Catalog

AGASSOU Ben Agassou'yum Yaömurlar yağdıran Ey beyaz genç kız Ellerini daldırırsan Acılarımın diline Koca bir ycngeç yakalayacaksın Sana günaydın diyecek Ben kara bir sürüngenim lşte tırmanıyorum, ey genç kız Koca ağaçlarına senin noşgörünün Gözlerindcn sarkan asmalara tırmanıyorum Çılgın sarmaşık adımlarla tırmanıyorum Erdenliğine ulaşan O güzel merdivenden Ey yargıcın kız! Beyaz kız Aziz Agassou bir ayna Insanların cigerini gösteren Olup biteni niç kaçırmam Yıldızlarda bile Dikkat kcsilmişim, görürüm Kabaran dalgafarın lcöpürüşünü Denizci yüreğinde ırkımın! Rene Depestre/ Şiirler/ Çeviren: Cevat Çapan Hıristiyan Batı İçin Bip BöKkuşaarndan BARON SAMEDİ O yüce BaronSamedi'yim ben Pek fazla güvenme bana Onurlu ak sakalımda Korkunç bir eşek arısı yuvası var Her türlü kötülük beldenir o sakaldan Bir gece, ey Güneyli aile, sizsiniz Geçmişimin yarasalarını Üzerine saüvereceğim koca sığınak Beş kızın için Siam kumasmdan giysiler dikeceğim Kara haçlarla süslü Erkek çocuklarına büyü yapmak için de Ters çeviriyorum o haçları: Kötü hayvanlar, engerek dilleri Zencileri linç eden oeyaz balina ruhlular Hidrojen bombası atan ikiyüzlü beyazlar üradan oraya yürüyeceksiniz Köyden köye o amansız Güney'de Tımarhaneden tımarhaneye îş bitiren ermişim ben Hepinizi huzur içinde Cenenneme yolluyorum Bize duyduğunuz nefretinizle Kapanmayan yaralannızı Benim için okudugunuz o kutsal dualara Kulaklarım tıkalı Baron Samedi taşını bir güzel arıtıyorum Karanlık alkol aleviyle yargılarınızın Yedi kere başına indiriyorum yumruğumu West Ponit'te okuyan oğlunun başına Alabama'lı yargıcın. yedi kere de senin Ve Yale'de okuyan oğlunun başına Yedi kere de gelecekte Senatör olacak oğlunun başına Yedi kere vuruyorum Kongo ağaçlarından kestiğim değnelde Yedi kere vuruyorum Kara horozun kanatlanyla Zinga tavuklarının renkli kanatlanyla Yedi kere vuruyorum Suratlarınıza çarpıyorum Kırbacımı karanlıkta Çarpıyorum o küçük ruhlarınıza Ey Alabama zombileri Aİıp götürüyorum o küçük ruhlarınızı Ben vağmurlar Baronuyum Siz daha cansızsınız Bahçemdeki afiaçlardan Beyaz kanncalardan. Aime Cesaire ve Leopold Sedar Seughor gibi kara derili halkların şiir rönesansı (Negritude) şairlerinden Rene Depestre 1926'da Haiti'nin liman kenderinden Jacmel'de doğdu. Küçük yaşta babasını yitiren Depestre yoksul ve kalabalık bir ailenin çocuğu olarak ilk öğrenimini Jacmel'de tamamladıktan sonra Portau Prince'de Tippenhauer Lisesi'ne gitti. 1945'te Etincelles (kivılcımlar), 1946'da, Gerbe de Sang (Kanın Sıçraması) adlı iki şiir kitabı yayımladı. Aynı yıl La Ruche (An Kovanı) adlı devrimci bir gazetenin yönetmeni oldu. 1947'ae yeni yönetimin önderi Cumhurbaşkanı Dumas Estime onu Fransa'da öğrenimini sürdürmesi için bir bursla ödüllendirdi. Depestre 1950'de Duvalier'nin Haiti'de yönetimi ele geçirmesinden sonra ülkesine dönmedi. Avrupa'daki birçok devrimci gençlik toplantılarına katıldı. Şiir kitapları önce Fransa'da, daha sonra kendine yurt seçtiği Küba'da yayımlandı. Aşağıda bazı bölümlerini okuyacağınız Hıristiyan Batı tçin Bir Gökkuşağı adlı kitabı Haiti halk geleneğinden esinlenerek yazdığı şiirlerden oluşur. Bu şiirlerde Depestre Alabamalı bir yargıcın ailesini ele alarak siyahbeyaz ırk ayrımıyla ilgili siyasal görüşlerini gerçeKÜstücü bir yöntemle dile getirir. Bu şiirlerde "Voodoo" inancının özellikleri Haiti halk geleneklerinin çeşitli törenlerdc nasıl bir güç kaynağı olduğunu gösterir. Kaptan Zombi Benim adım Kaptan Zombi Kulaklarımla içerim On parmağımla dinlerim Bir dilim var her şeyi görür Bir radar burnum insan nabzının dalgalarını alır derim de kokuları Ta uzaktan koklar Altıncı duyguma gelince O da ölümii kaydcder. Bilirim milyonlarca ölümüz Ncrclerc gömülü ünların kemiklerinden ben sorumluyum Kanlarından bcn sorumluyum Ölüm kaynıyor dört bir yanım Dört bir yanımda ölüm çanları duyulan Yara, irin, çığlık Kan pıhtısı bu yükselen Milyonlarca ölülerimin Çayırlarında otlarım Korkunun çobanıyım ben Bir kara kemik sürüsü güttüğüm Benim koyunlarım, sığırlarım Domuzlarım, keçilerim, kaplanlarım bunlar Oklanm, mızraklarım Lavlarım, kasırgalarım Gürleycn gizli toplartm Ruhumun mezarlıgında Dinlc cy bcyaz dünya Ölülerimi/in rop scslerini Benim zombi scsimi dinle Olüleıimizi kııtsayan Dinle cy beyaz dünya Tayfunumun vahşi nayvanlarını SAYFA 16 Dünyanın bütün yollanna Kanımın yaydiğı acıyı Dinle beyaz dünya Açılıyor işte bentleri Kara insanın kanının Köle gemilcrinin çözülen zincirlerinden Denize dökülüyor ÇUemizin köpükleri Pamuk tarlalanndan Kahve ve şeker plantasyonlarından Kongo okyanusunun kıyılarından Şikago mezbahalarından Maden ocaklanndan tmparatorluklarınızın doklarından Fabrikalarınızın cehenneminden Yeryüzündeki kaslarımızın Kara alınterimizin köpüğü bu Bu gece denize döküfcn! Dinle ey beyaz dünya Zombi kükreyişimi Deniz suskunluğumu dinle Ey ölülerimizin sahipsiz ilahisi Sen yazgımsın Afrikamsın benim Dökülcn kanımın destanısın, yüreğimsin Denizde atan nabzısın haykırışlarımın Abonozum benim, hurma agacım Çığlığısın içimdeki ölü ağaçların Onların özsuyunun scsimdeki yankısı Sürüp giden bir hıçkırık ırkım Boğazını, sularını arıyor Afrika'nın yüreğinin parçalandığı İçimdeki o kanalı arıyor Dinle ey acı dünya ey beyaz dünya Ölüm şarkısı bu şarkı benim ya^amımın Gövdemle rüzgârlarla dalgalarla (lennetle cehennemle bizleri birleştircn! LOKO Ben Loko'yum, uzaklardın gelen A^naLoko, AnahtarLoko Yol kavşağıLoko, nöbetçisiyim Halkımın smırlarının Onların mutsuzluk ağaçlarmda Nöbet tutarım Ruhumu yüce kuzcye çevirir Yaralarının nöbetini tutarım. CUMHURİYET KİTAP SAYI 452