Catalog

bilim dünyasından Kısa Haberler Koyu idrar rengi susuzluk uyansı Sıcak yaz günlerinde bedenin yeterli sıvı alması çok önemlidir. Tıp uzmanları, yetersiz sıvı alanların dolaşım ve konsantrasyon bozukluğuna davetiye çıkardıkları konusunda uyarıyorlar. idrarın rengi "suya yakın" olduğunda bedendeki sıvı miktarı yeterli de lıtılması gerekmekte. Firmanın açıklamasına göre uçak havalanmadan önce yerde çok sayıda test yapılmış. Aynı firma 2001 yılında da Helios adlı güneş enerjili uçağı 29.5 km yüksekliğe taşıyarak bir dünya rekoru kırmıştı. insansız uçaklar gelecekte uydu olarak da kullanılabilecek diyor uzmanlar. Global Observer öte yandan ordunun da dikkatini çekti. Nano dünyasındaki sürtunme etkisi hesaplandı JohnHopkins Üniversitesi bilim adamları geniş kapsamlı bir bilgisayar tasarımlarıyla, sadece birkaç atom büyüklüğündeki tanecikler arasındaki sürtünmeyi incelediler. Nano dünyasındaki yüzeylerin atomsal yapısinın kesin bir şekilde hesaplanmasının, mekanik hareketler için önem taşıdığı ortaya çıktı. Buna göre geleceğin nano makinelerinde felakete yol açabilecek mekanik aksaklıkların yaşanmaması için bunların son derece dikkatli bir şekilde üretilmesi gerekmekle. Minik gövdelerdeki yüzey yapısının detaylı olarak bilinmesinin mekanik hareketler için önemli olduğu aslında pek de sürpriz olmasa gerek. Sonuçta, nano yapılar küçüldükçe, yüzey atomları çoğalır. Fizik ve Astronomi Fakültesi'nden Mark Robbins ve ekibi üs üste hareket eden ve yüzeylerinde 10 üstü 100 nanometrelik tanecikler bulunan iki gövde tasarladıktan sonra bilgisayarda, dokunmayla ilgili meydana gelen kayma sonucunda yüzeyde ve gövdenin içinde yaklaşık olarak 10 milyon atomun hareket ettiği ortaya çıkmış. Bu nano tepeciklerin boyutları ve düzenleri de sürtunme kuvvetleri ve dolayısıyla da mekanik hareketle açığa çıkan sıcaklık da büyük bir önem taşımakta. Aynı maddeden meydana gelen iki gövdenin sürtünmesi yüzeylerinin yapısına göre neredeyse bir ölçü değişebilir diyor bilim adamları. Sürtunme ısısı gerçekte mikroelektromekanik makinelerin (MEMS/microelectromechanical systems) daha fazla küçültülmesine engel olabilir. Ancak bilim adamları gelişkin bilgisayarlarla, bir yüzeydeki atomların mekanik özelliklerini tasarlayabiliyorlar. Sonuçta bir yüzeyin topografisi, atomlara kadar kesin bir şekilde saptanabiliyor. dirdiler. Kısırlık tedavisiyle ilgili taleplerin artışı ve kök hücre araştırmaları nedeniyle yumurta hücresi ihtiyacı da günden güne artmakta. Yumurta bağışıyla ortaya çıkacak Bağışcı yumurta hücreleri ne kadar güvenli? Üç yaşından Üreme tıbbı uzmanları, yu küçükler TV murta hücresi bağışında uzun vaizlememeli! deli araştırmaların gerektiğini bil nomik durumu iyi olmayan kadınlardan yararlantldığı tartışıldı. Kadınlar olası sağlık risklerinden haberdar değiller. Yumurta hücresi bağışıyla meydana gelen ölümcül risklerden biri "Ovaryan Hiper Stimülasyon Sendromu (OHSS). Hastalık, yumurtalıkları uyaran ilaçlara bağlı olarak gelişmekte. Hafif ve orta ağırlıkta seyreden durumlarda, hastalık şişme ve nefes darlığı gibi semptomlara neden olmakta. Vakaların %1'i ise ölümle sonuçlanabilmekte. lamada o denli zorluk çekiyorlar. Fakat üç ila beş yaşındaki çocuklar tam aksi olarak televizyondan olumlu yönde etkileniyorlar. Bilim adamları televizyonun en azından öğrenme ve kısa vadeli bellek yetisini iyi etkilediğini söylüyorlar. Aşırı televizyon izlencesinin neden zararlığı olabileceğini bilim adamları şu şekilde açıklıyorlar; televizyon seyreden çocuklar eğitsel etkinliklere ve oyunlara daha az (veya hiç) zaman ayırmıyorlar. mek. idrarın koyu renkte olması ise yetersiz sıvı anlamına gelmekte. Günde iki litre sıvı alınması öneriliyorsa da, spor yapanların veya güneşte uzun süre kalanların daha iazla su veya meyve çayı içmeleri tavsiye edilmekte. Yazın soğuk yerine sıcak içecekler içmek daha iyi diyor uzmanlar. Çünkü buz gibi soğuk içecekler terlemeyi tetikliyor ve daha fazla susatıyor. Hidrojenli uçağın test uçuşu başanlı geçti Yakında uçaklar da çevreye duyarlı olacak. Hidrojenle çalışan insansız Global Observer, ilk hidrojenli uçak olarak tarihe geçti. Kaliforniya'daki AeroVironment firması, uçağın dolu tankla 24 saat uçabileceğini bildirdi. Şimdiye dek risklerin ölümcül olabilmesi nedeniyle Avrupa parlamentosunda, riskleri bilmeyen kadınları yumurta hücresi bağışı için ikna etmenin ne kadar etik olduğu tartışıldı. Brüksel'de gerçekleştirilen ve ProLifeOrganisation Comment on Reproductive Ethics (CORE) tarafından organize edilen konferansta, eko Bebeklerini televizyon karşısına oturtan anne babalar, çocuklarının öğrenme yetilerini tehlikeye sokuyorlar. Sonuç Washington Üniversitesi'nden gerçekleştirilen bir araştırmayla elde edildi. Üç yaşından önce televizyon izleyenler altı ve yedi yaşlarına geldiklerinde okumada ve matematikte zorlanıyorlar. 1797 çocuğun incelenmesine dayanan araştırma, iki yaşından küçük çocukların televizyon izlememesi gerektiğine dayanan tezi de desteklemekte. Üç ila beş yaşında televizyon izleyen çocuklar daha kolay okuyup yazıyorlar. Konuyla ilgili araştırma Archives of Pediatrics and adolescent Medicine (http://archipedi.amaassn.org) dergisinde yayımlandı. Çocuklar üç yaşından önce günde ne kadar çok televizyon izlerlerse, daha sonraki yıllarda, matematikte, okumayı kavrama ve an Ya da yoğun görsel ve sesli veriler, hızla gelişmekte olan çocuk beynine zarar vermekte. Otaga Üniversitesi bilim adamlarının aynı dergide yayımlanan araştırma sonuçlarına göre ise televizyon izleyen beş ila on bir yaşındaki çocukların okullarını iyi derecede bitirme şansları daha düşük. Sekiz yaşındaki öğrencilerin incelenmesine dayanan üçüncü araştırmada ise odalarında televizyon, fakat bilgisayar bulunmayan çocukların, odalarında televizyon yerine bilgisayar bulunanlar kadar başanlı olmadıkları şeklinde sonuçlanmış. a. Sera gazını önlemek çare değil yapılan birer saatlik iki test uçuşu başanlı geçti.15 metrelik kanat açıklığı ve ince uzun gövdeye sahip uçak, bir elektromotorla işleyen sekiz pervaneyle çalışıyor. Yakıt olarak soğutulmuş sıvı hidrojen kullanıldığı için tankın en iyi şekilde ya Mainz MaxPlanck Kimya Enstitüsü bilim adamı Meinrat Andrea, Spiegel dergisindeki söyleşide (27/2005) diğer bilim adamlarının aksine sera gazının iklim üzerinde soğutucu etkisi olduğunu savunuyor. • Çevreyi koruduğumuz için atmosferin dramatik bir şekilde ısındığını savunuyorsunuz. Neden? • insan, endüstri ve trafikle veya biyokütle yakarak önemli miktarlarda kurum ve egzoz partiküllerinden oluşan aerosoller salıyor havaya. Bunlar yüksek bölgelerde bir yerde güneş ışığını uzaya geri yansıtırken, diğer yandan da bulutların oluşumunu tetikliyorlar. Her iki süreç de gezegenimizi soğutuyor. Oysa santrallara ve otomobillere filtreler takarak, havaya salınan aerosol miktarını düşürüyoruz. Bu nedenle küresel ısınma hızla sürecektir. • Bunu somut verilerle açıklayabilir misiniz? • Günümüzdeki iklim modellerine göre gezegenimizin bu yüzyılın sonuna dek 1.5 ila 5.8 derece ısınacağı tahmin edilmekte. Fakat bu modellerde aerosoller yeterince dikkate alınmamıştır. Bu nedenle sera iklimi etkisinin altı derecelik bir fark yaratması büyük bir ihtimaldir. Bir Ferrari sürdüğümüz zaman tam gaz verirken aynı zamanda frene basıyoruz. Frenden ayağımızı çektiğimizde egzoz partiküllerini daha az salıyoruz ve insanlık rekor hızda küresel ısınmaya doğru gidiyor. • Başka sürprizlerle de karşılaşabilir miyiz? • Kesinlikle mümkün. Mesela ilk kez sera etkisini güçlendiren diğer bir etkiyi hesaplayabiliriz. iklimin ısınmasına bağlı olarak özellikle de Sibirya veya Alaska'nın ormanlık bölgelerindeki toprak bakterileri daha hızlı çalışarak, bugüne dek sanılandan çok daha fazla karbondioksit salıyorlar. Bu sonuç bilime olduğu kadar politika ve toplum için de bir uyarıdır. Bu etkileri kuşku kalmayacak şekilde hesaplamadan önce önlemlerle olumlu gelişmeler bekleyemeyiz. 957/4 23 Temmuz 2005