Catalog

İBRAHİM YILDIRIM’DAN ‘DÜNBATIMI DEFTERLERİ’ Tepkisel bir atak, yeni bir yoklama! “Yazdığım her roman gibi ‘Dünbatımı Defterleri’ de benim kendimle yaptığım çok uzun ama bir o kadar da verimli bir yolculuktu” diyor İbrahim Yıldırım yeni romanı hakkında. Kendi deyimiyle “müesses edebiyat nizamını şaşırttığından saldırıya uğrayan, yenilgiye uğratılan, cephe gerisine itilen” kahramanın Zeyrek’teki bir muayenehane ile Şişli’deki bir binanın zemin katında, elli saatlik bir zaman diliminde yaşadığı sorgulamalarını ve günümüz Türk edebiyatı üzerine konuştuk… VEDAT ARIK bile hesap sormaya, düşmanca tavırlar al- nüz bir çocukken- nisan ayında hayatının çıysanız, kaleminiz size para değil düşman MEHMET S. AMAN maya, haddini bildirmeye dönüşebilir. en kötü günlerini yaşamasıdır ki onun için kazandıracaktır” diyen bir yazar. mehmet.aman@cumhuriyet.com.tr Dolayısıyla romanımda bu konuda bir de T.S. Eliot’nun söylediği gibi ayların en Bu romanımdaki anlattığım yazar kişi, eleştiri olduğu söyleniyorsa bunun oluş- zalimi nisandır… Bu arada Ezra Pound’un müesses edebiyat nizamını şaşırttığından ‘SINIRLARIMI GENİŞLETMEK turulmuş çok parçalı, içe dönük ideolojik Nisan şiiri, Deep Purple’ın April adlı çalış- saldırıya uğramış, bir anlamda yenilgiye İSTEDİM’ topluluklardan oluşan edebiyat ortamına ması meraklı okurlar için ipucu olabilir… uğratılmış, cephe gerisine itilmiştir. n Dünbatımı Defterleri, önceki yapıt- ait olduğu kabul edilmelidir. Müesses nizam nedir derseniz, bizde larınızdan farklı, geleneksel yapıdan bi- ‘YAZIYORUM, SÜRDÜRÜYORUM!’ her düşünce, ideolojik topluluğun kendi- raz daha uzaklaşarak kurgulanmış bir MUVAFFAK NAFİ KORGUN… n Bir hatırlayışlar silsilesi Dünbatımı ne ait müesses nizamı olduğunu, o düşün- roman. Zaten bundan kaçınmıyor, ka- n Muvaffak, yazarımızın en yakın hat- Defterleri ve ustalara geçit töreni. Kim- ceye bağlı kişilerin kurulu düzenin dışına pakta eğiliminizi dile getiriyorsunuz: ta tek dostu. Büyük saygı ve minnet bes- ler yok ki? çıkmayacaklarını, çıkamayacaklarını söy- “Edebi, içtimai, cinai, tıbbi” bir kolaj. liyor ona… Çocukluğunda ailesi tarafın- Salinger’in Glass’ı, Fitzgerald’ın lemek sanırım yanlış olmaz. Geleneksellikten kopup böylesine ön- dan bile hep o örnek gösteriliyor. O öl- Gatsby’si, Voltaire’nin Candide’i, Reca- Benim anlattığım kişi ise farklı düşünce cü (avangart) bir romanı size yazdıran dükten sonra da başlıyor yalpalaması… izade Mahmut Ekrem’in Bihruz’u… ve ideoloji gruplarının tepkisini çektiğin- etmen neydi? Muvaffak Nafi Korgun ün- Her biri ustaca yedirilmiş metne. Da- den ve onların gelenekselle- Dünbatımı Defterleri’ne öncü denme- lü bir kalp cerrahı, Dünbatı- ha önce bir söyleşide söylediğiniz bir söz şen, kanunlaşan kavramları- sinden tabii ki memnun olurum. Ancak mı Defterleri’nin yazar kah- düştü usuma: Bir metinde bulunan her nı sorguladığından oyun ala- ben yine de bu denli uç noktadan yorum- ramanının çocukluk arka- şey yazınsal varlıktır… nının dışına atılmıştır. lanmamayı yeğlerim. Belki en başından daşı, onu koruyan, kollayan Dünbatımı Defterleri’nde yazınsal ama- n Romain Gary olayını itibaren yeni bir şeyler yapmak üzere yo- hatta besleyen başarılı bir cı olan tek bir görsel kullanıldı: Dans eden bilirsiniz. Eleştirmenlerce la çıktığımı, sınırlarımı genişleterek iler- kişi. Yazarın yaşamını İspanyol giysili iki insan. Daha önceki ro- sürekli “kendini tekrar et- lediğimi söylemek daha doğru olacaktır. sürdürmesinin de en önem- manlarımda ise daha fazlası vardı… mekle” itibarsızlaştırılmıştı. Yeni romanımda ise kendi sınırlarımı li etmeni… Bugüne kadar on roman yazdım, fotoğ- Romandaki yazarımız da biraz daha aşmaya, daha ileri noktalara O öldükten sonra söyledi- raf, çizim veya boşluk bağlamında hangi sık sık kendisini edebiyat- ulaşmaya çalıştım. Geleneksellikten kop- ğiniz gibi yalpalanma baş- yazınsal varlıkları kullanacağıma tabii ki tan uzaklaştıran “edebi- ma meselesine gelince, romanın nesnel lıyor. Ama asıl yalpalanma, ben karar verdim. yat cellatları”ndan, “gad- belleğinde yer alan, yani tanımından ge- Muvaffak’ın ölmeden önce ya- Yazdığım her roman gibi Dünbatımı dar edebiyat polisleri”nden, len bütün birikimlerine saygılıyım. zara emanet ettiği kişinin, bir Defterleri de benim kendimle yaptığım “kâğıtçı dinozorlar”dan Günümüzde roman okunuyor ama aynı anlamda diğer koruyucu ve çok uzun ama bir kadar da verimli bir yakınıyor. zamanda seyrediliyor da: Televizyonlarda kollayıcısının ölümüyle başlıyor… Ve bu yolculuktu. Böyle olduğundan ihtiyacım Bunu günümüz edebiyat kanonuna bir bitmek bilmeyen, durmadan kişilerini ye- sarsıntı çok kısa sürüyor. olan kumanyayı yanıma almıştım. eleştiri olarak kabul edebilir miyiz? nileyip uzayıp giden telenovellalar, telero- n Yazarımızın çocukluğundan rahmetli Hatta bu yolculuklar sırasında, nerede Bence günümüzde ülkemiz edebiyat or- manlar yayımlanıyor. Bir ileri aşama olan annesi, şunu fısıldıyor kulağa: “Korkma mola vereceğime, nereleri gezip tozaca- tamında edebi kanondan söz edilemez ama internetin de devreye girdiği söylenebilir. zemheriden, kork april’in beşinden, ökü- ğıma, yolcuğumun hangi evresinde diğer kendi içine kapanmış, kendileri gibi ya- Böyle olduğundan sınırlarımı biraz da- zü ayırır eşinden…” türlerle yol arkadaşlığı yapacağıma baş- zanları okuyan, kendileri gibi düşünenle- ha genişleteyim dedim; dolayısıyla Dün- Ne oluyorsa nisan ayında oluyor. Nisan tan karar vermiştim. re ödüller veren gruplardan söz edilebilir. batımı Defteleri’ne tepkisel bir atak ve ayı niçin bu kadar hain ve zalim romanda? Bundan sonrası ise meçhul… Nere- “Sağ”da da “sol”da da bu tür fraksi- yeni bir yoklama denilebilir… Az önce sözü edilen son sarsıntı nisan ye kadar yol alırım, nereye kadar sürdü- yonlar, hizipler vardır. Bunların arasında n Romanınızın kahramanı yazdığı bir ki- ayında gerçekleşiyor ama asıl önemli olan rürüm, doğrusu bilmiyorum ama yazıyo- dönem bağlantılı olarak kimi zaman ya- tap yüzünden edebiyat dünyasından “afo- roman kahramanı yazarın yıllar önce -he- rum, sürdürüyorum… n kınlaşmalar olsa da bazen tek bir sözcük roz” edilen, “Ödün vermez bir edebiyat- 4 18 Kasım 2021