Catalog

romanlar yazan kocası William Gordon. Evet, kitap ta en başından beri bize öldürülmek üzere olan bir kadının bulunmasına yönelik girişimlerle dolu bir kitap okuyacağımızı söylüyor. Ardından çoğunlukla Ripper oyuncuları aracılığıyla bir seri katille karşı karşıya olduğumuzu öğreniyoruz, özellikle romanın sonlarına doğru, seri katilimiz kendi sesiyle ortaya çıktığında ve onu bulma girişimine aksiyon da eklendiğinde tansiyonun yükseldiği bir atmosferle karşılaşıyoruz. Fakat bunlar sadece romanın son sayfalarında gerçekleşiyor. Aslında olay, kaçırılan bir kadını bulmaya çalışanların seri bir katille karşı karşıya olduklarının öğrenilmesi ve onu yakalamaya çalışmalarından ibaret. Ancak olay yerine karakterleri tek tek anlatmayı seçen yazar, bize aslında birçok karakterin kesişen hayatlarla dolu hikâyelerinden oluşan, bu kesişmeyi ise bir kadının kaçırılmasında çakıştıran anlatılarla dolu bir evren kuruyor. Bu yönüyle Cinayet Oyunu’nu direkt bir polisiye roman olarak tanımlamak güç. Özellikle seri katilin neden seri katil olduğu yönündeki kısımlar, romanın zayıf noktaları. Kurbanın gözünden katilini görmemiz sağlanmış olsaydı belki bundan kurtulmak mümkün olabilirdi. Örneğin bir seri katilin psikolojik sorunlu, intikam alma ve kendine has adaleti yerine getirme güdüsü gibi oldukça klişe bir tanım, doğrudan seri katilin kendisi tarafından verildiğinde, romandaki atmosfer kırılmaya başlıyor. Bu kırılma da özellikle seri katilin sesinin duyulduğu yerlerde başka bir şey okuyormuşuz gibi bir izlenime kapılmamıza sebep oluyor. Burada belirtmek istediğim büyülü gerçekçi atmosferdeki bir kırılmadan çok büyülü gerçekçi anlatı tecrübesiyle yoğrulmuş bir polisiyenin zararı, en çok seri katilin sesinin bambaşka bir şekilde çıkararak bozmuş olması. Oysa romanda seri katil dışındaki tüm karakter başkalarının ve anlatıcıyazarın gözünden bize aktarılıyor. Zaman zaman onların içseslerini de duyuyoruz. Seri katil ise kurbanına hitap eder gibi doğrudan okura hitap ediyor. BÜYÜLÜ GERÇEKÇİLİĞE YASLANAN BİR POLİSİYE Bu durum romanın kendi içindeki tutarlılığını bozmuş. Kurban ve seri katil arasındaki ilişki, en azından anlatı bağlamında seri katile değil de kurbanın gözünden seri katile odaklansaydı bu, ortadan kaldırılabilirdi diye düşünüyorum. Mesela Kırmızı Pazartesi romanında Marquez aslında herkesin bildiği bir cinayeti anlatırken tüm karakterlere aynı teknikle, aynı bakış açısından seslenir. Birini diğerlerine oranla tamamen dışarıda bırakmaz. Cinayeti herkes bilir. Cinayet Oyunu’nda ise cinayeti sadece seri katil biliyor. Her ikisi de polisiye kurgunun önemli olduğu büyülü gerçekçiliğe yaslanan bu iki roman arasındaki temel fark burada. Allende’nin karşısına Marquez’i koymamın sebebi de bu: Her ikisi de büyülü gerçekçiliğe yaslanan bir polisiye anlatı kurmuş. İlki bunu başarmış ancak ikincisinde zaman zaman sorunlar olduğunu göz ardı etmemek gerek. Allende’nin romanındaki sorunlu kısımlarla baş etmek için kendine has üslubuyla yarattığı büyülü atmosferi kullandığı çok açık. Bu atmosfer okuru hemen kucaklayıp romanın içine çekiyor, bu sebeple çoğu zaman bir polisiye roman okumaktan çok her zamanki gibi bir Isabel Allende romanı okuduğunuzu düşünüyorsunuz. İşte bu düşünce, sizde bir polisiye okuma beklentisini ortadan kaldırıyor. Yani eğer Cinayet Oyunu’nu uzun zamandır Isabel Allende okumamış, o eski dostla karşılaşmanın heyecanı içinde iseniz zevkle okuyabilirsiniz ama bir polisiye tutkunu iseniz ve öncelikli amacınız polisiye okumaksa bu sizi çok da kesecek bir polisiye değil. Kendi adıma ben, Cinayet Oyunu’nu Isabel Allende yeni ne yazmış diye okuduğumdan zevkle okudum. Yeniden onun kelimeleri arasında dolaşmak her zamanki gibi olağanüstü bir yolculuktu. n sevals@gmail.com Cinayet Oyunu/ Isabel Allende/ Çeviren: İnci Kut/ Can Yayınları/ 512 s. Allende, bize hikâyeler anlatan bilge bir kadın olarak seslenmeyi bu romanında da sürdürüyor. Hangi türde yazarsa yazsın onun metinlerindeki bu özellik değişmiyor. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1306 2 6 Ş U B A T 2 0 1 5 n S A Y F A 1 5