Catalog

rılmiîjtır Bu kıtap bır kaynak yapıt nıtelığındedır Dr. Emel Akal. "Mustafa Kemal Ittihat ve Tferakki ve Bolşevizm" (4) Akjl ın aynı .ıclı taşıyan doktora tezınden ııyarlanaıak olıışan bıı kıtabı TUS FAV (Tur kiye SosyaJ Tarıh vc Araştııma Vakh) tarafın dan yayımlanmıştır 423 sayfalık kıtap ekler ve kaynakça bolumıı dışında 7 bolumdcn olıışu yor Bınnu Bolum, Ittıhar vc Terakkı Cemıye tı'nın (İTC ) "kuruluşunu ve gelışmesınr, lkmcı Bolum, ÎTC'nın lıderlen ve Bolşevi7m konusunu, Uçııncu Bolum, Mutarckc Donc mı Istanbul'unu, Dorduncu Bolum, Karakol Tcşlülatı'nın nıtelığmı, Beşıncı ve Altıncı Bo lum, Anadolu'da orguılenmc ve TBMM'nın oluşnıasını, Yedıncı Bolum, Bolşevizm fıkn nın mıllı mucadeledekı yen uzennde durmak tadır Lkler lusmında, konularla ılgılı belgeler vcrıüyor Kıtapta genış oranda dıpnot kullanılmıştır Gızlı Karakol Teşkılatı'nın Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın başlarında oynadıfiı rol uzerınde durulmaktadır Dr Akal Anadolu'da Mustafa Kemal'ın lıdcrlık yolunda ılerleyışınde 1920 ve 1921 Martı'nda gerçekleşen ıkı olayin be lırleyıcı olduğunu vurgulamaktadır Bınncısı nın 16 Mart 192ü'de Istanbul'da Mecks'ın ba sılması ve sıyasetın tstanbul'dan Ankara'ya kayması, ılantısı 15 Mart 1921'de Talat Pa şa'nın Berlın'de oldurulmcsıyle ozellıkle Ana dolu'dakı TaJat Paşa'ya bağlı Ittıhatçılann Mustafa Kemal'ın lıderlığı ctrafında toplan masını gosteımektedır Kıtapta, Yeşıl Ordu, Çerkes Ethem ve kar deşlennın faalıyetlcrı uzennde de durulmak tadır Dr Akal, sıyasal eylemlcre katılmış Bur sa'dan Trab/on'a, Dıyarbakır'dan Van'a kadar llcrıcı Kadınlar DerncgVnın bolge sekreterle rınden bırı olarak orgutlenme faalıyetlcrının ıçınde bulunmuştur Bu deneyımlerı, Ulusal Kurruluş Savaşı donemınde faalıyetlerdc bu lunan İTC, leşkılat ı Mahsusa, Karakol Cemı yetı gtbı gızlı orguderın çalışma mantığını ço zumlemesındc katkı sağlamıştı Ulusal Savaş'ta du/enlı ordu kurulmaM ça lışmalarının onemını belırten yazar, baktn asa £ıya jlılığımı/ bolumle gunumuz ıçın dersler çıkararak nasıl dogru yargılara varıyor "Tatlı su demokratları gunumu/de, rmlıta rızm karşıtı olmayı 'ordunun' adı geçtığı her yerde karşı olmak zanncttıklerı ıçın, MılL Mu cadcle donemınde duzenlı ordu çete/mıhs tartışmalarmda, çeteler yanında yer almayı de mokrat olmanın gercğı zannetmektedırlcr 1 lalbukı Lenm "sosyal bır sorun çozumlenır ken" Marksıst tcorının kategonk gerekı.ınımı, bunun belırlı tarıhsel sınırlar ıçınde ıncelen mesı gerektığıdır ve ayrıca yalnı/ bır ulke soz konıısu ıse aynı tarıhsel donenı ıçınde bu ul keyı başka ulkelerden ayırt cden somut tarıh sel o/ellıkleı hesaba katılmalıdır dıye yazar' Dr Akal yargısını tatlı su demokratlarına katşı şoyle kovuyoı ' Dolayısıyla verılı sonıut durumdj ıpten ka/ıktan kopma katıllcr tabu ııı adları konacak kadar durumlan yorum ge ıektırmeyen bır çetenın yerıne duzenlı ordu nun kıırulması clemokratık bır adımdır" (s 359) Turkıye'de dcvrım tarıhı ya/arlığı ana kaynak olarak Nııtuk u alır Bu da doğaldır Anıa, Paul Dıımont LUI bellırtığı gıbı, Nu tuk'un sessız kaldığı noktalarda araiftırmalar yapdması gerekır Dr AkaJ bu kıtabıyla ulusal savaşın başlarında Ittıhatçılann, Karakol Ce mıyetı'nın vc Bolşevık tıkırlerın oynadığı rolu bcigelere dayanarak okuyucuya sunmuştur Bu nedenle araştırmactlar ıı,ın bır kaynak kı tap nıtelığındcdır YAKIN TARIHIMİZ İ Osmanlı Tarihine Kaynak Hatıralar Bu kıtapta Atatıırk'un çocukluğundan, olıı mune kadar geçen donemlcr teker teker ele alınmaktadır Kıtapta sadece olaylar dcğıl, Ataturk'un yetıştığı ortam, çevresı, duşunce lerı, kendısını ctkıleyen yazarlar, ulusal savaş ta karşılaştıgı zorluklar, arkadaşları ve lıderlığı genış analızlerle venlmektedır Kıtapta, Turkıye'de ve dunyada yazılmış Ataturk'le ılgılı hemen butun eserlere gonder me yapılmaktadır Kıtabın kaynakça bolumunde, Ataturk'le ılgılı arşıvler, yayımlanmış belgeler, başlıca araştırmalar ve anılar venlmcktedır Prof luran 'ın son 13 yılını (1991 2004) Beş cıltlık Turk devnm tanhı, Inonu'nun Yaşamı gıbı yapıtlann hazırlanışı ve yayımlanmasıyla geçırmesı, onun kusursuz, noksansız, genış kapsamlı bır Ataturk esen yaratmasına vesıle oldu Prof Turan'ın Turk Devrım Tanhı uze nnde yoğun çalı^ması, Înonu ve Ataturk konusunda ıkı ycnı urunu vermesını de sagJanuş tır Prof Turan, kendine ozgu bır yonetım sıs temı olan ve Bırıncı Meclıs'te uygulanan TBMM hukumetı (Meclıs Hukumetı) uzenn de durmakta, Cumhunyete doğru gıderken sı yası gelışmelerı, devrım surecını, çok partılı demokratık duzene geçışı, kultur, eğıtım, oğ rctım alanındakı atılımları genış olarak cle al maktadır Ataturk'le ılgılı yapıtlar bılındığı gıbı onun yaşamını ırdelerkcn, genellıkle Cumhunyetın ılk 15 yılı ele alınarak analız edılmektedır Oy sa onun kışılıgı, yaptıklarının genel çerçevesı, yaptıklarını etkıleven ıç ve dış olaylar yeterlı derecede analı/ eılılmcmıştıı Turan'ın bu son esen bu boşlukları doldıırmaktadır Bu yapıt ta, Mustafa Kemal'ın yukselışının rastlantılara baglı olmadıgını onun daha Harp Okulu vıl larından ıılkeyı kıırtarma ve ytnıden kuıma mısyonunu yuklenerck adım adım, kendısını nasıl yetıştırdığı anlatılmaktadıı Prol luran bu kıtapta efsaneye yer vermemış, her soylcdı öını bır araştırmaya, bır belgcye bır yapıta bağlamıştır Artık kıışkusuz soyleyebılın7 kı, yakın tarı hımızle ılgılı bır ınceleme yapacak kışı, kesın llklc Prof luran'ın bu son esen Mustafa Ke mal Ataturk'e bakmak ona gonderme yapmak zorundadır 40 yıl once, 1963 1964 yıllannda Şevket Sureyya Aydemır ın uç cıltlık Tek Ada mı, Falıh Rıfkı Atay'ın Çankaya'si (1965) çok etkılcyıcıdır Daha sonra Lord Kınross'un Ataturk Bır Mılletın Yenıdcn Doguşu (1966), Sabahattın Selek'ın, Anadolu Ihtılalı (1966) sayabıleceğımız onemlı kıtaplardır Bu ya/ı mızda sozunu ettığımız Prof Lutem ın ıkı cılt lık kıtabı da Ataturk kutuphanemız ıçın önemlıdır Prof Turan'ın bu son eserı son yıllarda ya yımlanan ve Ataturk hakkında vazgcçılmez bır kaynak kıtap olarak Ataturk kutuphane sınde yerını alacaktır Bılgı Yayınevını ve ho camız Saym Prof Turan'ı bu kapsamlı çalış ması nedenıyle kutluyoruz, butun kutuphane lere ve tum ilgılılcre onenyoruz» (1) Ulıan I ııtcnı MuMala Kemal Ataturk 57 Yılın Ovku su 2 ( llt Ankara Avrısya Bır Vakfl 2002 200* (2) Attılâ llhan Alljhın Sunpilcn ReLs Paja Ktanbul 1$ Bankası 2002 (3> Sczgın kuılçtlık, Ataturk u Dogru Anlamak Ankara Anı Yayınnlık 2003 (•I) DIIL] Akjl Mıllı Mucaddenın Başlangıcında Mu.stafa Kenıal Imhjı kralıkı vcBolscvtzm kunlnıl niSTAV2(*)2 (5) ScrdİLitın Turan Mtıstdla kLmal Aıaturk Kcndınc OJ^U Bır Yaşam vc Kışılık Ankara Bdgı Yayıncvı 2004 Lütfi Simavi SON OSMANLI SARAYINDA GÖRDÜKLERİM Başmabeyinci SON OSMANU UIAYINU 6İIHKIEIİH ;<J(.rAII UzMUZ'J ı • IF=Jjlıı . f'îy </y"Jh'\.z lıa i'j Başmabeyinci Lütfi Simavi Beyin "Sultan Mehmed Reşad Hanın ve Halifenin Sarayında Gördüklerim" adlı kitabı, pek dürüst, pek metin ahlâka sahip bir insanın kaleme aldığı enteresan hatıralardır. Halit Ziya Uşaklıgil, Saray ve Ötesi Prof. Dr. şerafettin Turan Mustafa Kemal Atatürk Kendine özgü bir yasam ve kisjlik* (5) Yakın çag tarıhımızın oncmL ısmı, 100'u aş kın esere ımzasını atmış olan Prof Turan'ın Atarurk'un duşunce yapısı ıle ılgılı kıtaplan vardır Ancak Prol luran Be$ tılt ve yedı kı taptan oluşan vc yazılması on bır yıl suren (1991 2002) ve kıışkusuz dev bır yapıt olan Turk Devrım Tarıhı ılc yakın tarıhırnızın ve Aydınlanma devrımının daha lyı anlaşılması ıçın çok onemlı bır katkıda bulunmuştur On yıllık bu çalı^manm ardından lsmet înonu, Ya^amı, Doncmı, Kı^ılıgı kıtabını ya yımladı T.n son, ^»ııbat 20()4'tc de 718 sayfalık Mustala Kemal Ataturk adlı esennı yayuiıladı Ekler, kaynak«,a, duınler dışında bu dev ya pıt 14 bolumden oluşuyor K İ T A P Nuruosmaniye Cad. No:28 Cağaloğlu/İSTANBUL Tlf: (0212) 526 37 34 527 39 49 Faks: (0212) 526 37 34 SAYFA 21 ORGUN YAYINEVI C U M H U R İ Y E T SA YI 7 44