Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 18 AĞUSTOS 2022 PERŞEMBE 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Bu arada Halk- çı Parti’de de Ay- Trump için yolun sonu mu? dın Güven Gür- kan Genel Başkan seçilmişti. Trump, olur da tüm bu engelleri aşarsa seçimlerde SARP SİNAN HACIR ri öncesi, danışmanı John Bol- Gürkan lider- liğindeki Halk- ton ve eski Başkan George W. önünde kimse duramaz. Yine de son bir yılda ARAŞTIRMACI çı Parti ile İnö- Bush dahil eski kuşak Cum- yaşananlardan anlıyoruz ki şapkasını alıp gitmediği 1991’de sosyal nü liderliğindeki ski ABD Başkanı Donald huriyetçiler, Biden’ı destekle- sürece Trump’ın önüne daha çok engel çıkacak. Sosyal Demok- Trump’ın evine yapılan diler. Cumhuriyetçilerin Se- rasi Partisi 3 Ka- demokrasi EFBI baskını, 2024 seçim- nato’daki lideri Mitch McCon- sım 1985 tari- leri için düşünülen tüm politik nell, Trump’ın evine operasyon hinde birleşti ve iktidarda (mı?)-9 denklemleri altüst etti. Trump başlayınca sessiz kalanlardan- Sosyaldemokrat Halkçı Parti, SHP evde yokken yapılan operas- dı. Demokratlardan birçok si- Eylül 1980 darbe- kuruldu. yonda, 11 gizli belge ele ge- si bütün siyasal yasetçi bile, baskını “demokra- 1987’de siyasal yasak- 12 partileri kapat- çirildi. Trump, 2016 seçimle- siye müdahale” olarak niteler- ların kalkmasından sonra, mış, siyasal liderlere de ri öncesi devletin gizli mesaj- ken Cumhuriyetçi pek çok si- Ecevit de daha önce arka- yasak getirmişti. laşmalarını kişisel elektronik yasetçi, Trump’a destek çıkma- daşlarına kurdurduğu De- CHP de kapatıldığı için posta hesabından yaptığı için dı. 6 Ocak olaylarından sonra mokratik Sol Parti’nin ba- bu partinin beslendiği Hillary Clinton’ı “hain” ilan et- şına geçmişti. Trump’ı politikadan uzaklaştır- Sosyal Demokrat ideolo- miş, başkan olursa Clinton’ın Böylece Sosyal Demokrat mak için bahane arandığı söy- jinin Komünizmden bile ideoloji, SHP ve DSP olarak hapse gireceğini ima etmişti. daha tehlikeli olduğu ko- leniyordu. İstenirse, bir ABD iki ayrı parti tarafından tem- Seçildikten sonra boş durma- nusunda bu satırların ya- başkanını yasalar karşısında sil edilen bir siyasal akım zarına uyarıda dahi bulu- dı ve devletin gizli belgelerine zor duruma düşürmek, zor ol- haline geldi. nulmuştu. yasadışı olarak sahip olmayı gunluk, ABD dış politikalarıyla lüğü var. Başkan adayı Kama- maz. Hele de bu kişi Trump’sa. 1989 yerel seçimlerinde 7 Kasım 1982’de yapı- ağır bir suç haline getirdi. doğrudan bağlantılı savaşlar, gi- la Harris olursa, fark daha da Erdal İnönü yüzde 28.69 lan halkoylamasında baskıcı O dönemde çıkardığı yasa, derek kötüleşen göçmen soru- artıyor. Yani Trump karşısın- Engel çıkacak oy ile SHP’yi birinci par- Anayasa yüzde 91.37 oy ile Trump’ın başını yakacak gibi nu derken Amerikalılar Biden’a da parlayan kimseler yok. So- ti yaptı. Bazılarına göre tüm bunlar kabul edilmişti. DYP yüzde 25.13, ANAP gözüküyor. İddialar ispatlanır- epey diş bilediler. Bir köşede run şu ki ABD’nin Trump’ı bir Trump’a mağduriyet kazandı- (Bu satırların yazarı ve eşi, yüzde 21.80, RP yüzde 9.80 dönem daha kaldıracak meca- sa, Trump, bırakın 2024 düşle- “Ben demiştim” diyerek oturan şeffaf zarftan rengi görülen racak, seçimlerde şansını ar- oy almışlardı. mavi “hayır” oylarını atmış- rini, hapse bile girebilir. Tabii Trump, tekrar ilgi odağı oldu. li 2020’de de yoktu, 2024’te de tıracak, 2022 ara seçimleriy- DSP ise yüzde 9.03 oyda lardı sandığa.) tüm bunlar Trump’ın basit bir Zaten arkasındaki fanatik kitle- olmayacak. Dış politikada ABD le Senato ve meclisi kaybetme- kalarak Sosyal Demokrat 6 Kasım 1983’te, ye- kurulu düzeninin aksine alınan hatasından ziyade, ülkede yıl- yi hiç kaybetmemişti. Partisin- sine kesin gözüyle bakılan Bi- ideolojinin temsilciliğini ni kurulan partilerle ya- deki politikacılar tarafından se- kararlar, ayda bir kabineden lardır süren politik hesaplaşma- den, 2024’e kadar topal ördeğe Erdal İnönü’nün liderliğin- pılan seçim sonunda atılan bakanlar, müttefiklerle nın devamı olarak yaşanıyor. vilmemesine karşın, halkta bü- dönecek. Trump, olur da tüm deki SHP’ye kaptırmıştı. ABD’nin desteklediği Tur- yük bir karşılığı vardı. Son an- ters düşmeler derken ABD’nin bu engelleri aşarsa seçimlerde Fakat iki yıl sonraki ge- gut Özal’ın Anavatan Par- Hegemonyası geriledi küresel hegemonyası dört yılda nel seçimlerde, Kürt aday- ketlerde en iddialı rakibi olan önünde kimse duramaz. Yine tisi yüzde 45.14 oy alarak lara listesinde yer veren Biden hükümeti, son 20 yıldır fazlasıyla gerilemişti. iktidar olmuştu. Florida Valisi Ron DeSantis’e, de son bir yılda yaşananlardan SHP üçüncülüğe düştü. Cunta yönetiminin, Baş- en çok tepki toplayan hükümet. 20 puan kadar fark atıyordu. Partisinde edindiği düşman- anlıyoruz ki şapkasını alıp git- 1991 seçimlerinde DYP bakanlık Müsteşarı yaptı- Son 40 yılın en kötü enflasyonu, Biden’ın karşısına çıktığında lar, siyaset kapısını Trump’a mediği sürece Trump’ın önüne yüzde 27.03 ile birinci parti ğı Necdet Calp’e, kapatılan benzin fiyatları, ekonomik dur- da yine 10 puanlık bir üstün- yavaştan kapadı. 2020 seçimle- daha çok engel çıkacak. oldu. ANAP yüzde 24.01 ile CHP’nin mirasını sahiplen- ikinci, SHP yüzde 20.75 ile mesi için kurdurduğu Halk- üçüncü parti olmuştu. çı Parti, yüzde 30.46 ile ikin- Ecevit’in DSP’si ise yüzde ci parti olmuştu. 10.74 ile seçim barajını aş- Cunta’nın kendi ideoloji- mıştı ama yine beşinci sıra- sini sürdürmek için Emekli İkinci Dünya Savaşı’nın gerçek yüzü daydı. Orgeneral Turgut Sunalp’a HHH kurdurduğu Milliyetçi De- durum, savaş sonrası Avrupa’nın geleceği sadece Fransız Hava Kuvvetlerine ait uçakla- 1991 seçimlerinden son- HAYRİ RAUF TÜZÜN mokrasi Partisi ise yüzde ra binmiştir? İkincisi, İngiliz lider Churchil’in ra, Deniz Baykal hizbinin ABD’ye mühürlendiğinden, ABD açısından ge- 23.27 oyla üçüncü sıraya STRATEJİST reklidir. Peki, savaş döneminde demokrasi 1943’te müttefiklerin savaşın gidişatı ve plan- büyük muhalefetine rağ- düşmüştü. laması için buluştuğu Trident Konferası’nda, men, Erdal İnönü, Küçük kinci Dünya Savaşı, tarihin incelenmesi ve hattını oluşturan ABD, Fransa ve İngiltere ne Sonuç olarak, “Orta- Kurultay’da alınan kararla İ yurttaşların bilinçlenmesinden çok, propa- kadar müttefiktir? ABD’ye, Japonya’ya karşı Pasifik’te yapılma- nın Solu” sloganıyla siyaset Demirel ile koalisyon yap- sını önerdiği Culverin Harekâtı neden redde- sahnesine giren “Sosyal De- ganda malzemesi haline gelmiştir. Öyle ki Bu sorunun yanıtı, şu iki soruda aranmalıdır: tı ve DYP-SHP hükümeti SSCB’nin, Nazilere karşı verdiği mücadele- Birincisi, Fransız lider De Gaulle, savaş boyun- dilmiştir? Culverin’le, petrol açısından önem- mokrat” ideolojinin oy po- kuruldu. li olan Kuzey Sumatra’ya çıkarma yaparak tansiyeli, 12 Eylül 1980 dar- nin önemi azaltılıp ABD öne çıkarılmıştır. Bu ca neden hiçbir ABD uçağına binmemiş, niçin Böylece CHP’nin mi- besi sonrasında yapılan bü- Japonya’ya ağır bir darbe indirilmesi planlan- rasçısı olan Sosyal De- mıştı. Plan, askeri açıdan amfibi stratejiyle tün baskılara rağmen yüzde mokrat Halkçı Parti, SHP, 30 dolayında direniyordu. düşmanı beklemediği yerden vurmaya dayan- Sosyal Demokrat ideo- HHH sa da siyasi amacı farklıydı. 333. sayımız çıktı. Aldınız mı? Kasım 1983’te seçim ya- lojiyi, Ecevit’in 1974’te Erbakan’la ve 1978’de on- pılacağı ilan edilince, yasak- Sömürge imparatorlukları birler ile kurduğu ortak hü- lanan CHP’nin oy potansi- Sömürge imparatorluklarının yerel halk kümetlerden sonra, üçün- yelini kullanmak için Erdal üzerinde kurdukları baskı rejiminin devamı, İnönü’ye çağrı ve büyük bir cü kez iktidara taşımış olu- teknolojik üstünlük, askeri başarı, güçlü po- yordu. baskı yapılarak Sosyal De- lis teşkilatına bağlıdır. Japonların, İngiltere’ye Ama Ecevit’in harca- mokrasi Partisi kurduruldu. indirdiği darbe, sadece askeri değildir. Ay- Ama Cunta, örgütlenme- dığı bu iki iktidar şansı- nı zamanda sosyal Darwinist dünya görüşü- sini tamamlamadığı gerek- nı bu kez de Erdal İnö- ne dayalı sömürü düzeninin, aslında ne ka- nü, Demirel’in Çankaya’ya çesiyle bu partinin seçime dar hassas olduğunu yerel halka göstermiş- girmesine izin vermedi ve çıkmasından sonra, Genel tir. Aynı durum Japonya karşısında ağır yenil- bağımsız aday olan Erdal Başkanlığı bırakarak he- giye uğrayan Fransa için de geçerlidir. Hindi- İnönü’nün adaylığını da ve- ba etti. çin coğrafyasındaki yerel halklar, beyaz ırkın, Sonrasında, Sosyal to etti. sarı ırk tarafından yenilebileceğini görmüş- 1983’te Cunta deneti- Demokrasi’nin bu üçüncü lerdir. Kısacası 1939’da, dünyanın iki büyük minde yapılan seçimlerde iktidara ortak olma şansı sömürge imparatorluğunun savaştaki amaç- da Deniz Baykal hizipçiliği iktidara gelen Özal’ın dö- ları, imparatorluklarını kurtarmaktır. ABD’nin nemi, aslında Amerikancı/ yüzünden harcanacak... amacıysa, bu imparatorlukların sömürdükleri dinci Evren döneminin de- Sosyal Demokrat ideo- coğrafyalara, buralardaki hammadde ve pa- vamı niteliğindeydi. loji de CHP de Baykal’ın li- zarlara egemen olmaktır. derliğinde, Cumhuriyet ta- Siyasal liderlerin yasakları 6 Eylül 1987’de bir halkoy- rihinde yaşanmamış yenil- İngiltere’nin stratejisi lamasıyla kaldırıldı. gilere kurban edilecekti. İngiltere, sömürgeci zihniyetinden ve bunu sağlayan en önemli araçlarından olan deniz gücünden vazgeçmez. 1945 öncesi durumla, YEŞİL ENERJİ: Hayal kur- günümüzdeki durum benzerlikler içermek- tedir. İngiltere, ABD yanında olmasına karmannın karnlık yüzü- şın amacından sapmamış, bunu da Brexit ile kanıtlamıştır. Küresel sahneye, Hint-Pasifik üzerinden kısıtlı olanaklarına karşın dönme sinyalleri vermektedir. 2021’de parlamentoya sunulan “Rekabet Çağında Küresel İngiltere” adlı rapora göre Hint-Pasifik bölgesi, İngiltere’nin ticaret hac- minin yüzde 17.5’ini oluşturmaktadır. İngil- tere, aynı zamanda bölgede en geniş varlı- ğa sahip Avrupa ülkesidir. İngiltere’nin söyle- ? Yeni nesil aşılar pandemiyi bitirebilir mi? mek istediği şudur: “İmparatorluk vasiyetimin gereğini yeri- ne getirmek, ABD’yle farklı amaçlara sahip ? Türlerin yaşam süresi ile kanser arasında nasıl bir ilişki var? olmamdan dolayı, bölgedeki mevcudiyetimi azaltmama rağmen, eski ticaret ağlarını ve di- ? Yuvada uzun süre kalan kuşlar daha akıllı ğer nüfuz ağlarını harekete geçirmek istiyo- rum. Toplumu bölünmüş bir ABD, Pelosi gi- bi sorumsuz insanlar üzerinden Çin’le kapı- ? Sürekli gergin misiniz? İşte size 5 bilimsel çözüm şıyor. 1942’de olduğu gibi rakiplerimiz ortak ancak amaçlarımız farklı. Bugün kendime ra- ? Evli erkekler bekar kadınlardan daha uzun yaşıyor kip gördüğüm Çin’e karşı, Japonya gibi da- ha akılcı politikalara sahip eski bir imparator- lukla hareket etmek daha iyi olur. Fakat önce Günlük bilim portalımız ve abonelik: www.herkesebilimteknoloji.com’da Tel: 0216 449 99 42 ABD’nin biraz daha güç kaybetmesi gerekir.” Ktap okuduğunuzu blyoruz.