Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
[email protected]
6 HAZİRAN 2022 PAZARTESİ
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
şa edecek minicik evlatlar; da-
ha abeceyi öğrenmeden “elif,
be, pe, te, se”yi ezberliyorlar
ne anlama geldiğini bilmeden.
Korku duvarı aşılırken
Yine, “Araba Sevdalısı” Diya-
net İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın,
Atatürk’e lanetler yağdıran Mus-
İBRAHİM BERKSOY
tafa Demirkan’ın arkasında ha-
MAKINE MÜHENDISI fızlık duası etmesi içimizi burktu, man-
İlhan Selçuk!
şet yaptık. İşte bu gelişmeler ne yazık
ki Türkiye’nin AKP-MHP iktidarında
1’inci yüzyıla 4 kala
Parlamenter, demok-
nereye koştuğunun en güzel kanıtı.
Türkiye’de Müslümanlar
ratik sistemlerin en
“2mürtecilerin saldırısı altında. Elbette günümüz Türkiyesi’nin
defosu sadece yobazlık değil. Bas-
Bunlar ülkede ‘inanan-inanmayan’
iyi yanı kendi bünye-
kıcı rejim de tepemizde. Cumhur-
ve ‘laik-Müslüman’ ayrımıyla zama-
sindeki eksiklikleri,
nenin yobazlığını yapıyorlar, kardeş başkanı Erdoğan’ın, örneğin Ge-
zi katılımcıları için (ben de bir Ge-
kavgasını körüklüyorlar; yüzlerinde-
noksanlıkları, yeter-
ziciyim, bununla da gurur duya-
ki maskeyi iktidar koltuğuna oturun-
sizlikleri çözebilecek
rım) kullandığı “çürük, sürtük” söz-
ca çıkarıp atmış, tek tutkularının ik-
cükleri, artacak baskı rejiminin sin-
yetkinlikte olmasıdır. tidarın çıkarları olduğunu faş etmiş-
yali. Muhalefet liderlerinin bu üs-
lerdir. Bugün dinci mürtecilere kar-
Bu nedenle önüne ar-
luba uymaması ve özellikle Kemal
şı çıkmak, Müslümanların boynunun
kasına herhangi bir
borcu olmuştur” demiş büyük us- Kılıçdaroğlu’nun “Küfür çukuruna
inmem” sözü yarınlar için umut ama
ta İlhan Selçuk 1996’nın 6 Ağus-
sıfat almazlar.
bu devletle bağdaşmayan dili her
tos’unda kaleme aldığı “Mürteci ile
Müslüman” başlıklı yazısında. yerde irdelemeli demokrasiyi savu-
2 Eylül 1980 askeri dar-
nan kesim, “Türkiye bu değil arka-
Sanki 2022 Türkiyesi’nin fotoğrafı-
besinden sonra, önce dö- nizamın temsilcisi olan Ana- önce “Yoksa sen 12 Eylül ön- bunun önüne arkasına güç-
daşlar” diyerek.
nı 26 yıl önce görmüş. Daha doğrusu,
1nemin Milli Güvenlik vatan Partisi ve onun lideri cesine mi dönmek istiyor- lendirilmiş, iyileştirilmiş gi-
HHH
“demokrasi” trenine binerken özgür-
Konseyi eliyle daha sonra da Turgut Özal yasakların sür- sun” diye korkutulan halk, bi sıfatlar eklemek gereksiz-
Ve sansür; kimse darılmasın her
lükten, modern yaşamdan söz eden-
yerde sansür var artık. Geçenlerde
Özal hükümetleri eliyle sür- mesi yönünde çaba gösteri- bu kez de “Yoksa sen her kö- dir. Çalınan, gasp edilen şey lerin iktidara geldiklerinde takındıkla-
TÜİK, piyasa verilerini açıkladı. Aylık
rı tavrı yazmış.
dürülen “12 Eylül rejimi”ne yordu. Turgut Özal’ın o kam- tülüğün başı eski parlamen- demokratik, parlamenter sis-
Evet, tam da İlhan Ağabey’in sözü- yüzde 7-8, yıllık da yüzde 160’la va-
karşı halkın ilerici demokrat panyadaki biricik argümanı ter sisteme geri mi dönmek temdir. Bu halk elinden alı-
ran (ENAG verileri) enflasyon, yöne-
nü ettiği, “mütedeyyinlikten din ba-
kesimleri başta olmak üze- şuydu: Eğer yasakların kalk- istiyorsun” diyerek korkutu- nanı, çalınanı geri istiyor.
timi yapboz tablosuna dönen Tür-
ronluğuna geçiş” yolunda ilerliyoruz.
re işçilerden, emekçilerden, masına “evet” derseniz 12 luyor. “Bu bir ‘beka’ mesele- “Biz eski parlamenter siste-
Bir yanda gericilik rüzgârı, öte ta- kiye İstatistik Kurumu’nca sansür-
aydınlardan, gazete köşele- Eylül öncesine döneriz. Siz si; eski sistem (!) kaos üre- me dönmek istemiyoruz; bi- lendi. Cumhuriyet bu kandırmacayı,
rafta ağır hakaret, asarım, keserim
“Yoksulluğa TÜİK sansürü” başlığı
tavrı. Hem yobaz hem faşist, baskı-
rinden, siyasal partilerden, yoksa 12 Eylül öncesine mi tir, ülke felakete sürüklenir” lakis, güçlendirilmiş, iyileş-
ile duyurdu. Çünkü gerçek enflas-
cı bir coğrafya...
meslek örgütlerinden, sivil dönmek istiyorsunuz? Halk deniliyor. Oysa halk hâlâ 12 tirilmiş bir parlamenter de-
yon, emeklilere verilecek ara zam
Ve Cumhuriyet, dün İlhan Sel-
toplum kuruluşlarından en o referandumda korku du- Eylül 1980 darbesiyle yitir- mokratik sisteme geçmek is-
öncesi iktidarın hesabını bozacaktı,
çuk döneminde olduğu gibi bugün
ufak bir itiraz yükseldiğin- varını aşıp kıl payı da olsa diği demokratik, parlamen- tiyoruz” demek politik bir dil
sakladılar vicdansızca!
de onun kurduğu Cumhuriyet Vak-
de “müesses nizam”ın (ku- “evet” demişti. Böyle demek- ter toplum düzenini arıyor. değildir, utangaç bir dildir.
fı çizdiği yolda yobaz ayaklanmaya Cumhuriyet’in geçen gün dikkat
çektiği, “fiyat etiket” sansürü, sanı-
rulu düzen) temsilcileri ko- le aslında “E vet, 12 Eylül 1987 halkoylamasında bu karşı direniyor.
rım baskıcı rejimin nirvanaya eriştiği
Sıfata gerek duymaz Manşetleriyle de yaklaşan genel
ro halinde “yoksa sen 12 Ey- öncesine dönmek istiyoruz” halk “Yoksa sen 12 Eylül ön-
seçim öncesi estirilecek faşist-yo- nokta. 6. Yargı Paketi önerisindeki
lül öncesine mi dönmek isti- dememişti kuşkusuz. Halkın cesine mi dönmek istiyor- Parlamenter, demokratik
düzenlemeye göre, fiyatları etkile-
baz rüzgâra dikkat çekiyor.
sistemlerin en iyi yanı ken-
yorsun” söylemine sarılarak o günlerde söylediği şuydu: sun” denilerek korkutulma-
yebilecek haber yayanlara bir yıldan
Geçen pazartesi attığımız, “Türki-
halkın haklı tepkilerini güya Biz, bizden çalınan, elimiz- yı nasıl reddetmişse, kıl pa- di bünyesindeki eksiklikleri,
üç yıla kadar hapis cezası verilebi-
ye gericilik kuşatmasında” başlığını
noksanlıkları, yetersizlikleri lecek. Örneğin etin fiyatı şu kada-
halk nezdinde boşa çıkarma- den alınan demokratik, par- yı da olsa nasıl korku duva- anımsarsınız. Tam da İlhan Selçuk
ra yükseldi derseniz, iktidar, basın
ve Uğur Mumcu’nun gazetecilik
ya çalışırlardı. lamenter düzene geri dön- rını aşmışsa, yakın gelecek- kendi bünyesinde çözebile-
savcıları aracılığıyla, “Hayır efendim
anlayışının ürünüydü. 1980’li yılların
cek yetkinlikte olmasıdır. Bu
“Yoksa sen 12 Eylül önce- mek istiyoruz. Ertesi gün teki seçimlerde de cumhur-
ortalarından bu yana onunla çalışıp, Et ve Süt Kurumu’nda etin fiyatı şu
sine mi dönmek istiyorsun” “yasaksız bir Türkiye”ye başkanlığı hükümet sistemi özelliğin değerini iyi bilmek
kadar, bu haber yalan” diyerek hem
aynı havayı soluyanların manşetiydi
gerekir. Bu nedenle demok-
söylemi siyasette uzun yıl- uyanmak istiyoruz. Söyleni- denilen bu çıkmaz sokaktan
o haberi yazanı hem de yayanı da-
35296 sayılı gazetemiz.
lar deyim yerindeyse tepe te- len buydu. yol yakınken dönecek, “be- ratik parlamenter sistemler
Ankara, İstanbul ve Eskişehir mu- va edebilecek.
İşte, Cumhuriyet’in farkı da zaten
önüne arkasına herhangi bir habirlerimiz bir yanda kadının “tayt”
pe kullanıldı. Bu kullanımın ka” meselesi denilerek önü-
burada ortaya çıkıyor. Çünkü Cum-
giyip parkta, bahçede yoga yapma-
Benzer tablo
doruğa çıktığı dönem 1987 ne konulan korku duvarını sıfat almazlar. Türlü yollarla
huriyet, dün olduğu gibi bugün de ge-
sına engel olmak isteyen zihniyet ile
Bugün de benzer bir siya- 12 Eylül 1980’de, 16 Nisan
yılında yapılan 12 Eylül re- bir kez daha aşmasını bile-
ricilik ve baskıya direnecek atacağı
İstanbul Arnavutköy’de, İsmailağa
jiminin siyaset yasağı koy- sal ikilemle karşı karşıyayız. cektir. 2017’de halkın elinden alı-
manşetlerle, rekor enflasyonu birile-
cemaatinin sarıklı gövde gösterisi-
Aradan 35 yılı aşkın bir sü- nan, çalınan, gasp edilen de-
duğu siyasetçilerin, parti li-
rine ezberlettirecek! İktidar, “Bu ga-
ni haberleştirdiler. Yazıişleri müdür-
Utangaç dil
derlerinin yasaklarının kal- re geçtikten sonra 16 Nisan mokratik parlamenter siste- lerimiz İklim Öngel ile Özgür Soyer zeteyi okutmayın, ilan vermeyin” de-
se önünü kesse de Türkiye’nin en et-
de başlıklarını cesurca attılar. Çün-
2017’de yapılan ve henüz oy Bu arada belirtmek isterim min önünde arkasında her-
dırılmasını öngören anaya-
kili gazetesidir Cumhuriyet. Örneğin,
kü, iki arkadışımız da İlhan Selçuk -
sa değişikliğinin halkoyuna verme işlemi sürerken mü- ki 12 Eylül 1980’den beri ça- hangi bir sıfat mı vardı? Bu
Uğur Mumcu gazeteciliğinin deva- buğday taban fiyatının neden açıklan-
hürsüz oyların da geçerli sa- lınan, gasp edilen, fiilen işle- halk, maceracı, konjonktü-
sunulması sırasında yaşan-
madığını manşete çekip (dün) ertesi
mıydılar. Yine İzmir büro çalışanları-
dı. O dönem siyasal yasaklı yılacağı ilan edilen “şaibeli” mez hale getirilen “şey” de- rel, dönemsel, “göçebe” bir
gün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a,
mız Gündoğdu Meydanı’ndaki “ina-
bir halkoylamasıyla 12 Eylül mokratik parlamenter sis- cumhurbaşkanlığı hükümet
olan liderler ve 12 Eylül reji- fiyat açıklattıran gazetenin adı da
dına yoga” etkinliğini tarihe not ola-
Cumhuriyet’tir.
rak düştüler. Bir sonraki gün Şırnak
minin çizdiği sınırlar çerçe- 1980’dekine benzer bir siya- temdir. Geri dönülmek iste- sisteminden vazgeçip yol ya-
Ve burada çalışmak farklı yeti -
muhabirimiz, Cizre’de dört yaşında-
sal rejim bu kez de “cumhur- nilen toplum düzeni, çeşitli kınken “yerleşik” bir parla-
vesinde kurulan yeni muha-
ler gerektirir. İlhan Selçuk’un, Uğur
ki çocukların Kuran kurslarına katılı-
lif partiler yasakların kalk- başkanlığı hükümet siste- kereler kesintiye uğrasa da menter demokratik düzene
mı için düzenlenen icazet törenini du- Mumcu’nun, Ahmet Taner Kışlalı’nın
mi” adıyla kuruldu. 12 Eylül gerisinde neredeyse 200 yıl- geçmek istiyor. Elinden alı-
ması yönünde çaba gösterir-
yolundan yürümek özen ister, özve-
yurdu kamuoyuna. Dikkatinizi çeke-
ken 12 Eylül rejiminin gölge- 1980 darbesinden bu yana lık devasa bir siyasal deneyi- nan, çalınan, gasp edilen de-
ri ister, yürek ister, samimiyet ister.
rim; sadece dört yaşında üstelik ya-
bu güzel ve yalnız ülkenin min olduğu demokratik, par- mokrasisini arıyor, bunu ta- tılı Kuran kursuna gidiyor, yarınları in- Yeniden görüşmek dileğiyle.
sinde (sayesinde) siyaset ya-
pan ve o dönemde müesses kaderi hiç değişmedi. Daha lamenter sistemdir. Aslında lep ediyor. Hepsi bu!
Rus kilisesi ve Ukrayna savaşı
şı kutsayan bir ayine ka- Moskova’dan bağımsız ha- nın yardımıyla dini faaliyet-
DR. VİOLETA STRATAN İLBASMIŞ
tıldı. Rus askerlerini “sa- le gelen ve 2018’de İstan- ler yeniden canlandı. Rus
GAZETECI, ARAŞTIRMACI
dece Rusların yapabilece- bul’daki Fener Rum Pat- kilisesinin önemini ve etki-
ği gibi”, ülkelerini savun- rikhanesi tarafından tanı- sini artırması, en çok, Vla-
krayna’daki savaş sü-
maya çağırdı. İki taraf için nan Ukrayna Otosefal Or- dimir Putin’in iktidara gel-
Urüyor. Basının çokça
de barış çağrısı yap- todoks Kilisesi ara- mesiyle belirginleşmiştir.
haberleştirdiği ve yorum-
madı. Savaşın, sında bölünmüş Devlet ve kilise arasında-
Rus
ladığı askeri harekâtların
Hıristiyanlığın haldeler. Uk- ki ideolojik ittifak, özellikle
yanında, savaşan iki ül- Ortodoks
geleceği için rayna Orto- 2012’den sonra, Putin ta-
ke arasında mistik ve ma-
Kilisesi, çalkantılı
haklı bir sa- doks Kili- rafından kurulmaya başlan-
nevi bir savaş da yaşanı-
bir geçmişe sahiptir.
vaş olduğu- sesinin ba- mıştır. Putin, Rus Ortodoks
yor. Savaşın manevi özü-
Ekim Devrimi ve
nu söyledi. ğımsızlık kilisesi aracılığıyla, ahlaki
nü anlamak için dinin etki-
Daha ön- ilanı, ülke- değerlere, geleneksel, top-
Bolşeviklerin iktidarıyla
si ve Rus Ortodoks kilise-
ce, 2014’te, deki dini lumsal değerlere dayalı,
birlikte, Rus Ortodoks
sinin bu savaştaki rolü de
Patrik Kiril, yapının de- muhafazakâr bir ideolojiyi
önemli.
Kilisesi temsilcileri
Ukrayna’da ğişmesine, teşvik etmektedir.
Rusya ve Ukrayna, iki
zulme uğradılar.
Rus Ortodoks- Hıristiyan Or-
Hıristiyan Ortodoks ülke-
‘Kanonik bölgesi’
luğuna karşı todoks dünya-
dir. SSCB dağılınca, Rus-
“kutsal bir savaş” yü- sında bölünmeye yol Rus Ortodoks kilisesi,
ya, eski Sovyet ülkeleri-
rütüldüğünü belirtmiş, ay- açabilir. Slav ırkının üstünlüğü fikri-
nin kontrolünü siyasi ola-
nı zamanda bir “medeni- Rus Ortodoks Kilise- ni, “etnofiletizmi” özendir-
rak kaybetti. Ancak Rus
yet görevi” yürütmek için si, çalkantılı bir geçmişe mekle suçlanmaktadır. Ki-
kilisesi ideolojik kontrolü-
Ukrayna’ya Rus birlikle- sahiptir. Ekim Devrimi ve liseye göre, tüm Ortodoks
nü kaybetmedi. Eski Sov-
ri gönderme fikrini destek- Bolşeviklerin iktidarıyla bir- Hıristiyanlar bir kiliseye ve
yet coğrafyasındaki ma-
lemişti. likte, Rus Ortodoks kilise- bir Ortodoks ulusuna aittir.
nevi kontrolünü sürdürdü.
si temsilcileri zulme uğra- Bu, Rus Dünyası’nın (Russ-
Ukrayna’daki savaş de-
Bölünme riski dılar. İnananların sayısı hız- kiy Mir) bir ilkesidir. Pan-
vam ederken, Rus Orto-
la azaldı. Yurttaşlar ate- Slav projesi, öncelikle Be-
Ukraynalı bazı Ortodoks
doks Kilisesi’ne bağlı Uk-
ist olmaya zorlandı. An- larus, Ukrayna ve Rusya’yı
rahipler, Rus Ortodoks ki-
rayna Ortodoks Kilisesi,
cak 1930’larda Stalin, İkin- hedefler. Bu ülkelerin top-
lisesi patriği Kiril’i sapkın-
27 Mayıs’ta bağımsızlığını
ci Dünya Savaşı’ndan ön- rakları, aynı zamanda eski
lıkla suçlayarak, yargılan-
ilan etti. Bunun nedenleri-
ce, yalnızca Rus kilisesinin Sovyet ülkelerinin toprak-
mak üzere mahkemeye çı-
ne bakalım.
yardımıyla halk desteğini larıdır. Diğer Sovyet ülke-
karılmasını talep eden bir
kazanabileceğini fark etti. leri toprakları da Rus Orto-
dilekçe imzaladılar. Ukray-
Stalin etkisi
Daha sonra Gorbaçov’un doks kilisesince tartışılmaz
na Ortodoksları, Moskova
Savaş başladıktan kısa
Rusya’daki “Perestroyka” bir “kanonik bölgesi” ola-
Patrikhanesi’ne bağlı Uk-
süre sonra, Rus Ortodoks
ve “Glasnost” politikaları- rak kabul edilir.
rayna Ortodoks kilisesi ile
kilisesi patriği Kiril, sava-
Ktap okuduğunuzu blyoruz.
Küreselleşme
Voltaire ve Aydınlanma Cumhuriyet ve Çağdaş Eğitm
Yağmurlarla Topraklar Osmanlı’nın Çöküşü
MUSTAFA BALBAY SERVER TANİLLİ
AHMET YILMAZ NECATİ CUMALI HÜNER TUNCER