Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 17 ŞUBAT 2022 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler evgili okurlarım, ülkemizi açlığa, Bir toplumun beklentileri, gerek- ra hırsı, toplumun ve bireylerin özgürlü- soğuğa ve karanlığa mahkûm sinmeleri ve hedefleri, o toplumun ğünü, güvenliğini, adaletini, gelirini, ge- Seden uygulamaların arkasındaki sahip olduğu rejimle devlet yapısı- lir adaletini, sağlığını, eğitimini, kültürü- TÜRKİYE İKTİSAT ESAS SORUN, yanlış politikalar, kötü na yansıtılır ve siyasal iktidarların nü, sosyal güvenliğini ve bütün bunların yönetim, beceriksizlik, bilgisizlik, li- sınırlarını çizer. sonucu olan mutluluğunu artırmak için KONGRESİ yakatsizlik ya da hatta ideolojik sap- Türkiye Cumhuriyeti için bu sı- değil de kişisel ve oligarşik çıkarlar için lantı bile değil, DOYMAYAN BİR PA- nırlar, Anayasa tarafından “De- kullanılıyorsa... RA HIRSIDIR! mokratik, laik ve sosyal hukuk Toplumun büyük fedakârlıklarla yara- 99 YAŞINDA HHH devleti” olarak çizilmiştir. tılmış olan fabrikaları, işletmeleri, bütün Hiç kuşkusuz, her politikacı iktidar Anayasaya göre hiçbir siyasal zenginleri bu hırs için yok fiyatına satı- Esas sorun: hırsına sahiptir... iktidar bu sınırların dışına çıkamaz. lıyorsa... (17 Şubat 1923) Bu kötü bir şey de değildir. Elbette hiçbir siyasal iktidar bu İçeriden ve dışarıdan toplanan bütün Doymayan para hırsı! Her politikacı ülkesine hizmet etmek sınırları değiştirecek yasalar çıka- kaynaklar bu hırsa kurban ediliyorsa... için, iktidara gelmek ister: jelerini hayata geçirmek isteyen bir poli- ramayacağı gibi, bu sınırları ihlal Ülkenin bütün doğal zenginlikleri, e. Prof. dr. erdinÇ tokGÖz İktidara gelecektir ki, toplumun ve bi- tikacının en büyük hayali gerçekleşir. edecek halkoylamaları da yapamaz. kentsel değerleri bu hırs için harcanı- tÜrkiYe ekonomi kUrUmU reylerin özgürlüğünü, güvenliğini, ada- Tabii bir liderin hayallerini gerçek- Yaparsa, bu anayasaya aykırı olur yorsa... letini, gelirini, gelir adaletini, sağlığını, leştirebilmek için ilk gereksinme- ve geçerli olamaz. Bütün yol, köprü, hastane ve her ozan Barış Görüşmeleri Konferansı, eğitimini, kültürünü, sosyal güvenliğini si mali ve ekonomik kaynaklar, ya- Hele hele Anayasa’nın ana hüküm- türlü inşaat işleri bu hırs için ihale edi- LFransa’nın katı tutumu nedeniyle 4 Şu- ve bütün bunların sonucu olan mutlulu- ni paradır: lerine devletin temel niteliklerine ay- liyorsa... bat 1923’te kesilmişti. İsmet Paşa başkan- ğunu artırmak için sahip olduğu proje- Ülkenin refahı ve mutluluğu için har- kırı olan sonuçlar, mevcut yasalara Ve bu süreç, üstelik de giderayak ar- lığındaki Türk heyeti yurda dönmüştü. leri hayata geçirebilsin. canacak olan paraya duyulan hırs da bile aykırı biçimde yapılan sayımlar- tarak sürüyorsa... İşte o günlerde Anadolu’nun her il ve il- Elbette hiçbir politikacı bunu tek kötü bir şey değildir. la ilan edilmişse, bu sonuçların hiçbir ESAS SORUN: çesinden seçilen temsilcilerin günler süre- başına yapamaz... Kötü olan, bir türlü doymayan, ki- hukuksal ve siyasal sonuçlar doğur- Ne yanlış Politikalardır... cek İzmir yolculuğu başlamıştı. Amaçları Bu nedenle aynı görüşleri paylaşan şisel ve oligarşik nitelik taşıyan pa- ması olanaklı olmaz. (Bunu sadece Ne kötü yönetim... 15 Şubat 1923’te başlayacak Türkiye İkti- politikacılar bir araya gelirler ve parti- ra hırsıdır. ben söylemiyorum, birçok hukukçuyla Ne bilgisizlik... sat Kongresi’ne katılmaktı. ler oluşur. HHH birlikte Eski Yargıtay Başkanı Prof. Dr. Ne liyakatsizlik... Olumsuz iklim ve ulaştırma koşulla- Bunlar arasından (genellikle) en nite- Bütün siyasal iktidarların ve lider- Sami Selçuk da söylüyor.) Ne beceriksizlik... rı nedeniyle kongre, 15 Şubat yerine 17 likli ve en yetenekli (ya da bazen en de- lerin gücü sınırlıdır: HHH Hatta ne de ideolojik saplantı. magog) olan lider olur ve böylece partisi Bu sınır, toplumun gereksinmeleri, Siyasetçiler için gerekli olan iktidar ESAS SORUN, BİTMEK TÜKEN- Şubat’ta açıldı. Salonda seçilip gelen 1135 iktidara geldiğinde ülkesi için, kendi pro- beklentileri ve hedefleri ile çizilmiştir: hırsı ve hizmet için zorunlu olan pa- MEK BİLMEYEN PARA HIRSIDIR! temsilci, bakan, milletvekili, askeri ve sivil üst düzey görevli vardı. Kongreyi iktisat ve- kili Mahmut Esat Bozkurt düzenlemişti. Kongrenin “açış konuşması”nı onursal baş- kan sıfatıyla Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın ya- pacağı il ve ilçelere duyurulmuştu. Kıymetli bir yer İzne bağlı suçlarda tutuklama 17 Şubat günü Gazi Mustafa Kemal Paşa, çağını yargılayan, yarı sömürge toplum dü- zeninden kurtulmanın yolunu gösteren ve Kovuşturması izne bağlı suçlarda, dava açmayı düşündüğü le işlendiği belirgin ise ev araması- Hamdi Yaver aktan evrensel önemini hâlâ koruyan, o eşsiz ko- na gerek görülmemelidir. Çünkü ka- evreye kadar cumhuriyet savcısı soruşturma evresi nuşmasını yaptı. Gazi, kongrenin önemini eza Mahkemesi Kanunu (CMK), nıtların yok edilmesi olasılığı söz ko- işlemlerini yapmak, kanıtları toplamakla yükümlüdür. şöyle tanımlamıştı: “kanuna göre yetkili mercilerce nusu değildir. Görülüyor ki koruma “Efendiler; Ancak soruşturmanın niteliğine göre hareket edilmesi Csuç şüphesinin öğrenilmesin- tedbirlerinde duyarlı olunmalıdır. Yüce kurulunuzla bugün başlamış olan den iddianamenin kabulüne kadar gerekliliğine de işaret edilmelidir. Tutuklama da bir koruma tedbiridir. Türkiye İktisat Kongresi çok önemlidir. geçen evreyi” soruşturma, “iddiana- Soruşturma evresinde cumhuriyet Çok tarihidir. Nasıl ki Erzurum Kongre- açılmasını zorunlu görmekteyse ko- ganın veya kişinin şartı aranıyor- menin kabulüyle başlayıp hükmün savcısının istemi üzerinde mahke- si, felaket noktasına gelmiş olan bu mille- vuşturma için Adalet Bakanı’ndan sa iznin hukuki niteliğinin muhake- kesinleşmesine kadar geçen evreyi” mece karar verilir. (CMK m.101/1) ti kurtarma konusunda, Misakı Milli’nin ve izin isteyecektir. Adalet Bakanı’nın me şartı olduğu ortaya çıkmaktadır. anayasanın ilk temel taşlarını sağlamada de kovuşturma olarak tanımlamakta- Kovuşturulması izne bağlı sonuç- izin vermesi halinde kamu davasını Adalet Bakanı’nın, devretmesi ve neden olmuş, etken olmuş, öncü olmuş dır. (CMK m. 2/1-e-f) larda cumhuriyet savcısının, soruş- ve bundan dolayı tarihimizde, milli tarihi- açacaktır; bir diğer anlatımla yetki- denetlenmesi olanaksız izin yetkisi Cumhuriyet savcısı, bir suçun iş- turma işlemleri bağlamında bu ted- mizde en önemli ve en yüksek hatırayı ya- li/görevli mahkemeye iddianamesini muhakeme şartı niteliğindedir. Suç lendiği izlenimini veren bir ha- biri isteyebileceği belirtilebilir. An- ratmış ise kongreniz de milletin ve mem- gönderecektir. İzin verilmemesi du- ve ceza siyaseti gereği de gerekçesiz li öğrenir öğrenmez işin gerçeği- cak izin verilmemesi olasılığında da- leketin yaşantısını sağlayarak, gerçek kur- rumunda kovuşturmaya yer olmadı- olmak zorundadır. Anayasa Mah- ni araştırmakla yükümlüdür. (CMK va açamayacağı ve kovuşturmaya tuluşuna yardımcı olacak kanunun temel ğına ilişkin vereceği kararla dosyayı kemesi izin şartıyla ilgili iptal da- m.160/1) İstisnai hallerde soruştur- yer olmadığına ilişkin karar vermek- taşlarını ve esaslarını ortaya koymak su- işlemden kaldıracaktır. vasında “...ülkenin politik çıkarları ma ya da kovuşturmanın yapılabil- le yükümlü/zorunlu cumhuriyet sav- retiyle tarihte çok büyük bir ad ve çok kıy- nedeniyle... Adalet Bakanı’na tanı- cısının izin talebi gelmeden tutukla- mesi -suç ve ceza politikası gereği- metli bir yer almış olacaktır.” İzin yetkisi devredilemez nan bu yetki, yargısal değerlendir- ma isteminde bulunması ve mahke- birtakım koşulların varlığına bağ- Kanun, Adalet Bakanı’nın izin ver- meden ziyade devlet ve toplum ya- Temel bir yer menin de tutuklama kararı verme- lanabilir. Türk Ceza Kanunu’nda mesini düzenlediğine göre Bakan’ın rarı açısından bir takdir yetkisinin Gazi Mustafa Kemal Paşa bu tespiti yap- si mümkün olmamalıdır. Giderilmesi (TCK) bazı suçların kovuşturulması imzasıyla izin gereklidir. İzin yet- kullanılmasıdır” gerekçesiyle yetki- tıktan sonra, iktisadi ve siyasi bağımsızlığın olanaksız zarar söz konusudur; özel- (m. 299, 305, 306) ve soruşturulma- kisini devredebilmesi olanaksızdır. nin hukuksal değerlendirme yapıl- günümüzde de evrensel geçerliliği olan te- likle manevi zarar yönünden!.. Hangi sı (m.301) Adalet Bakanı’nın iznine mel ilkeleri şöyle sıralamıştı: Öte yandan Adalet Bakanı’nın izin madan kullanılması gerekliliğine ödeme, özgürlüğe bedel olabilir ki!... bağlanmıştır. 1) Bir milletin doğrudan doğruya yaşan- vermesinde ya da vermemesinde ge- işaret etmiştir. Kanunda tanımlanan soruşturma tısı ile ilgili olan, o milletin ekonomik duru- KAYNAKÇALAR: rekçe göstermemesi gerekmektedir. mudur. Tarihin ve tecrübenin süzgecinden ve kovuşturmanın kapsadıkları evre- Doç. Dr. Türkan Yalçın Sancar: Alenen Tah- Özgürlüğün bedeli olur mu? İzin yetkisi, denetime bağlı olmayan arta kalan bu hakikat, bizim milli yaşantı- kir ve Tezyif Suçları, Ankara, 2006, 2. Bas- ler göz önüne alındığında cumhuri- mutlak yetkidir. Kovuşturması izne bağlı suçlar- kı, s.261 mızda ve milli tarihimizde, tamamen kendi- yet savcısı, kanunun hangi maddesi- Sonuç olarak suç ve ceza siyaseti da, dava açmayı düşündüğü evreye Sami Selçuk: “301. ve 305. Maddelerde- sini göstermiştir. nin ihlal edildiğine göre hareket et- gereği olduğundan Adalet Bakanı’nın kadar cumhuriyet savcısı soruştur- ki İzin Yetkisi Nedir, Ne Değildir?” Star Ga- 2) Tarihimizi dolduran zaferler ve başa- mek durumundadır. Suçun soruştur- gerekçe göstermemesi düşüncesi ye- ma evresi işlemlerini yapmak, ka- zetesi, 22.4. 2008; “Yargılama Dönemi Sus- rısızlıkların tümü, ekonomik durumumuz- ma Dönemidir: İlkesinin Çarpıcı Bir Örneği; ması Adalet Bakanı’nın iznine bağ- rindedir. Gerekçe istenmemesinin nıtları toplamakla yükümlüdür. An- la yakinen ilgilidir. Yeni Türkiyemizi, layık İzin”, Karar Gazetesi, 1.2.2022 lı ise derhal bildirecek ve izin geldik- bir diğer ve önemli sonucu olarak cak soruşturmanın niteliğine gö- olduğu uygarlık seviyesine eriştirmek için, Anayasa Mahkemesi kararı: 7.5.2009 tarihi ten sonra soruşturmaya başlayabile- izin verilmesi halinde, yargıyı etkile- re hareket edilmesi gerekliliğine de her ne olursa olsun, ekonomimizi birinci ve 2009 / 25 E., 2009/57K. planda tutarken, en çok bu konuya önem cektir. Eğer suç, kovuşturma iznine memesi düşüncesi yatmaktadır. işaret edilmelidir. Erdin Bayram: Türk Ceza Kanunu’nun 301. ve vermek zorundayız. bağlı ise cumhuriyet savcısı soruş- Kamu davasının açılmasının zo- Sözgelimi suçun bir yazı, afiş, re- Avukatlık Kanunu’nun 58. maddeleri... İzin 3) Çağımız tamamen bir ekonomi devrin- turma faaliyetini başlatacak ve dava runluluğu karşısında, bir başka or- sim, kitap vb. araçlarla/materyaller- Yetkisinin Niteliği, TBBD. 2013 (106) s.396 den başka bir şey değildir. Bir milletin ha- yat seviyesinin yüksekliğini, refah ve saa- detini sağlayan, ekonomiye dayamaması ve buna bağlı saymaması, dikkate değer bir durum gösterir. 4) Kılıçla fetih yapanlar, sabanla fetih ya- Toprağı, hayvanı, insanı aç Türkiye panlara yenilmeye ve sonunda yerlerini terk etmeye mahkûmdurlar. 5) Kılıç kullanan kol yorulur; fakat saban dan doğal olarak insanlar da etkilen- Prof. dr. Hazım GÖkÇen Kırsaldan kente gittikçe hızlanan biçimde süregiden bu genç kullanan kol, her gün daha çok kuvvetlenir ve miştir. İnsanlar bir yandan alım güç- UlUdağ Üni. veteriner fakÜltesi nüfus göçü nedeniyle, köylerde tarım ve hayvancılık artık her gün daha çok toprağa sahip olur. lerinin düşmesi, öte yandan pahalı- 6) Siyasi ve askeri zaferler, ne kadar bü- emekli Öğretim ÜYesi yapılamaz duruma gelmiştir. Bu gidişin sonucu, gerekli lık nedeniyle ürünleri satın alamaz yük olursa olsun, ekonomik zaferlerle taç- önlemler hemen alınmazsa kıtlık, açlık ve yoksulluktur. olmuşlar, açlık sınırının altına düş- landırılmazlarsa kazanılacak başarılar yaşa- 970’lerin başında Türkiye; tarım- müşlerdir. Günümüzde insanlar çok- yamaz, az zamanda söner. 1sal üretimde kendine yeten, hatta besleyemediği damızlık hayvanlarını namayan ve gübre atılmayan toprak 7) Tam bağımsızlık için şu prensip var- luk görece ucuz karbonhidrat ağırlık- yurtdışına canlı hayvan, bitkisel ve kestirerek ahırını kapatmaya, tüketi- büsbütün verimsizleşmiş, üretimde dır: Milli egemenlik, ekonomik egemen- lı gıdalara yönelmişler, beslenmenin hayvansal ürünler ihraç eden bir ül- ci ise pahalı ürünlere ulaşamayarak büyük düşüş yaşanmıştır. Ülkemiz lik ile pekiştirilmelidir. Bu kadar büyük temeli olan et ve süt gibi hayvansal keydi. Ne var ki 1980 darbesinden daha az gıda tüketmeye başladı. Böy- genelinde tarlaların çoğu ekileme- amaçlar, bu kadar kutsal ve ulu hedeflere, gıdalardan uzaklaşmışlardır. sonra hayata geçirilen neoliberal po- lece toprağı aç, hayvanı aç, insanı aç miş, boş kalmıştır. kâğıtlar üzerinde yazılı genel kurallarla, is- litikalar sonucu, yaşamın tüm alanla- bir Türkiye tablosu ortaya çıktı. tek ve hırslara dayanan buyruklarla varıla- Türkiye’nin insanı açtır Türkiye’nin hayvanı açtır rında olduğu gibi, tarım ve hayvancı- maz. Bunların bütün olarak gerçekleşmesi- Kırsalda aç topraklarından verim Türkiye’nin toprağı açtır lıkta da dışa bağımlılığın ilk tohum- Çünkü küresel ısınma ve iklim de- ni sağlamak için, tek kuvvet, en önemli te- alamayan, hayvanlarını yeterince ları atıldı. Bugün gelinen noktada ço- Çünkü küresel ısınma ve iklim de- ğişikliğinin yol açtığı kuraklık ve su- mel ekonomik güçtür. besleyemeyen insanlar, çareyi kent- ğu tarım ürünü, canlı hayvan ve kır- ğişikliğinin doğurduğu kuraklık ve suzluk sorunu en başta mera alan- lere göç etmekte bulmuşlardır. Yurt Tersine gidiş mızı et ile üretimde kullanılan gübre, susuzluk nedeniyle topraklarımızın larını olumsuz olarak etkilemiş, ku- içindeki bu düzensiz göç insanla- 99 yıl önce, 17 Şubat 1923’te topla- tohum, yem hammaddeleri, ziraat ve verimi düşmüştür. Yıllardır toprağa ruyan meralardan yararlanama- nan Türkiye İktisat Kongresi, 1920’li yıllar- rın kentlerin varoşlarında yığılması- veteriner ilaçları, hayvan aşıları, don- aşırı miktarda atılan yapay gübre ve yan hayvanlar aç kalmıştır. Kurak- da Cumhuriyet hükümetlerinin uygulamaya na, kentin sosyoekonomik yapısında muş boğa sperması gibi ürünlerin it- zirai ilaçlar, vahşi sulama topraktaki lık ve susuzluk yem bitkileri üreti- koyduğu iktisadi, mali ve sosyal politikala- olumsuzluklara neden olmuştur. Kır- halatı yoğunluk kazandı. Girdilerin organik madde miktarını iyice azalt- mini azaltmıştır. Girdilerin dolayı- rın temel ilkelerini belirlemişti. saldan kente gittikçe hızlanan biçim- çoğunun ithal edilmesi her döviz artı- mıştır. Ayrıca sık sık yaşanan seller sıyla da yemin pahalı oluşu nedeniy- Gazi Mustafa Kemal’in belirlediği bu ev- de süregiden bu genç nüfus göçü ne- şında üretim maliyetlerinin ve fiyat- ve kimi bölgelerimizde halen devam le kar edemeyen üreticiler, hayvan- rensel ilke ve hedefleri önemsemeyen si- deniyle, köylerde tarım ve hayvancı- ların artmasına, üreticinin zarar edip eden rüzgâr erozyonu, toprağın ya- larını kaliteli kaba ve kesif yemle de- yasi iktidarların bunun yerine dışa bağımlı tüketicinin pahalı gıda tüketmesine rarlı üst kısmını sürükleyerek orga- ğil daha çok düşük kaliteli ve görece lık artık yapılamaz duruma gelmiş- ve dış borçla ayakta duran “kayırmacı” bir tir. Bu gidişin sonucu, gerekli önlem- ve son tahlilde enflasyonun yüksel- nik maddeleri yok etmiştir. Son za- ucuz fabrika artıklarıyla beslemeye ekonomik modeli benimsedikleri görülmek- mesine neden oldu. Bu duruma katla- manlarda girdi maliyetlerinin yük- başlamışlardır. Bitkisel ve hayvansal ler hemen alınmazsa kıtlık, açlık ve tedir. Üzülmemek elde değil... yoksulluktur. namayan üretici tarlasını ekmemeye, sekliği nedeniyle yeterli ölçüde sula- üretimde yaşanan bu olumsuzluklar- Sabahattn Al’nn bütün öykülernde değl fakat Osmanlı'nın Balkanlar’dan çeklş, brbrnden kanlı Yağmurlarla Topraklar'da Necat Cumalı, ağır ağır özellkle köy, köylü, yoksulluk ve yanı sıra da kadın savaşların, yılların, çeklen acıların, kayıpların doğan ve brden gelşen br aşkı anlatırken, br konularını şledğ öykülernde acıtan br gerçekçlğ sonucu, Balkan topraklarından Anadolu topraklarına yandan, öğretmen, avukat, doktor olarak var. Bunlar okuru keşke öyle olmasa dye doğru kaçınılmaz büyük göçün yaşanması... Anadolu'nun küçük kentlernde yaşayan bnlerce düşündüren, fakat kaçınılmaz olarak da adım adım aydının ortak çlesn, tutucu çevrelern baskısı acıtıcı sona hazırlayan öykülerdr. Uzaktan algılanmayan güçlü br haberleşme, altında güvensz yaşayışlarını, yalnızlıklarını dayanışma ağları çnde, Osmanlı askerlernn Sabahattn Al büyük yeteneğnn evrensel boyutlara yansıtıyor; br yandan da somut örneklerle bzdek Balkanlar’dan çeklş, Mustafa Kemal'n çnde ulaştığı br olgunluk çağında, 41 yaşında, hç toprak mülkyetnn temellerne nerek toprak olduğu brlklerle eşgüdümlü olarak, güvenlk kuşkusuz dönemn syas polsnn alçakça tuzağına reformuna; vaktl vaktsz yağan yağmurların yol adına da ale bağları çnde de gerçekleştrlyor... düşürülerek katledld. açtığı sevnçler üzüntülerle ekclern doğa le olan Kitap okuduğunuzu biliyoruz. lşklerne ışık tutuyor. Hayatın özünde olduğu gb Toplumsal yaşamımızın en kanlı, en karanlık br Asıl mucze, en çok yararlanılacaklar lstesne değşk olayları ç çe yansıtan, sağlam, usta ş sayfası olmasının yanı sıra edebyatımızın bu alınmış, Mustafa Kemal'n kafasında seçlmş büyük roman bu. onulmaz acısının hesabı, üzerlernde bu cnayetn kşlern, l l görevlendrlmelernn, sonuçta Gaz lanet olanlardan her zaman sorulmaya devam Mecls'n açılış günü Ankara'da görev yapablmele- Necat Cumalı’nın bu ölümsüz eser yen kapağıyla edlecektr. rn sağlayacak br takvm çnde çakışıyor sz değerl okurlarımızla yenden buluşuyor... Ataol Behramoğlu olmasında... 12,5x19,5 - 584 sayfa - Öykü 20x27 - 56 sayfa - Çocuk 13,5x19,5 - 448 sayfa - Roman