Catalog

EKONOMİ 14 AĞUSTOS 2022 PAZAR9 Küçük ve orta ölçekli şirketlerin kredi borçları 1 trilyon 511 milyar TL’ye ulaştı y KOBİ’ler borca koşu or İşsizlik ile Türkiye’de Haziran 2022 sonu itibarıyla son bir yılda enflasyonun nakdi kredi borcu olan KOBİ niteliğindeki müşteri sayısı 3 milyon 994 binden 4 milyon 351 bine yükseldi. buz dansı ankacılık Düzenleme ve Denet- da yüzde 66.5 artarak 1 trilyon 511 on günlerde akademik düzeyde leme Kurumu’nun (BDDK) Hazi- milyar 435 milyon liraya ulaştı. Bu enflasyon ile işsizlik konusu olduk- Bran 2022 sonu itibarıyla açıkla- kapsamda mikro büyüklükteki işlet- Sça fazla tartışılır hale geldi. Gelmesi dığı “KOBİ kredileri” verileri, bugün- melerin kredi borcu üç aylık yüzde de çok doğal zira bu iki faktör hemen her lerde bir kez daha yüksek sesle yapı- 14.4, yıllık yüzde 50.3 artışla 424.1 dönemde birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. milyar lira, küçük işletmelerin borcu lan “finansmana erişim” tartışmala- Bizde olmasa bile, çoğu modern eko- rının ortasında küçük ve orta büyük- üç aylık 21.6, yıllık yüzde yüzde 75.2 nomilerde merkez bankalarının fiyat istik- rarını sağlayıcı ve istihdam yaratıcı para artışla 509.4 milyar lira ve orta işlet- lükteki şirketlerin önemli bir kredi politikalarını uygulama amacı vardır. borcuyla karşı karşıya olduğunu gös- melerin borcu üç aylık yüzde 21, yıl- İşsizlik ile enflasyon arasında ekono- lık yüzde 72.7 artışla 578 milyar li- terdi. İşte öne çıkan detaylar: mik yaklaşımlarda, her zaman olduğu gi- 4 KOBİ türü şirketlerin nakdi kre- raya ulaştı. Ayrıca bu tür şirketlerin bi farklı görüşler mevcuttur. Yaklaşım gayri nakdi kredi borcu ise toplamda di hacmi, Haziran 2022 sonu itibarıy- olarak üzerinde önceleri fikir birliğine va- la son üç ayda yüzde 19.3, son bir yıl- üç aylık yüzde 15.8, yıllık yüzde 76.7 rılmış ancak sonraları gelişen yeni eko- artışla 527 milyar liraya yükseldi. nomik ilişkiler ve şoklardan dolayı eko- nomik davranışlarda yaşanan değişim- Tarlalar İpo Tekl İ Batık 61 milyar TL lerle şekillenen bir Phillips Eğrisi gerçe- ği var ortada. 4 Haziran 2022 sonu itibarıyla nak- iraat Mühendisleri Odası Antal- Moody’s’ten ‘kur koruma’ uyarısı Buna göre fiyat ve maaş enflasyonu ile di kredi borcu olan KOBİ müşteri sa- Zya Şubesi Başkanı Prof. Dr. Dur- işsizlik arasında negatif bir ilişki vardır. yısı 4 milyon 350 bin 842’ye yüksel- sun Büyüktaş, 10 yıl önce 2.5 milyo- oody’s, Türkiye’nin kredi notunu lemek için giderek alışılmışın dışında ön- Genel anlamıyla işsizlik oranı artarken na yakın çiftçi bulunan Antalya’da, di. Bu rakam Haziran 2021’de 3 mil- M“B2”den “B3”e düşürdüğünü, not lemlere başvurmak zorunda kaldığını be- enflasyon oranında bir azalma olur. Bir di- bugün kayıtlı çiftçi sayının 490 bine yon 994 bin 338’di. Ayrıca gayri nakdi görünümünü ise “negatif”ten “durağan”a lirtti ve “Giderek artan karmaşık düzen- ğer değişikliğe uğramış yaklaşıma göre ise düştüğünü söyledi. kredi müşterisi sayısı ise 3 milyon 48 çevirdiğini duyurdu. Bu not, “spekülatif leyici, mali ve makro ihtiyati tedbirlerin işsizlik oranı ile ücret enflasyonu arasında- Tarımda girdi maliyetlerinin her ge- bin 177’ye çıktı. Bir kişinin hem nakdi kabul edilen ve yüksek kredi riskine tabi makroekonomik istikrarı geri getirmede ki ilişki tersine işlemektedir. Bu durumun çen gün yükselmesinin ve düşen ürün yükümlülükler” için veriliyor. etkili olması pek olası değil” dedi. kısa vadede böyle olmasına rağmen uzun hem gayri nakdi kredi borcu dikkat alı- satış fiyatlarının çiftçiyi tarımdan uzak- Kuruluş, kredi notunun düşürülmesi- Kuruluş ayrıca, kendi döviz kuru tah- dönem özelliği ile incelendiğinde enflas- narak yapılan hesaba göre net müşteri laştırdığını anlatan Büyükbaş, ayrıca yonu artırmayan işsizlik oranı yaklaşımıyla ne gerekçe olarak Türkiye’nin ödemeler minlerine dayanarak kur korumalı mevdu- sayısı ise 5 milyon 551 bin 725. halen üretimde olan çiftçilerin de ban- dengesi üzerinde artan baskıları ve döviz atın (KKM) Hazine’ye tüm yıl maliyetinin şekil bulduğunu görmekteyiz. kadan kredi çekebilmek için tarım ara- 4 Ayrca, KOBİ’lerin toplam takipteki Fazla ayrıntıya girmeden tartışmanın rezervlerinin daha da düşme riskini gös- milli gelirin yaklaşık yüzde 2.2’si olarak zilerini ipotek altına aldırmak durumun- (batık) nakdi kredi hacmi ise son bir yıl- esasına vurgu yapmakta fayda olduğu terdi. Moody’s ayrıca Türkiye’nin cari açı- tahmin ediyor. Bu tahmine göre KKM’nin da kaldığını vurguladı. Büyüktaş, “Bor- da yüzde 6.5 artışla, son üç ayda yüzde kanaatindeyim... ğının muhtemelen önceki beklentileri bü- kamuya bu yılki maliyeti 250 milyar TL’yi cunu ödeyemediği zamanda da toprak- 2.8 düşüşle 61.3 milyar lira oldu. Takipte- Bazı ekonomistler günümüzde tecrü- yük bir farkla aşabileceğini kaydetti. Ana- aşabilir. Açıklanan bütçe sonuçlarına göre ları elinden gidiyor. Maalesef bu durum ki kredi yıllık bazda ‘mikro’da yüzde 25.5, be ettiğimiz yüksek enflasyon sorununun listler Kathrin Muehlbronner ve Alejand- Hazine, mart, nisan, mayıs ve haziran ay- Türkiye’nin kanayan yarası haline geldi” çözümü sürecinde, özellikle işgücü piya- ‘küçük’te yüzde 0.8 artarken, ‘orta’da yüz- ro Olivo, yetkililerin para birimini istikrara larını kapsayan dönemde KKM için 37.2 dedi. l BÜLENT ECEVİT/ANTALYA sasında belirli bir toplumsal maliyetin or- de 2.6 düştü. l Ekonomi Servisi kavuşturmak ve döviz tamponlarını yeni- milyar lira kur farkı ödemesi yaptı. taya çıkacağı vurgusunu yaparak bu ma- liyetin daha çok yüksek işsizlik şeklin- de karşımıza çıkacağını belirtmektedirler. MANPOWER’DAN RAPOR Diğer bir grup akademisyen ise bu sü- reçte sadece işgücü piyasasının tek ba- Türkiye ‘yetenek şına ilgili maliyeti yüklenmemesi aksine çoğu yükün sermaye sahibi üzerinde ol- ması gerektiği fikrini ortaya atmaktadır- açığı’nda 29. oldu lar. Gelirin ve büyümenin kaliteli ve sağ- anpower tarafın- lıklı dağılımı ise bu fikrin çekirdeğini oluş- Mdan 16 yıldır kü- turmaktadır. Tartışma çok uzun süreceğe benzer... resel çapta hazırla- yüzde 25-30 nan “Yetenek Açı- Ekonomik büyüme ve insan sermaye- Nizameddin a şa’ya göre si üzerine doktora tezi yazmış bir akade- ğı Raporu”nun bu yıl- kiralarda olması gereken misyen olarak bu konu üzerinde ayrıntı- ki sonuçları her dört düşüş oranı lı fikirlerimi uzunca anlatabilirim ama bu- şirketten üçünün ye- rada sürecin diğer bir tarafına değinmek tenek açığı yaşadığı- Feyza Narlı isterim... Uzmanlara göre eylül-ekimde öğrencilerin gelmesiyle fiyatlar yine yükselecek nı ya da işe alım yap- O taraf ise enflasyonun ve işsizliğin na- makta zorlandığını or- sıl ölçüldüğü ya da ölçülmesi gerektiğidir... taya koydu. 40 ülkeden 40 binden fazla Enflasyon ile işsizlik oranı ilişkisini kısa işverenin katılımıyla yapılan araştırma- ve uzun dönemde inceliyorsak eğer, hem nın sonuçlarına göre küresel çapta ye- işsizliğin genel kabul görmüş altı çeşit öl- Kirada bu yıl düşüş olmaz tenek açığı ortalama yüzde 75’e ulaşır- çümü hem de enflasyon sepetinin günün ken bu oranın yüzde 71 olduğu Türkiye koşullarına uygun madde (ürün) ve ağır- ise 40 ülke arasında 29. sırada yer aldı. Gökhan k liyoruz” dedi. lıklarına önem vermemiz gerekiyor. İşsiz- Ayrıca Türkiye’de, imalat ve üretim sek- lik ölçümlerinde örneğin, işgücüne katı- Bugünlerde yaşanan düşüşün ne- töründeki yetenek açığı yine ilk sırada- a r Tış yüzde 153 ktidar, son açıkladığı ucuz konut lım oranını ve onun değişimi, kısa süre- denleri hakkında da yorum yapan ki yerini koruyor. ManpowerGroup Tür- de iş arama yeteneği dahil tüm teknolo- İprojesiyle kiralık ve satılık emlak Aşan, bunları fiyatların tavan yapma- kiye Genel Müdürü Feyza Narlı, bu açı- azalış yüzde 13 jik gelişmeleri içeren arama yöntemlerini fiyatlarının düşüşe geçtiği iddia edi- sı, kiraların kiracıların ulaşamaya- ğın kapatılmasında çalışan ve işveren- de sorgulayan yaklaşımları görmemiz ge- yor. Hatta Çevre, Şehircilik ve İklim lere büyük sorumluluk düştüğünü be- cağı meblağlara çıkması, mal sahip- rekiyor. Diğer bir ifadeyle, işsizliği kısa ve ürkiye genelinde son 1 yılda yüz- Değişikliği Bakanı Murat Kurum, ön- lirtti. l Ekonomi Servisi lerinin kira alamaması ve yüksek ki- uzun dönem özelliklerine göre farklı açı- Tde 153, son 4 yılda ise yüzde 250 ceki gün Gaziantep’te yaptığı açıkla- ra bedelinden dolayı mal sahipleri ile dan ölçerek enflasyonla birlikteliğini in- oranında artarken ağustos ayında Merkez Bankası’nın mada “Şuna inanın. Bu kampanya du- kiracıların mahkemelik olması şek- celemek zorunluluğu ortaya çıkıyor. yüzde 13’e varan bir düşüş yaşan- konut Fiyat yurulduğu andan itibaren hem konut Enflasyonun, tipik bir satın alma ve bu linde sıraladı. Aşan şöyle devam etti: dı. Bu düşüşe rağmen hâlâ fahiş fi- endeksi’ne göre, fiyatları hem kiralarda düşüş başladı” kapsamda kabul edilen bir ürün sepeti Mayıs 2022 itiba- yatlarda olan kira bedelleri yurttaş- olarak ölçülmesinden öte, ürün yelpaze- dedi. Ancak gerçek öyle değil. ‘Mal sahibi pişman’ rıyla yıllık ları zorluyor. Konut satış ve kirala- si ve onun ağırlığındaki dinamik değişimi Cumhuriyet’e konuşan ve “Bu dü- fiyat ar- “Bugün davaların yüzde 40’ını gay- ma bilgilerinin yer aldığı Zingat.com de içine alan kısa, orta ve uzun dönem- tışı yüz- şüşler yeterli değil” diyen İstanbul ve Emlakjet internet sitelerinin veri- rimenkuller oluşturuyor. Onun için li fiyatları hareketlerini içeren birkaç se- de 145.5 Emlakçılar Odası Başkanı Ni- lerine göre kiralar, İstanbul’un ba- mal sahiplerinde bir pişmanlık başla- pet oluşturma gereği ortadır. Bu sağlan- oldu. zı ilçeleri ile Anadolu’da yedi kent- zameddin Aşa, “Eylül-ekim dı. Bu nedenle son dönemde mevcut mazsa, sağlıklı ölçülmemiş iki veriyi yan- te yüzde 4 ile 13 oranları arasında ayında öğrencilerin gelme- kiracılarla mal sahipleri arasında olan lış platformlarda tartışır dururuz. BAKANl IK İNc El EYEc EK düştü. Ağustos ayında düşüş yaşa- siyle beraber fiyatlarda yi- Sözün özü, ekonomide ikili veya çoklu sürtüşmeler azalmaya başladı. Yani yan kentlerden biri de Antalya ol- faktörlerin etkileşimini incelerken başlan- ne bir artış olacak. Bir yo- iki taraf da bazı şeyleri kabullenme ‘Arz talebi bozan du. Antalya’da kiralarda yüzde 7, gıç noktasının ilgili faktörlerin ölçülme- ğunluk yaşayacağız. Bu ne- yoluna gitti. Bir uzlaşma var. İki taraf Burdur’da yüzde 4, Çorum’da yüz- si, ayrıntılı ve sağlıklı olarak elde edilmesi denle bu yıl düşüş bek- şu anda belli noktalarda uzlaşıyor. Bu de 8, İzmir’de yüzde 4, Mardin’de takip ediliyor’ gerekmektedir. lemiyoruz. Ancak yıl da bir talep azalmasına sebep oluyor. yüzde 8, Sinop’ta yüzde 13, Hükümetlerin uyguladığı ekonomik po- azine ve Maliye Bakanlığı’nın gay- sonundan itibaren dü- Ayrıca anlaşmazlıkların önce arabulu- Yalova’da yüzde 7 düşüş yaşandı. litikalarda ayrıntıların önemi çok daha Hrimenkul sektöründe yaşanan ola- şüşlerin olmasını bek- cuya gideceği şartı da etkili.” belirleyici olur. ğandışı fiyat artışlarına yönelik bir ça- Nizameddin a şa lışma başlattığı açıklandı. Çalışma kap- samında suni fiyat artışı yaparak arz ta- lep dengesini bozan, enflasyona sebep ’Yenilenebilir enerjinin vererek piyasayı olumsuz etkileyen, ko- ‘Bu inşaat maliyetleriyle fiyatlar düşmez’ nut satışında elde ettiği geliri doğru be- önemi yine ortaya çıktı’ yan etmeyen kişiler ve firmalar tespit edi- jenin derda derman olmayacağını söy- jeleri ile arzu edilen çözüme kavuşmak m USTa Fa Çak IR liyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nured- üzgâr ve güneş enerji yatırımları bulunan ledi. Arslan, “Maliyet, haziranda bir ön- mümkün olsaydı... 20 senedir alt ve or- din Nebati de mali, finansal, tapu ve em- RGalata Wind’in, yılın ilk yarısında geçen yı- ktidarın ev ve kira fiyatlarını düşüre- ceki aya kıyasla yüzde 3.47, geçen yılın ta gelir grubuna yönelik yapılan 717 bin lak ilan site verilerinin incelendiğini ak- lın aynı dönemine kıyasla yüzde 188 artışla İbilmek için gündeme getirdiği 150 bin aynı ayına göre yüzde 106.87 yükseldi. toplu konuttan sonra ekonomi niye hâlâ tardı. Nebati, “Gayrimenkul sektöründeki 518 milyon TL gelir elde ettiği açıklandı. Ver- konut projesine müteahhitlerden eleş- Konut fiyatlarının düşmesi, açıklanan in- bu durumda. 717 bin konutun sarama- olağandışı fiyat artışlarını yakından takip gi öncesi kâr da 418 milyon TL oldu. tiri geldi. Türkiye Resmi Sektör İnşaat şaat maliyetlerine göre imkânsız” dedi. dığı bu yarayı yeni yapılması planlanan ediyoruz, konuyu mercek altına aldık. Ge- Yenilenebilir enerjinin önemine dikkat Müteahhitleri İşveren Sendikası (TÜR- Ortada yanıt bekleyen sorular olduğuna 150 bin konut nasıl saracak” sorularını reken neyse yapıyoruz, yapacağız” dedi. çeken Galata Wind Üst Yöneticisi Burak KİNŞA) Başkanı Servet Arslan, bu pro- dikkat çeken Arslan, “Toplu konut pro- yöneltti. l ANKARA Kuyan ise şöyle konuştu: “Türkiye elekt- rik piyasasının şu anki durumunda yenile- TESK’TEN TBMM’YE ÇAĞRI nebilir enerjinin önemi bir kez daha ve da- ha güçlü şekilde ortaya çıktı. Artan emtia Perakende yasası fiyatları, enerji arzı güvenliği, iklim değişik- “Yeni ekonomi’ odaklı büyüdük” liği, ekonomik krizler ve savaşlar ile gün- mutlaka çıkarılmalı l BDDK’nin faizsiz bankacılıkla ilgili demi çok meşgul olan dünyamızın uzun va- abancı Holding’in, yılın ilk aylık dö- iklim teknolojileri, malzeme teknolojileri tebliğinde yaptığı değişikliğe göre, danış- dede yeşil, temiz ve yenilenebilir enerjiye ESK Genel Başkanı Bendevi Palan- Sneminde kombine satışlarını yüzde ve dijital teknolojilerin oluşturduğu “yeni ma komitesi üyeliğine ilişkin bir kişinin olan ihtiyacı ortada.” l Ekonomi Servisi Tdöken, Manisa Esnaf ve Sanatkar- 162 artışla 165 milyar liraya çıkardığı, ekonomi”nin, yatırımları ve gelirleri içe- en fazla iki bankanın danışma komitesin- lar Odaları Birliği’nin düzenlediği top- 6.4 milyar TL kombine yatırım yaptığı ve risindeki payının her geçen gün arttığını de görev alabilmesi hükmü, kalkınma ve lantıda, esnafın zincir marketlerle re- konsolide net kârının ise 16.3 milyar belirten Cenk Alper şöyle devam etti: yatırım bankalarında uygulanmayacak. l Tarım ve Orman Bakanı Vahit Ki- kabet nedeniyle zorlandığını söyledi. TL olduğu açıklandı. “Örneğin Kordsa, malzeme teknoloji- rişci, 37.2 milyon liralık tarımsal destek Palandöken, şu vurguyu yaptı: Sonuçlarla ilgili değerlendirme lerinin Avrupa’daki en güçlü temsilcile- ödemesinin çiftçilerin hesaplarına aktarıl- “Deniz mevsiminde deniz yatağı yapan Sabancı Holding Üst Yöne- rinden Microtex Composites şirketinin dığını duyurdu. Bu aktarımdan Kırsal Kal- satıyor, bot satıyorlar. Kırtasiye mev- ticisi Cenk Alper, küresel çapta çoğunluk hisselerini aldı. Yine Sabancı kınma Yatırımları Desteği kapsamında siminde de kırtasiye malzemesi sa- yaşanan belirsizlikler ve bu belir- Holding Kurumsal Girişim Sermayesi Fo- 1301 kişi yararlandı. tan dükkân ürün satamazken, bunlar sizliklerin getirdiği zorlu ko- nu aracılığıyla en son dijital sağ- l Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ürün satıyor. Böyle gidince esnafın şullara rağmen sürdürüle- lıkta yapay zekâ tabanlı hasta- yurtdışı müteahhitlik sektörü 1972’den rekabet etme gücü olmaz. Bu fiyatla- bilirlik ve dijitalleşmeyi pu- lık yönetimi ve telesağlık hizme- bugüne kadar 459.6 milyar dolar değe- rı ve enflasyonu düşürmek de müm- sula kabul ederek yolları- ti platformu geliştiren Albert rinde 11 bin 293 projeye imza attı. Yılın kün olmaz. Bu nedenle perakende na güçlü şekilde devam et- Health’e yatırımımızı tamam- ilk yedi ayında ise yaklaşık 6 milyar do- Burak kuyan, 2021 Nisan ayında şirketin Cenk a lper yasası mutlaka çıkmalı.” l AA tiklerini vurguladı. Enerji ve ladık.” l Ekonomi Servisi larlık proje üstlendi. yüzde 30’unu halka arz ettiklerini anımsattı. am