Catalog

6 EYLÜL 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Araştırmaya göre tüketicilerin yüzde 63’ü ihtiyacı olmasa bile ucuz bulduğu ürünü alıyor Yurttaş stokçu oldu İngiltere yeni bir Düğün alışverişinden market alışverişine kadar her alanda ‘Demir Leydi’nin sürekli zamlara maruz kalan tüketici çareyi stoklu alışveriş- gelmesine mi te buldu. Evlenecek çiftler nişandan önce beyaz eşya alıyor. oynuyor? ürkiye İstatistik girmiş ürünleri satın alıyor. Gele- Enstitüsü’nün yüzde 80.21, cekte fiyatları öngöremediğini söy- ngiltere’de Büyük Madenci grevleri ile Tbağımsız araştırma kurulu- leyen tüketicilerin oranı yüzde 73. Murdak grevlerine karşı İngiliz İşçi Sen- şu ENAG’ın ise yüzde Ankete katılanların yüzde 74’ü ise İdikacılığı TUC’un birlikte savaşım ver- 181.37 olarak açıkladı- indirimli ürünü o anda satın al- diği eylemler ile çakışmak üzere, TUC’un Londra başkanlığınca kadın hakları sa- ğı enflasyon nedeniyle maz ise sonraki günler o fiyata bu- vunuculuğu üzerinden davet edildiğim her gün artan fiyatlar- lamayacağını düşünüyor. 1983 yılında, itiraf etmeliyim ki Türkiye dan yılan tüketici yeni koşullarını bilen İngiliz sendikacıların kol- ALİ CAN Önce beyaz eşya çözümler arıyor. Enf- lama çabası içinde olduklarını düşün- POLAT lasyona karşı kendi- Tüketicilerin enflasyonla mü- müştüm. 12 Eylül’ün yasaklı düzeni üze- rinden ülkemiz sendikacılığına karşı du- cadelesi beyaz eşya gibi büyük ni korumak isteyen va- yarlılıklarını bilmez değildim. tandaş ihtiyacı olan ya da olabile- ürünlerde de farklı bir model- Yüz yüze geldiğimizde tam tersine diye konuşuyor. cek ürünleri önceden satın alma- de sürüyor. Beyaz eşyada özellik- kendilerinden yana Türk sendikacılığın- Öte yandan tüketicinin bu şansı ya başladı. Tüketici Birliği Fede- le pandemi döneminde ertelenen dan destek almak istedikleri gerçeği ile İhtiyacını üç yıl da tehlikede. Sürekli değişen fiyat- rasyonu Başkanı Mehmet Bülent düğünler için kullanılan “Şimdi karşılaştım. Sağ liberalizminin uç nokta- lar, artan depolama maliyeti ve te- larında “Demir Leydi” unvanı verilen Mar- Deniz, “Tüketicide stoklama eğili- satın al sonra teslim edelim” uy- erken alanlar var garet Thatcher, İngiliz sendikal örgütlü- darik sorunu nedeniyle bazı mar- mi görüyoruz” dedi. gulamasında patlama yaşanıyor. lüğünün yanı sıra, özgür basının işleyişine rçelik, Türkiye’nin en büyük kalar, bir yıllık süreleri kısaltma- Tüketici Birliği Federasyonu enf- Stok eğilimi arttıran bu uygula- ağır darbelerin vurulmasını sağlamış İşçi Abeyaz eşya üreticilerinden. ya başlamış. Bu mağazalardan bi- lasyon ortamında tüketicinin alış- maları görmek için bayileri dolaşı- Partisi ile, sendikal örgütlülüğü derinden 15 binden fazla bayisi var. Üst dü- kanlıklarındaki değişimi görmek yoruz. Bir mağazada alışveriş ya- rindeki satış temsilcisi Tayfun B. yaralamıştı. Avrupa’dan yeni basın tek- zey yönetici (CEO) Hakan Bulgur- bu durumu şöyle anlatıyor: nolojisinin eğitim üzerinden uzmanlar ge- için bir anket çalışması yaptı. An- pan çift haziran ayında yapacak- lu, şunları söylüyor: tirilse sendikacılığın önlem alacağı öngö- kete göre tüketicilerin yüzde 59.8’i ları düğün için geçen yıl temmuz “Enflasyonla yaşamaya alışık ol- rülmüş, Thatcher-Murdak işbirliğinde ku- 4 ayda fark 15 bin TL indirimli ürün alabilmek için za- ayında alışveriş yaptıklarını anla- duğumuz için hızlı reaksiyon vere- rulmuş dayanışma düzeni içinde, grev kı- “Ürünleri artık en fazla 15 gün biliyoruz. Bugünlerde niye hemen man ve enerji harcıyor, birden faz- tıyor. “Fiyatlara yetişemiyoruz bu rıcılıkta eğitilecek işçiler için, inanmaya- herkes araç ya da beyaz eşya alı- tutuyoruz. Ama müşterilere erken la marketten alışveriş yapıyor. Yüz- nedenle şimdi de küçük ev aletle- caksınız ama bizden, Yeni Asır gazete- yor? Örneğin kızı evlenecek daha de 48’i gereksinimi olan ürünün in- rini tamamlamak istedik” diyor. almasını hep tavsiye ediyoruz. 4 sinden sendikasız çalıştırılan kızlarımız- erkek arkadaşı yok, nişanlanmamış, dan illegal olarak yararlanılmıştı. ay önce bir arkadaşım 28 bin lira- dirime gitmesini beklerken, yüzde Bir beyaz eşya mağazasında ça- hatta istemeye bile gitmemişler. İngiltere’nin güçlü geleneksel sendika- 50.8’i ise en ufak bir ürün için bile ya beyaz eşya ve televizyon aldı. lışan Barış Akgün de uygulamada Yani 2-3 yıl önceden alıyor ürünü. cılık hareketi ile sol siyasetinin yaşanan- raflarda benzer ürünlerin fiyatları- büyük patlama yaşandığını söy- Bugün aynı ürünler 43 bin TL. 4 Enflasyon olan bir ortam, biliyor ki ları kamuoyuna ulaştırabilme gereksini- nı karşılaştırıyor. ayda 15 bin TL kâr ettiler. Düğün lerken “Bir yıl sonrasına kadar maliyeti çok artacak. Bayi de ‘Ben mi doğmuştu. Gerçekten de o tarihlerde Tüketicilerin yüzde 65.3’ü ge- satış yapıyoruz. Genelde de 5-6 haziranda olacak o zaman fiyatın senin için tutarım elimde’ diyor.” TGS’nin eğitim sekreteri olarak yanların- reksinimi olmasa bile indirime da olduğum söylemini yapabilmem yo- ay önceden satın alıyor tüketici” ne olacağını kimse bilmiyor.” lunda, yollar üzerinde yaptıkları, elbette hâlâ demokrasi olduğu için önlenemeyen mitinglerde havaya kaldırarak konuşma- mı sağlıyorlardı. Özeti rahatlıkla çok kirli BÜYÜMEDEKİ PAYI ARTTI ittifakın teşhirini yapabildikleri eylemlerin- de, görgü tanığı olmam önemliydi. Dayanıklı tüketim HHH Ne yazık ki ülkemizde demokrasinin talebi öne çekildi katledilmiş olması anlamlı tanıklık için işe yarıyordu. Ülkemiz basını teknolojide ahçeşehir Üniversitesi Ekonomik İngiltere’nin önünde, renkle, eşantiyon- Bve Toplumsal Araştırmalar Mer- la ayakta kalma yolunu seçmiş, kirli iki- kezi (BETAM) 2022’nin ikinci çeyre- li İngiliz ittifakı da söz konusu sağ darbe- ğinde yüzde 7.6 olarak gerçekleşen lerinde aynı yoldan yürümeyi seçmişlerdi. büyümeyi özel tüketim ve ihracatın Thatcher, İngiliz sol, sendikal hareketleri- sırtladığını açıkladı. Büyümeye en nin temsilcileri ile birlikte katıldığım Mec- büyük katkının yüzde 12.3 puan ile lis oturumunda hiç çekinmeden alaycı, özel tüketimden geldiği belirtilirken madenleri kapatmış olmakla övünüyor, şu yorumlar yapıldı: Güney Afrika’dan ucuza kömür ithali ile, “Özel tüketimin hız kesmemesi İngiliz işçilerini işsizlikten kurtardığını id- dia edebiliyordu. pandemi sonrası tüketim eğiliminin Son birkaç günün haberleri içinde is- yüksek seyretmesi ve yüksek enf- tifa etmek zorunda bırakılan İngiltere’nin lasyon beklentileri nedeniyle daya- sağ liberal politikalarının başkanı yeri- nıklı mal talebinin öne çekilmesi ile ne, güçlü önde görülen erkek adayın bir- açıklanabilir. TL’deki değer kayıpları den şansının düştüğünün ilanı, Bayan Liz sebebiyle ihracat artışının hız kes- Truss’ın gösterilebileceği üzerine bir gün mediğini de gözlemliyoruz. Yatırım- Enflasyon ağustosta aylık yüzde 1.46 artarken yıllıkta yüzde 80.2’ye ulaştı öncesinden içime doğmuş gibiydi. Liz ların neredeyse yerinde sayması ve Truss siyasetten çok ciddi bir destekle stokların erimeye devam etmesi ge- seçilebilirdi. Yeni bir “Demir Leydi” efsa- lecek dönemlere ilişkin reel sektör nesi, umudu yaratılabilirdi. Yanılmamışım açısından büyük belirsizlikler oldu- dün seçim sonuçları açıklandığında hep ğuna işaret ediyor. Enflasyonist sü- 24 yılın rekoru devam ediyor birlikte seçildiğini öğrenmiş olduk. Efsa- reç de belirsizliği artırıyor.” nenin medyatik olarak İngiliz liberal sa- ğının medyatik pazarlanması ile kolayca ÜİK’in dün yayımladığı “Tü- da yüzde 181.37, sekiz ayda yüzde çi Üretici Fiyat Endeksi, Ağustos kazanılabileceği düşünülmüştü. Tketici Fiyat Endeksi, Ağustos 91.62 oldu. 2022” raporuna göre Yİ-ÜFE ay- Kişisel görüşümü sorarsanız, 2022” raporu, son enerji zamları- n SAĞLIK VE ULAŞTIRMA: lık bazda yüzde 2.41, ilk sekiz ay- Amerika’nın dünya sağ liberalizmi adı- na bütün kirli oyunlarında başrol görevi- nın hesaplamaya dahil olmaması- TÜİK’e göre ana harcama grupla- da yüzde 74.13, yıllık bazda yüz- ni alan İngiltere’nin sağ iktidarları adına na rağmen enflasyonun yükseliş rı açısından en yüksek aylık ar- de 143.75 ve 12 aylık ortalamada bol paralar saçması hiç de yeni bir du- seyrini koruduğunu gösterdi. tışlar yüzde 7.01 ile sağlık, yüzde yüzde 105.39 arttı. rum, tablo olmayacaktı. Dünyanın her ASGARİ ÜCRETİN 4 KATI Buna göre TÜFE, Ağustos 2022’de 6.55 ile eğitim, yüzde 3.35 ile ev Sonuçlarla ilgili Hazine ve Mali- köşesinde sil baştan oynanmak üzere önceki aya (aylık) kıyasla yüzde eşyasında hesaplandı. Yıllıkta ise ye Bakanı Nureddin Nebati, yatı- sahneye sokulan Amerika’nın her tür si- İstanbul’da yaşamın 1.46, Aralık 2022’ye (8 aylık) kıyas- yüzde 116.87 ile ulaştırma, yüzde rım ve üretimi durdurmadan enf- yasal oyununda başarılı sınavları kazan- mış yandaşı İngiliz sağ liberallerin gücü- la yüzde 47.85, Ağustos 2021’e (yıl- 92.02 ile ev eşyası ve yüzde 90.25 lasyonla mücadele ettiklerini ile- maliyeti katlandı ne güç katılmasını esirgemenin akılcılığı lık) kıyasla yüzde 80.21 ve 12 aylık ile gıdada görüldü. Gıda aylık artış ri sürerek “Yüksek enflasyonu bir nasılsa tartışılamazdı. stanbul Planlama Ajansı, üç ortalamalara kıyasla yüzde 54.69 ise yüzde 0.85. daha geri dönmemek üzere bu top- Acaba mı? Senaryo su götürmez gi- İaylık periyotlarla yayımladı- arttı. Yıllık oran geçen temmuzda n ‘ÜNIVERSITE’ ŞAMPIYON: raklardan def edeceğiz” dedi. Prof. bi. Ancak dünya ölçeğinde, demokra- ğı “İstanbul’da Yaşam Maliyeti yüzde 79.6 idi. Ayrıca yıllık bazda TÜFE kapsamındaki temel tüke- Dr. Hakan Kara ise farklı bir vur- si oyunlarında sivil diktatörlüklerin pat- Araştırması”nı açıkladı. Buna göre, lamasıyla öylesine ağır şeyler yaşan- Eylül 1998’deki yüzde 80.4’ten son- tim başlıkları açısından aylık en gu yaptı: “Krediler kısılarak pa- geçen ay İstanbul’da yaşam maliye- dı ki.. İnsanlığın değil sadece, tüm can- raki en yüksek noktaya da ulaşıldı. yüksek artış yüzde 24.24 ile üni- ra arzı sınırlansa bile yüksek enf- ti artış oranı aylık bazda yüzde 5.23 lıların, dünyanın geleceği adına, sağdu- Detaylar şöyle: versite eğitiminde. Bunu yüzde lasyon sürebilir çünkü negatif reel olarak gerçekleşti. Ağustos değişim yulu bir sürece geçiş yaşanamazsa vay oranlarına göre İstanbul’da yaşam n ENAG’DA YÜZDE 181: Enf- 16.72 ile ilaç, yüzde 14.21 ile mey- faiz ortamında insanlar elinde TL halimize. Ters bir zamanlama için veri- maliyetinin yıllık artış oranı yüzde lasyon Araştırma Grubu (ENAG) ve ve sebze suları izledi. En çok tutmak istemiyor, bu da paranın len bu kirli savaş oyunlarının bu kez tut- 101.69 oldu. Ağustosta İstanbul’da ise Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki düşüş ise yüzde 8 ile kümes hay- dolanım hızını artırarak enflasyo- turulamayacağı sizce de kaçınılmaz gö- dört kişilik ailenin ortalama ya- rünmüyor mu? (E-TÜFE) artışı ağustos ayında için vanı etinde. nu beslemeye devam edecek.” şam maliyeti ise bir önceki aya gö- yüzde 5.86 açıkladı. Artış 12 ay- 4 YI-ÜFE HIZ KESTI: “Yurti- l Ekonomi Servisi re 1.173 TL artarak 23 bin 586 TL olarak ölçüldü. Ağustosta bir önceki aya göre en çarpıcı fiyat değişimle- YOKSULUN ‘GIDA TÜFE’SI YÜZDE 133 ARTTI rinden biri yüzde 34 artışla salçada yaşandı. Asgari ücret temmuz ayın- İSK Araştırma Merkezi’nin nu yüzde 115 oldu. Üçüncü yüz- ise yüzde 133.2 olarak gerçek- da 5 bin 500 liraya yükseltilmişti. D(DİSK-AR), TÜİK’in Ağustos de 20’lik gelir grubunun gıda leşti. Bunun yanında dördüncü l Ekonomi Servisi 2022 enflasyon (TÜFE) verileri enflasyonu yüzde 98.1 olurken yüzde 20’lik gelir grubunun gı- üzerinden yaptığı hesaplamaya düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik da enflasyonu yüzde 89.4 olur- göre gıda enflasyonu ortalama grubun gıda enflasyonu yüz- ken en yüksek gelir grubunun 100 BİN VARİL DÜŞECEK yüzde 90.3 olarak gerçekleşir- de 116.3, en yoksul yüzde 20’lik gıda enflasyonu ise yüzde 66.4 ken emeklilerde gıda enflasyo- gelir grubunun gıda enflasyonu hesaplandı. OPEC+’dan üretim kesintisi kararı etrol İhraç Eden Ülkeler Örgü- Ptü (OPEC) ve Rusya’nın da da- Dolar/TL ve BİST yükselişte hil olduğu birlikte hareket eden ülkelerin oluşturduğu OPEC+ dün- ali piyasalar yeni haftaya saplamalara göre ortalama do- lemlerinde Avro dolar karşısın- Cumhuriyet’in “İşçiyim Haksızım” kitabının yayınında; kü toplantısında gelecek ay pet- Mhem dünya hem Türkiye’de lar/TL OVP’de önümüzdeki yıl da ilk kez 0.99 seviyesinin al- Emek tarihimizin bütünleştirilmesinde emek veren ulusal, rol üretim hedefini günde 100 hareketli başladı. için 21.5, 2024 için 24.6 ön- tını gördü. Böylelikle Avro 20 bin varil düşürmeyi kabul et- Bu kapsamda dolar/TL, Ara- görüldü. Ekonomistler bu yıl yılın en düşük seviyesine ge- uluslararası sendikacılık uzmanımız Şanar Tayşi’nin; ti. Reuters’a konuşan bir kaynak lık 2021’de ulaştığı 18.4’teki OVP’deki yeni dolar tahminleri- riledi. Türkiye’de ise 17.90- İkiside reklamcılık sektörü uzmanı çocukları OPEC+’nın bir sonraki toplantısı- tarihi zirvesine neredeyse her nin oldukça yakın gerçekleşe- 18.06 lira arasında oldu. Bor- nın 5 Ekim’de gerçekleştirileceği- gün sınırlı yükselişlerle yaklaş- ceğini belirtiyor. Av- sa İstanbul’da ise bankacılık Ülkü (KARACAOĞLU), Tanıl TAYŞİ ni söyledi. OPEC’in Ortak Bakanlık maya devam ediyor. Dün gü- ro ise enerji kri- hisselerinin öncülüğündeki ar- İzleme Komitesi (JMMC) toplantı ne 18.23 seviyesinde baş- zinin baskısı tış devam ediyor. 3 bin 248 ile 2 Eylül 2022 Cuma günü kıyılan nikah düğününde attıkları öncesinde petrol üretim hedefinin layan dolar/TL gün bo- altında bulu- 3 bin 366 puan arasında hare- imzalarıyla mutlu geleceklerine kucak açtılar... bu oranda düşürülmesini teklif et- yu bunu korudu. Ban- nuyor. Ye- ket eden BİST-100 Endeksi, gü- mişti. l Ekonomi Servisi kacıların OVP verile- ni hafta- nü yüzde 4.2 artışla tamamladı. Yolları açık olsun... rinden yaptıkları he- nın ilk iş- l Ekonomi Servisi