Catalog

9 ŞUBAT 2022 ÇARŞAMBA 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 15 Aralık’tan bu yana müşterilerimizle sürekli fiyat kavgası içindeyiz. Fiyat tutturamıyoruz 2022 çetin yıl olacak TRENDYOL BMD İŞBİRLİĞİ TGSD Yönetim Kurulu Müşterek Başkanı Ramazan Kaya: Eskiden tüketici olarak beş giysiye 20 liradan 100 lira Türk markaları ödüyordunuz. Şimdi iki ürünü 100 liraya alacaksınız. Firmalar ciroyu tutturacaklar ama adet bazlı geri dünyaya açılacak geleceğiz. Bu da kapasite kullanım oranlarını düşürecek. ünyanın önde gelen e-ticaret plat- Dformlarından Trendyol, Birleşmiş Faturaları bu ay içinde ödemeye baş- Markalar Derneği (BMD) ile Türk mar- ladık. Geçen yılla karşılaştırdığımız- kalarını dünyaya açmaya hazırlanıyor. da maliyetlerimiz en az yüzde 50-60 BMD üyesi Türk markaları, Trendyol ara- artmış oldu. Kur da bunu dengele- cılığıyla dünyanın dört bir yanından mil- mediği için bunu müşterimize zam yonlarca müşteri ile buluşacak. olarak yansıtmamız gerekiyor. 15 Trendyol Grubu Başkanı Çağlayan Aralık’tan bu yana müşterilerimiz- Çetin, “E-ihracat, ülkemize döviz giri- le sürekli bir fiyat kavgası içindeyiz. şini ve ihracatın katma değerini artıra- Ramazan Kaya, “2021’de cak önemli bir fırsat. BMD üyesi Türk Fiyat tutturamıyoruz. Bu da fiyat is- 20.3 milyar dolar ihracat markalarının ürünlerini global pazar- tikrarsızlığı ve kârsızlığı getiriyor. yapıldı. Bu yıl 23 milyar da milyonlarca müşteriyle buluştura- Kârsızlık olunca sektör demoralize dolar olabilir. İç piyasada cağız” dedi. E-ihracat ile ülke ekono- ürkiye Giyim Sanayicileri Der- oluyor, yatırım iştahınız varsa dur- yukarı çıkacağımızı dü- misine katkı sağlama hedefleri doğrul- neği (TGSD) Yönetim Kuru- şünmüyorum” dedi. duruyorsunuz ya da erteliyorsunuz. tusunda, gelecek üç yıl içinde 500 mil- Tlu Müşterek Başkanı Ramazan n 2022 zor geçecek öyleyse? yon dolar yatırım yapacaklarını anlatan Kaya, 2022’nin maliyet, finansman 2022 maliyet artışları ve enerji- Çetin, “Şu an globalde, yerli üreticileri- ve performans dahil her anlamda çe- deki zamlarla son zamanlardaki ke- EN AZ YÜZDE 50 ZAM mizin ürettiği ürünlere Trendyol aracı- tin bir yıl olacağını vurguladı. lığıyla ulaşan 4 milyon müşteri bulunu- sintilerle zor bir havada geçecek gi- Kaya, “Kur 18 liraya çıktığında çok yor” diye konuştu. bi. Üretim ve ihracata baktığımızda n ÜFE de yüzde 93’e çıktı. Bu zam yüksek bir artış gibi görün- inanmamıştık. Bu tarz aşağı ve yu- BMD Başkanı Sinan Öncel de Türki- 2022’yi daha pozitif bir yıl olacak di- artışlar yakın zamanda fiyatlara memeli. karı gidişler grafiğimizi bozuyor, fi- ye’nin önde gelen 452 markasının BMD ye değerlendirmiştik. Ama şu anda yansıyacak mı? n Bu yıl iç piyasada bir büyü- yat tutturamıyoruz. Şu anda doların çatısı altında yer aldığını belirterek “Ara- duraklama var. Müşterilerin bizi ter- Markalar bir fiyat etiketiyle ge- me olacak mı? 13.50, Avro’nun 15 lira olduğu sevi- lık 2021 itibarı ile 109 markamızın 140 cih etmesinin bazı sebepleri var. Coğ- lip dönemsel indirimler yapar. Ciro anlamında ciddi büyümeler ülkede 5 bin 703 mağazası ve 11 bini ye en dip seviye olması gerektiğini rafi yakınlık, tedarik zincirindeki kı- aşkın satış noktası bulunuyor. Hazırgi- Son zamanlarda fiyat indirimle- olmayabilir, yerinde de sayabilir. düşünüyoruz, bunun bir tık yukarıya rılmalar, elektrik kesintileri ve bir- yim, ayakkabı, ev tekstili, kozmetik, kü- riyle karşılaşmıyoruz. Fiyat artır- Ama adet bazında küçülmeler ola- çıkması gerekiyor ki daha iyi ve doğ- takım açılma kapanmalardan dolayı çük ev aletleri kategorileri başta olmak mıyoruz ama indirmiyoruz da. Ba- caktır. Eskiden tüketici olarak beş ru fiyatlar verelim” ifadelerini kul- üzere 452 markamızın büyük bölümü- müşteriler de durma noktasına geldi. harla beraber kesinlikle fiyat eti- ürüne 20 liradan 100 lira ödüyor- landı. Son dönemlerde tüketiciye yö- nün bu fırsatı en iyi şekilde değerlendi- Ama bunun çok uzun vadeli olacağı- ketleri artacak. Bu kaçı- dunuz. Şimdi iki ürünü 100 liraya nelik ürünlerde fiyat indirimlerinin receklerine ve Trendyol’un operasyonu- nı zannetmiyorum. Son altı ayda bi- nılmaz. Minimum fi- alacaksınız. O yüzden ciroyu tut- yapılmadığına dikkat çeken Ramazan nun bulunduğu tüm ülke pazarlarına eri- raz panik alışverişi oldu. Şimdi bu- yat artışı yüzde 50 turacaklar ama adet bazlı geri ge- Kaya ile tekstil ve hazırgiyim sektö- şim için etkili bir satış kanalı oluşturaca- nun sakinliğini de yaşıyoruz. olacak. leceğiz. Bu da kapasite kullanım ründeki gelişmeleri konuştuk. ğımıza inanıyorum” diye konuştu. n Müşteriyle sürekli fiyat kav- n Halkın alım oranlarını düşürecek. Bunun için n Yılın ilk ayını geride bıraktık, l Ekonomi Servisi gası olunca siparişlerin başka gücü eriyor, na- firmaların alternatifler üzerin- nasıl gidiyor işler? ülkelere kayma riski yok mu? sıl alacak ki? de çalışması gerekiyor. Ya mağa- 2021’in son çeyreğinde ihracat YILIN EN DÜŞÜK DEĞERİ Son dönemlerde Türkiye’de- Enflasyon zaten za sayılarını artıracaklar, ya farklı dahil her açıdan ciddi ivme kazan- ki sipariş artışları Vietnam, Srilan- yüzde 48. Genel gi- pazarlara açılacaklar ya da kapa- mıştık. Ama yıla başlarken özellik- Ihracatın iklimi ka, Bangladeş gibi ülkelerden gel- derlerimizi de dü- site kullanımını geri çekecekler. le maliyet artışları, enerji fiyatların- di. Hem katma değerli ürünler hem şündüğümüzde Başka çıkış yolu yok. daki, asgari ücretteki artış, kurdaki Omicron’la bozuldu de beyzik ürünler geldi. Ama fiyat yüzde 50 n Var mı mağaza sayısı artır- ciddi dalgalanma ve geri gelme cid- ve maliyet artışlarıyla beyzig ürün- ma isteği? di duraklamaya neden oldu. Yılın ilk stanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından ler Türkiye’den geri gidecek. On- Pandemiyle satışların online ka- ayında sektörde kapasite kullanım İaçıklanan Türkiye İhracat İklimi Endek- ları elimizde tutma şansımız nala kaymasıyla mağaza kapan- si, ocak ayında 52.3’e gerileyerek Şubat oranları düştü. Omicron yüzünden yok. Katma değerli ürünle- maları oldu. Ama yeni pazarlar ve 2021’den beri en düşük değeri aldı. En- Avrupa’da bazı ülkelerin kapanma- deks aralık ayında 53.9 olmuştu. IHS Mar- ri yapmaya devam edeceğiz, farklı bölgelerde mağaza açılışları sıyla talepler de yavaşladı. kit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şu ama burada üreticinin biraz var, açmaya da devam edecekler. Biz bu maliyet artışlarını asıl bu değerlendirmeyi yaptı: kârsızlığı oluşacak. Ramazan Kaya aydan itibaren hissetmeye başladık. “Omicron varyantının yayılması, ocak ayında Türk imalatçılarının ana ihracat pazarlarındaki talebi olumsuz etkileme- PIYASA PEŞINE DÖNDÜ ye devam etti. Bu etki en belirgin olarak ABD’de gözlendi. Bununla birlikte, bazı ül- kelerde salgının son dalgasında hafifleme n Finansmana ulaş- zım. Bu çalışmaların yılın Kârsızlıkla iş yürümez görülmesi, 2022’nin ilerleyen döneminde ma noktasında ne tür ilk çeyreğinde olacağını talebin daha hızlı büyümeye başlayacağı- sorunlar var? düşünüyorum. Şimdi ye- n İhracatta siz müşteriye ne otomasyona, teknolojiye, verim- neratör çalıştırdığınızda 4 bin lira na yönelik umutları güçlendirdi.” Politika faizi yüzde 14. şil çerçeve ve karbon sa- kadar zam yapmak istiyorsu- liliğe odaklanıyorlar. Yoksa bu elektrik maliyeti çıkıyor. Jenera- Ama devlet bankaları- lımı ile ilgili ciddi yatırım- nuz da kabul edilmiyor? kârsızlıkla işi devam ettirme şan- törü olmayanlar ya jeneratör aldı Dövizde zorunluluk na gittiğinizde bile faiz- lar var. Bunlar kısa vade- Genel giderler yüzde 50-60 art- sı yok. ya da hafta sonu telafi çalışma- Bu arada Merkez Bankası (TCMB) dün ler yüzde 19-25 arası özel li olmayacağı için orta ve tı. Hammadde yüzde 100’e va- n Ciddi enerji kesintileri ya- ları yaptı. Pazar günü iki katı me- bankalarda yüzde 25-35 uzun vadeli krediye ihti- yabancı para cinsi reeskont kredisi kulla- ran artışlar var. Döviz kurunu da şandı, buna bağlı kaybınız ne sai ödemek zorunda kaldık. Boya nacak firmalara döviz mevduatlarının yüz- arası değişiyor. Eskiden yacımız var. 2022 her an- düşündüğümüzde kâğıt üzerinde kadar oldu? ve terbiyede fabrikalar 2-3 gün daha kısa süreli vadelerle lamda çetin bir yıl olacak. de 10’luk kısmını TL hesabına çevirme zo- bizim ürün fiyatına yüzde 20-25 Tedarik zincirini düşünür- kapalı kaldı. Performans düştü runluluğu getirdi. paraya ihtiyacımız oluyor- Hem maliyet, hem finans- zam koymamız gerekiyor. Ama sek hazırgiyim daha çok elekt- bu da maliyeti artırdı. Bir kere- du, pandemide hammad- man hem performans an- Aynı uygulama ile ayrıca 1 Mayıs-31 alınan rakamlar yüzde 10-12’de rik kullanıyor. Fabrikaların yüzde ye mahsus olunca bu tolere edi- Temmuz arası yabancı para reeskont kre- dede tamamen peşine lamında. Bu, sadece üret- kalıyor. Bizim sektörde de yüzde 50’si OSB’lerin içinde. Ne yap- lebilir, ancak ilerleyen günlerde dönen bir süreci yaşadık. mekle ilgili değil, tüketici- disi kullanacak firmalara döviz mevduatla- 10 kâr yaptığınızda ya başa baş tık? Jeneratörlere döndük. Jene- bu kesintiler sürerse hem perfor- rının yüzde 20’sini TL’ye çevirme zorunlu- Önceden piyasa kredisi nin de seçme şansı daha gidiyorsunuzdur ya da bir mik- ratör maliyetini elektrikle çarptı- mans hem termin anlamında çok oluyordu şimdi o da yok, az olacak. Bu yıl yeni bir luğu getirildi. l Ekonomi Servisi tar zarar ediyorsunuz. Son dö- ğımızda yaklaşık 4 katı. 1000 li- ciddi kayıplarla karşı karşıya ka- tamamen peşinle dönen marka doğar mı, doğmaz. nemlerde hep üreticiler daha çok ra elektrik maliyetiniz varsa je- labiliriz. Çünkü hazırgiyimcilerin bir sistem var. Krediye n Giden ya da batan zaman taahhütleri, müşteriler- ulaşmak şimdi daha zor. marka olur mu? le kontratlar var. Bunları yerine Burada üç düzeltme ya- Zannetmiyorum. Son FIYAT TUTTURAMIYORUZ getirmediğimiz zaman müşteri pılması lazım; Kredile- zamanlarda en güzel vazgeçebilir. Hem enerji ke- rin geri dönüşlerini da- şey zarar ettim işi bı- n Döviz kurunun geldiği ihtiyacımız var. sintisi hem zamlar ne- ha uzun vadeye yaymak rakıyorum diyen- seviye iş yapış sürecini nasıl etkiliyor? n Kapasite kullanımı ne sevi- deniyle ciddi bir gerekiyor. Faiz oranı in- le çok karşı- Kur 18 liraya çıktığında çok inanmamış- yede? maliyet artışı- meli. İşletmelerin serma- laşmıyo- tık. O fiyattan hem mal alıp hem satanlar oldu. 2021 sonunda yüzde 78-80’lerdeydi. Bazı mız var. ye yapılarının erdiğini gö- ruz. Bu tarz aşağı ve yukarı gidişler grafiğimizi bozuyor, fabrikalar yeni kapasite arayışlarına girdi. Altı ay ile rüyoruz, emtia fiyatla- fiyat tutturamıyoruz. Şu anda doların 13.50, Avro’nun bir yıl içinde yeni yatırımları da göreceğiz. En az yüzde Ali Kındap rı iki katına çıktı, işletme 15 lira olduğu seviye en dip seviye olması gerektiğini düşü- 10 kapasite artışı olacağını düşünüyorum. Tekstil ve hazır- sermayen yetmiyor, pi- nüyoruz, bunun biraz yukarıya çıkması gerekiyor ki daha iyi ve giyim ve perakende tarafında 1.5 milyon çalışan var. YEKDEM SÜRESİ UZATILSIN yasa kredisi yok. Bu ne- doğru fiyatlar verelim. Bizim maliyetlerimizde rekabet ettiğimiz n Sektörün 2022 büyümesi ne olur? denle bilanço ve varlık- Vietnam, Srilanka, Bangladeş gibi ülkelere göre dört kat artış var. 2021’de 20.3 milyar dolar ihracat yapıldı. Bu yıl 23 milyar do- ların güncellenmesi ge- Jeotermalci yeni n Sektör için atılması gereken adımlar neler? lar olabilir. İç piyasada yukarı çıkacağımızı düşünmüyorum. Kilog- rekiyor. Bankaların li- Orta ve uzun vadeli olumlu düşünüyoruz. Nitelikli eleman ve ara ram birim fiyatlarımızda maalesef düşüş var. 16.5 dolarlardan 16 do- mitlerini yenilemesi la- teşvik istiyor eleman sıkıntımız var. Minimum 5-10 yıl yeni finansman modellerine larlara düştük. eotermal Enerji Derneği (JED) Başka- Jnı Ali Kındap, iklim değişikliği ve Pa- ris Anlaşması’nın dünyada enerji dönü- TÜRKIYE YATIRIM YOLUYLA GÖÇTE DÖRDÜNCÜ SIRADA YER ALDI şümünü hızlandırdığını açıkladı. Yenile- GEDİK VE INVEO YATIRIM nebilir enerjilerden jeotermal konusun- da Türkiye’deki durumu bir basın top- Yeni unicorn’lara lantısı ile açıklayan Kındap, “Sıfır emis- Hem yurttaşlık hem rant yon hedefine ulaşmak için enerjimizi yenilenebilir kaynaklardan sağlamamız destek olacak üresel yatırımcılar tarafın- gereksinimleri ile 16 ülke ara- şart. En en büyük kozumuz yerli, mil- Kdan alternatif oturum ve va- sındaki genel sıralamada 76.5 li ve yenilenebilir enerji kaynaklarından edik Yatırım ve Inveo Yatırım Hol- biri olan jeotermal” dedi. tandaşlık haklarını gayrimen- puanla dördüncü sırada yer al- Gding Üst Yöneticisi (CEO) ve hiVC Türkiye’nin jeotermal enerjide 15 me- kul satın alma yoluyla elde edi- dı” diye konuştu. Yönetim Kurulu Başkanı Onur Topaç, gavatlık kurulu güçten 1676 mega- geçen yıl dünya genelinde 621 milyar lebilen programları karşılaştı- Rapora göre tüm kategoriler- vat kurulu güce ulaştığına dikkati çe- dolarlık yatırımın teknoloji şirketlerine ran “Yatırım Yoluyla Göç Emlak deki puanların toplandığı Birle- ken Kındap, “Kullanıma hazır 2 bin me- aktarıldığını belirtti. Türkiye’de ilk Me- Endeksi” raporu yayımlandı. şik Arap Emirliği 1. sırada yer gavat potansiyelin de keşfini yaptık. 5 taverse platformunda basın mensupla- Henley&Partners ve Deep aldı. 500 bin Avro gayrimenkul bin megavata hızla çıkabiliriz. Yenilene- rı avatarlarıyla katıldığı basın toplantı- Knowledge Analytics’in ortak- yatırımıyla oturum alınabilen bilir Enerji Kaynakları Destekleme Me- sında konuşan Topaç, girişimcileri para laşa hazırladığı raporda 16 ül- İspanya, gayri safi yurt içi ha- kanizması’ndaki (YEKDEM) gibi başa- desteğinin yanı sıra bilgi birikim ve tec- ke mercek altına alındı. Türkiye kate alınarak hazırlandı. Henley sıla parametresinde en yüksek rısı kanıtlanmış teşvik mekanizmaları- rübe de aktarmayı hedefleyen platform genel sıralamada dördüncü ola- & Partners Türkiye Direktörü Bu- puanla genel sıralamada 2., 250 na ihtiyacımız var. Jeotermal enerjide High Impact World’ü (hiWorld) tanıttı. yatırım iştahının yeniden oluşması için rak yer aldı. Rapor, ülkelerin iti- rak Demirel, “Gayrimenkul, uzun bin Avro gayrimenkul yatırımıy- Topaç, “Amacımız erken aşama girişim- YEKDEM’in süresi 5 yıldan 10 yılın üze- barı ve yaşam kalitesi, gayri safi vadeli kalıcılığı nedeniyle küre- la vatandaşlık elde edilebilen Ka- lere odaklanarak yatırım bulma aşama- rine çıkmalı ve yeni teşvikler oluşturul- sından halka arza kadar tüm adımlarda milli hasıla, minimum gayrimen- sel yatırımcılar için her zaman radağ (Montenegro) 3., Türkiye malı” dedi. l Ekonomi Servisi yanlarında olmayı hedefliyor” dedi. kul yatırım tutarı, potansiyel kira güvenilir bir yatırım aracı oldu. ise 4’üncü sırada yer aldı. geliri gibi 300’den fazla veri dik- Türkiye, yatırım tutarı ve ikamet l Ekonomi Servisi