Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 EYLÜL 2022 CUMARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Vahim ve tehlikeli bir miras: Rüşvet yaşadığımız şu günlere, iktidarın SALİH ÖZBARAN Yüzyıllardır zehrini akıtıp gelen rüşvet belasını hiç ciddiye almamış “rüşvet ağı” ile yazımı tamamlayayım: Osmanlı asırlarını özlediği “mal-ı “muktedirlerimiz”. Okumamışlar “görkemli” Osmanlı’nın yıkılış ne- “Ve bazı beyinsiz ve karışık kafalı EMEKLİ TARİH PROFESÖRÜ rüşvet”e (rüşvet parasına): defterdarlar/maliye bakanları hazineye denlerini. Ne denli üzücü günümüzde tanık olduğumuz “rüşvet ağı”! “Ve erkân-ı devlet içinde öy- hmet Mumcu yıllar önce gelen paraları sarraflara verip karşılı- le bir bela sarmıştır ki, mal-ı rüş- yazdığı Osmanlı Devleti’nde Osmanlı İmparatorluğu’nda açtığı Bu denli bulaşıcı ve yıkıcı olan ğında düşük akçe alarak bunun fazlası- vet alınup düşen dirlikler ve ma- ARüşvet kitabına “rüşvet”in yaralara ilişkin şunları vurgulama bu hastalık üzerine yazdığım, 31 nı fayda sandılar. Ve bu tasarruflar se- kamlar na-ehl u na-müstahaklara ne anlama geldiğini açıklayan şu gereği de duymuştu: Aralık 2010 tarihinde Cumhuri- bebiyle nice nice fitne ortaya çıktı; çe- (işi bilmeyen ve hak etmeyenle- paragrafla başlamıştı: yet Bilim Teknoloji dergisinde ya- şitli rezillikler ve hor görmelerle karşı- re) verile(gelmiştir), hiçbir mas- Devleti saran bela “Rüşvet, örgütlenme yoluna gi- yımlanan bir yazımı şöyle bağ- laştılar...” lahat (iş) yüz akı ile bitüp, ileriye ren bütün insan topluluklarında “Rüşvetin Osmanlı toplumunun lamıştım 17. yüzyılın bir eleşti- Yüzyıllardır zehrini akıtıp gelen rüş- gelmek mümkün ve müyesser de- varlığını daima sürdürmüş en es- bünyesinde yaptığı tahripler şüp- ri eseri “Kitabı Müstetab” aracı- vet belasını hiç ciddiye almamış “muk- ğildir.” ki sosyal dertlerden birisidir. En lığıyla: hesiz son derece derindir. Rüşvet tedirlerimiz”. Okumamışlar “görkem- “Virdi divan ehli rüşvetle ciha- genel biçimde rüşvet, yetkili biri- ve ona bağlı ya da onunla birlik- li” Osmanlı’nın yıkılış nedenlerini. Ve Yıkılış nedeni sine, başkası tarafından toplumun na ihtilal” (Hükümet üyeleri / sa- te zincirleme bir şekilde işlenen Cumhuriyet devriminin, onca zor ko- Son olarak 19. yüzyılın dev- rayın yetkili organı, rüşvetle ülke- usul ve kurallarına aykırı bir tarz- diğer suçlar devletin yönetim ve şullarının ardından, yaratılan Türkiye let adamlarından Mustafa Nu- yi karma karışık ettiler). da menfaat vaat edilerek veya sağ- yargı örgütlerinin çökmesinde çok Cumhuriyeti’nin kazanımlarını. Ne ka- ri Paşa’nın bir kitabından birkaç Mehmet İpşirli’nin yayına hazır- lanılarak bir işin yaptırılmasıdır.” önemli roller oynamıştır. Yönetici dar acı verici, ne denli üzücü günümüz- cümle aktarayım ve günümüz- ladığı (1989) Tarih-i Selânikî ile Mumcu, sonuçlandırırken belge- ve yargıçların yaptıkları devamlı de tanık olduğumuz “rüşvet ağı”! de ortaya çıkarılmaya çalışılan bir tanıklık edeyim aynı dönemlere, lerle donattığı bu kitabını rüşvetin zulüm halkı perişan etmiştir.” Gül, her türlü efsaneyi hak eden bir Neoliberal düzenin hüküm çiçek. sürdüğü ve teknoloji çağında, Anlattıkları, gülden öğrendiklerim son yıllarda yaşadığımız küresel eminim okurda yeni şeyler salgın ve kaos ortamında, çağrıştıracak. sömürü, insanlığın en önemli ve Gül, çiçeğinden dikenine, yaprağın- yaşamsal sorunu haline gelmiştir. dan gövdesine kadar her şeyiyle İşçi, emekçi, çiftçi ezim ezim insana yaşamı anlatan en bereketli ezilirken, para babaları iyiden iyiye ağaç. rahatlamışlar, günlerini gün İşte ben başlıyorum gülün bana etmişlerdir. dediklerini yazmaya… Arkasını siz getirin… Öykü Öykü Atatürk ve çoksesli müzik Yurdunun ve milletinin ba- ”Yediveren’in insanları hep “Çok şükür yaşıyoruz diyemiyorum ğımsızlığı için ömrünü adayan yaşadılar yurdumuzda. Kimileri ne yazık ki. Yine de ‘iyi ki yaşıyoruz’ Atatürk’ün dehasını, benzersiz hala yaşıyorlar. Belki adları yaşamanın bir suç olduğu zaman- yaşamöyküsünü, insan, hayvan, başkadır, ama yaşıyorlar… Roman- da diyorum. Çok ağır bir yükü de doğa sevgisini ayrıntılarıyla an- da anlatılan olaylar tümüyle taşıdığımı düşünemiyorum; gerçek, benim gördüğüm gerçek, latmak, Atatürk’ün yolunda, uy- yalnızca duyumsuyorum bunu. bizim gerçeğimiz.” Yaşıyorsak bir anlamı olmalı garlığa ulaşabilmenin de en de- yaşamanın, bir işlevi. Öner Yağcı’nın duru anlatımıyla, ğerli anahtarıdır. Kırklareli’nden Sinop’a, Ayancık’tan Tsunami sürüyor…“ ERDEN BİLGEN Sivas’a aydınlık arayışı içindeki insanların öyküsü… TROMPET SOLİSTİ tatürk’ün benzersiz bir devlet ada- Amı, bağımsızlık önderi, ulusal lider olmasının derinliklerinde çok büyük bir bilgi birikimi vardır. Avrupa’da sanat- Roman Öykü çılara destek olup güzel sanatlara eş- siz yapıtlar kazandırmasıyla ünlü Medi- ci Hanedanı nasıl insanlara iyi ve güzeli sorgulama yeteneği kazandırdıysa Ata- türk de güzel sanatlardaki yeniliklerle “Oktay Akbal, hayata sevgiyle “Kurtuluş’un Mührü. toplumumuzu aydınlatarak uygarlaştır- bakan, özgün bir yazardır. Gerçi Kuruluş’un Anahtarı” mıştır. barışa, insanlığa, sevecenliğe Atatürk, teksesli alaturka müzik hay- “Dağlarda tek tek ateşler yanıyordu. tutkunluk yazarlığın doğal kuralı ranıdır ama çoksesli müziklerin toplu- Ve yıldızlar öyle ışıltılı, öyle ma sorgulama yeteneği kazandırdığı- gibi görünür, ama adı yazara ferahtılar ki şayak kalpaklı adam nı gördüğünden, geleneksel müziğimi- çıkmış çoğu kişiye bakın, hep hot zi, türkülerimizi konser salonlarına ta- zortla beyaz kağıtları karalarlar” Nasıl ve ne zaman geleceğini şınabilmesi için çoksesli hale getirt- İlhan Selçuk bilmeden güzel, rahat günlere miş, uluslararası birer kültürel değer ol- inanıyordu…” “Oktay Akbal, sosyal adalete, malarını sağlamıştır. Opera kurdurup Nâzım Hikmet hukukun üstünlüğüne ve laik ilk Türk operası Özsoy’u besteletmiş- Cumhuriyet ilkelerine sonuna tir. Dünyanın iki büyük komşu devleti- kadar sadık kaldı ve basın özgürlü- ni konu alan destansı operayı, etkileyici ğünü savundu.” sözlerle sahneye koydurup İran Şahı Rı- Alev Coşkun za Pehlevi’yle birlikte izlemiştir. Bu sa- yede İran’la kültürel bağlarımız derin- Derleme İnceleme leşmiştir. Teksesli alaturka müziği sev- mesine rağmen demokrasinin olmaz- sa olmazı çoksesli müzik ve yaşamı en çağdaş şekilde yapılandırmıştır. Tekses- li müzik ve tek adam rejimi altında ezi- len toplumumuzu, çoksesli müziğin tıl- sımlı gücüyle aydınlatıp demokratik ve On yaşındaki Erdal ile ablası, köy Nasreddin Hoca, doğumundan uygar bir yaşama kavuşturmuştur. öğretmeni İnci'nin Anadolu'nun önce de yaşamış, ölümünden sonra uzak bir köyünde geçirdikleri bir da yaşamaya devam etmiş bir Uygarlığa ulaşmak yıllık yaşantıyı anlatan, 1964 Anadolu bilgesidir. Onu 21 Atatürk’ü, bozkırın ortasındaki Ata- Doğan Kardeş Çocuk Romanı yüzyılda da güncel kılan, mizahın türk Orman Çiftliği’ni kurmasıyla anla- yarışmasında üçüncülük ödülü gücüdür. Mizah, en iyi izah tabiliriz. Çiftlikte yapılan tarım ve hay- kazanan Toprağa Basınca, Talip tarzlarından birisidir. vancılıkla, çiftçinin karasabanı bırakıp Apaydın'ın yalın kalemini ve ne Nasreddin Hoca’nın güldüşünleri, traktöre kavuşmasıyla anlatabiliriz. Bu- denli usta bir yazar olduğunu genç fıkraları, öyküleri, başta Orhan Veli gün bile araba üretemediğimiz halde, o okurlara duyumsatacak. olmak üzere pek çok usta tarafın- gün Türkiye’nin uçak üretip ihraç etme- dan yaşanan çağa göre yeniden siyle anlatabiliriz. Kurduğu fabrikalar- yazılmıştır. la, hizmete açtığı demiryollarıyla, sana- yi atılımıyla, kadınlara verdiği haklar- la anlatabiliriz. Bu görevi genç yaşlı her- kes severek yerine getirir. Çünkü birile- Çocuk Çocuk rinden ülkemizin korunmasını bekleme- nin nasıl yanlış bir düşünce olduğu ya- şanarak görülmüştür. Yurdunun ve milletinin bağımsızlı- ğı için ömrünü adayan Atatürk’ün deha- sını, benzersiz yaşamöyküsünü, insan, hayvan, doğa sevgisini ayrıntılarıyla an- latmak, Atatürk’ün yolunda uygarlığa ulaşabilmenin de en değerli anahtarıdır.