Catalog

3 NİSAN 2022 PAZAR EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 Türk Telekom’un toptan tarife ve port ücreti için aldığı yüzde 67 artış kararı onaylandı Zam sırası iletişimde İnşaat sektöründe sorunlu gelişmeler ilgi Teknolojile- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu onayıyla 1 Haziran’da ürkiye ekonomisinde, 2021 yılında ri ve İletişim Ku- yürürlüğe girecek tarifeler, halkın daha yüksek internet ve enflasyonu besleyen bir büyümeye Brumu (BTK) ta- Trağmen, tarım ve inşaat sektörün- telefon faturası ödemesine neden olacak. rafından yayımlanan de küçülme yaşandı. Bugünkü yazımda, son karar kapsamın- ŞEHRİBAN durumdan finansal olarak büyük rinde yine önemli bir oranda ar- iktidarın 20 yıllık ekonomi politikasında KIRAÇ da, Türk Telekom’un zarara uğrayacağını vurguladı. tış olacağını gösteriyor.” Türk Te- her zaman öncelikli yer almış olan inşaat (TT) toptan tarife fiyat- sektörü üzerinden bir analiz yapmak is- Dernek, tüketicilerin de önümüz- lekom perakende internet tarife- tiyorum. İnşaat sektörü, hızlı bir şekilde ları yüzde 67 artırıldı. Ancak önce deki dönemde makul sayılabilecek lerinin fiyatlarını en son yılın ba- ekonomiye canlılık getirme özelliği ne- kararın yürürlük tarihini 1 Nisan fiyat artışları yerine daha yüksek şında artırmıştı. “İlk Ay Bizden” deniyle AKP hükümetleri tarafından her olarak açıklayan BTK, daha sonra faturalar ödemek zorunda kalaca- kampanyasındaki 16 Mbps’lik Ortalama harcama zaman çok sevildi ve desteklendi. Açı- bu tarihi 1 Haziran’a erteledi. Tü- ğına dikkat çekti. TELKODER Baş- internet paketinin fiyatı 89.90 lan yeni imar alanları, yapılan plan deği- ketici şimdi merak ve kaygıyla bu kanı Halil Nadir Teberci, “Türk Te- TL’den 105 TL, 24 Mbps’lik pa- yıllık 4 bin 238 lira şiklikleri hep bu işleri organize edenler tarihin getireceği yeni lekom tekrar devletin sahipliğine ketin fiyatı 99.90 TL’den 119 TL, için önemli rant fırsatları yarattı. Ancak, ürkiye’de bir kişinin yıllık fiyatları bekliyor. geçti ve ilk alınan karar zam oldu” 35 Mbps’lik paketin fiyatı 109.90 2018 yılından itibaren sektörün büyüme- Tiletişim faturası 1000 lira- Konuyla ilgili açık- si durdu ve küçülme yaşanmaya başlan- derken CHP Genel Başkan Yar- TL’den 134 TL, 50 Mbps’lik pake- yı aşıyor. 2021 yılıyla ilgili veri- dı. 2021 yılında sektör, yılın tamamında lama yapan Serbest dımcısı Onursal Adıgüzel de şuna tin fiyatı 124.90 TL’den 149 TL ve lerine göre, evlerinde bir sa- yüzde 0.9 oranında küçülürken son çey- Telekomünikasyon dikkat çekti: 100 Mbps’lik paketin aylık fiyatı bit telefon ile genişbant in- rekte ise yüzde 3.9 oranında küçüldü. İşletmecileri Der- 154.90 TL’den 165 TL’ye yüksel- ternet aboneliği bulunan ve Üretime dayalı bir büyüme modelinin Yılbaşında artmıştı her bireyi cep telefonu hat- neği (TELKODER), tilmişti. tercih edildiğinin açıklandığı 2021 yılın- tı sahibi olan 4 kişilik bir aile- TT’den toptan hizmet “Bu zam hem Türk Telekom’dan Turkcell Genel Müdürü Mu- da, gerçekten de inşaat sektörünün bü- nin, aldığı haberleşme hizmet- satın alarak milyon- hizmet alan işletmecileri hem in- rat Erkan da geçen şubat ayın- yümediğini gözlemledik. Ancak, buna leri için vergiler dahil ayda or- larca aboneye ternet kullanıcılarını zora soka- da yaptığı açıklamada “Bu yıl enf- rağmen sektörde son çeyrekten başla- talama 353 TL harcıyor. Bunun internet ve sa- cak. İşletmecilerin maliyet artışı- yarak bir hareketlenme oldu. Üstelik bu lasyonist baskılar başımızı ağrıta- 77.27 TL’si vergi olarak ödeni- hareketlenme, inşaat maliyetlerindeki bit telefon hiz- nın önümüzdeki günlerde inter- cak. Giderlerin yüzde 70’i dövizle. yor. Böylece bir hanenin yıllık yüksek artışlara rağmen yaşandı. meti sunan al- net kullanıcılarının cebine yan- Elektrik büyük giderimiz. Bunları haberleşme gideri ortalama 4 ternatif işlet- sıması kaçınılmaz. Araştırma- belli ölçülerde müşterilere yansıt- bin 238 TL düzeyinde. Sektörde daralma yaşanırken Halil Nadir Teberci mecilerin bu lar 2022’de haberleşme giderle- mak durumundayız” demişti. maliyetler, fiyatlar ve konut satışları birlikte arttı TUİK tarafından yayımlanan inşa- MART AYI ŞAMPİYONU at maliyet endeksi verilerine göre, Ocak 2022 itibarıyla sektörde maliyet artı- ‘Maç bileti fiyatı’ şı yüzde 79.91 olarak gerçekleşmiş du- rumda. İnşaat malzeme maliyetlerinde- yüzde 57.1 arttı ki yıllık artış yüzde 98.20 olurken göre- ce düşük kalan işçilik endeksindeki artış stanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yüzde 41.02 olarak açıklandı. TCMB’nin İmart ayıyla ilgili açıkladığı, yayımladığı konut fiyat endeksine göre, “İstanbul Ücretliler Geçinme 2022 yılı ocak ayı itibarıyla konut fiyatla- İndeksi”nde yer alan 242 ürü- rındaki yıllık artış ise yüzde 77.4 oldu. nün, aylık bazda 111’inin pera- Sektörü anlamak için daha çok ko- kende fiyatı artarken 30 ürünün nutlardaki gelişmelere bakmak gereki- fiyatı düştü, 101 ürünün fiyatı yor. Pandeminin etkili olduğu 2020 ve ise değişmedi. 2021 yıllarında inşaat sektöründeki kü- Bu kapsamda mart ayında ön- çülmeye rağmen, konut satışlarında re- ceki aya kıyasla kültür eğitim ve korlar kırıldı ve 2020 yılında neredeyse 1.5 milyon adet konut satışı gerçekleşti. eğlence harcamaları grubunda Mevcut yapı stoklarının eritilmesi ama- yer alan maç giriş bileti yüzde cıyla gerçekleştirilen düşük faizli konut 57.14 ile fiyatı aylık bazda en kredilerinin bunda etkili olduğu görüldü, fazla artış gösteren ürün oldu. 2021 yılında da konut satışları 1.5 milyo- Buna karşın fiyatı en fazla aza- na yaklaştı. ürkiye’de koşar adım yükselen enf- dan aldığı payı da etkiliyor. Son bir yıl- lan ürünün ise yüzde 25.48 ile ‘200 TL’CİK BASIMI PATLADI Tlasyon kâğıt paraları (banknot) da da 200 TL’nin payı yüzde 13.79’dan yüz- bakla olduğu bildirildi. Mart 2022 sonu itibarıyla Mart 2021’e kı- olumsuz etkiliyor. Değerlerindeki erime de 17.91’e çıktı. Ayrıca bu paylar 100 2022 yılında konut satışları l Ekonomi Servisi yasla tedavüldeki kâğıt para sayısı yüzde hem daha büyük kupürlü kâğıt parala- TL’de yüzde 37.85’ten yüzde 38.59’a çı- düşüyor ama fiyatları 24.4 artışla 2 milyar 998 milyon 295 bin rın basımını gündeme getiriyor hem da- karken 50 TL’de yüzde 15.32’den yüz- artmaya devam ediyor ha çok büyük hacimli işlemlerde kullanıl- 43 adet oldu. 200 TL’lik kâğıt para sayı- de 13.82, 20 TL’de yüzde 9.84’ten yüzde BLOOMBERG LİSTESİ ması için az sayıda tedavülde olan 200 TL sı ise yüzde 61.6 artarak 536 milyon 988 Konut fiyatlarında ve genel olarak in- 8.55, 10 TL’de yüzde 10.92’den yüzde 10.11 gibi banknotların artmasına neden olu- bin 900 adede çıktı. şaat maliyetlerindeki artış konutu, ta- ve 5 TL’de yüzde 12.28’den yüzde 11.02’ye yor. Merkez Bankası’nın verilerine göre, sarrufları değerlendirmek açısından ‘100 milyar dolar’ Bu durum kâğıt para türlerinin toplam- düştü. l SERHAT ALİGİL önemli bir alternatife dönüştürmüş gö- rünüyor. Satın almaların arkasındaki kulübü genişledi en önemli gerekçenin tasarrufları koru- S&P’ye göre genel seçim öncesi ekonomi politikalarında belirsizlik sürecek ünyanın en zengin 10 insanı- mak olduğunu söylemek yanlış bir de- Dnın toplam serveti 1 trilyon ğerlendirme olmayacaktır. Tüketici enf- 254 milyar dolara ulaştı. lasyonunun yüzde 54.4 olduğu ekono- mide mevduat faiz oranları ortalama- Dün açıklanan Bloomberg mil- yarderler endeksine göre, serve- sı yüzde 17 civarında iken önemli oran- da tasarruf sahibinin birikimlerini gay- ti 100 milyar doları aşan kişi sa- ‘Yerel para’ notu da düştü rimenkulde değerlendirme yolunu seç- yısı bu yıl dokuzdan 10’a çıkar- miş olduğu anlaşılıyor. ken bu kişilerin redi derecelendirme kuruluşu Artan gıda ve enerji fiyatları da- na olası ek teşvik önlemleriyle bir- Konut satış istatistiklerine baktığı- sekiz ABD’li, bi- KS&P, Türkiye’nin uzun dönem hil Ukrayna’daki savaşın Türkiye’yi likte, ekonomi politikası belirsizli- mızda, son iki yıldır gözlenen yüksek ri Fransız ve bi- yabancı para cinsinden kredi notu- etkiliyeceğine, zaten zayıf olan öde- ğinin yüksek devam edeceğini dü- satış sayılarına ulaşılmadığını görüyo- ri de Hindistan- ruz. 2022 yılının ilk iki ayında geçen yı- nu teyit ederken yerel para cinsin- meler dengesini daha da zayıflata- şünüyoruz.” Buna karşın S&P, öde- lı. En çok ser- lın ortalama aylık satış rakamı olan 125 veti olan kişi den notunu düşürdü. Buna göre dö- cağına, enflasyonu artıracağına işa- meler dengesi pozisyonu, Merkez bin adetlerin çok altında kalındığı gö- 273 milyar do- viz cinsinden kredi notu “B+” ola- ret edilen açıklamada, bu yıl sonu Bankası’nın net döviz rezervleri rülmektedir (ocak ayında 88.306 adet; larla Elon Musk rak kalırken yerel para cinsinden için enflasyon yüzde 55 öngörüdü. güçlenirken kamu politikasının ve şubat ayında 97.587 adet). İlk iki ayın olurken bu ku- Gautam Adani kredi notu “BB-”den “B+”ya indiril- Ayrıca şu değerlendirme yapıldı: para politikası etkinliğinin sürek- aylık ortalama satış rakamı 93 bin adet lübün yeni üyesi di. Bu not yatırım yapılabilir sevi- li öngörülebilirliğinin gözlemlen- olmuştur. 100 milyar dolarlık servetle Gau- ‘İstikrar’ vurgusu yenin dört kademe altını ifade edi- mesi halinde görünümün durağan Yapı ruhsatı izin başvurularına ve ve- tam Adani olarak kayıtlara geçti. “2023 seçimleri öncesinde, uzun yor. Türkiye’nin kredi notu görünü- olarak revize edilebileceği belirtti. rilen yapı ruhsatlarına baktığımızda, Ayrıca Musk’ı 188 milyar dolar- 2022 yılının ilk iki ayında azalma görü- vadeli ekonomik istikrar pahası- mü ise negatif olarak korundu. l Ekonomi Servisi la Jeff Bezos, 148 milyar dolarla lüyor. Aynı şekilde, “Hazır Beton En- Bernard Arnault izledi. deksi” verilerine göre; ocak ayında, l Ekonomi Servisi YüzDe 48 aralık ayına kıyasla faaliyetlerde, erile- Et ve Süt ‘Özelleştirmeye me olduğu gözlenmektedir. Kurumu’nun Bir diğer ilginç istatistik ise ipotek- 6 AYDA 50 İSTASYON et fiyatına son verilmeli’ li konut satışlarıdır. İpotekli konut satış- yaptığı zam- larında, önceki yılların ortalaması olan mın oranı Şarj yatırımcıları toplam satışların yüzde 30’u şeklindeki MMOB Makina Mühendisle- oranın altında yüzde 20’lik bir rakama Tri Odası Başkanı Yunus Yener, için zaman şartı ancak ulaşılabilmiştir. Bunda artan ko- enerjiye yapılan son zamları “fa- nut kredi faizlerinin etkili olduğu anlaşı- hiş” olarak niteleyerek “Bu ve di- nerji Piyasası Düzenleme Ku- lıyor. Satışlar daha çok tasarruflar kul- ğer zamlar, izlenen dışa bağım- Erumu (EPDK) tarafından elekt- lanılarak yapılmaktadır. lı politikalar ile serbestleştirme- rikli araçlara yönelik hazırlanan özelleştirmelerin bir sonucu ola- 18 MİLYon BAş TÜİK verisine göre “Şarj Hizmeti Yönetmeliği” dün- Konut sahibi olmak kimileri rak, dar gelirli çoğunluk başta ol- 2021 sonu büyükbaş hayvan varlığı kü Resmi Gazete’de yayımlandı. mak üzere bütün halkımızın ha- için hayal, kimileri için yatırım Buna göre, şarj ağı işletmecisi, yatını ısınmadan geçim koşulla- alternatifi oluyor lisansının yürürlüğe girdiği tarih- rına kadar görülmemiş düzeyler- Buraya kadar yapmış olduğumuz tes- ten itibaren altı ay içinde en az İktidarın ‘kırmızı et’ telaşı de zorluyor” dedi. Yener bu kap- pitlerin sonucu, “Konut satışları artmı- 50 adet şarj ünitesinden ve en samda şu önerileri yaptı: yor ancak konut fiyatları artmaya de- az beş farklı ilçedeki şarj istas- zalatması, en geç 30 Mart’a kadar işlet- MUSTAFA ÇAKIR “Enflasyon göz önüne alına- vam ediyor.” Bunun sebebi ise konu- yonundan oluşacak şekilde şarj melerin bizzat görülüp, kulak küpesi, aşı- rak ücret ve maaşlar her üç ay- tun bir yatırım alternatifi olarak yeni- ağını oluşturacak. Yine yönetme- amazan öncesi ete art arda gelen lama ve sevk belgeleri dikkate alınarak da bir artırılmalı. Enerji ve tüm den, her zamankinden daha fazla öne liğe göre şarj hizmeti fiyatını iş- Rzamlara yurttaşın tepkisi sürerken hazırlanacak raporu göndermesi istendi. kamusal hizmetlerde özelleştir- çıkmış olması görünüyor. letmeci serbestçe belirleyebile- iktidar, üç ay içerisinde kesim olgunlu- meye son verilmeli. Çok ciddi Tüm veriler kullanılarak oluşturduğu- cek. Ayrıca EPDK’nın yine Resmi ‘Ahırlar bomboş’ ğuna erişebilecek büyükbaş erkek hay- bir sorun olan ve giderek çoğa- muz çerçeve kapsamında; inşaat ma- Gazete’de yayımlanan bir kararı- CHP Milletvekili İlhami Özcan Aygun, van sayısının belirlenebilmesi için se- lan enerji yoksulluğunun yakıcı liyetlerindeki ve konut fiyatlarındaki ar- na göre, şarj ağı işletmecilerinin ferberlik ilan etti. besicinin maliyetler nedeniyle hayvan- etkilerini azaltmak için bu ke- tışlar, nispeten yüksek konut kredi fa- lisans alma bedeli 2022 yılı için larını kestirdiğini ancak küpelerini he- 29 Mart’ta illere “acele” koduyla yazı sime kamusal destek- izleri, gerçekten konut ihtiyacı bulu- 300 bin lira olarak belirlendi. gönderen Tarım ve Orman Bakanlığı Hay- nüz teslim etmediği için hayvan varlığının ler artırılmalı ve ge- nan ve alım gücü düşen sabit gelirlile- l Ekonomi Servisi yüksek görüldüğüne dikkat çekti. Aygun, vancılık Genel Müdürlüğü, kırmızı et üre- rin konut edinebilmelerini hayale dö- nişletilmeli. Düşük timine dair planlama için işletmelerde “Ahırlar bomboş. İki günde nasıl sayacak- gelirli ailelere ya- nüştürürken yüksek enflasyon ve ye- lar? Eski rakamları gönderecekler” dedi. mevcut besideki büyükbaş hayvan var- tersiz yatırım alternatifleri nedeniyle ta- pılan elektrik yar- lığının tespiti ve işletmelerin kapasitesi, Ayçiçeği yağında da benzer durumun ya- sarruflarını değerlendirmekte zorla- dımının üst sınırı şandığına işaret eden Aygun, şöyle de- nan bir diğer kesimin ise konut talebi- doluluk oranı, üç ayda kesilebilecek bü- 150 kilovatsaat- yükbaş erkek hayvan sayısının belirlen- vam etti: “Yağ var diyorlar. Rusya ihracatı ni artırmaktadır. Yine de inşaat sektö- ten 240’a yüksel- durdurmuş. Elden gelen öğün olmaz o da rünün içine girdiği stagflasyon hali bü- mesinin amaçlandığını belirtti. İl ve ilçe tilmeli.” tün sektörler için öncü gösterge niteli- müdürlüklerindeki tüm araç, idari ve tek- vaktinde bulunmaz. Rusya ihracata vergi l Ekonomi ği taşımaktadır. ile kısıtlama getiriyor, biz ithalatta vergi- nik elemanların görevlendirilmesi, perso- Servisi Yunus Yener nelin, işletme sahibine tespit tutanağı im- leri sıfırlıyoruz. Tarım bitti.” l ANKARA