Vadis Şiir? yöneliyor. verler için eksiklik. (Alkali, 2022) adlı yapıtında kendini de masaya ya- Her ne kadar, “Günümüz şiirine yaklaşıp onu da- ORHAN VELİ’NİN ‘BÜTÜN YAZILARI’ tırarak bütünlüklü bir çalışma ortaya koyuyor. ha yakından değerlendirmek ve onun çatlakları- Enver Ercan, yetişebilseydi eğer “şiirine sızmak” “Bütünlüklü” derken, yıllara yayılan verimleme nı, dağılmış parçalarını, onarılması gerekenleri yaz- için Orhan Veli’yle söyleşebilmeye de can atardı sürecine, bunlarına perakende yayımlanışına, buna maya kalkışan birilerinin olmaması şiirimiz adına bir kuşkusuz. Ama Orhan Veli’nin, şiir sanatı denli şa- karşın belli izlek yönünde tasarlanarak yapılandırıl- yoksulluktur” (77) dese de şair, bu anlamda hiçbir irler üzerine yürümesi de yabana atılır cinsten değil masına bakarak söylüyorum bunu. Bir yan buysa boşluk yok bana göre. Özüaydın’ın yaptığı da bu doğrusu. Nitekim yayımlanan Bütün Yazıları (Can, yapıtta öne çıkan, ötekisi dile dönük özen, ödün- değil mi zaten? 2021), bunu gösteriyor. süz Türkçe kullanımındaki zengin açılım, bunu ele ENVER ERCAN’DAN ‘ŞAİR ÇÜNKÜ “Genç Bir Şairle Konuşma” başlıklı yazısında Or- veren kararlı tutum. han Veli, genç şaire söylediklerinden örnekler pay- ONLAR / ŞİİR UÇAR SÖZ OLUR’ Quo Vadis Şiir?’le şiirimiz üzerine, bunun nereler- laşır okurla. Neler der, kabaca göz atalım: Enver Ercan’ın, Semih Poroy çizimleri eşliğinde, den hangi yollardan geçtiğini, geleceğini sorgulama- “Sen şairsin. Belki de ömrünün sonuna kadar şii- bugün çoğu aramızda olmayan şairlerle kırk yıl ön- ya yoğunlaşan, sonuçta günümüz şiirini farklı bir zi- ri düşünecek, en çok onun çilesini çekeceksin. Sa- ce ayrı zamanlamayla gerçekleştirdiği iki söyleşinin hinle tartışan denemesel-eleştirel-kuramsal bir ya- hici şiirin hangisi olduğunu anlamak, onu sanat ya- yeni basımı Şair Çünkü Onlar-Şiir Uçar Söz Olur pıt ortaya koyuyor Kemal. Bu arada kendisini eleşti- pan cehdin nasıl bir ceht olduğunu bulup meydana (Literatür, 2022), otuz dört şairin şiir sanatı kadar, rip hatta hırpaladığı kimi yaklaşımlar da görülebiliyor. çıkarmak, senin… hakkındır…” şiirle-şairle verdiği amansız kavga olgusunu bir kez Yazar, uzun bir sürece yayılan, baştan attığı “Eğer gayene ulaşma hususundaki arzun samimi daha sergiliyor denebilir. adımların ardını getiren yaklaşımı, çok yönlü geniş ise güçlüğü de göze alman lazım. Kolaydan daima Toplumsal doku, siyasal yapılanmalar, ekonomik, açılımıyla, “birikimci toplumculuk” başlığı altında kaçınacaksın.” kültürel işleyiş vb. konulardaki ele alış, yaklaşım da kavramlaştırmaya giriştiği “yeni bir sanat anlayışı” “Halkın zevki, bir göreneğin bir geleneğin eseri- bunlara ekleniyor. doğrultusunda işleyip yapılandırıyor yapıtını. Sö- dir. Halbuki sanatkâr, durmadan daha güzeli ara- Enver’in konuşup söyleştiği şairler kimler mi? İl- zünü sakınmaz bir şairin kaleminden yalnız yoğun mak kaygısı yüzünden çok kere zevkini geleneğin hami Bekir Tez’den (1906-1984) Hulki Aktunç’a emek ürünü değil, zenginliğiyle düşünsel panayır getirdiği zevkin üstüne çıkarır.” (1949-2011) uzanan halkada kalan ötekiler, tümü aynı zamanda. Katılırsınız katılmazsınız ama yarar- “Şimdiye kadar en çok kendine hudut tanımayan adeta bir şairler ansiklopedisi olarak yer alıyor ki- lanmamak elde değil. zevkleri, hudut tanımayan anlayışları sevdim. Hiçbir tapta. Büyük zenginlik elbette. fikrin ebedi olabileceğine inanmıyorum; zevkin de.” ERTUĞRUL ÖZÜAYDIN’DAN Enver, bu çalışmasını “Çağdaş Türk Şiiri’nin top- (50, 51, 52, 53) ‘DİLDEN ŞİİRE ŞİİRDEN DİLE’ rağında farklı ve kalıcı izler bırakan şairlerin serü- Orhan Veli, bunları otuzundayken kaleme alıyor. Ertuğrul Özüaydın, şiire dönük düşüncelerinden venlerine sızma çabası olarak değerlendiri(yor).” Dünyaya şiir gerek. Şairlerse birer otacı, tüm acı- süzdüğü birikimini Dilden Şiire Şiirden Dile (Smir- Nitekim, sorulara karşı Rıfat Ilgaz’ın, Melih Cev- lara şifa taşıyan. Dünya Şiir Günü’nü kutlarken, na, 2021) başlığıyla yayımladığı denemeler topla- det Anday’ın yanıtları, şair Enver Ercan’ın bu sız- sonsuz acı 6 Şubat, ortadan kalkacak değil ama mında gün yüzüne çıkarıyor. masının apaçık örnekleri. Bakın şairler ne diyor? gözler önünde “Ölüyorum” diyerek kopan canları- “Şiir, dilin devrimine katılmıştır” diyen şair, “her iyi “Biçim önemlidir şiirde, ama içeriği hapsetmedi- mızın acısını başka nasıl saracağız. şiir varoluşunu dile borçludur dersek yanlış söylemiş ği, sınırlandırmadığı, oyuna dönüşmediği ölçüde.” 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nü unutmuş de- olmayız. Bu nedenledir ki bana göre çağdaş Türk şi- (Rıfat Ilgaz, 27); “Şiir bir hesap kitap işidir, kendini ğilim. Şiir, tiyatro aynı. Şiir, tiyatro, hiçbir zaman iri bir devrim şiiridir” (15, 21) yargısını da paylaşıyor. kapıp koyvermeye gelmez. Bir başka deyişle, duy- unutturmaz acıyı da kendisini de. Dil / şiir odaklı denemeler ardından yumuşak bir gularla da, düşüncelerle de yazılmaz şiir, onun baş biçemle, ancak kararlı, direngen tutumla ötekilerin- koşulu, sağlam bir yapıyı oluşturmasıdır. Duygu www.sadikaslankara.com, her perşembe de gezindiriyor bizi Ertuğrul. Farklı konulara uçarı da, düşünce de bundan sonra ortaya çıkar.” (Me- öykü-roman, tiyatro, belgesel alanlarında dokunuşlar eşliğinde değinip bütün şairler için ana lih Cevdet, 52) güncellenerek sürüyor. 4 23 Mart 2023