Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 24 ARALIK 2022 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Tarımda yeniden yapılanma MEHMET ŞAKİR ÖRS lı mevduata ve garanti ödemeleri- Seçimden sonraki yeni dönemde; tarımın tümüyle ne gitmektedir. Yaşanan bu süreç, ARAŞTIRMACI yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Muhalefet, bu sürecin bir anlamda üreticinin, çiftçinin ve hazırlıklarını şimdiden başlatmalı ve hayata geçirmeli. on günlerde tarımla ve tarım- üreten insanların cezalandırılması Türkiye Cumhuriyeti ikinci yüzyılına girerken Türkiye sal üretimle ilgili olumsuz ha- anlamına gelmektedir. ‘Yönetmelik Sberler yeniden gündemde. tarımı tepeden tırnağa yeniden yapılandırılmalıdır. Üretici desteklenmeli Üreticinin mağduriyeti artıyor ve olmadıysa tarımla/gıdayla ilgili sorunlar gi- Oysa tarım kanununun 21’in- ci maddesine göre, her yıl milli ge- derek daha da ağırlaşıyor. Bu du- rum, tarımsal faaliyetin ve üreti- lirin yüzde 1’i oranında tarıma ve yasayla yaparız’ üreticiye destek verilmesi gerek- min azalmasını, üreticinin tarımsal üretim faaliyetinden çekilmesini mektedir. Maalesef bu yasa sürek- AKP iktidarı, içinden geldiği li göz ardı edilmekte ve yok sayıl- ve verimli tarım alanlarının gide- siyasal İslamcı geleneğin rek kaderine terk edilmesi ile baş- maktadır. Bırakın yüzde 1 oranını, eklemlendiği küresel bu destek yüzde yarımı bile bulma- ka amaçlarla kullanılması sonuçla- kapitalizmin talepleri ile rını da beraberinde getiriyor. maktadır. Tarıma, tarımsal üretime ve çiftçiye böylesine olumsuz ve Tarımda yaşanan olumsuzluk- uyumlu biçimde, ülkemiz lar, bu iktidar döneminin en çarpı- yetersiz yaklaşım, sonuçta tarımın doğasını vahşi kapitalizmin ve üreticinin kaderine terk edilme- cı göstergesidir. Bu çarpıcı durum, saldırılarıyla baş başa bırakan yalnızca siyasal yanlışlıkların, ha- si anlamına gelmektedir. bir siyaset izlemektedir. Tarımdan, tarımsal üretimden ve talı politikaların simgesi olmakla kalmıyor aynı zamanda gıda üreti- gıda sektörlerinden yükselen ses- AV. MURAT FATİH ÜLKÜ lere kulak verilmelidir. Tarım sek- mi açısından da önemli bir tehdit tarımsal üretimden çekiliyor. Buna olanakları da daralıyor. Dolayısıy- haline geliyor. törü, üretici kaderine terk edilme- 20 yıllık AKP iktidarının, ülkemi- koşut olarak tarımsal gıda üretimi la, ülkelerin ve toplumların, ken- meli ve başta girdi maliyetlerinin zi vahşi kapitalizmin saldırısına aç- Çiftçi üretimden çekiliyor azalıyor. Gıdaya ulaşmak ve eriş- di tarımsal alanlarına gözleri gibi düşürülmesi olmak üzere, birçok masının sarsıcı ve üzücü sonuçlarını Son dönemde bu olumsuz geliş- mek daha da zorlaşıyor. bakması ve üreticilerini özenle ko- yönden desteklenmelidir. Yoksa yaşıyoruz hep birlikte. AKP, iktidara meleri tetikleyen bir başka önem- Dünyanın önemli tahıl üretim ruması gerekiyor. bu olumsuz gidişatın faturası, gün gelirken yoğun desteğini aldığı küre- li sorun da iklim koşullarında- bölgesinde yaşanan savaşın sür- Meclis’te halen görüşmeleri de- geçtikçe daha da ağırlaşacak ve tü- sel kapitalizmin önüne koyduğu poli- ki olumsuzluklar. Çiftçi, toprağı- mesi ve taraflar arasındaki tahıl vam eden 2023 bütçesi ile ilgili ra- müyle içinden çıkılmaz hale gele- tikaları -esasen kendisi de istekliydi- nı işleyemez ve ürününü yetiştire- anlaşmasında yaşanan sıkıntılar, kamlar da tarıma, üreticiye, tarım- cektir. Aslında yapılması gereken, uygulayarak 20 yılda ülkemizi eko- mez duruma düşüyor. Üretici, üre- özellikle tahıl, gıda ve beslenme sal üretime ne denli sınırlı kaynak tarımın ve tarımsal alanın tepeden nomik açıdan da yıkımın eşiğine ge- tim giderlerini karşılayamaz ve ta- alanındaki tehlikeyi daha da belir- ayrıldığını ortaya koyuyor. Öyle ki tırnağa ele alınarak tüm yönleriy- tirmiştir. rımsal girdilerin maliyetleriyle baş ginleştiriyor. Bunun olumsuz yan- tarımsal desteklemeye yalnızca 54 le yeniden yapılandırılmasıdır. Ta- 1980 darbesi ile birlikte gözden çı- edemez hale geliyor. Dolayısıyla, sımaları, tarımda ve gıdada hem milyarlık bir kaynak ayrılırken bu- rımdaki sorunların çözümü, böyle- karılan kamucu politika ve ekono- para kazanamayan, maliyetlerini riskleri hem de endişeleri artırıyor. nunla kıyaslanamayacak büyük- si bütünsel yeni bir yaklaşımdan mi AKP döneminde tamamen terk bile karşılamakta zorlanan çiftçi, Gıdada ve tahılda giderek ithalat lükteki bedeller faize, kur koruma- ve yapılanmadan geçmektedir. edilmiş, Cumhuriyet Devrimi’nin ya- rattığı ekonomik değerler haraç me- zat özelleştirilmiş, kamu özel işbirli- ği (KÖİ) adı altında, kamu eliyle ya- pılması gereken ve gerekliliği tartış- malı projelerle, bütçeye ve toplumun Pamukpınar Köy Enstitüsü Yerleşkesi sırtına ağır bir borç yükü getirilmiş- tir. Bugün muhalefette “Bizim zama- kadar eğitim faaliyetine aralıksız len tepkiler üzerine yetkililerin, ması” talep edilmiştir. nımızda ekonomi iyiydi” diyerek ge- SERCAN ÜNSAL zinen bazı eski AKP’li siyasilerin et- devam etmiştir. - YİBO’ya öğrenci temininde güçlük Bu taleplere ve girişimlere rağmen kin olduğu dönemde ise tamamen çekildiği, yerleşkenin, amukpınar Köy Enstitüsü’nün Kapısına kilit vuruldu üretimden uzak, küresel kapitaliz- - Yerleşke binalarında ve arazide - Orman fidanlığı yapılmak üzere Pinşasına Sivas’ın Yıldızeli ilçesi- 1970’li yıllarda ise enstitü dönemi min (günümüzde küresel ölçekte de bakım, onarım, koruma ve güvenlik Orman İşletme Müdürlüğü’ne, ne beş kilometre mesafedeki Sivas- binalarının bir kısmı yıkılarak yerle- tükenmekte olan) finans ekonomisi sorunları yaşandığı, - Yarı açık cezaevi kurulmak üzere Tokat karayoluna yakın bir mev- rine yapılanlarla eğitime devam edil- oyunları ve siyasal İslam geleneğinin - Yerleşkedeki bina ve arazilerin Adalet Bakanlığı’na devredilmesi de- kide 11.10.1941 tarihinde 17. Köy miş, kalan enstitü binaları ise ge- en iyi anladığı betonlaşma ile ekono- kamu kurumlarınca değerlendirilme- ğerlendirmelerinin yapıldığı duyum- Enstitüsü olarak başlanmıştır. Dö- rekli koruma önlemi alınmadığı için mi idare edilmeye çalışılmıştır. si yönünde çalışmalar yapıldığı, ları alınmaya başlanmıştır. Yapılan nemin Sivas, Erzincan ve Tokat il- “kaderlerine” terk edilmiştir. Kayse- - Pamukpınar’da faaliyet gösteren kadastro, sınır ve parsel çalışmasıy- lerinin köylerinden öğrenci ka- Vahşi kapitalizm ri Kültür Varlıklarını Koruma Bölge arşiv ile enstitü dönemi demirbaş ve la Pamukpınar müzesinin ilçe mer- bul eden Pamukpınar Köy Enstitü- AKP iktidarı, içinden geldiği siya- Kurulu’nun 26.10.2000/2675 tarih belgelerin kurulacak “Pamukpınar kezinde kurulması dikkate alındığın- sü, 01.02.1942 tarihinde kısa süre- ve sayılı kararı ile yerleşkedeki bir sal İslamcı geleneğin eklemlendi- müzesinde” değerlendirilmek üzere da “yerleşkenin kuruluş amacına ay- de eğitime başlamıştır. 1942 yılın- ği küresel kapitalizmin talepleri ile kısım binanın ise tescil edildiği bilin- ilçe merkezindeki Pamukpınar Ana- kırı olarak” diğer kamu kurumlarına da göreve başlayan kurucu Müdür mektedir. uyumlu biçimde, doğal kaynaklar ve dolu Lisesi’ne nakledildiği yönünde devredileceği ve Pamukpınar ışığının Şinasi Tamer ve Eğitimbaşı Osman çevre konusunda, önceden de son de- Köy Enstitüsü ve eğitmen kur- açıklamalar yapılmıştır. söndürüleceği kanaati güçlenmiştir. Yalçın ile öğrencilerin, İkinci Dün- su olarak eğitime başlayarak devam rece aksak işleyen denetim mekaniz- Cumhuriyetimizin en önemli ve öz- ya Savaşı ve yokluk yıllarında öz- Kuruluş amacına aykırı malarını tamamen ortadan kaldırmak eden eğitim kurumlarıyla, 12 Eylül gün eğitim, aydınlanma ve kırsal kal- verili ve cefakâr çalışmaları sonu- 2022 kapatılış tarihine kadar 4 bin Değinilen süreçte, yerelde gösteri- isteyen, ülkemiz doğasını vahşi kapi- kınma projesi olan Köy Enstitüleri cu vücut bularak kapatılışına kadar talizmin saldırılarıyla baş başa bıra- 500’ün üzerinde eğitimci yetiştiren len tepkiler sonucu, 6 Ekim 2022 ta- eğitim sisteminin ayrılmaz bir par- eğitime devam etmiştir. Köy Ensti- Pamukpınar’ın kapısına hiçbir resmi rihinde Yıldızeli CHP, İYİ Parti ve Sa- kan bir siyaset izlemektedir. Ne uğ- çası olan Pamukpınar Köy Enstitüsü tülerinin kapatılmasından sonra Pa- runa? Küresel sermaye ve onunla ta- açıklama yapılmadan “kilit vurularak adet Partisi ilçe başkanlarınca basın yerleşkesinin “uygun ölçekte eğitim mukpınar ismi ile sırasıyla; ilköğ- eğitim faaliyetine” son verilmiştir. açıklaması yapılarak “Pamukpınar’da mamen uyumlu hareket eden yerel faaliyetine devam etmesi, mevcut bi- retmen okulu, öğretmen lisesi, Ana- ve yandaş sermayenin kısa vadeli kâr Yerleşkede faaliyet gösteren kuruluş amaçlarına uygun eğitim fa- nalarının korunması ve Pamukpınar dolu öğretmen lisesi, yatılı ilköğre- YİBO’nun hiçbir açıklama yapılma- aliyetlerine” devam edilmesi ve Pa- hırsları uğruna. müzesinin” kurulması için tüm eği- tim okulu, güreş okulu ve yatılı böl- Kapitalizmin yapay, manipüla- dan kapatılmasından sonra gösteri- mukpınar müzesinin yerinde kurul- tim bileşenlerini göreve çağırıyoruz. ge ortaokulu (YİBO) olarak bugüne tif ekonomik yarar söylemine karşı, zeytinliklerin madencilikten katlar- ca fazla ekonomik yarar sağladığının, sağlıklı yaşamın devamının kapita- Tamamlanmış insan Seydibeşir Toplama Kampı listlerin sevdiği deyimle optimal fay- dayı sağladığının altını çizmemiz ge- Öyleyse, bir insan başka bir insanın ira- MEHMET UYSAL rekir. da Birinci Dünya Savaşı’nda şehit düşen DAVER DARENDE desi üzerinden, o insanın iş ve düşünme FELSEFECİ Türk askerleri için şunları yazmıştı: gücüne egemen olmakla, o insanın ca- EMEKLİ DİPLOMAT Zeytinlikler hedefte “Biz Türk askerini harpte değil, kumar- nına egemen olur. Bu nedenle bir insa- n son söylenecek şeyi baştan söy- da kaybettik.” Bu dönemde, zeytinlikleri madenci- irinci Dünya Savaşı sırasında nın, başka bir insanın vücut bütünlüğü- Eleyelim: Tamamlanmış insan, “her- Yafa’da İngilizlere karşı çarpışırken liğe açmak isteyen değişiklikler, yar- BFilistin’de, Sina ve Kanal Harekâtı’nda ne saldırısının ötesinde, iradesine ege- kese yaşama hakkı”nı içselleştirmiş olan esir düşen babam o zorlu günleri bana İngilizlere karşı savaşırken geri çekil- men olması da yaşama hakkına müdaha- gı kararları ile önlenmiştir. Son ola- insandır. Buna göre, tamamlanmış insa- şöyle anlatmıştı: mek zorunda kalan on binlerce Türk as- ledir. Yaşanmış ve yaşanmakta olan bü- rak, Maden Yönetmeliği’ne eklenen nın, her şeyden önce yaşama hakkı bilin- “Yafa civarındaydık. Birliklerimizin bir keri esir düştü. İskenderiye’nin 15 kilo- tün haksızlıklar ve acılar yaşama hakkı- bir madde ile zeytinlikler madencili- cine sahip olması gerekir. kısmı geride kalmıştı. Bıkkınlık, bezginlik metre kuzeydoğusunda Seydibeşir Top- na müdahaleden kaynaklanır. Öyleyse nedir yaşama hakkı bilinci? ğe açılmak istenmiş, Danıştay bu yö- vardı hepimizde. Çölün kavurucu sıcağı lama Kampı’na yerleştirilen esirlerden bi- Yaşama hakkının kaynağı, insanın doğa- netmeliğin yürütmesini durdurmuş- altında savaşıyorduk. 18 Haziran 1918 risi de yedek subay teğmen olarak sava- Egemenlik ilişkisi sındaki yaşama yönelimidir. Canlıların tu. gününe kadar dayandık, sonunda boz- şan babamdı. İşte ana çizgileriyle yaşama hakkı bi- yapıtaşı genlerdir. Genler yaşam-kalım Hukukla arasının iyi olmadığını guna uğradık. Sabah saat sekiz buçukta Babamın bir silah arkadaşı tarafından linci budur. Tamamlanmış insan olmak maddesi buldukça, kendilerini sonsuzca iyi bildiğimiz AKP iktidarı, şimdi de Yafa’da esir düştüm.” 21 Kasım 1920 tarihinde çekilmiş fotoğ- için yaşama hakkı bilinci taşımak yet- kopyalayabilir. Genlerin, kendilerini son- “Yönetmelikle olmazsa yasayla yapa- rafa dikkatle bakıyorum. Fotoğrafta grup- mez; bu bilince uygun yaşamak, insan- suzca kopyalayabilme yeteneği, canlılar- Yurtta barış dünyada barış rız” diyerek Danıştay’ın yürütmeyi lar halinde askerler, Sina Çölü’nde kav- lar ile doğrudan dolaylı, hukuki hukuk dı- daki yaşama yöneliminin temelidir. Gen- Babamın Seydibeşir Toplama Kam- durdurma kararı verdiği yönetmelik rulmuş yorgun yüzler, kalpaklılar... Bazı- şı, örtülü açık, bireysel grupsal her tür- ler kendilerini kopyalama hareketini, ya- pı’ndaki tutsaklık dönemi 12 Haziran larının başı açık, kimi sivil, kimi ünifor- hükmünün hemen hemen aynısını lü egemenlik ilişkisinden arınmak da ge- şam birimleri halinde yaparlar. “Yaşam 1920 tarihinde sona erdi. Onun “Öğle ye- malı... Yürek çarpıntılarını duyar gibi olu- yasa önerisi olarak karşımıza getirdi. rekir. birimi”, canlı yaşamı taşıyıp kalıtan her meğinde kurtlu bakla, akşam yemeğinde yorum. Savaşın vahşetini, tutarsızlığı- Tamamlanmış insan olmak için birey- Bu yasa önerisinde de aynı yönetme- bir tekil organizmadır. İnsan da bir ya- kokmuş katır eti verirlerdi” sözleri belle- nı anlayan onlar, halk adını verdiğimiz in- sel yaşama hakkı bilincine uygun yaşa- şam birimidir. Bu nedenle insanın doğası lik gibi akla ziyan yöntem yer alıyor, ğimden silinmedi. sancıklar. Babam zorlukla gülümsüyor. mak yetmez; bu bilincin toplumsal ya- da yaşamaya yöneliktir. Birer yaşam biri- “zeytinliklerin taşınması”. Birinci Dünya Savaşı’nı üç cephede sa- Az mı çile çekmişti üç cephede çarpı- şam pratiğine geçmesi için mücadele et- mi olarak yaşamaya yönelik olduğu için, Yılda tüm çevresiyle ekosistem vaşarak yaşayan Rumeli kökenli babam şırken... Can kulağı ile dinlerdim anlat- mek de gerekir. Çünkü bu bilinç toplum- her tekil insan, doğasından gelen “yaşa- oluşturan zeytinlik sahaları, on bin- geçirdiği hüzün dolu yıllardan sonra bu tıklarını, İngilizlere ait Seydibeşir Topla- sal yaşamın gözeneklerine kadar sindiril- ma hakkı”na sahiptir. Her insanın doğası lerce zeytin ağacı sağlıklı biçimde kez de İkinci Dünya Savaşı’nı bizimle bir- ma Kampı’nda geçirdiği acılı yılları... Bir medikçe, bireysel olarak yaşama hakkı yaşamaya yönelik olduğu için, yaşamak taşınabilir mi? Bir memurun tayin likte Üsküp’te yaşadı. Hitler faşizminin bu film şeridi gibi geçerdi gözümün önün- bilincine uygun yaşamanın sürdürülebi- bütün insanların doğal hakkıdır. Bundan olunca taşınması gibi kullanılan “zey- acılı dönemini “Sirenler Çalıyor”, “Bir Ço- den anlattıkları. Galiçya ve Irak cephe- lirliği tehdit altında olacaktır. Bu neden- dolayı, hiçbir insanın, diğer insanların cuk Gözüyle İkinci Dünya Savaşı” adlı ki- tinlik alanların taşınması” ifadesine sinden sonra Filistin-Sina cephesi, Kanal le, tamamlanmış insan, yaşama hakkı bi- yaşamına müdahaleye hakkı yoktur. taplarında anlattım. Harekâtı, cephede yaralandıktan sonra karşı söylemek gerekir ki “Flora bir lincinin hayata geçmesi için mücadele Tüm savaşların ne kadar gereksiz oldu- hastanede geçen acılı günler, aylar... eden insandır. Bu mücadele, en genelin- yerden bir yere taşınır” gibi zeytinlik Yaşama hakkına müdahale ğunu Melih Cevdet Anday dizelerinde ne de, “herkese yaşama hakkı” şiarını mer- alanlar, ekosistem kavramlarını hi- İnsanların yaşamına müdahale ne de- güzel anlatmış: ‘Kumarda kaybettik’ keze alarak, düşünce üretmek ve üreti- çe sayan yaklaşım ile “Maden nere- mektir? Bir insanın iradesi üzerinde- “Nasıl sabrettim bugüne kadar, Babamın da çok sevdiği Nâzım’ın dize- len düşünceleri hayata geçirmek ama- ki, doğrudan dolaylı, hukuki hukuk dışı, de olursa olsun çıkarılır” biçiminde- Ölümden bahsetmemek için, leri aklımdan çıkmıyor: cıyla örgütlenip siyasi iktidar için eyle- mutlak nispi, örtülü açık, bireysel grup- ki tüm değerleri paradan, madenden Farkına varmamak mümkün mü? “Biz ki İstanbul şehriyiz mektir. sal, her türlü egemenlik, o insanın yaşa- ibaret sanan yaklaşım, artık hukuk Âşık olmak gayrikabil uyanmanın ta- Seferberliği görmüşüz Özetle, tamamlanmış insanın üç koşu- ma hakkına müdahale etmektir. Bir in- alanına, doğamıza, yaşamımıza sız- dı yok Kafkas, Galiçya, Çanakkale, Filistin lu taşıması gerekir: yaşama hakkı bilin- san üzerinde egemenlik kurulmasının maktan vazgeçmelidir. Birinci Harbi Umumi’de doğmuşum. Vagon ticareti, tifüs ve İspanyol nez- cine sahip olmak, bu bilince uygun ya- nihai amacı, onun yaşama olanaklarını Bizim hesabı kesmek için ikincisine ne Bu yazıyı kaleme alırken yükselen lesi, şamak ve bu bilincin toplumsal yaşamın ele geçirmektir. İnsanlar her şeyden ön- lüzum vardı?” kamuoyu tepkisi, AKP’nin yasa öne- Bir de İttihatçılar, gözeneklerine kadar sindirilmesi için ce işgücü ve düşünme gücünden ibaret Ülkemizin de bulunduğu coğrafyada Bir de uzun konçlu Alman çizmesi, risini geri çekmesini sağladı. Ama mücadele etmek. olan olanaklarını kullanarak yaşayıp ya- tehlikeli gelişmeler yaşanırken hedefimiz 914’ten 18’e Ne mutlu tamamlanmış insan olabi- unutmamak gerekir ki yine gelecek- şamda kalırlar. İnsanların iş ve düşün- Atatürk’ün “Yurtta barış dünyada barış” il- Kadar yedi bitirdi bizi” lenlere... lerdir. me güçlerinin kaynağı, onların canlarıdır. kesini benimsemek olmalıdır. Falih Rıfkı Atay, “Zeytindağı” kitabın-