Catalog

1 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 16.4050 17.5500 20.6960 24.75 2.547 6519.21 978.03 3.20 kuruş 4 kuruş 4.5 kuruş 0.48 puan 19.94 puan 39.74 lira 2.54 lira Türkiye 2022’nin ilk çeyreğinde yüzde 7.3 büyürken bunun 11.6 puanı tüketimden geldi Fakirleştiren büyüme Heyeti Yılın ilk çeyreğindeki büyüme rakamlarında hane halkı Mümtaze ‘rAkAmlAr HAyAlİ’ tüketimi ve bankacılık kârları öne çıkarken işçinin milli uruluşunun 77. yılını kutladığımız Ücretli çalışanın bü- Hesap Uzmanları Kurulu’nu (HUK), gelirden aldığı pay da yüzde 35.5’ten 31’e düştü. yümeden aldığı pay K1956 yılında dönemin Maliye Baka- 14 yılın en düşük sevi- nı Hasan Polatkan, “heyeti mümtaze” ıllardır tüketime dayalı bü- yal medya hesabından yaptığı payla- yesine geriledi. Birle- seçkinler kurulu olarak tanımlamıştı. Ya- yüyen Türkiye ekonomisin- şımda, “Vatandaş tasarrufları tasfiye şik Kamu İş Sendikası, zının başlığı rahmetli Polatkan’ın nitelen- Yde 2022 ilk çeyreğinde de ge- edip enflasyondan korunmak için mal “TÜİK’in her açıkladığı dirmesidir. lenek değişmedi. Türkiye İstatistik alıyor! ‘Güçlü büyüme’ yaz aylarında istatistik gibi büyü- Türkiye, II. Dünya Savaşı sonrası vergi me rakamları da ha- Kurumu’nun dün açıkladığı Dönem- yüzde 100 enflasyon, kışın da dış fi- reformu, kazanç vergisinden çağdaş ge- yal ürününden başka lir ve kurumlar vergisine geçiş hazırlıkla- sel Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, I. Çey- nansman darboğazı getirecek!” dedi. bir şey değildir” yo- rı yaparken, buna paralel örgütsel düzen- rek raporuna göre, Gayri Safi Yurt rumunu yaptı. lemelere de gidilmiş, 29 Mayıs 1945 tari- Tarım durma noktasında İçi Hasıla (GSYH) 2022 yılı birin- hinde gerekli araştırmaları yapmak uygu- Büyümeden işçinin aldığı pay da mez” yorumunu yaptı. yetleri yüzde 16.8, hizmetler yüzde ci çeyreğinde yüzde 7.3 arttı. Buna lamak üzere HUK kurulmuştur. Dönemin GSYH’yi oluşturan faaliyetler in- 14.9, mesleki, idari ve destek hiz- göre Türkiye ekonomisinin büyük- düştü. İşgücü ödemelerinin milli ge- kazanç ve muamele vergileri inceleme lirden aldığı pay, yüzde 35.5’ten celendiğinde 2022 yılı birinci çey- met faaliyetleri yüzde 8.9, sanayi lüğü, 7.2 trilyon TL’den 8.3 trilyon elemanları, hesap mütehassısları, kurulun reğinde bir önceki yıla göre en bü- yüzde 7.4, diğer hizmet faaliyetleri TL’ye yükseldi. Dolar bazında ise yüzde 31.5’e düştü. Bu düşüşü de- nüvesini, çekirdeğini oluşturmuştur. ğerlendiren Merkez Bankası Es- yük artış bankacılık sektöründe- yüzde 6.8, gayrimenkul faaliyetleri 802.7 milyar dolardan 793.8 milyar Kuruluş sonrası sınavla eleman alın- ki kârların da etkisiyle finans ve si- yüzde 5.4, kamu yönetimi, eğitim, maya başlanmış, sınavı kazananlardan dolara geriledi. ki Başekonomisti Hakan Kara ise, üç yıllık yetiştirme dönemi sonrası, girilen “Enflasyon sabit gelirliyi yoksullaş- gorta faaliyetlerinde oldu. Bu faali- insan sağlığı ve sosyal hizmet faali- Hanehalkının tüketim harcama- ehliyet-yeterlilik sınavını kazananlar he- yetlerdeki artış yüzde 24.2’yi bul- yetleri yüzde 5.2 ve tarım yüzde 0.9 sı bir önceki yıla göre yüzde 19.5 art- tırır. İlerde ücretlere enflasyon ka- sap uzmanı olarak atanmışlardır. Üç yıl- dar zam yapılsa da alım gücündeki du. Diğer faaliyetlerdeki artışlar ise arttı. İnşaat sektörü ise yüzde 7.2 tı. Bu artışı “enflasyondan kaçış” ola- lık muavinlik döneminin ilk 18 ayı öğre- şöyle oldu. bBilgi ve iletişim faali- azaldı. l Ekonomi Servisi rak yorumlayan Atilla Yeşilada sos- geçmiş kayıplar genelde telafi edile- nim süresi, farklı üstatların, terim yerin- de ise rahle-i tedrisinden geçer, başarılı olanlara, yetkili muavin olarak resen ine- leme yetkisi verilirdi. Yetkili muavin olarak İSO 500’deki şirketlerin dönem kârı yüzde 137.2 arttı. Borçluluk oranı ise tarihi rekorla yüzde 70’e çıktı yapılan inceleme raporları, bir heyetin gö- zetiminden geçer, değerleme notu, yeter- lilik sınavı derecesini, sırasını etkilerdi. Kı- dem, yeterlilik sınavı sonrası, başarı sıra- sına göre alınırdı. Sınavlarda, yazılı, sözlü belli bir sevi- sanayinin kârı ve borcu patladı ye aranır, belli sayıda eleman almak için sınav açılmazdı. Eleman alınmayan sı- navlar dahi açılmıştır. 1955 yılında mua- ürkiye’nin en büyük 500 sanayi bozuldu. Ayrıca borçların içerisinde vin olarak kurula giren 1958 yılında hesap Tkuruluşu bir yandan kâr, bir yan- de mali borçların payı azalırken di- uzmanı olarak atanan bizim promosyon dan borçlanma rekoru kırdı. Dönem ğer borçların payı arttı. Yani sanayi- (dönemler böyle tanımlanırdı) sekiz kişi kârı 2021’de yüzde 137.2 artarak ci artan işletme sermayesi ihtiyacının kalabalık grup sayılırdı. 1958 yılında aldı- 219.4 milyar TL’ye yükselirken borç- karşılanmasında ticari borçları daha ğım kıdem numaram 206, kurulun sayısı- nın sınırlı olduğunu gösterir. Kuruldan ay- ları ise aynı dönemde yüzde 71 arta- fazla kullandı” dedi. Ticari borçlanma rılanlar, diğer görevlere atananlar dikkate rak 1.5 trilyon TL oldu. artınca kârların tekrar yatırıma dön- alındığında kurul sayılı sınırı geçmezdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO), bu yıl mesinin zorlaştığını söyleyen Bahçı- HUK yalnız Maliye Bakanlığı için değil, 70’incisini hazırladığı “Türkiye’nin van, “kârlılığın sürdürülebilir olup ol- Türkiye için eleman yetiştirmede fidanlık 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2021” madığını, bu kârların mevcut borçlar- görevi yapmıştır. Özellikle 1960-80 döne- raporunu yayımladı. Rapora gö- la birlikte tekrar yatırıma dönüp dön- minde Başbakanlık planlama müsteşar- re listede yer alan 500 kuruluşun meyeceğini 2022 raporunda hep bir- lıkları dahil müşteşarlık, banka, KİT Ge- (ISO 500) toplam üretimden satışla- likte göreceğiz” diye konuştu. nel Müdürlüğü, Merkez Bankası başkan- lığı, büyükelçilik, önde gelen üniversite- rı 2021’de bir önceki yıla göre yüz- lerde öğretim üyeliği gibi görevler kurul- Yabancı yatırımcı eriyor de 73 artarak 2 trilyon 28 milyar li- da yetişenler tarafından yerine getirilmiş- İSO 500 raporunda dikkat çeken raya ulaştı. Bu kuruluşların dönem tir. Kurulda yetişenler yalnız kamuda de- bir diğer ayrıntı ise yabancı yatırım- kârı yüzde 137.2 artışla 219 milyar ğil, özel sektörde de genel müdür, koor- lı kuruluş sayısındaki düşüş oldu. 446 lira olurken faaliyet kârı yüzde dinatör, grup başkanı, danışman, yöne- 2009 yılında bu kuruluşların sayısı 139.4 artışla 341 milyar 933 milyon tim kurulu üyesi olarak görev yapmışlar- 153 iken 2021’de 109’a geriledi. Sa- lira oldu. Faaliyet kârındaki bu artış- dır, yapmaktadırlar. nayinin gelişimi için kalıcı ve kalite- Kurum kültürü, gelenekleri, insan kay- ta TL’deki değer kaybı, enflasyondaki li yabancı yatırımcının önemini vur- nakları yöneticilerinin etik değerler sıra- ve faiz oranlarındaki yükselişin etkili lamasından değil, birlikte çalışmanın, ya- gulayan Bahçıvan, Türkiye’nin dün- olduğunu söyleyen İSO Başkanı Erdal şamanın yarattığı, zihinsel ortamdan kay- Devreden KDV sorunu Ücretin payı yüzde 33 yaya uzak finansman maliyetleri se- Bahçıvan, “Ciddi bir finansman mali- naklanmaktadır. bebiyle yabancı yatırımcı çekemedi- yetimiz var, kârın yüzde 61’i finans- Kuruluşunda HUK İstanbul Grubu, Ga- SO 500’ün devreden KDV tuta- retimden satışların artmasındaki ğini söyledi. Bahçıvan, “Bu durum ar- man giderine gidiyor” dedi. lata Vergi Dairesi’nin üstünde iki kat- İrı yüzde 91 artarak 23 milyar 624 Üen büyük etkinin ihracattaki artış zu edilen sanayi büyümesini ve sana- ta görev yapardı. Üst katta büyük ve kü- milyon liraya gelirken Bahçıvan, olduğunu söyleyen Bahçıvan, 2021’de Sürdürülebilirlik korkusu yi yatırımlarını uzaklaştırıyor. Bizim çük olarak nitelendirdiğimiz iki salonumuz “Devreden KDV sorunu yıllardır İSO 500’ün ihracatının yüzde 33.9 ar- İSO 500’deki şirketlerin toplam yeni ve farklı yatırımlara ihtiyacımız vardı. Büyük salonun ortasında üstü yeşil var ancak bu yıl çok daha belirgin tışla 58.8 milyar dolar olduğunu be- kaplı, oval biçimde masa bulunur, çalış- kaynakları içindeki borçların pa- var. Kaliteli ve kalıcı yabancı serma- hale geldi. Sanayicinin giderek ar- lirtti. Bunun yanı sıra kâr eden kuruluş tan yatırım ve işletme sermaye- sayısı 423’ten 405’e düştü. Çalışan sa- ma, masa etrafında toplu yapılırdı. Büyük yı, tüm zamanların rekorunu kıra- yeyi Türkiye’ye çekmemiz lazım. Bu- si ihtiyacı varken devlete sıfır fa- yısı da yüzde 5.6 artışla 757 bin 24 kişi salon, hem görüntüsü hem de işlevi ne- rak yüzde 70 sınırını aştı. Son 10 yıl- nun için de Türkiye’nin finansman iz ve sonsuz vade ile borç veriyo- oldu. Aynı yılda ödenen maaş ve üc- deniyle Londra’daki parktan esinlenerek dır artan borçlanmayı değerlendiren maliyeti noktasında kaliteli bir çizgi ruz” dedi. retlerdeki artış ise yüzde 33 oldu. Hyde Park olarak nitelendirilirdi. Öğle ta- Bahçıvan, “Sanayicinin kaynak yapısı çizmesi gerekiyor” dedi. tillerinde masa etrafında toplanılır, her ko- nu, belki en az vergi olmak üzere tartışılır, Neba Ti, bekle NTi yö NeTimi yapılamadığı Nı iTiraf e TTi tartışmada kıdem gözetilmezdi. Küçük salonda uzun masada daha çok kıdemsiz uzmanlarla, yetkili muavinler ça- lışır, tartışma, atışma, espri, takılmalar, Enflasyonda suçlu 90’lar çalışmaya renk katar, zevkli hale getirir, çoğu sorun çözülürdü. Dönemin teknolo- azine ve Maliye Bakanı Nureddin Ne- teki negatif hatıralarından sıyrılarak me- jisi Facit marka kollu hesap makinelerinin Hbati, Anadolu’nun En Büyük 500 Şir- tanetinizi korumanız son derece önemli- hafif gürültüsü de bir effect oluştururdu. keti Araştırması’nın ödül törenine video dir” diye konuştu. Kurul, Teftiş Hesapları ile birlikte 2011 konferans ile katıldı. Törendeki konuşma- Fiyatları suni olarak şişirenlerle müca- yılında AKP tarafından kapatıldı. Ülkenin sında enflasyon beklenti yöneti- dele edeceklerini de aktaran Ne- bir kaynağı, bir fidanlığı daha yok edildi. minin yapılamadığını itiraf ede- bati, “Enflasyonla mücadele bi- Yeni dönemde kurulu, gelenekleriyle ihya etmek görev olmalıdır. rek enflasyon beklentilerinin fi- zim önceliğimizdir. Fiyat istikrarı- yatlama davranışlarını bozduğunu na büyük önem veriyor ve enflas- Dış TİcaRET açığı NİS aNDa yüz DE 98.5 yük SEl Dİ söyledi. Enflasyondaki suçlunun yonla mücadeleye yönelik canla 80-90’lı yıllardan kalan kötü ha- başla çalışıyoruz. Nedensizce ar- Hizmet sektöründe tıralar olduğunu aktaran Nebati, tan fiyatlara, stokçuluğa, fırsatçı- “Türkiye’nin 80’ler ve 90’larda ya- lığa izin vermeyeceğiz. Enflasyon- model çökerten rekor artış yüzde 83.27 şadığı yüksek enflasyon geçmişi la mücadele timlerimiz sahada, ükümetin Türkiye modeli olarak belli ki hafızalarda derin izler bı- görevlerini yapıyor. Fiyatları suni Nureddin Nebati ürkiye İstatistik Kurumu’nun Hizmet Enerji ithalatı Htanımladığı ihracatı artırarak ca- rakmış. Bu yüzden, son dönemde olarak şişirenlere tolerans göster- TÜretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) nisanda ri açığı düşürme formülü bir kez da- yaşanan kimi artışlar beklentileri ve fiyat- meyeceğiz. Enflasyonu devlet, millet ve yüzde 173 arttı aylık bazda yüzde 4.95, yıllık bazda yüzde ha çöktü. Cari açığın öncü göstergesi lama davranışlarını da orantısız bir şekil- iş dünyamızla işbirliği içinde hep beraber 83.27 arttı. Endeks geçen yılın aynı ayına dış ticaret açığı nisanda bir önceki yı- de bozuyor. Özellikle siz değerli iş insan- yeneceğiz. Bu çerçevede tüm kurumları- thalatın artmasında en önemli göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde lın aynı ayına göre yüzde 98.5 artarak İkalemi enerji oluşturdu. Petrol ve larımızın, yüksek enflasyona dair geçmiş- mızla seferber olmuş durumdayız” dedi. yüzde 103.76, konaklama, yiyecekte yüzde 3 milyar 80 milyon dolardan 6 milyar doğalgaz fiyatlarında devam eden 71.81, bilgi, iletişimde yüzde 41.8, gayri- 113 milyon dolara yükseldi. İhraca- yüksek seyir nedeniyle Türkiye’nin menkulde yüzde 180.49, mesleki, bilimsel tın ithalatı karşılama oranı ise geçen enerji ithalatı nisan ayında yüzde ve teknik hizmetlerde yüzde 44.77, idari ve küresel iflaslar r aporu’ Na göre iflaslar çoğalacak nisan yüzde 85.9 iken, bu yıl nisanda 135.1 artışla 7.78 milyar dolar oldu. destekte yüzde 62.76 artış gösterdi. Yılın ilk dört aylık döneminde ise yüzde 79.3’e, ilk dört ayda ise yüzde yüzde 173.3 artarak 32.78 milyar 72’ye geriledi. dolar olarak gerçekleşti. Geçen Türkiye İstatistik Kurumu ile Tica- Türkiye’ye kırmızı alarm Rusya Batı’ya gazı kesiyor yıl ekim ayında yükselişe geçen ret Bakanlığı tarafından oluşturulan enerji ithalatı mart ayında tırman- geçici dış ticaret istatistiklerine göre lacak sigortası şirketi Allianz Trade, re ulaşacak. Rusya’da moratoryumun so- usya’nın resmi gaz şirketi Gazprom, ey- dığı tarihi zirve olan 8.4 milyar do- nisan ayı ve ocak-nisan dönemi ihra- A“Küresel İflaslar Raporu”nu yayımladı. na ermesinden sonra iflaslarda artış ola- Rlül ayına kadar 2 milyar metreküp gaz al- lara göre sınırlı gerilemiş olsa da cat, ithalat ve dış ticaret verileri şöy- Raporda, iki senelik düşüşün ardından ti- cak, devlet destekleriyle Fransa’da ve mayı planlayan Hollanda’nın en büyük gaz tarihi zirvelere yakın seyretti. le gerçekleşti: cari iflasların 2022’de yüzde 10, 2023 yı- Almanya’da iflaslar bu yıl yapay olarak dü- şirketi GasTerra’ya tedariki dün durdurdu. 4 Dış ticaret açığı ocak-nisanda bir lında ise yüzde 14 artışla salgın öncesi se- şük kalacak, İngiltere iflaslarda keskin bir Hollanda hükümetine göre, Gazprom’un ka- önceki yılın aynı dönemine göre yüzde de 35 artarak 29.48 milyar dolar oldu. viyelere yaklaşması öngörüldü. Türkiye’de artış kaydedebilir. İflas seviyesini kontrol rarı halen haneler için bir şey ifade etmese 130 artarak 32.55 milyar dolar oldu. Dört aylık dönemde ise ihracat geçen ise bu yıl yüzde 12 artışla 19 bin 200 iflas altında tutacak Çin’de yüzde 1 artış öngö- de önümüzdeki kış gaz stoklarını doldurma- 4 İhracat nisan ayında bir önce- yıla göre yüzde 21.6 artarak 83.53 vakası bekleniyor. rülüyor. İflaslarda çok az artışın yaşanaca- yı daha da zorlaştıracak. Gazprom ayrıca ki yılın aynı ayına göre yüzde 24.6 ar- milyar dolar, ithalat yüzde 40.2 arta- 2022’de özellikle, Fas ve Türkiye’de- ğı ve rakamlarının düşük kalmaya devam Danimarka’nın Orsted şirketi ile İngiliz şir- tarak 23.37 milyar dolar, ithalat yüz- rak 116.1 milyar dolar oldu. ki artış nedeniyle Afrika, Orta ve Do- edeceği ülke olarak da 15 bin 500 vaka ile keti Shell’e de enerji tedarikini bugün itiba- ğu Avrupa’da iflas sayıları rekor seviyele- ABD öne çıkıyor. l Ekonomi Servisi rıyla durduracağını açıkladı.