Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 15 MART 2022 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Eksen değişikliği mi? İktidarın dış politikada yaptığı yanlış işbirlikleri- Tıbbiye düşmanlığı, uygarlık nin maliyeti incelenirse, bu tercihlerin Türkiye’ye faturası daha iyi anlaşılır. ve Cumhuriyet düşmanlığıdır tırılmasında su ve rüzgâr enerjisi DR. ABDULLAH KEHALE muşlardır! inci ve faşist iktidarlar çağ- de içinde olmak üzere, özel hakla- Mustafa Kemal Atatürk de, Ddaş uygarlığa karşıdır: ÖĞRETIM ÜYESI, TARIHÇI ra sahip olduğu deniz bölgeleridir. Sadece ve sadece kendi dog- (dünkü Cumhuriyet’te öyküleri an- Akdeniz’de bulunan devletler, kar- malarının, kendi ideolojilerinin, latılan) onunla birlikte Samsun yol- ürkiye yıllardır sorun yaşadığı şılıklı MEB anlaşmaları imzalayarak kendi inançlarının, okutulmasını, culuğuna çıkan Dr. İbrahim Ta- öğretilmesini ve bunların insan- li de (Öngören) Dr. Refik de (Say- TBirleşik Arap Emirlikleri (BAE), bu alanları genişletmek Akdeniz’in ların bütün hayatlarına egemen dam) Dr. Behçet Adil de (Feyzi- Mısır, İsrail, Suudi Arabistan gi- enerji kaynaklarını paylaşmak is- olmasını isterler. oğlu) ona bağımsızlık nutku atan bi ülkelerle son dönemde fark- terler. 2010’da ABD Jeolojik Araş- Çağdaş uygarlığın temeli olan, Tıbbiye öğrencisi Hikmet de (Bo- lı bir yaklaşım içine girdi. Bu ülke- tırmalar Merkezi’nin yayımladığı akla, bilime, özgürlüğe karşıdırlar... ran) bu kurumların mezunlarıdır. lerle yeniden sıcak ilişkiler kurma- raporda Kıbrıs Adası, Lübnan, Su- Bu uygarlığı yerleştirecek ve ge- HHH Cumhurbaşkanı Erdoğan geçen ay, BAE’ye düzenlediği dokuz yıl sonra- ya çalışıyor. BAE ve İsrail’le bir de- riye ve İsrail arasında kalan Levant liştirecek olan laik, çağdaş, bilim- Mühendishane-i Bahrî-i ki ilk defa resmi ziyarette BAE Başbakanı ve Dubai Emiri Şeyh Muham- sel, sorgulayıcı, özgürlükçü, eğiti- Hümâyûn, 1773 yılında III. Mus- rece yakınlaşma olduysa da Mısır Havzası’nda tahminen 3.45 tril- med bin Raşid el Maktum ile Dubai’de bir araya geldi. me karşıdırlar... tafa döneminde mühendislik ve Suudi Arabistan Türkiye’ye ha- yon metreküp doğalgaz, 1.7 milyar Bu eğitimin ürünleri olan, genel eğitimi vermek için askeri bir len soğuk yaklaşıyorlar. Anımsa- varil petrol bulunduğu belirtilmiş- GKRY arasındaki anlaşmanın iptali da deniz yetki alanlarının paylaşı- okul olarak kuruldu. ahlakları yanında çağdaş, akılcı, yalım, Türkiye ve Katar, Libya’da tir. Doğu Akdeniz; İtalya, Slovenya, için yasa tasarısı hazırlanmış olsa mına dair anlaşmalar imzalanırsa, bilimsel ve mesleki ahlak sahibi in- Amacı güverte subayı ve gemi Trablus’ta bulunan, İslamcı grupla- Hırvatistan, Bosna-Hersek, Kara- da, sonraki siyasal gelişmeler ve Türkiye’nin öngördüğü 189 bin ki- sanlara da karşıdırlar! inşa subayı yetiştirmekti. rın desteklediği Sarraj hükümetini dağ, Arnavutluk, Yunanistan, Tür- yeni yönetimle bu konu gündem- lometrekare alan, 41 bin kilomet- Fakat tam bu noktada bir çe- 1795 yılında topçu ve istihkâm desteklerken Mısır, Suudi Arabis- kiye, Suriye, Lübnan, İsrail, Filis- lişkiyle karşılaşırlar; çünkü mes- subayı yetiştirmek amacıy- den düşmüştür. reye inecektir. leklerinde başarılı teknik insan- la Mühendishane-i Berrî-i tan ve BAE, General Hafter’i des- tin, Mısır, Libya ve Tunus kıyılarını Keza İsrail, GKRY yerine, lara, profesyonellere, yani he- Hümâyûn kuruldu. tekliyordu. Türkiye’nin Sarraj’la kapsamaktadır. Türkiye’yle yetki sınırları anlaş- Değişimin nedeni kim gibi, mühendis gibi insanla- HHH 2019 da “Münhasır Ekonomik Böl- ması imzalasaydı, çok daha fazla Tüm bu nedenlerle, Türkiye’ye ait ra muhtaçtırlar. Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şa- gelerin (MEB) Paylaşılması” anlaş- Ağır maliyet alan İsrail’in olurdu. GKRY’nin bu sondaj arama gemileri Akdeniz’de ra- İşte bu noktada ne yapacakla- hane veya Mekteb-i Tıbbiye-i ması yapması Akdeniz’de birçok Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin girişimleri, Yunanistan, AB, ABD, rını pek bilemezler: Şahane, II. Mahmut’un 14 Mart hat hareket edememekte, limanlara dengenin bozulmasına yol açmıştı. Çünkü bu insanlar iktidarın dog- 1827’de Tıphane’yi açmasıyla Fransa ve İtalya tarafından des- (GKRY) imzaladığı anlaşmalara ba- çekilip bekletilmektedir. Türkiye, yu- malarından, ideolojilerinden inanç- kuruldu. kıldığında, Türkiye’nin yaptığı yan- teklenmekte, çeşitli şirketlere, bu karıda belirtilen ülkelerle tercihlerini larından bağımsız olan, hatta ba- Dört mezununun 1848 yılında Büyük rezervler şirketlerin oluşturdukları konsor- lış işbirliklerinin maliyeti daha iyi doğru kullansaydı, şimdikinden çok Viyana’da yapılan tıp yeterlilik sı- zen bunlarla ters düşen, evrensel MEB, Birleşmiş Milletler Deniz anlaşılır. GKRY, MEB ilanında bulu- siyumlara sondaj izni verilmek- daha avantajlı durumda olurdu. Aca- nitelik taşıyan meslek ahlakına sa- navını geçmesi üzerine Avrupa’da- Hukuku Sözleşmesi kapsamında, tedir. Türkiye’ye sadece Antal- narak Mısır, Lübnan ve İsrail’le an- ba Türkiye’yi yönetenlerin söyleme- hiptirler. ki tıp fakültelerine denk sayılma- karasularının ölçülmeye başlandı- laşmıştır. Oysa Mısır; GKRY yerine ya Körfezi’yle sınırlı çok az bir kı- dikleri söz bırakmadıkları BAE, Mısır Dinci ve faşist iktidarlar, aynen ya başlandı. ğı hatlardan itibaren en fazla 200 ta sahanlığı ve MEB alanı bırakıl- sanatçılara, edebiyatçılara, akade- Yeniçerilerin yerine “çağ- Türkiye’yle MEB imzalasaydı, 11 ve İsrail’le barışma çabaları, sonun- misyenlere yaptıkları gibi, bir yan- daş ordu” olarak kurulan Asâkir-i deniz mili genişlikte bir alanda, bir bin 500 kilometrekare daha fazla mak istenmektedir. Yunanistan- da ulusal çıkarların önemini anlama- dan bu insanların kendilerine bo- Mansûre-i Muhammediyye’ye hiz- devletin deniz kaynaklarının araş- Mısır ve Yunanistan- GKRY arasın- deniz alanına sahip olurdu. Mısır- larından mı kaynaklanıyor? yun eğmeyenlerini ihanetle suçla- met edecek doktorların yetiştiril- yarak, cezalandırıp susturarak, öte mesi amacıyla kurulan okulun ilk yandan kendilerine boyun eğen- öğrencileri o dönemde Asâkir-i lerini ödüllendirerek ve kahraman Mansûre acemilerinden veya yete- ilan ederek bu çelişkiyi çözmeye nekli gençlerden seçildi. çalışırlar. HHH Dünden bugüne ‘Aristidis Kompleksi’ Bir hakaret, bir teşekkür Mekteb-i Harbiye-i Şahane, II. Mahmut’un emriyle 1834 tarihin- edenlerin çelişkileri buradan kaynaklanır. de kuruldu. ikiye yakın çoğunluk sağla- telik de ülkemiz bugün, bir 1961 Anayasası yerden yere vuru- AV. M. ZIYA YERGÖK HHH Mustafa Kemal, 1899 yılında yarak iktidar oldu ve iktida- savaşın hedefi ve bir ambar- lurken, “devletin dini İslamdır” diyen Osmanlı-Türk çağdaşlaşma ha- “1283” yaka numarasıyla Kara Harp ESKI ADANA BAROSU BAŞKANI rını da 20 yıldır sürdürüyor. gonun muhatabı değilken, 1921 Anayasası’nın kapsayıcı bulun- reketi, edebiyatçı ve şair aydınların Okulu’nun piyade sınıfına yazılmış, Ancak başta ekonomik çö- bunu tamamen kötü ekono- masına benim de itirazım var. Ayrıca, yanı sıra, imparatorluğun çöküşü- 1904 yılında mezun olmuştur. küntü, yolsuzluklar, dayanıl- mi yönetimiyle başarmış bu- muhalefet blokunun ana hedefi sade- ne çare ararken Osmanlı Sarayı’nın HHH ristidis kompleksi nedir? Bu- kurduğu dört eğitim kurumuyla da “Mekteb-i Fünun-u Mülkiye” maz hale gelen hayat paha- lunuyorlar! ce Cumhurbaşkanlığı seçimini kazan- Anu, yıllar önce Şevket Süreyya tohumlanmıştır: 12 Şubat 1859 tarihinde devletin lılığı, baskının artması, hal- Bütün bu yaşananlar, AKP mak değil, temel vaatlerini yaşama Aydemir’in muhteşem eserlerinden Mühendishane. idari kademelerinde görev ala- kın güven duyacağı bir yargı iktidarının artık yolun sonu- geçirmek için Meclis’te anayasayı da birinde okumuştum. ”Aristidis, 2 bin Tıbbiye. cak memurları yetiştirmek mak- düzeninin olmaması, kamu na geldiğini gösteriyor. Çün- değiştirecek bir çoğunluğa da ulaş- 500 yıl kadar önce Atina’da itibarlı Harbiye. sadıyla kuruldu. ihalelerinden beslenen bir kü, çarşıda pazarda, sokak- ması gerekecektir. Bunun için de mu- bir yargıçtı. Her seçimde o seçiliyor- Mülkiye. 18-36 yaş arasında öğrenci ka- avuç rantiyeci dışında emek ta tenceresini kaynatmakta halefetin daha atak, daha dinamik ve du. Aleyhinde kimse bir şey söylemi- Aslında İmparatorluğun çö- bul edilen iki yıllık okula sınavla gi- kesiminden esnafına, üreticisinden zorlanan vatandaş feryat ediyor. Va- daha cesur olması gerektiği açıktır. rilirdi. Kâtip olarak çalışanlara eği- yordu. Çünkü kusursuz bir insandı. küşünü ordunun güçsüzlüğüne çiftçisine ve evdeki emeklisine kadar tandaşımız da “artık bıktık”, “yetti ar- bağlı olarak gören ve bunu teda- timleri süresince işlerinden maaş- Bu yıllar boyu böyle devam edip gidi- toplumun tüm kesimlerini mutsuz ve tık demek” ve iktidarı değiştirmek vi etmeyi düşünen Saray, Mülki- lı izin verilirdi Orantısız özveri yordu. Gene bir seçim günü ve Aristi- ye haricindeki kurumları, askerli- HHH hoşnutsuz etti. için seçim sandığını bekliyor. Ayrıca Cumhuriyetimizin 100.yılında ve dis seçim alanına giderken, bir köylü, ği güçlendirmek için kurmuştur. Tıp ve sağlık personelimiz, çok iyi biliyor ki, AKP Genel Başkanı elinde bir midye kabuğuyla Aristidis’e artık zamanında yapılacağı anlaşı- Bu dört kurumun mezunları, bi- sadece sağlığımızı değil, “De- Erdoğan da bir Aristidis değildir. Yolun sonu yaklaştı. Bunun içine usule göre, se- lan seçimde ana muhalefet parti- limsel bilgi ve verilere dayalı olan mokratik, Laik ve Sosyal, Hukuk Diğer taraftan, iktidara alternatif çilecek birinin adını yazmasını rica et- AKP, 2002 sonunda, iktidara geldi- si CHP’nin öncüsü olduğu ve onun mesleklere ilişkin eğitim aldıkla- Devleti”ni yani Cumhuriyeti de olmak için çalışan 6 Muhalefet parti- ti. Aristidis’i tanımıyordu. ğinde iç ve dış konjonktürün elveriş- orantısız özverisi ile gerçekle- rından, Osmanlı döneminde çağ- koruyan, bu ülkeyi sahiplenen, sinin oluşturduğu Millet İttifakı masa- liliğiyle dışardan ucuza, bolca ve ko- şen 6’lı ittifak başarılı olduğunda, daş dünyayı öğrenen ve bu dün- varlıklarıyla övündüğümüz mes- Aristidis sordu: - Kimin adını ya- sı, gelinen noktada olumlu bir adım yada başarılar gösteren, genellik- lek mensuplarıdır. zayım? layca bulduğu sıcak parayı üretime Türkiye’de bir dönem kapanacak le de çağdaşlaşmayı, Cumhuriyeti Onlar kalacak, onlara “Var- olmakla birlikte bunun yeni katılım- - Aristidis’i yazma da kimi yazar- dönük icraata değil inşaata yatırmış, yeni ve umutlu bir dönem başlaya- ve elbette Türkiye Cumhuriyeti’ni sın, (oralara) gidiyorlarsa gitsin- larla genişleyerek bir demokrasi itti- san yaz! özelleştirme adı altında kamunun ço- caktır. Bu dönemin ülkemiz ve mil- savunan bir avuç aydını oluştur- ler” diyenler gidecektir! fakına evrilmesi, liderlerin imzasıyla - Niçin? Aristidis’in büyük suçla- ğu varlıklarını da satmış, ülkenin ka- letimiz için mutlu bir dönem olması 28 Şubat günü kamuoyuna açıklanan ra günleri için ayrılmış ve bugüne ka- yeni ikti- rı mı var? deklarasyonun (bunun 1 Mart’ta, em- - Hayır, ama artık bıktık! Hep Aris- dar el sürülmemiş ihtiyat akçesini de darın per- peryalizme geçit vermeyen, tezkere- tidis! Hep Aristidis! Artık bu değiş- Merkez Bankası’ndan Hazine’ye ak- formansı- nin reddinin yıldönümünde yapılması meli!.. tararak tüketmiş, böylece “yasaklar, na, prog- çok daha anlamlı olurdu) eksiklikleri- 2 bin 500 yıl öncesinden günümü- yolsuzluk, yoksulluk” üçlüsüne dör- ramına, nin ve yetersizliklerinin, haklı ve ya- düncüsünü de eklemiştir: Yokluklar kadrola- ze gelecek olursak, 20 yıl önce mer- pıcı eleştiriler dikkate alınarak gide- kez sağda yaşanan erozyon ve bölün- ve kuyruklar. rına, ka- rilmesi, topluma güven ve umut veril- me, toplumda yaşanan hoşnutsuz- Sayın Cumhurbaşkanı, her fırsat- rarlılığına mesi, bir büyük heyecanın yaratılma- luk ve güvensizlik aşamasında kuru- ta “Ey Ce Ha Pe, bu Ce Ha Pe var ya, ve çözüm sı gerekiyor. lan AKP, iç ve dış desteklerle katıldığı yokluk demektir, kuyruk demektir” üretme- Deklarasyonda laikliğin bir cümle diyordu. Ancak, 20 yıllık iktidarlarının sine bağ- ilk seçimde sadece iki partinin yük- ile geçiştirilmesine, Türkiye’nin gör- sek seçim barajını aşabilmesi sonu- sonuna doğru ülkemiz yokluklar ve lı olacak- düğü en özgürlükçü anayasa olan cu aldığı yüzde 34 oyla Meclis’te üçte kuyruklar ülkesi haline gelmiştir. Üs- tır. tiğinde veto hakkını kullanmaktan çekin- memelidir. Jeopolitik fay hattı kırıldı n Yaşanan küresel kırılma o kadar önemlidir ki bugünden yarına kalıcı bir barış ve bir arada yaşama ortak irade- ların başvuracağı aktör olarak Türkiye için MUSTAFA ÖZBEY sinin tanımladığı Avrupa Yeni Güvenlik çok değerli ve özgün bir pozisyon oluş- EMEKLI TÜMAMIRAL Mimarisi’nin oluşacağını beklemek ger- muştur. çekçi değildir. n BM’nin işlevsiz kaldığı, ABD ve AB’nin eopolitik fay hattı Ukrayna’da kırıldı. Sü- n Uzun sürecek bu çatışmalı, sancı- aktif taraf olduğu, Çin’in kendini “bilinç- Jrecin çok başındayız. Bu noktada siyasi lı dönemin ilerleyen günlerinde Türkiye, li edilgen” konumuna yerleştirdiği bu or- hedeflerinden kim erken taviz verirse, ye- yaptırımlara katılma, S-400 ve Montrö tamda, Türkiye insani ve yaratıcı diploma- nilmiş olur ve kayıpları küresel ölçekte tes- Sözleşmesi’yle ilgili bazı baskılara maruz si kanallarının açık tutulduğu neredeyse cil edilir. Sürece ilişkin gelişmeler ve ihti- kalabilir. Türkiye’nin ekonomik kırılgan- tek seçenek olma konumunu özenle ko- maller, maddeler halinde şöyle sıralanabilir. lıkları, baskı yapmayı planlayanlar tarafın- rumalıdır. n Antalya’da en üst düzeyde diplomatik dan “uygun koşul” olarak yorumlanabilir. n Bu bağlamda NATO şapkasını öne çı- kanal açılmış olması, Türkiye için başarı- Bu noktada Türkiye ilkesel çizgisinin dışı- karmayan, ABD yanlısı ve sözcüsü konu- dır. Taraflar, arabulucu resmi sıfatı olma- na kesinlikle çıkmamalıdır. muna düşmeyen, yaptırımlarda BM onay- makla beraber, potansiyel olarak bu po- n Türkiye, Suriye’yle ilişkilerinde paslanan lı olanlar dışındakilere katılmayan, “Aktif zisyonun devamına “sessizlik yöntemiyle” kilidini kırarak, güney komşumuzla yeni ve Tarafsızlık” tutumu ödünsüz sürdürmelidir. onay vermiştir. beyaz bir sayfa açarak, ABD/PKK yapılan- n Türkiye hariç diğer NATO ülkeleri, n Ukrayna’daki askeri harekât ve uygu- masını yok etme fırsatını değerlendirmelidir. Rusya’ya karşı alınacak kararlarda, akıl- lanan acımasız yaptırımların taraflar üze- Sonuçta bu yeni dönem, Türkiye’ye cı çizgiden çok uzaktadır. NATO karar sü- rindeki etkisi can yakıcı düzeydedir. Orta- riskler ve fırsatların iç içe olduğu çok kar- reçlerinde, sağduyuyu temsil edecek tek ya çıkan yıkım, küresel ekonomik, finan- maşık bir ortam sunmaktadır. Dışarıda ülke şimdilik Türkiye’dir. Türkiye bölge- sal sistem ve tedarik zincirlerinde kalıcı oluşan çok şiddetli fırtınaya dayanmak sel denge ve Rusya’yla ilişkilerinde ulu- hasar yaratmaktadır. için, iç cephenin ulusal çıkar ortak payda- sal çıkarını zedeleyecek hiçbir karara ses- n Önce insani ateşkesin kalıcı olması, sında buluşmasına olan ihtiyaç, yaşamsal siz kalmamalıdır. Diyalog yoluyla makul sonra askeri ateşkes koşullarının oluştu- önemdedir. bir ortak payda aramakla beraber, gerek- rulmasında tarafların ve küresel oyuncu- Son dönemde özellkle syasal ktdar tarafından Cumhuryet Tarh üzerne 2 belgesel oyun… Demokras bütünüyle br kurallar ve kurumlar Osmanlı Devlet dönemne verlen önem abartılıyor; poltkasıdır. Demokrasnn temel laklktr. “Yen Osmanlıcılık” söylemyle Atatürk devrmler ve ‘Cumhuryet Yolu’, Erzurum’dan tbaren Mustafa Laklğn temel dndar – dnsz ayrımı Cumhuryet dönem küçümsenyor ve ger plana Kemal’n kurmay heyetnde bulunan Mazhar Müft yapmamaktır. Laklk olmazsa yurttaş eşt olmaz. tlmeye çalışılıyor. Bu Osmanlı tarhne lşkn Kansu’nun anıları eksennde, Kurtuluş Savaşı’nın Bunu blp de blmezden gelmek, “TEHLİKELİ verlern çarpıtılması anlamına gelyor… çeştl evrelerne tanıklık eder. Temelde belgelere CEHALET”tr. yaslanılmıştır. Dplomas tarhçs ve akademsyen Doç. Dr. Hüner Neden “TEHLİKELİ CEHALET” toplumların başının belası olur? Çünkü toplumların br bölümü bu Tuncer, Osmanlı’nın Çöküşü sml ktabıyla tüm bu ‘Sukast’ se 16 Hazran 1926 günü Gaz Paşa’yı Kitap okuduğunuzu biliyoruz. “resm yalanlara” etkl br yanıt veryor. Avrupa’nın hedef alan sukast grşmnn, hazırlık aşamalarını durumdan büyük çıkarlar sağlar. Ger kalan br bölümü de küçük çıkarlarla yetnr. Br bölümü, “Hasta Adamı” Osmanlı Devlet’nn günden güne ve sonrasını ele alır. İzmr Sukastı olarak anılan lerde kendsnn de çıkar sağlayacağını umar; br nasıl küçüldüğünü ve parçalandığını anlatıyor. olay, özünde genç Cumhuryet’e br saldırıdır. bölümü durumu görür, toplumu uyarmaya çalışır ama gücü yetmez. İşte böyle durumlarda da 19.yüzyıl syas tarhn anlamak ve tarhten ders Cumhuryetn 100.yılında genç kuşaklara armağan felaket kapınızı çalmıştır ve gelmektedr. almak çn temel başvuru kaynağı… olsun. 13,5x20,5 - 384 sayfa - İnceleme 13,5x21 - 216 sayfa - Belgesel Oyun 13,5x21 - 240 sayfa - Deneme/İnceleme