Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
MERHABA
SAMUEL PUFENDORF’TAN
ntik Yunan düşüncesinin en
‘Doğal Hukuka Göre önemli isimlerinden Aristo-
A teles, editörlüğünü Richard
Sorabji’nin yaptığı Aristoteles’in
Dönüşümü: Antik Şârihler ve Et-
İnsanın ve Yurttaşın Ödevi’
kileri adlı incelemeyle kapağımız-
da. MÖ. 1. yüzyıldan itibaren filo-
Samuel Pufendorf’un doğal hukuk kavramını ve bu kavramın etik,
zoflar Aristoteles’in çeşitli eserle-
rine şerh yazmaya başlamışlardır.
politika ve yönetim açısından içerimlerini incelediği Doğal Hukuka Göre
Bu şerhler Aristotelesçi okul için-
İnsanın ve Yurttaşın Ödevi (1673) adlı yapıtı Timaş Akademi (Çeviren:
de kullanılmak üzere yazılmış olsa-
Reha Kuldaşlı) tarafından yayımlandı. Bireylerin ve egemenlerin temel lar da bir yandan da Aristoteles’in
düşüncelerini yeniden üretme-
haklarını, ödevlerini ve sorumluluklarını insanın insanlığını ifade
ye ve dönüştürmeye hizmet eder-
eden “sosyallik” zemininde keşfe çıkan yapıt; etik, ödev ahlakı, siyaset
ler. Aristoteles’in Dönüşümü de
Aristoteles’in eserlerine şerh yazan
felsefesi, hukuk ve insan hakları konularında modern tartışmaların
şârihlerin öyküsünü ve bu şarihler
zeminini hazırlaması açısından önem taşıyor.
eliyle nasıl dönüştüğünü bütünlük-
lü olarak ele alan bir inceleme.
Dr. Merve Nur Yılmaz’ın yazısı...
ödevler temelinde, ahlaka dayalı bir toplum-
REHA KULDAŞLI
Üçüncü sayfamızda, Samuel
sallıkta görmüştür. Yine bu nedenle politika
Pufendorf’un doğal hukuk
Pufendorf’un görüşünde salt bir güç oyunu
PUFENDORF’UN AVRUPASI
kavramını etik, politika ve yönetim
olmaktan ziyade etikle çok yakından ilişkili
İnsanların birbirlerine karşı ödevleri, yurt-
açısından incelediği Doğal Hukuka
ve hatta onun bir uzantısı olarak görülebilir.
taşlık ödevleri, uluslararası hukuk, hak ve so-
Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi-
rumluluk ilişkileri vb. günümüzde üzerinde 1673 yapıtını incelediği yazısıyla
ÖDEV KURAMI
pek düşünmeden kabul ettiğimiz kavramlar- Reha Kuldaşlı yer alıyor.
Pufendorf, insanların bir arada yaşaması-
Feridun Andaç, “Anılarda Yaşam”
dan birkaçıdır. Ancak bu kavramlar, özellikle
nı doğal bir yasa olarak görür. İnsanın için-
başlıklı yazısında, Rauf Orbay
son beş yüzyılda yaşanan derin ve kanlı po-
de bulunduğu koşulların işaret ettiği ve geç-
(Cehennem Değirmeni: Siyasi
litik çatışmalarla ortaya çıkan düşünsel ara-
mişteki Aristotelesçi ve Thomasçı teleolojik
Hatıralarım: 1-2), Osman Okyar ve
yışların bir ürünü olup kökleri Samuel Pu-
ve teolojik referanslardan ziyade rasyonel
Mehmet Seyitdanlıoğlu (Atatürk, Okyar
fendorf gibi Yeni Çağ düşünürlerinin zengin
bir şekilde anlaşılıp keşfedilen bu yasa te-
ve Çok Partili Türkiye: Fethi Okyar’ın
entelektüel mirasına dayanır.
melinde, karşılıklı haklara, sorumluluklara
Anıları), Alpay Kabacalı (Talât Paşa’nın
Samuel Pufendorf, 1632 yılında Saksonya’nın
ve ödevlere dayalı bir kuram oluşturmuştur.
Anıları) ve Gülten Dayıoğlu’nun (Yüzler
küçük bir kasabası olan Dorfchemnitz’de
Ödev, bir yasa kapsamındaki hak ve sorum-
ve Sözler) yapıtlarını inceliyor.
dünyaya gelmiş, Avrupa’daki Otuz Yıl
luluğun gereği olan belirli bir eylem, davranış
Ferda Fidan, Jean Giono’nun
Savaşları’nın (1618-1648) gölgesinde, ye-
veya tutum olarak anlaşılabilir. Pufendorf’a
(30 Mart 1895 / 8 Ekim 1970)
ni bir politik düzene gebe olan son derece
göre bu ödevin içeriği mutlak olmayıp sos-
kült yapıtı Eğlencesiz Bir Kral’ı
çalkantılı bir dönemde yaşamıştır.
yalliğin beraberinde getirdiği koşullara gö-
merceğe alıyor.
Dinsel ve politik çekişmelerin Avrupa ge-
re belirlenir. Örneğin, egemenliğin temeli-
Mustafa Günay, usta şair
nelinde büyük bir yıkıma yol açtığı bu dönem,
ni oluşturan hükmetme hakkı ve itaat ödevi,
Özdemir İnce’nin 5 cilt olarak
savaşın dehşetine kendi gözleriyle tanık olan
tek ve mutlak bir yönetim biçimini ima etme-
yayımlanan Bütün Şiirleri’ni
Pufendorf’un yaşamını ve düşüncesini derin-
diği gibi hükmetme hakkı da mutlak olarak
inceliyor. “Görmenin şiiri...
den etkileyerek daha sonraki felsefi arayışla- belirli kişilere veya gruplara sunulmamıştır.
İzlenimlerin şiiri” olarak nitelediği
rına katkıda bulunmuş ve Pufendorf’u savaş
Hangisinin en uygun olacağı, sosyal ilişkiler Özdemir İnce şiirinin nirengi
sonrasında ortaya çıkan etik ve politik zorlukların nasıl ele alınabilece- ve etkileşimler bağlamında belirlenir. noktalarını yorumluyor.
ğini düşünmeye yöneltmiştir. Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Seza Özdemir, Dimitris Sotakis
Bununla birlikte, egemenlik bölünmez olmalı, başka deyişle devlet da-
ile gerçekte kim olduğunu itiraf
Ödevi (Çeviren: Reha Kuldaşlı / Timaş Akademi) adlı yapıtının ana te- hilinde egemenden üstün veya egemene eşdeğer erkler bulunmamalıdır.
etmeye en ufak cesareti olmayan
ması olan doğal hukuk ve politika kuramı, böyle bir arayışın ürünüdür. Pufendorf’a göre bu, erkler çatışması yaratarak toplumsal yapıya zarar
bir adamın hikâyesini anlattığı
verecek ve insanın insanlığının temel niteliklerinden sosyalliği ortadan
PUFENDORF, GROTIUS VE HOBBES!
romanı Yarım Kalp’i konuşuyor.
kaldırarak kaosla eşdeğer bir “doğa durumuna” davetiye çıkaracaktır.
Pufendorf en önemli çalışmalarından olan doğal hukuk kuramını bü-
İlkiz Kucur, Aslıhan Duman’ın
yük ölçüde Hugo Grotius ve Thomas Hobbes’un kuramlarına atıfla ge- PUFENDORF’UN MİRASI
mitolojilerdeki insan-hayvan-
Pufendorf’un insanın Tanrı’ya karşı ödevi, kendisine karşı öde-
liştirmiştir. Özellikle modern doğal hukuk kuramı ve toplum sözleşme- doğa ilişkisi destansı bir anlatımla
si kavramının zeminini ortaya koyan Grotius’un De jure belli ac pasis vi, insanlığın gerektirdiği ortak ödevler, dil kullanımına ilişkin ödev, işlediği 8 öyküsünden oluşan ilk
mülkiyet temelli ödevler, evlilik ve aile yaşamına ilişkin ödevler, ege- kitabı Gün Doğusundan Kopan
(Savaş ve Barış Hukuku) yapıtından etkilenen Pufendorf, kültürel ve
Hikâyeler’i tanıtıyor.
dinsel farklılıklar ne olursa olsun tüm bireyler için geçerli ve bağlayıcı menlerin ödevleri ve yurttaşların ödevleri gibi çok çeşitli ödevleri in-
Y. Bekir Yurdakul, Luis
celediği Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi eseri, seküler
olabilecek bir doğal hukuk anlayışını benimsemiş ve bu anlayışı savaş
Sepúlveda’nın hayatın sıradanlığını
ve barış hukukunun ötesinde, insanın sosyal ve gündelik yaşamının çok doğal hukuk ve ödev anlayışının yolunu açarak sonraki düşünürleri ve
sorgularken doğayla dövüşmeden,
tartışmalara yön vermesi bakımından da önemli bir temel yapıttır.
çeşitli yönlerini kapsayacak bir şekilde genişletmiştir.
onu herkesle paylaşarak
Pufendorf, Hobbes karşısında ise daha eleştirel bir pozisyon almış- Özellikle Aydınlanma hareketinin en büyük düşünürlerinden Imma-
yaşamanın değerini derinden
nuel Kant, Pufendorf’un da ait olduğu Grotius geleneğini fazla esnek,
tır. Hobbes’un toplum sözleşmesi bağlamında toplumların ve yönetim-
duyumsattığını imlediği Yavaşlığın
lerin kuruluşunda başlıca güdüler olarak insanın bencilliğine ve korku ampirik ve durumsal bularak eleştirmesine karşın, özerklik (otonomi),
Önemini Anlayan Salyangozun
kategorik yükümlülük gibi kavramlarının izleri, Samuel Pufendorf’un
duygusuna yaptığı vurgunun önemini kabul etmekle birlikte, Hobbes’un
Hikâyesi’ni merceğe alıyor.
insan doğasına ilişkin karamsar görüşünü reddetmiş ve insanların sos- yolunu açtığı seküler tartışmalara doğru sürülebilir.
Emek Yurdakul, Dori Hillestad
Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi, arka planında “fel-
yallik ve işbirliğine yönelik doğal bir eğilim taşıdığını savunmuştur.
Butler’ın insan-hayvan arkadaşlığı
Socialitas olarak kavramsallaştırdığı bu sosyallik ve işbirliği anla- sefi kanılarımızı metafizikte temellendirmek yerine insanın insanlığı-
ve işbirliği teması üzerine
na odaklanıp bu perspektiften felsefe yapabilir miyiz” sorusuna yanıt
yışı Pufendorf’un doğal hukuk kuramının da zeminini oluşturur.
kurulmuş çeviri serisini (Kayıp
Hobbes’un otoriter perspektifinin aksine Pufendorf, bireylerin ve dev- arayarak sosyal bilimlerin gerçekten sosyal bir perspektiften yapıldı-
Kurabiye Olayı, Gizemli Fare Olayı,
ğı ilk yapıtlardan olması dolayısıyla, sosyal bilimciler için metodolo-
letlerin doğal hukuktan doğan bazı hakları bulunduğunu ve bu hakların
Gizli Şifre Olayı) değerlendiriyor.
karşılıklı saygı gerektirdiğini öne sürmüştür. jik bir önem de taşımaktadır. Özellikle hukuk, siyaset bilimi, siyaset
Vitrindekiler, Emek Yurdakul’un
Başka bir deyişle Pufendorf, insanın zayıflıklarını kabul etmekle bera- felsefesi, uluslararası ilişkiler ve sosyoloji gibi disiplinlerle ilgilenen
hazırladığı Güncel ve Mustafa
ber, bu zayıflıkların yol açtığı olumsuzlukların çaresini karşılıklı hak ve herkesin kitaplığında bulunmasının faydalı olacağına inanıyorum.
Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile
n
düşün trafiği sürüyor!
l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım:
Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ
l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20
hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72
74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic.
AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet
KITAP
gazetesinin ücretsiz ekidir.