Catalog

Tarık Dursun K.'nın yeni romanı "Alo, Harika Hanım Nasılsinız?" bütünüyle ikili konuşmaya dayanan bir anlatı. Aralardaki kısa betimlemeler bu konuşmalara parantezler açarak konuşmaların okur tarafından daha iyi duyulmasını sağlıyor, ses titremelerini duraksamaları, öteye kayan bir bakışı yansıtıyor. SENNUR SEZER Yüz Yıl Uvuvan Güzel'in Buaünü f anımsayacaksınız, bir Ianete uğrayan güzel bir prenscs, yiizyıl uyur. Buuy^ kudan onu, seven vc sevgisi uğruna tehlikeleri göze alan bir prensin (ipücuğü uyandıracaktır. Alo, Harika Hanım Nasılsınız?'da uyuyan güzel sayısıbirden fazla. tlki, uyuyarak yalnızfıktan kaçtığını söyleyen "telerondaki ka dın": "Ben uykuyıı severim." Bütün kadınlar sever. Uyumazsam... Çünkü uykuda olunca düşünmü yorum. Daha bir arınmış hissediyorum kendimi. DaTarık Dursun K , kadınla erkeğin bırbırihe hem benzeyen hem hicblr noktada çakışmayan ruh dünyasını anlatmak içln kullandıgı ikili konuş ha bir bağımsız malar İcin. bu romanında çağdaş bir aygıttan telefondan yararlanıyor. ve...' (...) Bir duihşkisini insanduyan konuşamayan inraklama daha. Neden sonra ses yeniden san ilişkibine çevirir. Sıcak bir ilişki. Alo, gcldi. Uykumda kendi kendimleyim. Ben Harika Ilanım, NastlsınızP'daysa paylave ben... Ancak böyle yalnızlığımı unuijilabilcn bir dokunuş sıcaklığı yoktur. tuyorum. Hiçbir şey düşünmüyorum. Seslerin tonu, susuşlar yorumlanmaya çaUyanınca... Bir süre de olsa yalnızlığımlışılır: dan kopııyorum ya da. . ben öyle sanıyorunı." (s. 1011). "Alo! dedi birkaç kez, Alo, alo, alo! Ikinci uyuyan güzel, erkeğin bütün kaAcaba şimdi mi ağlıyordu." (s. 97). dınların uykuyu sevdiği yargısından çıTarık Dursun K., günümüzün insanla karsak, bütün kadınlar. Kadının uykuyrı arasında varolan iletişimsizliği vurgula ilgili yorumu, kadınların yalnızfıktan luyor, ayrıca telefon konuşmalarmda. İki kaçmak için, düşünmemek için uykııya taraftan yalnızca birinin başlatma olana .sig.indik.lari biçiminde yorumlanabilir. ğına sahip olduğu bu diyalogun başlatıcısı kadın. Çünkü, kadın erkeğin telefon Uçüncü uyuyan güzel ise erkek. Bu alınumarasını ve evde oluş saatlerini bilişılmış bir uyku dcğil. Dünyadan koparak, yor. Erkeğin telefonu açmama ve konuş çevreyle ilişkisini keserek ve anımsamamanın ortasında kapama gibi konuşmamaya çalışarak sürdürülen bir uyku. Kayı başlatmama ya da kesme olanakları var dının telefonlarıyla aralar verilen bu uyyalnızca. Bunu da ancak kadın aradığı, kuyu sürdürmek istediğinde telefonu kabir başka deyişle oyunıı başlattı^ı zaman patnıayı ya da açmayı seçiyor. Konuşmayapabilir ancak. Bu, Tarık Dursun K.'nın ların akışı, erkeği, kaçmak istediği ger(ya da kahramanın) kadınlara bakış açıçeklc, karısının yokluğuyla yüzyüze getirsının hareketlerlc somutlanmasıdır. Yadiğinde, erkeğin ııykusu bitmiş sayılabizar, ilişkilerde asıl seçicinin "kadınlar" ollir. duguna inanır. Romanın biryerinde açıkSevdiği ve uzun süre yaşadığı kadınla ça söylenen bu kanı "Kadınlar ve kediler ilgili bütün ayrıntıları anımsamakta, dile seçerler" biçimindcdir. Olaylann akışı da getirebilmektedir. Anlatının asıl uyuyan bu seçme biçimini dogrular. Romanın adgüzcli, erkeğin karısıdır. sız kadını, telefonu rasgele çevirerek bir Anlatının zaman sürecinde yer almakonuşmayı ve gizler alışverişini başlatan yan bu kadın ne olmuştur? Erkeği terk kadın, konuşmaları erkeği ilgilendirecek etmesi düşünülemeyecek bir kimlikle tabiçime gctirmeyi başarır. Bu döncmde nıdığımıza göre ölmüş olabilir. Zaten roerkeğin yanındaki tek canlı olan kedi bı mandaki uykusu, beyin kanamasından rakır gider. Sonra da kadın telefon etkaynaklanan bir bilinç yitimidir. F7,rkek, mekten cayar. bu uzun koma süresince sürekli konuşarak, onu yaşama döndürmeye çalışır önErkek, kendisini seçen kadını ve sahice. Sesleri duymasını sağlamaya çalışır. bi olduğunu sandığı kediyi yitirerek, yalSonra, yürümeyi, konuşmayı öğretir. nız kalır. Oysa yalnızlığı sevmediöini söySonra da belleğine kavuşmasını sağlar. lemiştir. Yaşam biçimi, davranışları yalBu belleğe kavuşma, bir öpücükle, aranızlığının farkında olmadığını düşündiilarındaki sevişme eyleminin başlayabilrür. Kadınsa yalnızlığının farkındadır. mesiyle bütünlenir. Yalnızlığı güzel diye niteler ve yalnızlıktan kaçmak için uyur. Tarık Dursun K.'nın büyük bir ustalıkla anlattığı bu zor dönem, sevilen kadıUyuyan Güzei Moüfi nın ölmesi ve yeniden dirilmesi biçiminAlo Harika Hanım Nasılsınız?, bence de de özetlenebilir. Dünyayla ilişkilerini yeni bir Uyuyan Güzcl masalıdır. Masalı kesmiş görünen erkeğin, tanımadığı biı kadının aşk öykülerini, erkeklerın katılı \ı, duygusuzluğu konusundaki suçlamaarıyla anımsamış olduğu bu ya^unnuş /aman dilimi, bize anlatılmamış bir başk;ı öyküyü anımsatmakta. Uzun uğraşlai', acılar, öfkeler, kırgınlıklarla yaşama cfondürülen sevgilinin yeniden yennıek iste;i ve arzusu vardır kuşkusuz. Ve bunu aşaramadığında da bir suçluluk duy gusu. Tarık Dursun K., bu ikinci kayıp dönernini anlatmadan, karısını bir kez kaybe dip bulan erkeğin ikinci kesin yitirimindeki sarsıntısını sezdirmeyi başarıyor. () adamın, karısının ölüsü karşısında neleri denediğini düşunebiliyoruz. Telefon daki kadını, suçlayabiliyoıu/. da, erkeği unutuş ııvkıısıından çıkardığı için. Tarık Dursun K.'dan "Alo, Harika Hanım Nasılsınız?" T 8 arık Dursun K., bir betimleme ve rııh çözümlcmc ııstasıdır. Bence, ruh çözünıleınelerinde kadıncrkek ilişkilcrindeki rııhsal farklılığının, jelişkilerinin anlatımında ayrı bir inceiği vardır. Yüzyılların gctirdiği alışkan lıkların oluşturduğu vc yerleştirdiği bu farklar ve çelişkıler genellikle diyalog larla çizilir. Bu karşılıklı konuşmalarm iki sevgili arasında geçenleıiyse, zaınan zaman kesişsen ya da tcğct geçen ama asla birleşmeyen iki ayrı dünyanın kanıtıdır. Tarık Dursun K.'nın yeni romanı Alo, Harika Hanım Nasılsınız? bütünüyle ikili konuşmaya dayanan bir anlatı. Ara lardaki kısa bctimlemeler bu konuşma lara paranztezler açarak konuşmaların okur rarafından daha iyi duyulmasını sağlıyor, ses titremelerini duraksamaları, öteye kayan bir bakışı yansıtıyor: "Uzun bir soluk verildi karşıdan. 'Bir küçük şey daha... sonra o çok önemli işinize gidebilirsiniz. Bu, benim sizinle konuştuğum telefonun numarası kaç?' Yazdırdı..."(s. 19). "Uzaktan bir tıkırtı geldi, bir başka tıkırtı onu izledi Yadırgatıcı bir kuş sesi tekrar öttü. 'Ninemden kalma guguklu saatin sesi' dedi. 'Duyunca şaşırdınız mı?' (s. 24). "iki taraf da konuşmadı." (s. 25) "Çakmağın sesini duyunca telefonu kulağından uzak tuttu, baktı." (s. 26). Tarık Dursun K., kadınla erkeğin bir birine hern benzeyen hcm hiçbir noktada çakışmayan ruh dünyasını anlatmak için kullancngı ikili konuşmalar için, bu romanında çağdaş bir aygıttan telefon dan yararlanıyor anlatısında. Birbirini hiç görmemiş iki insanın, birbirlerini tanımaları, hoşlanmaları, gizlerine ulaşmaları bu sesten başka bir insani özelliği taşımayan, yansıtmayan araca bağımlı. Giderek telefon romanın en önemli kişisi durumuna geliyor. Çalması, sessizliği, kesilnıesibirgcrginlikortamıyarattıyor. Romanın kadın ve erkek kanramanları konusunda, birbirlerine söyledikleri dışında hiçbir şey bilmiyoruz. Kaçyaşındalar, ne iş yaparlar, nasıl görünürler... inııcu yok. Açıkça betimlenen tek şey, bu iki insanın da yalnız olduğu. Bu yalnızlık onlann telefon konuşmalannı önemsemeleriyle belli. Erkeğin çevresindeki tek canlı kedi. Kadınınsa bir kedisi bile olmadığı, rasgele çcvirdiği numaralarla ulaştığı bu erkeğe, yaşamının gizlerini anlatmasından belli. " Yattım onunla. On sekizime gireli iki hafta anca olmuştu, çok istedim ve o da kabul etti, yattık. O giin bugiin pismanlık duymadım. Şimdi de ilginç gelmedi mi size? Alo!" (s. 41). Bu karşılıksız soru, bana nedense, Celal Hafifbilek'in Ankara 1920'sinde kedisiyle konuşan yaşlı kadınını anımsatıyor. Bir yanıt alamayacağını bile bile kedisiyle konusan, ona gizlerini açan yaşlı bir kadın, duy mak istediği onaylamaları, itirazları kendisinin harekederinden çıkarsamaya, yorıımlamaya çalışır. Onunla paylaştığınir fincan kanve, onu okyaşışı insannayvan Insan ilişkisinin sıcaklığı Tarık Dursun K., romanını şu sözlerle adamış: "Karıma, geçmişin bütün kadınlarına ve bu romanı borçlandığım şahika Harika Hanım'a teşekkiiılerle..." Yazarın, bir bakıma bütün kadınlara adadığı bu öykü, bir aşk masalı. Cemal Süreya'nın dizeleri gibi erkeklerin aşkı nasıl duyumsadıklarını anımsatıyor: "Yalnız aşkı vardır aşık olanın / Ve kaybetmek daha zor bulamamaktan.." Günümüz romanının insansız kurgusal mekanik sesinden yorulanlar bu romanı okumak zortındalar. Insan ilişkisinin sıcaklığını duymak için. • (*) Alo, Harika Hanım Nasılsınız/ l'arık Dursun KJ titlgt Yayınevı/ 222 s. CM ANTİK DÜNYANIN YEDİ HARİKASI P.CIayton & M. Price Çev: Bclul Avunç 175 s. X4 resım Antik Çağın Mirası dızısının ilk kıl.ıbı, M/I arkeolojının seruvenınde iki duruğı Anadolu'du olan bir yolculuğa çıkarıvor. SİKKELERİN IŞIĞINDA ESKİÇAĞ TARİHİ C.Howgego Çcv: Oğuz Tekın 204 s. Rlcvha 148sıkke Sikkenin nılelık, bıvını ve Uslubunun ba^lıca tarıhsel konulara ılı^kiMtiın ıncelendığı kıtap. I';% Yıh 1 Jıolkii M.ınorı.ı! (Mülu'ral k.ı/annııjııı MART AYINDA ÇIKACAK KITAPLAR I Koma Inıparatorlu^u'ıula Dukınrlar vc H.ıstatıktar R Jaıkstm 2 hskı Rıım.ı 'ı'a^anliMnda Bir rıllrı // Ot'iyhlon homer ki ta bevi cnıçarîi Cad No28/A Galaıasuray K O'O Istanbul O .İ Tel 0 212 2495902 • 2924279 Fax. 251Î962 SAYFA 8 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 4 7 4