Catalog

O K U R L A R A Reha Çamuroğlu'nun uzun zamandır sesı çîkmıyordu Romanlarından once Alevılık uzenne çalı^malanyla tanımıştık onu Araştırmalan doyurucu ve bdmedığımız bır alana lyı gırışler sağhyordu Sonraunda ıkı roman yayımladı ardı ardına 'Umaü'de Şah hmaıl'ın ya\amını konu edınıyordu îlgıylc okundu bu roman ve uzerınde bır haylı duruldu Ardından 'Son Yenıçert' ıle dıkkatlen yıne uzenne çekmıstı Çamuroğlu 1999 ve 2000'de yayımlanan bu ıkı romanın ardından neredeyse uzun bır sessızlığe gomuldu ÇamuroUu Şımdılerde ıse yenı bır romanla ve yenı bır yayınevıyle yoluna devam etnıekte olduğunu gosterdı okurlarına 'BırAnlık Gecıkme' adını taşıyan roman Kızıl Sultan Abdulhamıt'e duzenlenen bır suıkastı anlatıyor Reha Çamuroğlu ıle bu son romamnı konuştuk Burhan Gunel, bılındığı gıbı bu yılın Yunus Nadı Roman Ödulu'nu kazandı Ödullu romanı 'Ateş ve Kuğu' 2 Temmuz 199VtekıSıvas Kıyımı'nı romanlaştırıyor Gunel'le bu romamnı konuşmuştuk 23 Hazıran 2005 tanhlı Yunus Nadı Ödullerı bzel sayımızda Bu sayımızda da Vedat Yazıcı romanı değerlendırdı Bol kıtaplı gunler TURHAN GUNAY Mikael Niemi bir ülkede azınlık olmanın ne anlama geldiği üzerinde kafa yormuş bu romanda. Anlattığı bölgede yaşayan insanlar, kan davalarıyla nesiller boyunca düşman ailelerin fertleri olarak kavga edip, cinayet işliyorlar; ağır iklim koşulları yüzünden bölgede büyük göçler yaşanıyorve geride kalan boş köylerde ancak bir yere gidemeyecek kadar yaşlı olanlar ile bir yere gitme hayali yapan gençler oluyor; bir de dünyanın tüm geri kalmış yörelerinde olduğu gibi batıl inançlar tüm yaşama hükmediyor. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Buzlar Kırılırken BUZLAR KIRILIRKEN MİKAEL 1 I IKİTAP emul: Gumkiup@cumhutiyetcom.ti Imttyaz Sahlbl Cumhurlyetvakfı adına llhan Selçuk o Cenel Yaym Yönetmen! Ibrahlm Yıldızovayın Yönetmeni Turtıan Cunay 0 Sorumlu Müdiır Mehmet sucu o Cörsel Yönetmen: DllekAkıskalı o Yayımlayan Yeni Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A Ş o Baskı Ihlas Gazetecillk A ş 29 Ekim cad No 23 Yenlbosna • Istanbul o Idare Merkezi Türkocağı cad No 3941 cağaloğlu, 34334 Istanbul, Tel 0(212)5120505 0 Cumhurlyet Reklam Cenel Mudur özlem Ayden / Muşterl Temsilcisi: EylemÇevikO Yerel surelı yaym 0 Tel 0 212 512 47 78 512 48 30 FakS:0212 5138463 CUMHURİYET KİTAP lkokuldakı sınıf arkadaşım crkek çocuklarını anlamaktd zorlantrdırn Galıba anlaştl ması cn /or şcy kurulmuş oyunları bozmava bu denlı me raklı oluşlarıydı, ayuca neden saç çcktıklerını, çelme taktıklarını, vb bır tuılu anlayamazdım Yıl lar sonra bu arkadaşlanmla venı den karşilaştığımda bu davıanış ların aslında kızların dıkkatını çekmek ıçın yaptıklarını anlar gı bı oldum Belkı dc onlar açisın dan, çeltne takmaya karşılık ver medıklerı ıçin asıl oyunbozanlık edenler kı?lardı Her neyse, erkek çocuklarının davranışlarını en çok romanlarda varatılan kuçuk kahramanlar sa yesınde oğrenıyoruz kuşkusuz W Goldıng'ın "SıneklennTanrı sı," ] D Salınger ın "Gonulçe len" ve son yıllarda yayımlanan N Ammanm'nın "Korkmuyo rum" adlı romanları, anlamamı za, yakınlık duymamıza hatta eı genlık çağı sorunlarıyla ozdeşleş tırmemi7e yanyorlar Bu tuıun klasıklerı arasına gır mcvc aday bır roman da geçtığı mtz haftalarda yayımlanan Mıka cl Nıcmı'nın "Bıular Kırılırken Vıttula" adlı kıtabıydı îsveç'te yaşayan Fın azınlığın geleneklerı nı ve sorunlarını anlattığı roman da Nıemı kuçuk bır oğlan çocuğunun ağzından dıle gctırıyordu ETNİK AZINLIK Mikael Nıemı bır ulkede azın lık olmanın ne anlama gcldığı uzerınde kafa yormuş bu roman da Anlattığı bölgede yaşayan ın sanlar, kan davalarıyla nesdler boyunca duşman ailelerin fertleri olarak kavga edıp, unayet ışlıyor lar, ağır ıklım koşulları yuzunden bölgede buyuk goçlcr yaşanıyor ve geride kalan boş köylerde an cak bır yere gıdemeyttek kadar yaşlı olanlar ıle bır yere gıtmt lıa yalı yapan gençler oluyor, bır de SAYI 805 dunyanın tum gerı kalmış yorelc rınde olduğu gıbı batıl inançlar tum yaşama hukmcdıvor Tum bunlaı ancak bır uçuncu dunya ulkesının gerı kalmış yore sınde olur sanıyorsanız yanılıyor sunuz, burası dunyanın en uygar ulkcsı olarak gosttrılen tsveç1 Romanda anlatılan vülar da orta çağ değıl, 1959 doğumlu ya/arın çocukluk yılları yanı 1960'larve 70'ler " Yokluk ıçınde buyuyorduk Oylc maddı bır yokluk değıl, kendı vağımızda ka\ ruluyorduk ama kımlığımız yoktu Hıç kım seydık Aıklcrımız de oylc Ata lanmız ts\ cç tarıhındc hıçbır ı/ bırAmamışlaıdı Sovadlarımızı ya?manın /orluğunu bır kenara koyun, onları telaHu/ etmek, ger çek Isveç'ten kuzeye yolları du şen oğıetmen vekıİlerı ıçın nere deysc* ımkânsizdı Oturduğu muz koylet hantalarda yer ala mayacak kadar ku çuktu Devlet yar dımlan sayesınde zar zor geçınıyor duk Sınav so nuçlarında ulke gı. nelınde sonuncuy duk Ne tam Fın landıyalı gıbı Pınce konuşabılıyorduk, ne de tam bır îs veçlı gıbı tsveççe " Romanın buyuk bu kısmı bır ulke de ıkıncı sınıf va tandaş olma uze rınde duruyor Ya zar, yukarda alıntı yaptığım bolum gı bı çok yakınarak bunu sık sık dıle getırıyor Aslında etnık bır azınlık ol mak değtl belkı tek sorun, bır ulkenın merkezıne u/ak ya şayan tum vatan daşların hıssettık lerı ortak bır duy gu Romanda anla tılaıı azınlık, nesıl leı once bu top raklara goç etmış olmasma ragmen hala kendını buranın bır parı,ası olarak hısset mıyor lşın garıbı romanın hıçbır yerınde geklıklerı I ınlandıva ya donmc arzusundan ı\â soz edıl mıyor, vazaı ın dedığı gıbı orası da artık yabancı Tam bıı kısırdongu ıçınde kal mış kuzcy soğukları ıçınde yaşa van bu insanlar bır bakıma her vere de u/ak kalmışlar Fakat on ee radyo ardından da plak ve ka setlerın gelmesıyle gençlerın ha vatları değışmeye başlıyor Beat les'ın şarkılaıını bılmcdıklerı în gılı/ce ıle soyleyıp fımmy Hend rıx gıbı yere yatarak ağ/ıyla gıtar çalmava ozenıyorlar Derken bu muzığı dınleyerek ve çalarak bır bakıma kendı kuçucuk dunyalan genışlemeye hayat hakkında baş ka şcyler duşunmeye ve en onemlısı başka yaşamların hayali ne kapılıyorlar "Oturduğumu/ bolgedc bı/c çok zarar vcımış ıkı aıle var ve onlardan sonsuza kadar nehet edeceksın ( ) Llme hrsat geçtığı anda ne oluısa olsun bu haksız lıkların ocunu alnıalısın vc o al çaklar, yaptıklarını ıtırat edcne dızlerı ustune çokııp ai dıleyene kadar davamı/ı surdurmelısın Çok kan dokulcn bu davaların yuku bır çotuğun omıi7İaıını konduğunda aıtık çocuk kala ma/ Butıın bu kın dolu ovkulerı dınledıktcn sonıa "(A)rtık go /umde butıın lorncdalen farklı laşmıştı Gorunuşc gore, doğup buyuduğum bu ycr nefret, şeh vet, korku ve anılann gorunmez ıplığıyle orulmuş kocaman guçlu bır ağ dc ortuluydu ( ) Şımdıye kadar ne katlar da çocukmuşum babanı bana ttrafımı gormeyı og rettı Kokluım, kulturum Adı na her nc dersenı/ deyın, artık butunuyle bana aıttı" GEÇMİŞE DÖNÜŞ "Buzlar Kırılırken" çocukluk anılarını anlatıyor ama romanın ondcyış vc son devış başlıklarını taşıyan ıkı bolumu bugunde ya zılmış 60 lı yıllarda buvumuş bu çocuk Hımalaya dağlaımda, de nız sevıvesınden bcşbındortyu zondort metıc vukseklıktc I'ho rong Cıeçıdınde olumu çok vakı nında hısstder Maıcel Pıoust'un "Geçmış Zamanın lzınde" bır kurabıyenın damakta bıraktığı tatla geçmış gunlerı anımsamabi gıbı, bu romanda da Mikael Nı emı dağın dondurucu soğuğunda dılı metale yapışmış olduğu bır anda çocukluk hatıralarına do ner Proust'un gerı donuşu kadar ruhsal derınlığı olmasa da Nıemı oykusune çok guzel bır noktadan gınş yapiyor Romanda yer al.ın bugtın ıle çocukluk arasında bağlantı nok taları romanın dengedc durması na ve deı ınlık kazanmasına ne den oluyor Anlatıtinın ılerleyen yıllarda karın uzerınde sırt ustu yatıp yıldı/ları seyretmesı de yıne çocukluk yıJlarından kalmış bır alışkanlık Ergenlık yıllarının anlatıldığı romanların ortak ozellıklcrınden bırı de çocuğun cınsel uyanışı ıle bırlıkte olum korkusunun da yer leşmesıdır Mikael Nıemı bu ro manında buyuk baskılarla buyu yen çocuklan anlatırken, aıle ıçı şıddct, dındarlık, tutuculuk gıbı konuları da beraberınde îşlemış Ortaya çok guzel bır roman çık mış Hem butun olarak tutarlı hem de anlattığı karakterlerın duygusal dunyalarını en gerçek yanlarıyla yansitıyor romanda Ulkesınde gıttıkçe unlenen bır yazar Nıemı Bu romanı otobı yografık unsurlarla dolu ama başka romanları da varmış, sanı rım onlar da yakında çevrılır Ro manın çevırısı de kusursuz, çevır men gerektığınde çocuksu bır dı lı çok verındc kullanmayı bıl BÜYÜMEK SORUNU Romanın doruğunda buyume acısı yer alıyor Bu bolum ozellık le çok guzel anlatılmış Bır gun onbeş yaşlarındakı ıoman kahra manını babası karşısına alıp (ozel sohbetler genelde saunada oluyor bu kulturde) aıle geçmışlennı an latmava başlıyoı Dedesının gayrı meşru çotuklarının (bunlardan ba7ilarını okuldan tanıyoı kahra man) aılclerı ıle duşnıan olmayı ve 1902 yılından bcrı suren aıle kavgaları konusunda uyarıyor Çotuğa ycterınce buyuduğunde bu nefret oykulerı anlatılıyor ve onun da "duşman"lara karşı aynı kını duyması beklenıyor T: Mikael Nieml bir ulkede azınlık olmanın ne anlama geldiği üzerinde kafa yormu$ bu romanda Buzlar Kırılırken Vittula/ Mikael Nıemı/ Yerdenız Yayınları/ 2005/ 246 sayfa asu@yazinsanati.com http://edebiyatelestiri.blogspot.com SAYFA 3