Catalog

Anwair Shaikh ve E. Ahmet Tonak’tan ? Zenginliğin ölçülmesi Anwair Shaikh ve E. Ahmet Tonak’ın kaleme aldığı Milletlerin Zenginliğinin Ölçülmesi, ülkelerin üretimlerinin ölçümü için farklı bir temel sunup bunu İkinci Dünya Savaşı sonrası dönem için ABD ekonomisine uyguluyor. ? Alper DUMAN leri ayırmak gerekir. Birincil sektörler (tarım, madencilik, sanayi ve hizmetlerin bir bölümü) ve ticaret sektörlerinden oluşur. İkincil sektörler (finans, gayrimenkul ve kamu dairesi) gelirlerini birincil sektörde üretilen toplam değere karşılık gelen parasal gelirden yapılan imtiyaz ödemeleri ile karşılar. İkincil sektörlerdeki şişme “toplumsal yük” oranını artırır ve potansiyel olarak sermaye birikimi için el altında olan artık değeri azaltır. Dahası, dış ticaret de değer transferinin gerçekleştiği kanalları sağlar. İhracat yaptık diye sevinirken, kaybedenlerden de olabilirsiniz. Artık değer oranı ve sömürü oranının uzun dönem gidişatı, sınıflar arası çatışmanın yaşandığı kurumlardaki göreli güç dengelerinin göstergesi olarak okunabilir. Son yirmi yılın Türkiye’sinde sömürü oranı arttı mı? Yüzde kaç arttı? Bu artış bize sendikalar ve kamu istihdamı hakkında ne söyleyebilir? Ya da sermayenin pazarlık gücünde 1989’dan sonra dramatik bir yükseliş olup olmadığını hangi değişkene bakarak anlayabiliriz? Kitabın başlattığı tartışma ve önerdiği makroekonomik muhasebe sistemi uluslararası pek çok yayını ortaya çıkardı. Yunanistan, İngiltere ve defalarca kez de ABD ekonomileri, kitaptaki yönasit bir karşılaştırma yapalım: anneniz ortaokul öğretmeni, babanız DSİ’de mühendis olsun. En azından 15 yaşına kadar sitede yaşadınız. Çeşitli turistik bölgelerde, yararlanabildiğiniz yaz kampları vardı. Emekli olduklarında annebabanız ev alabiliyordu; otomobil ise çalışırken tasarruf edilenlerle erişilebilirdi. Günümüze dönelim. Siz, çok iyi bir okuldan mühendis olarak mezun oldunuz. Havuzlu bir sitede ev almak için 30 sene çalışmanız lazım. Annebabanızın size sunduğu imkânlara ulaşmak için terlemeniz yetmiyor. Eşiniz de çalışsa, ancak ucu ucuna araba, ev ve tatil paketine kavuşabilirsiniz. Bu arada Türkiye’nin kişi başına geliri 5 kat artmış. Milletimiz zengin, ama anne babanızla karşılaştırıldığında sizin gerçek yaşam standardınız değişmemiş. Neden? Aynı dönemde hayat en zengin yüzde 5’e gülmüş. Niçin? Sınıfları, değeri, artık değeri, üretim ve üretim dışı faaliyetler ayrımını es geçen ana akım iktisat, size eşitsizliğin nedenlerini açıklayamaz. Yukarda bahsedilen karşılaştırma ile vurgulanan, iki kuşak arasında ortaya çıkan farkı açıklamak için ise “net toplumsal gerçek ücret” gibi bir kavram gerekir. Ana akım iktisadın itibar etmediği bu kavram, Milletlerin Zenginliği’nin Ölçülmesi’nde hem geliştirilmiş hem de ABD’ye uygulanmıştır. Marksist iktisadi analiz bize eşitsizliğin nedenlerini açıklamaAnwair Shaikh (solda) ve E. Ahmet Tonak. da yardımcı olabilir. Bir şartla; uygun alet ve edevatla ellerinizi teme sadık kalınarak incelendi. kirletmeyi göze almalısınız. Shaikh ve ToMilletlerin Zenginliğinin Ölçülmesi, yönnak (2012) size bu alet kutusunu enfes bir temin ötesinde sağlam iktisadi ve siyasi anakullanım kılavuzuyla veriyor. Üstelik kullaliz yapma imkânları da sunuyor. AKP’nin nım kılavuzunda, bu işi nasıl yapacağınızın neden iktidara yapışabildiğini, dahası kapiötesinde, neden böyle yapmanız gerektiği ve talist patronlardan (TÜSİAD, MÜSİAD, böyle yaparsanız ne kazanacağınız da anlatıTUSKON, TOBB) neden destek gördüğülıyor. Örneğin, artık değerin biçim olarak nü anlamak için nerelere bakmanız gerektikarşılığı olan parasal kâr hem üretimde gerği hakkında ipucu veriyor. çekleşen artık değerden hem de alımsatımdan kaynaklanabilir. Bu ikincisi dolayısıyla, TERCÜME İŞİ toplam parasal kâr toplam artık değerden Memleketimizde ne yazık ki tercüme yüksek olabilir. Türkiye gibi tarım, imalat işinin ciddi bir uzmanlık gerektirdiği göz ve hizmet sektörlerinde kendi hesabına çalıardı edilir. Elimizdeki kitapta ise, örnek şanların hâlâ büyük bir kitle olduğu kapitanitelikte bir çeviri başarısı yakalayan Halist ekonomilerde, kapitalist orta ve büyük kan Arslan’ın emeği pırıl pırıl duruyor. işletmeler, piyasa ve piyasa dışı yöntemlerle İngilizcesini de birkaç kez okuduğum kiyaptıkları “alımsatım” sayesinde, artık detabın Türkçesi tam anlamıyla Türkçe. ğer üretimi olmadan da kendi hesabına çalıHiç çeviri kokusu yok; yazarlar baştan şanların sırtından kâr elde edebilirler. Türkçe yazmışlar gibi okunuyor. Yordam “Üretken olmayan emek bile, sermaye dışı Yayınları’na da uzun soluklu bu işin arbir devreden veya kapitalist olmayan bir kasında durdukları için teşekkür etmek faaliyet sahasından sermaye devresine bir bir borç. ? transfer gerçekleştirebildiği ölçüde, toplam kârı yükseltebilmektedir” (s. 242). Milletlerin Zenginliğinin Ölçülmesi/ Öncelikle, artık değer üretimine kaynakAnwair Shaikh, E. Ahmet Tonak/ Çevilık eden ya da artık değerin gerçekleşmesine ren: Hakan Arslan/Yordam Kitap/408 s. vesile olan birincil sektörlerle ikincil sektörCUMHURİYET KİTAP SAYI 1177 B 6 EYLÜL 2012 ? SAYFA 11