Catalog

7 HAZİRAN 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Nebati, yeni modeli özetledi: Dar gelirli hariç üretici, ihracatçılar kâr ediyor, çarklar dönüyor Çarklar dar gelirliyi ezdi ‘Halkı cahilliğe Enflasyonu düşürmek yerine büyümeyi seçtiklerini söyleyen mahkûm ülkeler Nebati’ye tepki yağdı. Ekonomist Berksoy, sermayenin yaşama- sını seviyorlar ama dar gelirli olmazsa onlar da ayakta kalamaz. ayakta kalamaz’ aiz nedendir enflasyon so- pay yüzde 39’dan 31’e geriledi” dedi. ollanda’da yaşadığını sandığım nuç” teziyle ortaya atılan Tüketici Koruma Dernekleri Fede- okurumuz Gökhan Baysal’a, “Fyeni modelin mimarların- rasyonu Başkanı Aziz Koçal ise “Biz Hdün gönderdiği araştırmaya da- dan Hazine ve Maliye Bakanı Nured- yalı verileri ile, uyarısı için en içten te- yönetemiyorlar diyorduk meğer bi- şekkürlerimle.. “Halkını bu kadar cahil din Nebati, itiraf gibi bir açıklama linçlilermiş. Tüketiciye, maruz kal- bırakan ülkeler ayakta kalamaz” anafik- ile uygulanan ekonomi politikası ile dıkları enflasyonun bir sınav oldu- rini doğrulayan verilerle donattığı gra- yurttaşı gözardı ettiklerini açıkladı. ğunu söylüyorlardı. Şimdi bilinçli ol- fikli çalışması için de elbette.. Unutma- Yurttaşın aylardır sorduğu “Neden duğunu itiraf ettiler” diye konuştu. dan hemen bir kopyasını Cumhuriyet enflasyonu başı boş bı- belge bilgi arşivine, kayıtlı kalması için ‘Ekonomi bilimine aykırı’ raktılar?” sorusunun ce- gönderdim. Sizlerle içeriğini paylaş- makla yetineceğim. Bu yöntemin ekonomik temelle- vabını Hazine ve Maliye Gökhan Baysal, “Halkını cahilli- Bakanı Nureddin Neba- re aykırı olduğunu söyleyen Prof. ğe mahkûm eden ülkelerin ayakta ka- Dr. Taner Berksoy, şöyle konuştu: ti AKP’nin Kızılcahamam ALİ CAN lamayacakları tezini” verilerle kanıt- kampında verdi. Neba- “Keynes’ten beri gelen bir ekonomik POLAT ladığı grafikli tablosunda, öncelik- kuram var. Ekonomiyi canlı tutmak ti, TÜİK’e göre yüzde le savaşlar olmasa da tıpkı tarihte- KABINEDE NEBATI KRIZI istiyorsan nakit kaynağı şirketlere 73, bağımsız kaynaklara göre yüz- ki diğer imparatorluklar gibi, Osman- lı İmparatorluğu’nun da yıkılmaya de 160 olan enflasyonun sebeplerini değil dar gelirliye, memura dağıt. Bu viyesini korumayı önceliklendirdiklerini SELDA GÜNEYSU mahkûm olduğu tezinden söze giriyor. iki kesim parayı tutmaz zaten har- “Enflasyonla birlikte büyümeyi ter- ileri sürdü. Uyguladıkları politikalar ile Osmanlı ile Cumhuriyet dönemleri ve- cih ettik. Yoksa enflasyonu düşür- car ve oradan gelen talep çarkları azine ve Maliye Bakanı Nebati’nin artan enflasyon karşısında özellikle ge- rileri ile Hollanda’daki gelişme verilerini mek için çok sert tedbirler alabilir- döndürür.” Bu yöntemin sınıfsal bir Hdar gelirlilerle ilgili açıklaması dün lir seviyesi düşük yurttaşların alım gü- dönemeç yıllar üzerinden çizilmiş tab- tercih olduğunu söyleyen Berksoy, dik. Üretimi ve büyümeyi tercih et- gerçekleşen kabine toplantısında da losu üzerinden de kanıtlıyor. cünü korumak için yoğun çaba sarf et- tik. Bu sistemden dar gelirliler hariç “Dar gelirli yerine sermayenin yaşa- hararetli tartışmalara neden oldu. Başlangıç için aldığı 1500 yılında Os- tiklerini belirten Nebati, “Bundan son- masını seviyorlar ama kendi ayak- manlı topraklarının bütünlüğü için- üretici firmalar, ihracatçılar kâr edi- Bu nedenle Nebati, saat 14.50’de raki süreçte de yatırım, üretim, ihracat de okuryazarlık oranı yüzde 3’ler or- başlayan toplantı sürerken 15.30’da, yorlar. Çarklar dönüyor” sözleriyle larına sıkıyorlar. Dar gelirli olmazsa ve istihdam odaklı sürdürülebilir büyü- talamasında. Benden bir küçük ekle- sosyal medya hesabından yeni bir de- açıkladı. onlar da ayakta kalamaz” dedi. meyi sağlayarak toplumsal refahı artı- me, Osmanlı’nın eğitimden paylarını ğerlendirme yapmak zorunda kaldı ve Nebati’nin açıklamalarına çeşit- racak, emeğin ve alın terinin ne kadar alan kadroları, Saray’ın dışında, okul- ekonomi politikalarının esasının “yatı- Sanayici de rahatsız li kesimlerden tepki yağdı. Gün için- değerli olduğunun bilinci ile vatandaş- ların toplanmış olduğu Balkan toprak- rım, üretim, ihracat ve istihdam odak- Sanayi tarafında da enflasyonun larımızın gelirlerini artırıcı tüm tedbirle- de sosyal medya üzerinden bir açık- ları üzerinde. Priştine, Üsküp, bugü- lı büyümeyi sağlamak, yüksek katma ri hayata geçireceğiz” dedi. yarattığı sorunlar artıyor. İhracat ta- lama yapmak zorunda kalan Nebati, nün Yunan toprakları üzerinde. Hollan- değerli üretimi teşvik ederek ürettik- da da aynı tarihlerin okuryazarlık oran- rafında çarklar dönse de hammad- “Emeğin ve alın terinin ne kadar de- çe büyümek ve büyümenin getirileri- Erdoğan’ı kızdırdı! ları ise yüzde 17’lerin altında. de ve çalışanların durumunun enf- ğerli olduğunun bilinci ile vatandaş- ni toplumun tüm kesimlerine yansıt- 1750 sonrası yıllarda Osmanlı’daki Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre, lasyon sebebiyle sorunlu olduğunu larımızın gelirlerini artırıcı tüm ted- mak” olduğunu savundu. “Ekonomi po- ortalama değişmiyor, yüzde 3’leri aşa- Nebati’nin “dar gelirliler” ile ilgili yaptı- söyleyen Türkiye Ayakkabı Sanayi- birleri hayata geçireceğiz” dedi. litikalarımızın tasarlanma aşamasında mıyor. Hollanda’da ise okuryazarlık ğı açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı cileri Derneği Başkanı Berke İçten, asla göz ardı etmediğimiz temel konu- oranları yüzde 85’lere kadar bir patla- “kızdırdı”. Erdoğan’ın, toplantıda, ‘AKP 20 yıldır böyle’ lardan biri de dar ve sabit gelirli vatan- “Çalışanlarımız dar gelirli ve enf- ma ile gelişiyor. Nebati’ye, “iktidarın bugüne değin dar daşlarımızın gelir düzeyini artırmak, re- 1900 sonrası yıllarda Osmanlı toprakları Bu tercihin yeni bir durum olmadı- lasyon onları çok kötü etkiliyor. Yıl- gelirliler ile ilgili çeşitli destek ve yatı- fah seviyesini yükseltmek ve bu doğ- üzerinde gelişen bir şey yok. Hollanda’da ğını, AKP iktidarının 20 yıllık politi- da bir zam yaparken şimdi ara zam- rımlar yaptığını, bu nedenle kendisinin rultuda gerekli uygulamalarla tedbirle- ise okuryazarlık oranları yüzde 90’lara kasının bu olduğunu söyleyen Dev- lar yapmak zorunda kaldık. İhracat açıklamasında bu yatırımların göz ar- ri ivedi bir şekilde hayata geçirmektir” ulaşıyor. Kurtuluş, kuruluş savaşları son- rimci İşçi Sendikaları Konfederasyo- büyüse de enflasyon hammaddeyi dı edildiğini ve bu nedenle Nebati’nin rası yıllara kadar, Osmanlı topraklarının diyen Nebati, bu kapsamda, dar ve sa- nu Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “O ne- de vuruyor. Kısa vadede bakanın de- sözlerine tepki gösterdiği” ileri sürüldü. bütünlüğü için geçerli olan verilerde bir bit gelirli yurttaşları korumak amacıy- denle de Türkiye, bir asgari ücretli- diğine katılıyorum enflasyon talebi değişim yaşanmıyor. Cumhuriyetin, ilanı, Nebati’nin de açıklamayı “Erdoğan’ın la sosyal desteklerden vergi indirimle- ler toplumu haline geldi. Büyüme ra- öne çekti, piyasa canlandı ama orta ülke nüfusuna göre bir avuç Balkanlarda rine, tarımsal desteklerden enerji süb- tepkisi üzerine, kabine toplantısı devam yetişmiş eğitimli kadroların, Mustafa Ke- kamları da bunu gösteriyor zaten. Ül- ve uzun vadede kontrol altına alın- vansiyonlarına kadar gerekli tüm ted- ederken yapmak zorunda kaldığı” kay- mal Atatürk ile birlikte Anadolu’ya ge- ke yüzde 7 büyürken emeğin aldığı ması şart” diye konuştu. birleri alarak gelir düzeyini ve refah se- dedildi. l ANKARA çişleri ile başlayan eğitim seferberliğin- de, okuryazar artış oranları çarpıcı veri- leri ile Anadolu toprakları üzerinde yük- Yüzde 5.36 selişi kanıtlıyor. 1900’ün yüzde 3’lerde TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi geçen ay 55.62 puana geriledi İşlenmiş aynı kalmış göstergesi 1997’ye kadar gıdada aylık çarpıcı tırmanışla yüzde 85’lere ulaşıyor. TÜFE artışı HHH Ne yazık ki yoksul ile, cahil kalış ve Lirada erime devam ediyor de nüfus patlaması arasında doğru- dan bağlantılar söz konusu olduğun- dan 1997’lerden 2000’lere aynı kalan ali piyasalar yeni haftaya da riyor. REK endeksi, Aralık 2021’de yüzde 85 okuryazarlık oranımız yerin- MERKEZ BANKASI YORUMU Mhareketli başlarken, Türk 47.72 seviyesine gerileyerek 1994 de sayarken Hollanda’da 1997 sonra- ‘TL’ varlıkların Lirası’nda geçen haftalarda yaşa- yılından bu yana en düşük değeri- sı için hep geçerli kalmak üzere yüz- ‘Enflasyonda de 100’ü yakalamış oluyor. 2000 yı- ni görmüştü. Endeks daha sonra ge- nan erime resmi endekslere de ağırlığı artırıldı lı oranları da karşılaştırmalı her iki ül- çen ocak ayında 52, şubat ve martta yansımaya başladı. yayılma sürdü’ ke için, Türkiye’de yüzde 85’lerde, 53.7, nisan ayında ise 56.8 Merkez Bankası tarafından CMB, daha önce sinyalini Hollanda’da yüzde 100’ü yakalamış erkez Bankası, yıllık bazda yüz- değerlerini almıştı. Tverdiği TL cinsi varlıkların dün açıklanan “Reel Efek- olarak gözlemleniyor. Mde 73.5 ile son 24 yılın zirvesi- Dolar/TL ise ge- teminat sistemindeki ağırlığını Bugünün okuryazarlık oranlarının tif Döviz Kuru (REK)” so- ne ulaşan mayıs ayı enflasyonuyla çen ay başlayan ve artırıcı adımları hayata geçirdi. karşılaştırılmalarını yapmak zor. İkti- nuçlarına göre, bu en- (TÜFE) ilgili periyodik değerlendir- Bankalara gönderilen yazıda darları açıklamalardan kaçmayı seçi- TL’de yüzde 10 de- deks Mayıs 2022’de mesini dün yayımladı. yorlar. Gerçeğinde okuryazarlık oran- adımların “teminat havuzunda ğer kaybı ile sonuç- 55.82 puana gerile- Bankaya göre bu dönemde, tüke- larındaki 2000’li yılların sonrası kayıp- TL varlıkları destekleyici dü- lanan sert yükseliş- tici yıllık enflasyonundaki artış alt di. Reuters’ın haberi- ların okunması istenmiyor, gözlerden zenlemeler kapsamında, lerin ardından ye- gruplar geneline yayılırken bu ge- ırak tutuluyor. Kuşkusuz göçlere açıl- ne göre REK endeksle- API fonlamasında DIBS temi- ni haftaya 16.50’nin lişmeye en belirgin katkı temel mal mış kapılar bir yanda, siyasal İslamcı ri Türkiye’nin fiyat düze- nat kullanımını artırmak” üzerinde başladı. Gün ve hizmet gruplarından geldi. Gıda akımların, önleri açılan cemaat ve ta- için atıldığı belirtildi. Uygula- yinin dış ticaret yaptığı ül- fiyatlarında ise yıllık enflasyon iş- rikatlardaki patlamalar sayesinde, ya- içinde dalgalanan do- ması 24 Haziran’da başlaya- kelerin fiyat düzeylerine oranının kalanabilmiş yüzde 85’lerin çok altına lenmemiş gıdada gerilerken işlen- lar/TL günü ise Cumhurbaşka- cak adımlar arasında TÜFE’ye ağırlıklı geometrik ortalaması alı- düştüğümüz ortada. Gerçek istatistik- miş gıdada yükselmeye devam et- nı Erdoğan’ın konuşmaları sonrası endeksli kıymetlerin iskon- lere ulaşılabiliyor olunmaması asla ger- ti. Bir önceki ay yüksek oranda ar- narak hesaplanıyor. Denklemde re- 16.60’ın üstünde kapadı. Yeni haf- to oranının yüzde 15’ten yüz- çekçi, doğru da değil. tan taze meyve sebze fiyatlarında el efektif kurun azalışı, TL’nin re- taya 17.73 lirada, başlayan Avro de 30’a çıkarılması var. Ayrıca Öncelikli toplumsal sorumluluğumuz bu dönemde sebze fiyatları kaynak- el olarak değer kaybettiğini, yani da, gün içinde 17.83 gördü, kapanı- DIBS teminat bulundurma ko- bu çalışmanın günümüze taşınması ol- lı olarak kısmi bir düzeltme görüldü. Türk mallarının yabancı mallar cin- şulu yüzde 45 oldu. malı değil mi? Sonrası elbette ki ülke- şı 17.77 seviyesinde yaptı. Enerji fiyatlarında ise şebeke suyu mizi geriye çeken, çağdışılığa yönlen- sinden fiyatının düştüğünü göste- l Reuters l Ekonomi Servisi ve akaryakıt kalemleri öne çıktı. diren siyasal akımlara karşı savaşım vermek olmak zorunda. Başkaca çıkış yolumuz olabilir mi ki? Yoksulluk, yok- KISA... KISA... KISA... sunluğa, sınırsız aşağı doğru çekilişi- Artan fiyatlarla birlikte yurttaş ev alma hayalinden uzaklaşıyor mize katlanabilmenin olanağı olamıya- cağına göre, bu gidişe “Dur” demenin yolunu sandıkla kanıtlamaktan başka- Konut alım gücü düştü ca çaremiz kalıyor mu ki?.. ürkiye’de konut satışları yaban- rans noktası olarak görülen 100 de- Tcıya satışın da etkisiyle artarken ğerinin altındaki değerler mevcut fi- Elon Musk’a göre Twitter konut satın alma gücü ise her geçen nansal koşullarda konut kredisi kul- gün düşüyor. Gayrimenkul Yatırımcı- lanarak konut sahibi olunamayacağı- sorumluluğunu ihlal etti ları Derneği’nin (GYODER), Türkiye na işaret eder. 2022 yılında bu değer BTSO 133’üncü Gayrimenkul Sektörü 2022 - 1. Çey- yüzde 68 olarak açıklandı” dedi. osyal l Mağaza Market-Sen, çalışma Smedya si- rek Raporu yayımlandı. Rapora gö- yılını kutluyor İpotekli satışlar artıyor mevzuatındaki “Kod 46” ile haksız tesi Twitter’ı re, son çeyrekteki konut satışları, bir ursa’da ticaret hayatını ya- satın almak yere işten çıkarılan üyesi Şener Bunun yanı sıra ipotekli önceki çeyreğe göre yakla- Bpılandırmak ve kalkınma için 44 mil- Demir için, dün Sakarya Hakmar satışlarda da artış sürü- şık yüzde 21.6 oranında hedeflerine destek sağlamak yar dolarlık önünde bir protesto eylemi yor. Toplam satışla- bir artışla 320 bin 63 amacıyla 6 Haziran 1889 tari- bir teklif su- düzenledi. rın yüzde 21.4’ünü adet oldu. Ancak ra- hinde kurulan Bursa Ticaret ve nan milyar- l İtalyan bankası oluşturan ipotek- porda yer alan Ko- Sanayi Odası (BTSO) 133’ün- der iş insa- UniCredit, Rusya’dan çıkma li satışlar, bu yı- nut Satın Alma Gü- cü yaşını kutluyor. 70 üye ile nı Elon Musk, kararının ardından buradaki lın birinci çeyre- cü Endeksi ise, bir faaliyetlerine başlayan ve bu- daha son- Elon Musk birimini devretmek için Çin, ğinde yüzde 44.7 önceki çeyreğe gö- gün 50 bini aşkın üyeye ulaşan ra spam ve Hindistan ve Türkiye’den de oranında artarak 68 BTSO’nun 133’üncü yılı için dü- re yüzde 27.4, önce- sahte hesapların gerçekten yüzde 5’in altın- potansiyel alıcıları görüşmelere bin 342 adet oldu. Ra- zenlenen törende konuşan Yö- da olduğunun tespit edilmesi işlemleri sürdü- ki yılın aynı çeyreğine ekledi. netim Kurulu Başkan Yardımcı- ğü için anlaşmanın geçici olarak askıya alındı- pora göre, yabancılara bir göre ise yüzde 26.1 oranın- l Aylık en az 80 bin TL sı Cüneyt Şener, küresel eko- ğını açıklamıştı. Musk, şimdi de Twitter şirke- önceki çeyreğe göre yüzde 45 artış da azaldı. fatura ödeyen aboneleri ulusal nomide fırsatların ve tehditle- tine gönderdiği mektupta, Twitter’ın anlaşma- oranıyla 14 bin 344 adet konut satışı Sonuçları yorumlayan GYODER Yö- tarifeden çıkaran düzenlemeyi rin birlikte sunulduğu yepye- da belirtilen sorumluluklarını “açıkça ihlal” et- gerçekleştirildi. Yabancıların talebi- netim Kurulu Başkan Yardımcısı Ne- yorumlayan KOBIDER Genel ni bir dönemin başladığına dik- tiğini ve kendisinin satın almak için sunduğu nin devam edeceğini söyleyen Çekici, şecan Çekici, “Bu endeks bir aile- Başkanı Nurettin Özgen kat çekerek “Bu dönemi de or- anlaşmayı iptal etme haklarını saklı tuttuğunu özellikle vatandaşlık ve oturma izni nin ya da bireyin 120 ay vadeli konut “Ucuza alacağız derken her tak akılla planlayarak çok daha belirtti. Açılış öncesi işlemlerde Twitter hisse- için yapılan gayrimenkul alımlarının kredisi kullanarak konut sahibi olup gün daha pahalı elektriğe güçlü ve nitelikli bir Bursa he- leri yüzde 5.5 gerileyerek 37.95 dolara düşer- bu oranları daha yukarıya taşıyacağı- olamayacağını ölçen önemli bir eko- ulaşıyoruz” dedi. define ulaşacağız” dedi. ken Musk’ın üst yönetici olduğu Tesla’nın his- nı vurguladı. l Ekonomi Servisi nomik değerlendirme. Endekste refe- seleri ise yüzde 3.5 yükseldi. l Reuters