Catalog

16 EYLÜL 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.2630 18.2700 21.2380 14.37 3.363 6680.74 1008.74 2 kuruş 6 kuruş 9.5 kuruş 0.01 puan 83.84 puan 47.17 lira 6.94 lira Evler Hazine arazilerine yapılacak olmasına karşın fiyatlar kentlere göre değişecek g Bir ünde zamlandı Barınamayan gençlik... Sosyal konut projesinde ilk gün fiyatlar 608 ve 780 bin YABANCIYA SATIŞ ARTIYOR olarak açıklandı. Çevre Bakanı Murat Kurum dört büyük smail ile Rahmi Koç Müzesi’nde tanıştık. Tek başınaydı. Malatya’da Türkiye İstatistik il için yüzde 10 daha fazla fiyat uygulanacağını açıkladı. İbir fen lisesinden yeni mezun ol- Kurumu, ağustos TOKİ’nin yapacağı zam ise belirsizliğini koruyor. muş, İstanbul Teknik Üniversite- ayı konut satış is- si Elektrik Mühendisliği Bölümü’nü tatistiklerini açıkla- ktidarın “Cumhuriyet tari- ra ile 780 bin lira arasında kazanmış. Ailesi ile birlikte gelmiş dı. Buna göre Tür- hinin en büyük sosyal ko- bir değerde olacak” diye ko- ilk kez İstanbul’a. Aile onu üniversi- kiye genelinde ko- te yurduna yerleştirmiş ve geri dön- İnut projesi” olarak duyur- nuştu. nut satışları geçti- müş. Koca kentte daha hiç kimse- ğimiz yılın aynı ayı- duğu projenin detayları açık- Hazine arazisi ücretsiz ve- yi tanımıyor. O da üniversite açılana na yüzde 12.7 aza- landıkça karmaşası da büyü- rilecekken fiyatların neden ALİCAN kadar kenti gezeyim demiş. İlgi ala- larak 123 bin 491 yor. İlk gün Cumhurbaşkanı farklı olduğu anlaşılamaz- POLAT nına girdiği için ilk adresi de Rahmi olurken bir önceki Recep Tayyip Erdoğan tarafın- ken Çevre ve Şehircilik Ba- Koç Müzesi olmuş. Hayran kalmış. aya yüzde 23 arttı. dan açıklanan ev fiyatları bir gün kanı Murat Kurum da 3+1’ler için Türkiye’nin sanayi, ulaşım, endüstri Temmuzda yaban- sonra Çevre Bakanı Murat Kurum dört büyük şehirde farklı fiyatlar tarihini konu alan müzede gerçekten cılara 3 bin 939 ko- tarafından farklı açıklandı. Ara- olacağını söyledi. son derece başarılı bir müzecilik ser- nut satılırken ağus- gileniyor. Faytonlardan buharlı maki- daki fark 100 bin liranın üzerinde Kurum, “Dört ilde İstanbul, İz- tosta bu sayı yüz- nelere, teknelerden marangozhaneye de 33 artışla 5 bin olunca “Bir günde zam geldi” yo- mir, Antalya ve Bursa ve diğer- kadar her yeri ilgiyle gezerek meraklı 273’e çıktı. rumu yapıldı. leri arasında yüzde 10’luk bir fi- gözlerle sürekli sorular soran 4.5 ya- yat farkı var. En yüksek 3+1 ev şındaki torunum Ada’dan biliyorum. ASGARİ ÜCRETE KİRALIK YOK: Kadıköy Geçinemiyoruz Platfor- 172 bin TL’lik fark 950 bin lira. Şırnak’ta 608 bin li- Bilim merkezleri ve bu tür müzeler mu tarafından yayımlanan kiralık konut raporuna göre asgari ücrete temmuz Cumhurbaşkanı Erdoğan, proje ra, İstanbul’da ise 679 bin lira be- çocuk ve gençlerin merakını uyandır- ayında yapılan zamla birlikte yeni asgari ücrete göre kiralanabilecek daire tanıtımında konuşurken 2+1 ev- del ile alacak. Evlerin hepsinin mak bilimsel gelişmelerle tanışma- sayısı 2-3 adetlerden 13’e çıkmıştı. Aradan sadece iki ay geçmesine rağmen ler için 608 bin TL, 3+1 evler için standartı aynı” diye konuştu. Ku- larını sağlamak açısından ne kadar ağustos ayı itibarıyla bu sayı tekrar 2 kiralık daire ilanına düştü. ise 780 bin TL fiyat belirleneceği- önemli... Bilim ve bilimsel düşünme- rum ayrıca katlara göre de fiyat nin toplumlara, bireylere kazandırdığı ni söylemişti. Ancak bir televiz- farkı olacağını belirterek “Zemin en önemli şey basit bir sorudur: “Ne- yon programına katılan Toplu Ko- nu. Daha önceki TOKİ projeleri- bir kullanıcı durumu şöyle açık- kat kurası çeken daha alt bir fi- den?” İnsanlar neden sorusunu so- nut İdaresi Başkanı Ömer Bulut, yat ödeyecek ya da çatı katında- ne başvurup fahiş zamlar nede- ladı: “TOKİ ile 113 bin TL’lik an- rarak eleştirel düşünmeyi, sorgula- “İstanbul, Ankara, İzmir gibi bü- niyle ödemeyi tamamlayamayan laşma yaptım. Ben sabit biliyor- ki vatandaş daha az ödeyecek. Or- mayı öğrenirler. yükşehirlerde fiyatlar farklı ola- ta katlardaki vatandaşlarımız da- yurttaşlar isyanını sosyal medya- dum üç senedir ödüyorum 650 TL İsmail şanslı bir genç. Ufkunu aç- cak. Orada 2+1’in en küçük ola- da paylaştı. İnternette bütün fir- ile başladım ödemeye şu an 950 ha çok ödeyecek” dedi. tığını belirttiği bir fen lisesinde eğitim nının fiyatı 780 bin lira olcak. Yi- malarla ilgili şikâyetlerin yapıldı- TL’ye çıktı fiyatı. Borcum da 118 almış. Yaşıtı binlercesi gibi tarikatla- Artışlar korkutuyor rın, cemaatlerin eline düşmemiş. Bir ne İstanbul, Ankara ve İzmir gibi ğı sikayetvar.com adlı sitede yurt- bin TL oldu. Bu nasıl bir iş anla- diğer şansı da yurt bulabilmesi, bul- büyükşehirlerin dışında olan di- TOKİ projelerindeki fiyat artış- taşlar TOKİ projelerinde karşılaş- madım hani faiz yoktu? Bu konu- duğu yurdun üniversitesine çok yakın ğer büyükşehirlerde de 608 bin li- ları ise yurttaşı asıl korkutan ko- tıkları faiz oranlarını sıralarken ya bir el atmanızı istiyorum.” olması.. Oysa üniversitelerin açılma- sına çok az süre kala birçok öğren- ci açıkta. Yetersiz yurtlar ve ev kirala- rının çok yüksek olması daha eğitime Gelin, İstanbul’u yenileyelim ‘Depremi beklerken gereksiz‘ başlamadan öğrencileri çaresizlikten bunaltmış durumda. Projenin piyasadaki fiyatları düşü- ALİ CAN POLAT yanıklı olmayan en az 100 bin konut ŞEYDA ÖZTÜRK Ya doktora öğrencileri? Kendileri- rüp düşürmeyeceği sorusunu yanıtla- var. Bizler ölümcül vakaların yaşanaca- ne barınma ihtiyaçlarının karşılanaca- stanbul’un doğal eşiklerine dayan- yan Kurt, “İnşaat maliyetleri düşme- ükümetin sosyal konut projesi- ğını söylemişken insanlar güvence altı- ğı sözü verilen yüzlerce doktora öğ- İmış bir kent olduğunu ve yeni yerle- den fiyatlar düşmez. Bu proje eğer Hni Cumhuriyet’e değerlendiren Bi- na alınmadan neden konut yapıyorsu- rencisi de aynı durumda. şim alanlarının açılmasının altyapıyı başarılı olursa evi olmayan bir kı- lim Akademisi kurusu üyesi ve yer bi- nuz?” diye konuştu. Doktora bilime açılan kapı. “Yük- tehlikeye sokacağını söyleyen İstanbul sım yurttaşın ev sahibi olmasını sağ- limci Prof. Dr. Naci Görür, “Dar gelir- Çevre Mühendisleri Odası İstanbul seköğretimdeki uluslararası rekabe- Büyükşehir Belediyesi’nin toplu konut lar ama var olan maliyeti düşürmez. tin her geçen gün arttığı küresel dün- li insanlar için nereden baksan yararlı Şubesi Su ve Atıksu Komisyonu Başkanı şirketi KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, Unutmayın bu projede fiyatlar ucuz bir proje. Ancak bu proje İstanbul için Selahattin Beyaz ise “Konutlaşmanın bir yada, Türkiye’de yükseköğretim siste- “Biz bu nedenle yeni alan açmaktan değil ödeme planı avantajlı. Yoksa ya- minin en stratejik meselelerinden bi- bence doğru değil” yorumunu yaptı. kısmı Kanal İstanbul, güzergâhında ola- çok var olan yapıları dönüştürmek- pılan konutlar bizim yaptıklarımızdan ri, doktora öğretiminin kapasitesini ve İstanbul’un deprem tehditi altına girdi- cak. Buralar aynı zamanda İstanbul’un ten yanayız. Mevcut ekonomik koşul- ucuz değil ki. Metrekaresi 8 bin liraya niteliğini artırmak..” Bu sözlerin sahibi ğini anlatan Görür, şunları söyledi: en önemli su havzalarından oluşuyor. larda cazip bir ödeme planı sunuluyor. YÖK Başkanı Erol Özvar. Demek ki mal olacak. KDV eklenince 3+1 konu- “O zamandan beri İstanbul’un dep- Hem Kanal İstanbul, hem de bu konut Bu ödeme şartlarını bize de sunsunlar tun fiyatı 1.7 milyon TL olur. 20 yılda biliniyor. Ama yapılmıyor. Bırakın öğ- reme hazırlanması gerektiğini söyle- projesiyle en az 8 milyon kişinin daha bir an önce İstanbul’daki riskli 150 bin renimin niteliğini artırmayı kendileri- memur maaşı oranında zamla ödene- dik. Konu gerektiği kadar ilgi görmedi- geleceğini düşünüyoruz. Su ihtiyacı ve ni bilime hazırlayan gençlere kalacak- yapıyı yenileyelim yurttaşlarımızın canı cek taksitleri hesaplarsak yaklaşık 8.5 ği halde bir de İstanbul’da sosyal ko- atık su artacak. Bu gidişatla Marmara ları yer bile sağlanmıyor. Üstelik bıra- güvende olsun” diye konuştu. milyon liraya gelecek bu evler” dedi. nut yapılacağı söylendi. Depreme da- atık denizine dönüşecek” dedi. kın devlet üniversiteleri, en saygın va- kıf üniversitelerinde bile doktora öğ- rencileri mağdur ediliyor. Peki öyley- se bilim nasıl yapılacak? Zaten artık TOKİ’nin kasasına ürkütücü boyuta gelen beyin göçü bu RİSK MERKEZİNİN VERİLERİNE GÖRE şekilde nasıl durdurulacak? Bu soru- en az 22.5 milyar TL ların yanıtı verilemiyor ne yazık ki. kaynak girecek Yine YÖK’ün kendi raporundan Ortalama kredi alıntılayayım: Lisansüstü öğretimimizin en çarpı- cı çıktılarından biri de ülkenin geliş- me temposuna nispetle araştırmacı borcu 919 lira arttı sayısının azlığıdır. Diğer yandan Tür- kiye’deki doktora mezun sayılarımız, ürkiye Bankalar Birliği (TBB) 2021’e kıyasla konut kredi borcu kurum sayısı ve çeşitliliği ile toplam TRisk Merkezi’nin yayımladı- olanlar 2 milyon 506 bin kişiden ülke nüfusu dikkate alındığında da ğı yeni “Aylık Bülten” ise Tem- 2 milyon 470 bine inerken tutar düşüktür. Nitekim bu gerçek diğer ül- muz 2022 itibarıyla bireysel kredi 287.2 milyar TL’den 360.4 milyar kelerle mukayese edildiğinde daha da borcu olan kişi sayısı 36 milyon liraya çıktı. Taşıt kredisi borcu çarpıcı hale gelmektedir. Türkiye’de 362 bin kişi, kredi hacmi 1 tril- olanlar 481 binden 455 bin kişi- yıllık doktora mezun sayısı 8 bine yon 308 milyar liraya çıktı. Bu ra- ye inerken tutar 50 milyar TL’den yaklaşırken, Fransa’da bu sayı 13 bin, kamlar geçen yılın aynı ayında 34 76.3 milyar liraya yükseldi. Ayrı- Japonya’da 16 bin, Almanya’da 29 milyon 470 bin kişi ve 945.2 mil- ca ihtiyaç kredisi kullananlar 27 bin, Birleşik Krallık’ta 29 bin, Amerika yar liraydı. Buna göre kişi başına milyon 936 bin kişiden 28 milyon Birleşik Devletleri’nde ise 74 bindir. ortalama bireysel kredi borcu da 497 bin kişiye, tutar 433.3 milyar Nüfusa oranlarsak Batı toplumların- Para toplama projesi 27 bin 422 liradan 35 bin 979 li- liradan 569.8 milyar liraya ve bi- da nüfusun binde 3’ü ile 5’i arası dok- raya yükseldi. Ayrıca 966.463 tü- reysel kredi kartı olan kişi sayısı tora mezunuyken Türkiye’de bu oran SENA YAŞAR keticinin ödenemeyen kredi kar- 28.4 milyondan 31.3 milyona, bu nüfusun sadece 10 binde biri. HAZİNEDEN GÜVENCE VER tı ve bireysel kredi borç toplamı tür borç tutarı 174.6 milyar lira- Unutmayalım herkesin baş aşağı umhurbaşkanı Recep Tay- 31.8 milyar TL oldu. Yine Ağus- dan 301.8 milyar liraya ulaştı. düşmekte olduğu dipsiz kuyunun ce- HP Genel Başkanı Kemal ver. Beşli çeteleri semirttin, Cyip Erdoğan’ın “önem- hennemvari tuzaklarla dolu derinlik- tos 2022 sonu itibarıyla Ağustos l Ekonomi Servisi CKılıçdaroğlu, sosyal ko- asıl fakir fukaranın konutu li fedakârlıklarla yürüttüğünü” lerinde sadece tek çıkış yolumuz var: nut projesine ilişkin sosyal için garanti ver. Vermezsen, açıkladığı sosyal konut pro- Bilgiyi ve bilimsel düşünceyi ana ek- medya hesabından açıklama sen de biliyorsun ki bu proje jesi, 2023 seçimleri öncesin- sene oturtarak ortak akıl geliştirebil- yaptı. “Erdoğan, biliyorum bitmeyecek. Yoksa bu proje de iktidara “milletin parasıyla YAPTIRIMIN DELİNDİĞİ ENDİŞESİ HÂKİM mek, ki bunu becerebilmek tarihi bir seçim öncesi para toplamak bir Banker Yakup zihniyetin- propaganda yapma” olanağı sorumluluk da aynı zamanda. için yapıyorsun bunu. Sa- den ibarettir. Topla paraları sağlayacak. İlk gün başvurula- na inanalım istiyorsan, bu işe fakir fukaradan, seçim süre- rı 1 milyona yaklaşan projeye Türkiye’deki bankalar müteahhitlerin girmesi için cini finanse et. Banker Erdo- 10 milyon başvuru yapılması hazineden gelir güvencesi ğan mısın sen?” dedi. halinde TOKİ, 500 TL başvuru ABD ve AB’nin takibinde ücreti ve ortalama 70 bin TL Üretici enflasyonu konut içinse 85 bin TL peşinat züm yolu sunan bir muhatap peşinatla sadece konut satı- BD ve Avrupa Birliği (AB), Brüksel’in ise endişelerini Türk şı üzerinden 22.5 milyar TL’yi toplanacak. Yurttaş, henüz te- bulamıyorsunuz” diyor. Bir di- zirveden döndü ARusya’ya uygulanan yaptı- yetkililere doğrudan iletmek meli dahi atılmayan konutlar ğeri ise “3 Aralık’ta kura çe- kasasına koyacak. Proje, “mil- rımlar konusunda Türkiye üze- için bir heyet oluşturduğunu letin parasıyla seçim propa- için TOKİ’ye yaklaşık 22 mil- kildi mesaj da geldi başvu- arım ürünleri üretici fiyatları (Tarım-ÜFE) rindeki baskıyı artırmaya ha- ifade ettiler. yar 500 milyon TL’lik kaynak ru şartlarını taşımadığım için gandası yapılacağı” gerekçe- Tağustos ayında geçen ay gördüğü zirvesi- zırlanıyor. Financial Times’da Üç bankacılık kaynağının siyle eleştiriliyor. sağlayacak. başvurunuz iptal oldu denildi. nin ardından geriledi. Tarım ÜFE, ağustosta bugün yer alan ve Batı ülke- Reuters’a verdiği bilgilere gö- 22 Ağustos oldu hâlâ param “İlk evim” adı verilen proje- yıllık yüzde 142.42 artarken aylık yüzde 4.34 lerinden iki yetkiliye dayandı- re yabancı para mevduatı, TL ye, ilk iki günde 1 milyon 500 TOKİ ödeme yapmadı yatmadı” diyor. azaldı. Temmuz ayında yüzde 158 ile en yük- rılan habere göre ABD ve AB, mevduattan daha yüksek olan Bu arada bazı eleştirile- binden fazla kişinin başvurdu- Projeyi yürütecek olan TO- sek seviye kaydedilmişti. Türkiye İstatistik Türkiye’de bankacılık sektörü- bankalar için TCMB’nin komis- ğu açıklandı. Yurttaştan “şart- re göre TOKİ’nin kasasına gi- Kİ, “geçmişteki konut proje- Kurumu verilerine göre Tarım-ÜFE’de ağus- nün usulsüz mali işlemler yü- yon ödeme koşulu getirmesi- recek olan 22.5 milyar TL ları taşımazsa iade edilecek” lerinde topladığı başvuru üc- tos ayında bir önceki yılın aralık ayına gö- rütülecek bir alan haline gele- nin ardından, bankalar tasarruf denilerek 500 TL başvuru üc- ile “seçim öncesi yapılacak retlerini zamanında iade et- re yüzde 99.72 ve 12 aylık ortalamalara gö- ceği ve Rusya’nın yaptırımla- sahiplerini döviz mevduattan olan temel atma törenleri fi- reti alınıyor. Son tarih olan 31 mediği” gerekçesiyle sabıkalı. re yüzde 89.02 artış yaşandı. Tarım ÜFE alt rı ihlal edeceği bir kanal açaca- vazgeçmeleri için yüzde 7’ler- Ekim’e dek 10 milyon kişinin nanse edilecek.. Cumhur- Bir çevrimiçi şikâyet platfor- gruplara göre aylık bazda incelendiğinde en ğından endişe ediyorlar. Habe- de olan dolar cinsi mevduat fa- başkanı Erdoğan’ın da zama- projeye başvurması durumun- munda, ücretlerini aylardır ge- yüksek artış yüzde 9.27 ile çiftlik hayvanları re göre Batılı yetkililer, ABD’nin izlerini sert şekilde düşürmeye da TOKİ, 5 milyar TL kayna- na yayılacak ve art arda ger- ri alamadıklarını” belirten çok ve hayvansal ürünlerde olurken bunu yüzde Rusya’nın Mir adlı yerel öde- başladı. Piyasalarda seyir sakin çekleştirilecek bu törenleri ğı kasasına koyacak. Öte yan- sayıda yurttaş bulunuyor. 8.80 ile canlı kümes hayvanları ve yumurta- me sistemine dahil olan Türk ilerlerken borsadaki düşüş ise dan kasımda yapılacak kura oy toplamak için kullanacağı Yurttaşlardan biri, “Param lar takip etti. En yüksek azalış ise yüzde 22 bankalarını odağına aldığını, devam etti. kaydediliyor. sonrası hak sahiplerinden 2+1 nerede belli değil. TOKİ’yi ara- ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert ka- konut için 60 bin 800 TL, 3+1 l ANKARA/Cumhuriyet dığınızda karşınızda size çö- buklu meyveler alt grubunda oldu.