Catalog

30 MART 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 14.6150 16.2600 19.2580 25.05 2206 6025.47 898.49 20 kuruş 2 kuruş 18 kuruş 0. 58 puan 34.02 puan 177 lira 26 lira Yeni TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, asgari ücrette güncelleme yapılmasını istedi Yoksulluk ve göç uyarısı Çanakkale Köprüsü’nün TÜSİAD, düşük emek ve yoksullaştıran büyüme ile kalkın- manın mümkün olamayacağını açıkladı. Kentli orta ve yok- maliyeti sul sınıfların zor durumda olduğu vurgulanarak beyin göçü- Mart Çanakkale Köprüsü’nün ne dikkat çekildi ve ekonomi politikalarına tepki gösterildi. açılışı nedeniyle yap işlet devlet 18 (YİD) yöntemi ve maliyeti tartışıl- ürk Sanayicileri ve İş İnsanla- den eski başkan Simone Kaslows- maya başlandı. YİD’in Hazine’den bir ku- rı Derneği (TÜSİAD) uygula- ki de ekonomi politik gelişmeleri ruş dahi çıkmadan ülkeye yol, köprü, alt- yapı tesis kazandıran dâhice, ökece bir fi- Tnan ekonomi politikalarının re- değerlendirdi. Kuzeydeki savaşın nansman yöntemi mi, yoksa Hazine’ye el sektörü ve bankaları yorduğunu etkilerinin on yıllara yayılacağı- yeni yükler getiren, delikler açan ağır ma- belirterek maliyet hesabı yapılama- nı söyleyen Kaslowski, bu süreçte liyetli bir sömürü, aşırı kazanç sağlama yan bir dönem yaşandığını açıkladı. Türkiye’nin bütün rezervlerini hız- yöntemi mi olup olmadığı tartışılıyor. Kentli orta ve yoksul sınıfların zor- la erittiğini söyledi. Döviz, su, zey- YİD yöntemi uygulaması, 1980’li yıllar- da olduğunu da belirten TÜSİAD, ta- da başladığında, yöntemin XIX. yüzyılda tinlik ve insan rezervlerinin bitiril- rım politikalarının da bir an önce İngiltere’nin sömürgelerini sömürmek için diğini belirten Kaslowski, “Düşük geliştirdiği bir finansman yöntemi olduğu, değişmesi gerektiğini vurguladı. emek ve ihracata dayalı bir kalkın- YİD’in Build-Operate-Transfer (BOT) for- TÜSİAD’ın seçimli genel kurulu ma olmaz. Hepimiz ‘yoksullaştı- mülünün çevirisi olduğu açıklanmıştı. dün yapıldı. Yönetim Kurulu ve De- ran büyüme’nin ne demek olduğu- YİD’in Hazine’ye maliyeti, yoksun kalı- LEYLA ALATON’DAN ‘EŞİTLİK ELEŞTİRİSİ’: TÜSİAD’ın yeni yö- netleme Kurulu asil ve yedek üyele- nu biliyoruz. Türkiye’de kentli or- nan gelir ile verilen garanti nedeniyle ya- netim kurulunda eski üyelerden Mehmet Tara ve Murat Özyeğin sabit kalırken 9 rinin seçildiği kurulda yeni başkan pılacak ödemeler toplamıdır. Yatırım dev- ta ve yoksul sınıflar zor durumda. isim değişti. 11 kişilik yönetime giren isimler şöyle: Sabancı’dan Cevdet Alemdar, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfede- let veya bir kamu kurumu tarafından yapıl- Koç’tan Fatih Kemal Ebiçlioğlu, İzel Levi Coşkun, Ozan Diren, Perihan İnci, Çağatay Demokrasinin belkemiği olan eği- saydı, alınacak geçiş ücreti Hazine’ye ge- rasyonu (TÜRKONFED) başkanlığın- Özdoğru, Serpil Veral, Elvan Ünlütürk ve Bedii Can Yücaoğlu. Yönetimde üç kadın timli kentli nüfusumuz göçüyor lir sağlayacak iken YİD ile Hazine garan- dan gelen Orhan Turan oldu. Baş- üye yer alırken iş insanı Leyla Alaton, bu durumu eleştirdi ve “Konuşmalarda sıklık- ve yoksullaşıyoruz. Türkiye yüzü- ti süresince gelirden yoksun kalmaktadır. la yer veriliyor ama TÜSİAD’da bile cinsiyet eşitliği sağlanamıyor” dedi. kanlığı Simone Kaslowski’den dev- nü Batı’dan ayırmamalı ve AB üye- Açıklanan bilgilere göre verilen garan- ralan Turan, yeni dönemde atacakla- ti günlük 45 bin araç, geçiş ücreti 15 Av- liği temel hedefimiz olmalıdır. Bu rı adımları şöyle sıraladı: ro, garanti süresi 11 yıldır. Daha sonra süreçte iyi ki reel sektörümüz güç- “Hukukun üstünlüğü, yargı ba- garanti süresinin fiilen 12 yıl 2 ay 10 güne ‘Enflasyon ithal ediyoruz’ lü de bütün yanlış politikalara rağ- uzadığı hesaplanmıştır. Buna göre garan- ğımsızlığı ve özgürlükler konusu- men üretime devam ediyor. Ekono- ti, günlük 675.000, yıllık 246 milyon 375 üksek İstişare Konseyi Baş- lata bağımlılıktır, dışarıdan enf- nun hayati önemini vurgulayacağız. mi politikaları reel sektörü ve ban- bin Avro, 11 yıl süresince 2 milyar 710 Ykanı Tuncay Özilhan, dünya- lasyon ithal ediyoruz. İstihdam Katılımcı demokrasi ve laik hukuk milyon 125 bin Avro’dur. Garanti süresi- kaları yoruyor” dedi. da krizlerin yeni normale dönüş- yaratacak, döviz getirecek sanayi devletini esas alarak özgürlük kut- nin 12 yıl 2 ay 10 güne uzaması halinde, Toplantıda ön plana çıkan bir di- tüğünü ve Türkiye’nin stagflas- ve tarım tesisleri kurmalıyız. saldır, diyeceğiz. Anadolu buluşma- yoksun kalınacak gelirle garanti ödeme ğer vurgu ise tarım politikaları ol- yon ile karşı karşıya olduğunu n Üretim için yatırım, yatırım ları ile iş dünyasının nabzını tutaca- tutarı 3 milyar 3 milyon 750 bin Avro’ya du. Global krizde tarımda kendine söyledi. Türkiye’nin, bu krizle- içinse düşük faiz gerekiyor. yükselecektir. ğız. Doğu ile Batı, İstanbul ile Ana- yetebilirliğin önemini vurgulayan re ekonominin güçsüz olduğu bir Ancak faiz oranlarının çok dü- Harcamalarla, yoksun kalınacak gelir, dolu, büyüme ile refah arasındaki patronlar, tarım politikalarının ye- garanti ödemeleri arasındaki zaman farkı, dönemde yakalandığını belirten şük tutulması yüksek enflasyon kaynaşmayı görmeliyiz.” maliyet ve kârlılık hesabı yapılırken dik- nilenmesi gerektiğini söylediler. Özilhan şunları söyledi: ortamında tasarrufları cezalandı- kate alınmalıdır. Eşzamanlı olmayan har- Enerji ve gıda gibi sektörlerde üre- n Enerji, buğday ve gübre gi- rıyor. ‘Türkiye rezervlerini eritti’ cama ve gelirlerde zaman farkını dikkate ticiyi destekleyen politikalar uy- bi emtialarda yaşanan fiyat artış- n Tarım, taviz verilmemesi ge- Enflasyona yenilen ücretleri de almamak yanıltıcı olur. Paranın satın al- ları enflasyonu daha da yukarıla- reken bir sektördür. Tarımda ar- gulanması gerektiğini söyleyen değerlendiren Turan, “Yüksek enf- ma değeri dışında zaman değeri de var- ra çekecek. Turizm gelirleri dü- tan fiyatları, ithalatla dengeleme- Kaslowski, “Sanayide olduğu gibi dır. Enflasyon olmasa dahi zaman tercihi lasyonist dönemlerde yılın ikinci ya- şecek, emtia fiyatları ithalat gi- ye çalışmak durumu ağırlaştırı- nedeniyle bugünün 1 TL’si gelecek yıl el- tarımda da kapsamlı bir yeniden rısında ücret düzenlemesi hep gün- de edilecek 1 TL’den daha değerlidir. Sü- derlerini artıracak. Bütün bunlar yor. Ucuz ithalat karşısında reka- tasarım olmalı. ‘Dövizimiz var’ di- demde olur. Bu yılın ikinci yarısın- re uzadıkça paranın zaman değeri aza- TL’nin değer kaybını ve cari açı- bet edemeyen çiftçi üretmekten yerek ithalatla sorunlarımızı çöz- da da asgari ücrette bir iyileştirme lır. Paranın zaman değeri, ekonomik ve fi- ğı artıracak. vazgeçiyor. Çiftçilere destek ve- bekliyoruz” dedi. me imkânının bitiyor” dedi. nansal analizlerde değerlendirmelerde n Enflasyonun ana sebebi itha- rilmesi gerekiyor. Genel kurulda Bayrağı devre- l Ekonomi Servisi dikkate alınır. Zaman farklılığı giderme, zamanı türdeş hale getirme aynı düzeye indirme, geleceğin ıskonto edilerek gün- cel değere indirgenmesiyle sağlanır. Hazine’nin gelir kaybı, garanti ödeme- Uluslararası piyasalar kıyaslamada Türkiye’deki artış çok yüksek leri 11 veya 12 yıl boyunca sürecektir. Gelecekteki ödeme ve kayıpların güncel değere indirgenerek, yatırım harcama- larıyla karşılaştırılması gerekir. Gelecek- teki Avro cinsinden gelir kaybı ve öde- Gübrede dünyayı solladık melerin güncel değeri, yüzde 8.0 ıskon- to oranıyla, sürenin 11 yıl alınması halinde 1 milyar 759 milyon Avro; 12 yıl 2 ay 10 gün alınması halinde 1 milyar 876 milyon MUSTAFA ÇAKIR Avro’dur. Iskonto oranı yüzde 6 alındığın- SÜLEYMAN SÖNMEZ SEÇİLDİ da Hazine’ye maliyet 11 yıl garanti süre- ktidarın yanlış ekonomi politika- si için 1 milyar 943 milyon Avro’ya, 12 yıl İsı çiftçiye yüksek maliyet artışı ola- TÜRKONFED’e 2 ay 10 gün süre için 2 milyar 84 milyon rak döndü. “Faiz neden enflasyon so- Avro’ya yükselmektedir. Yüksek ıskonto yeni başkan nuç” tezinin kuru artırmasının da et- oranlarında dahi köprünün Hazine’ye ma- ÜRE GÜBRESİ: kisiyle gübre fiyatları uçtu. İktidar DAP GÜBRESİ: liyeti yüksektir. Avro için daha düşük ıs- ürk İş Dünyası Konfederas- Dünyada: Yüzde 112 Dünyada: Yüzde 41 ise tüm dünyada fiyatların arttığını konto oranı alındığında güncelleştirilen Türkiye’de: Yüzde 230 Tyonu’nda (TÜRKONFED) 2018 Türkiye’de: Yüzde 250 savunuyor. Oysa dünya ile karşılaştı- maliyet daha da yükselecektir. yılında göreve gelen ve geçen yıl Hazine’den 1 kuruş çıkmadan gerçek- rıldığında gübre fiyatlarındaki artış, ikinci kez başkanlığa seçilen Or- leştirildiği savunulan yatırımın Hazine’ye Türkiye’den çok daha düşük. han Turan’ın Türk Sanayicileri ve maliyeti açıklanmalı, TV kanallarının bir iş- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ma- İş İnsanları Derneği Yönetim Ku- levinin de halkı doğru bilgilendirmek ol- rulu Başkanı seçilmesi nedeniy- nisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, duğu görmezden gelinmemelidir. le görevini bırakmasının ardından taban gübresi olarak da bilinen DAP Yapımcı, üstlenici firmaların Avro cin- aylık olağan toplantıda bir araya gübresinin ton fiyatının 4 bin liradan sinden yatırım maliyeti ile gelecekte sağ- gelen TÜRKONFED Yönetim Kuru- layacakları gelirleri eşitleyen istonto ora- 14 bin liraya, 3 bin 600 lira olan ÜRE lu, başkanlık görevine oybirliğiyle nı, gerçek kârlılık oranıdır. YİD yönteminin eden Bakırlıoğlu şöyle devam etti: gübresinin 12 bin liraya, “yüzde 26 Süleyman Sönmez’i seçti. niteliği gereği kârlılık oranının çok yüksek “Bunun 5.4 milyon tonunu yani CAN” gübresinin fiyatının da 1380 li- l Ekonomi Servisi TARLALAR hesaplanması olasıdır. yüzde 85’ini ithal ediyoruz. Dünya radan 12 bin 178 liraya kadar çıktığı- İktidar değişikliğinde Hazine’ye getirilen gübre fiyatlarına baktığımızda artış- nı söyledi. Dünyadaki ve Türkiye’de- gereksiz aşırı yükün düzeltilmesi, yapım- BOŞ KALIYOR 1 NİSAN’DA BAŞLIYOR ların bu kadar fazla olmadığını görü- ki gübre fiyatlarını karşılaştıran Ba- cı, üstlenici firmaların kâr oranının makul ürkiye’nin tahıl ambarı Konya yoruz. Amerika’da bir yılda DAP’ın kırlıoğlu, Türkiye’nin gübrede tama- düzeye indirilmesi gerekir. Bu bağlamda Bebek bezinde TOvası. Buğdaydan arpaya, ayçi- ton fiyatı 615 dolardan 919 dolara çeşitli önlemler alınabilir, uygulamalar ya- men dışa bağımlı olduğunu hatırlata- çeğinden nohut ve mercimeğe ka- pılabilir. (yüzde 49), ÜRE’nin fiyatı 483 dolar- rak, şu bilgileri verdi: KDV indirildi dar her şey yetişiyor. Ekim ayında Verilen garantilerin TL’ye çevirilmesi bir dan 901 dolara (yüzde 87), MAP’ın fi- “Ülkemizdeki fiyat artışlarının bir buğdayını eken, yaza doğru hasa- öneridir. Yapımcı, üstlenici firmalar, har- umhurbaşkanı Recep Tayyip yatı 690 dolardan 955 dolara (yüz- tek nedeni var o da TL’nin dolar karşı- camaları Avro cinsinden olduğundan ge- ta hazırlanan çiftçi, şimdi de ayçi- CErdoğan’ın açıkladığı katma de 38) yükselmiş. Türkiye’de çiftçi- sında aşırı değer kaybetmesidir. Yani lirlerinin de Avro cinsinden olmasını bek- çeği, nohut, mercimek, fiğ için yi- değer vergisinde (KDV) uygulana- nin diğer maliyetleri zirai ilaç fiyat- dünyada gübre fiyatları hiç artmamış lerler. Garantilerin TL’ye çevrilmesi öne- ne tarlada. Bunlar için de gübreye cak indirimlerin ayrıntıları belli ol- ları yüzde 100 ila yüzde 400 arasın- olsa bile dolardaki yükseliş yüzünden risini yapımcı, üstlenici firmaların kabulü ihtiyaç var. Mazot ve gübre fiyat- du. Resmi Gazete’de yayımlanan beklenemez. Uluslararası tahkime gidil- da arttı, geçen yıl martta 6.54 TL olan gübre fiyatları yine de ikiye katlana- ları ise çitftçilerin birinci gündem karara göre yapılan değişiklikler- diğinde uyuşmazlığın lehe sonuçlanması mazotun fiyatı bugün 23.59 TL.” caktı. DAP gübresinin fiyatı dünyada maddesi. Konya Kulu’da traktö- den bazıları şöyle; olasılığı zayıftır. Dolar kurunun aşırı arttığı yıllarda rüyle tarlada olan çiftçi iki ton yüzde 41 artarken bizde yüzde 250 art- n Orman Bakanlığı tarafından ser- “Gabin” def’i ileri sürülerek, sözleşme- gübre aldığını, 26 bin lira ödediği- fiyatların zamlanması nedeniyle güb- tı. ÜRE gübresindeki fiyat artışı dün- tifikalandırılan tohumluk ve fidanla- nin iptali istenebilir. Gabin, sözleşme- ni belirterek şöyle devam ediyor: re kullanımının da azaldığını kayde- rın KDV oranı yüzde 1’e indirilecek. yada yüzde 122 ama bizde yüzde 230. de taraflardan birinin, karşı tarafın yeğni- “Tarlanın sadece birine gübre n Otomotivde ikinci el araç alım ten Bakırlıoğlu, “Bunun tek sorumlu- MAP gübresinin fiyatı dünyada yüzde liğinden, hafifliğinden, bilgi yetersizliğin- atabildim. Diğerine ise atamadım. satımı yapanların ödediği KDV su AKP iktidarıdır. Yeni Tarım ve Or- den, bilgi bakışımsızlığından (asimetrisin- 38 arttı, bizde ise yüzde 100. ” Atamadığım tarlada ürün ya çı- oranı yüzde 1’den yüzde 18’e çı- den) yararlanarak edimler arasında aşı- man Bakanı ‘ekilmedik bir karış top- kar ya çıkmaz. Gübre, mazot çok kartıldı. rı dengesizliğin oluşması halinde sözleş- ‘Yüzde 85 ithal’ rak kalmasın’ diyor ama bu fiyatlarla pahalı. Bu fiyatlarla ekim yapabil- n Riskli yapıların bulunduğu yer- menin iptal nedenidir. YİD sözleşmeleri- Türkiye’de yılda ortalama 6.3 mil- çiftçinin nasıl ekeceğinden bahsetmi- mek imkânsız.” nin düzeltilmesi, iptali için hukuki gerek- lerde dönüşüm projeleri çerçeve- yon ton gübre kullanıldığına işaret yor” diye konuştu. l ANKARA çeler hazırlanarak uyuşmazlığa gidilmeli, sinde yapılan konutların150 met- sözleşmelerin iptal koşulları nedenleri sa- rekareye kadar olan kısmı için yüz- vunulmalıdır. Kamulaştırma doğal olarak de 1 olacak. bu bağlamda diğer bir seçenektir. n Lokantalar için uygulanan yüzde Olması gereken, dış ve iç çıkar çevrele- 18 KDV oranı yüzde 8’e düşürülecek. Merkez Bankası’ndan ‘lira’laşma vurgusu rinin iğvasına, ayartısına kapılmadan öne- n Yatlar, kotralar, tekneler ve rileri, aşılmaları irdeleyerek en uygun yön- gezinti gemilerinin KDV oranı yüz- ürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası pılacak bütün politika değişiklikleriy- Bunun yanı sıra ABD merkezli, ulus- temin bulunmasıdır. Bu tür altyapı ya- de 18 olarak uygulanacak. T(TCMB) Genel Kurulu’nda konuşan le finansal sistemin liralaşmasını sağ- lararası kredi derecelendirme kuruluşu tırımlarının devletçe uzun vadeli kredi- n Sabun, şampuan, deterjan, Başkan Şahap Kavcıoğlu, Hazine’nin lamanın amaçlandığını belirtti. Kavcı- S&P Global (Standard and Poor’s), Uk- ler sağlanarak gerçekleştirilmesi, yalnız dezenfektanlar, tuvalet kâğıdı, be- adımları ile döviz kurundaki sağlıklı ol- oğlu, “Kararlı adımlarımız, küresel ba- rayna’daki savaşın etkilerine işaret ede- hizmetten yararlananlardan alınacak be- bek bezi, hijyenik ped gibi ürünle- mayan hareketleri kontrol ettiklerini rışın tesisi ve enflasyonda baz etkileri- rek Türkiye için 2022 GSYH büyüme delle, ücretle yatırımın amorti edilmesi, rin satışında yüzde 18’den yüzde söyledi. Enflasyonist baskıların global nin de ortadan kalkmasıyla dezenflas- tahminini yüzde 3.7’den 2.4’e ve 2023 Hazine’ye sürekli gelir akımı sağlanması 8’e indirilecek. l ANKARA ekonomide yaşandığını ve Türkiye’ye yonist sürecin başlayacağını öngörüyo- yılı büyüme tahminini ise yüzde 3.1’den için en uygun yöntemdir. de yansıdığını söyleyen Kavcıoğlu, ya- ruz” dedi. 2.9’a indirdi..