Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 8 EKİM 2022 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Tarım birlikleri yeniden ayağa kaldırılmalı Tarım satış kooperatifleri ve birlikleri, bir zamanlar üreticinin sigortasıydı, sendikasıydı. Bu yapıların çökertilmesi, tarımda ve kırsal kesimde çözülme- yi de beraberinde getirdi. Tarımda yeniden yapılanma için, öncelikle bu kooperatiflerin ve birliklerin yeniden ayağa kaldırılması gerekiyor. sal kooperatifleri ve onların masıyla çökertilen ve etkin- MEHMET ŞAKİR ÖRS meydana getirdikleri üst bir- likleri yok edilen kooperatif- ARAŞTIRMACI likleri çökertilen üretici, ade- ler/ birlikler, piyasadan çeki- lkemizde tarımsal ko- ta kolu kanadı kırılmış bir du- lince üretici yalnızlaşıyor ve operatifçiliğin ve ta- rumda kalıyor ve olup bitene emeği piyasa koşullarına ye- Ürım birliklerinin orta- isyan ediyor. İçinde bulundu- nik düşüyor. Böylece üreti- ya çıkışı çok eski yıllara uza- ğu bu darboğazdan nasıl çıka- ci, daha işin başında üretime nır. Yaşadığımız coğrafya, ni- cağını kara kara düşünüyor. başlarken yenik başlıyor. Bu ce anlamlı mücadelelere ta- Üzümde, fındıkta, pamukta, arada, olağanüstü artan üre- nıklık etmiştir. Bu tarihi mü- ayçiçeğinde ve benzeri ürün- tim maliyetleri ile baş edebil- cadeleler, özünde sömürüye lerin hasat döneminde yaşa- mesi de zorlaşıyor! karşı antikapitalist ve ulus- nan sıkıntılar, doğrusu üre- Yeniden örgütlenme lararası kumpanyalara karşı ticinin belini büküyor. Üre- da antiemperyalist özellikler İşte tüm bu nedenlerle, tici bin bir zorlukla yetiştir- taşır. Ayrıca farklı zaman di- önümüzdeki süreçte, mutla- diği ürününü değerine sata- limlerinde ve tarihsel süreç- ka tarımın yeniden yapılan- bilmekte zorlanıyor. Kısaca- lerde, önemli örgütlenmele- dırılması ve tarımsal ilişkile- sı, piyasa koşullarına yenik lara çözüm arayan ve bu alan- ci yüzyılın ihtiyaçlarına, ola- yeniden ayağa kaldırılması, re ve üretici hareketlerine de rin yeniden düzenlenmesi ge- düşüyor. Bu ürünlerle ilgi- da yeni yaklaşımlar geliştir- naklarına ve koşullarına uy- kısacası tarımsal kooperatif- tanık olmuştur bu güzelim rekiyor. Tabii en başta da üre- li yeterli organizasyon ve bil- meye, yeni projeler üretme- gun olarak, tarımın, üretim çiliğin yeni koşullara uygun topraklar. ticinin örgütlenmesi ve des- gi birikimine sahip olmayan ye çalışan muhalefet partile- ve üretici ilişkilerinin yeni- olarak yeniden yapılandırıl- teklenmesi önem taşıyor. Bu Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Tarımda zor dönem ri, bu konuyu dikkatle/ özen- den düzenlenmesi gerekiyor. ması, başat bir konudur. Böy- ihtiyaç ve zorunluluk, tarım- (TMO) alımları da hem geciki- İşte böylesine “tarihi derin” le ele almalıdırlar. Bu da tarıma ve tarımsal iliş- lesi zorlu ve zorunlu bir gö- sal kooperatifçiliğin, tarım sa- yor ve hem de göstermelik ol- örgütlenme geleneğine ve an- kilere yeni bir bakışı ve yak- rev, önümüzdeki süreçte, mu- tış kooperatifleri ile birlikle- maktan ileri gitmiyor. Üretici, Üreticinin destek talebi lamlı bir geçmişe sahip olan laşımı zorunlu kılıyor. Bu halefet blokunun önünde boy- rinin, öncelikle toplumsal bir geçmişteki aktif kooperatifle- Türkiye Cumhuriyeti, ikin- üretici kesimi, bugünlerde en bağlamda, tarım satış koope- lu boyunca durmakta ve ivedi anlayışla sahiplenilmesinde rini ve birliklerini arıyor. ci yüzyılına yürürken, ikin- zor dönemini yaşıyor. Tarım- ratiflerinin ve birliklerinin çözüm beklemektedir. odaklaşıyor. Tarımsal sorun- Uluslararası güçlerin dayat- Sınıf arkadaşım Komet duğum Çorum Lisesi’ni ziyarete git- EMERİTÜS PROF. DR. ORHAN ŞENER miştim. Lise müdürüne kendimi ta- ürkan Coşkun (Komet) ile Ço- nıttım ve ilgiyle karşılandım. Müdür Grum Lisesi’nde, 1952-58 yılla- birkaç öğretmeni telefonla odası- rı arasında aynı sınıflarda okuduk. na çağırarak gelenlere, beni önemli WDW¾UN?¾Q $  HQ %XNLWDEéRNXUN%X% NNLWDEéRNXUN W $  HQ UN W DW¾UN?¾Q HUOHUL\OH ]DI H(\O¾O Y RV YXVW $   YX H Y RV VW H (\ HUO ]DI O¾O Gürkan, sempatik ve esprili davra- bir mezunumuz diye tanıttı. Bir ara QLQ HWL? XPKXUL\ H& ¾UNL\ 7 NNNNNXNXUGXYXNNN UG H ¾UNL\ 7 GXYX XP H& P KXU L\ HW L 8OXVDO DDUUX] 7  WDWD©ODQDQ%¾\¾N D ©O DQDQ% ¾\ 8OX DDUUX] 7  ¾¾N nışlarıyla sevilen bir arkadaşımız- müdür yardımcısı izin isteyerek ay- KDQKDQJLWDULKVHO DGDGéPDGéPDGéPDGéP éP JL L WD U L KVH O H Y ]¾ QéQVRQV¸ XUXOXc6DYDcéPé XUXOX ... c 6DYD céc ] QéQVRQV¸ Pé dı. Onunla en çok resim ve müzik rıldı ve kısa bir süre sonra elinde ?CDKVéP  HUHN © GXUDNODUGDQJHGXUDNODUGDQ JH UHUHN N  ? CDKVé P QLQLVH ? 0LOOL0¾FDGHOH P¾KU¾P¾ KU ¾ 0 LOOL QLQLV ? 0¾FDGHOH0 derslerinde hep beraberdik. bir kâğıt parçasıyla geri geldi.  HN F QHWDcéQGéYéQéJ¸UHQHWDcéQGéYéQ YOHWL?YOHWL? 'H'H é H F QéJ¸UHQQ   HOLYLQGHGLU HDQDHDQDKWDUéQLW YY ]¾]¾ ¸QV¸¸QV¸ HO DKWDUéQLW LY LQ Hasan Sağlam adlı iyi bir Elindeki resimli kayıt bel- ]OHPOHULQH RQJDU?éQJ¸RQJDU?éQJ¸ KHP.KHP. ]OH ?éQJ¸ H POHU L QH W¾P YLO XOXVXQXQGH ¾UN 7 FD DOQé] < OQ  ¾UN 7 FD é] YL XOXVXQXQGH resim hocamız vardı ve gemin fotokopisini he- KHPGH HN F H¾]¾OH Y  HN F KD\UHWHGHKD\UHWHGH H¾] Y  HN F HWHGH ¾ K HN F OH H ]LOHQXOXVODUéQéQ G¾G¾Q\DQéQH Q\ ]LO DQéQH OHQXOXVODUéQéQ en çok sınıfta Gürkan’la yecanla bana hediye et- L©LQXPXWODQL©LQXPXWODQDFDNVéQé] HNHN FF JHOHJHOJHOH Q DFDNVéQ é \XQGXUXY\XQGXUXYXQGDQ FLOLYLQERFLOLYLQER V¸V¸P¾UJHV¸P¾UJH P¾ UJ LO LY L ilgilenirdi. Model ola- ti. Belgeye baktığımda, HULQ ]DNXUNXU]DI WXOPDVéQéPXcWXOD\DQWXOPDVéQéPXcWXOD\DQ HPL]LVDUDQNDUDEDVDQéQ žONžO N H PL]L V DUDQNDUD EE D V DQéQ rak Filiz Mergen adlı fo- Gürkan’ın belgesinin ya- \éOG¸Q¾P¾QGH  \N¾V¾Q¾ ¸  N¾V¾Q¾ \é OG¸Q¾P¾QG  ELUG¸QHPGH \DNODcWéYéPé] VVRQXQD RQXQD \ DNOD cW éY éPé ELUG¸ ] Q tojenik bir arkadaşımızın rısının benimkinin deva- HURPDQWDGéQGD Y RcNX\OD F cNc HURPDQWDGéQGD Y X\OD GDKD ] H D\QéKDWDODUDELUND\ Qé é KDWDODUDE L H UN ]] GDKD portresini kara kalemle çi- mı olarak görünce, öğret- RNX\DFDNVéQé]RN XX\ DFDNVéQé ]  G¾c¾OPHPHVLQLVDYODPDNG ¾c¾OPHPHVLQLVD YO O DPD N  zerdik. Çalışmalarımızı ken- menlere onu tanıyıp tanıma- D©éVéQGDQ¸QHPOLELUEHOJHVHOD © éV V éQGDQ¸QHPOLEL UU EHO J HV H dimiz çok beğendiğimiz halde, ho- dıklarını sordum. Ne yazık ki Ko- ? NLWDNLWDS camızın Gürkan’ın modele pek ben- met adını ilk kez duydukların söy- 13,5x2413,5x24 13,5x20,13,5x20,55 zemeyen çalışmalarıyla daha çok lediler. Onun dünya çapında ünlü èQFHOHPHèQFHOHPH èQFHOHPHè QFHOHP H ilgilenmesine anlam veremezdik. bir ressam olduğunu ve birçok Batı VD\IDVD\ID VD\ID VD \ ID Gürkan, sempatik ve çok yaramaz müzelerinde eserlerinin sergilendi- bir arkadaşımızdı. Kavga ettiğini ve ğini söyledim. Ayrıca onun dünya- kaba bir davranışını hiç görmedim. nın tanıdığı bir sanatkâr olmasının Hür ve bağımsız hareket ederdi. benim profesör olmamdan ülke için daha önemli olduğunu vurguladım. \L]" DGéQ6RUXQXQXQ1HUHVLQGH . UHVLQG H \ L]" JL\OH Y KD\DWDVH $NEDO  2NWD\ ? JL\ Y KD\DWDVH $NEDO  2NWD\ Tekniğiyle ünlendi Bana olan ilgilerine karşın, Gürkan’ı D\UéPFéOéYD FLQVHO   DGéQVRUXQX . D\UéP  FFéOéYD  *HU©L*  \D]DUGéU\D]DUGéU J¾QELUJ¾QELU ]] ¸¸ EDNDQEDNDQE tanımamalarına üzüldüm. Gürkan, Devlet Güzel Sanatlar HG¾Q\D©DSéQGDGéU Y GGD\DQéU SéQGDGé UU HQOLYHQOLYH FF HH YY VHVH LQVDQOéYDLQVDQOéYD EDUécDEDUécD Eğitimin ve sanatın kalitesinin Akademisi’ne girdikten sonra iliş- GDQEHUL  \ \   YULPLLVH DGéQGH . GDQ  \ \   EHUL \D]DUOéYéQGRYDO\D]DUOéYéQGRYDONXUDOé  WXWNXQOXNWXWNXQOXN her yıl giderek düşmekte olduğunu kilerimiz kesildi. Paris bursunu ka- HWLQ XPKXUL\ &  \DcDQPDNWDGéU HWL KXUL\ QQ \D]DUD DPDDGé  JLELJ¸U¾Q¾UJL EL J DPDDGé  ¸U¾Q¾U \D ]DU ve neredeyse dip yaptığını görmek zandıktan sonra, Türkiye’den çok HGHEX ¾UNL\ 7 ND]DQéPODUé\OD HGH \ EX X  KHKHSKRW HEDNéQHEDNéQ RYXNLcL\RYXNLcL\ ©éNPéc©©éNPéc© benim için çok üzücü oldu. 1950’li Paris’te Monmarte’de bohem ha- DQLOOL 7 HU 6HUY  YULPHNDWéOPécWéU GH HU HUY DQLOOL NDYéWODUéNDUDONDYéWODUéNDUDODUODU? RURU \D]\D] ]] WODEHWODEH yıllarda lise eğitiminin sanat, bi- yatı yaşadı. Birkaç kez aradığım HWOHULQLQ NDGéQKDUHN EXNLWDEéQGD HWO DUHN HULQLQH èOKDQ6HO©XNèOKDQ6HO©XN lim ve hatta yabancı dil alanlarında halde, bir türlü buluşamadık. Üs- GHNLWDULKLQL H ¾UNL\ 7 H Y G¾Q\DGDNL GHNL WD DULKLQL 2010’lu yıllara göre çok daha ileri telik ben Heybeliada’da Gürkan  RU  DQODWé\  olduğunu düşündüm. ise Büyükada’da bulunduğu yıllar- Gürkan ile bir ortak nokta- da dahi, devamlı yer değiştirdiğin- mız vardı: Onun babası ve benim den hiç görüşemedik. Gürkan ar- abim Köy Enstitülü ve arkadaş idi- tık “Komet” olmuştu. Komet, ulus- 13,5x23 13,5x20,513,5x20,5 ler. Bir köy okulunda abimin oku- lararası düzeyde çağdaş resim ala- èQFHOHPH 'HUOHPH'HUOHPH lunun demirbaşı olan kemanıyla, nında geliştirdiği tekniğiyle çok VD\ID VD\IDVD\ID Beethoven’ın Für Elize adlı parça- ünlenmişti. Genellikle rüyalarla, sını çalması benim ünlü operalar, batıl inançları ve bilinçaltı ile ilgili besteciler ve eserler üzerine üç ki- resimler yapıyordu. Ünlü Batı mü- tap yazmamda etkili oldu. Bu ör- zelerinde Komet’in eserleri sergi- nekler bile Köy Enstitülerinin dün- lenmekteydi. Gürkan’la ilgili ha- HPHOL 6HQGLNDDQOD\écéPéQW6H Q HcL\OH RPDQéL©LQLQDW XWNXQXQ5 77777 W yanın en başarılı bir eğitim proje- berleri hep Cumhuriyet gazetesin-   HU\¾]¾Q¾WXWXcWXUPD\DKD]éU \ U\ YLWLPFLOLNOHVHQGLNDFéOéYéELUELULQH H L si olduğunu kanıtlamaktadır. Işıklar den izler olduk. HEXQODU Y  \¾U¾WPHN HGDHWPHGHQG I H Y GRVWOXNODUé \L H IN H¸ Y RUNX\X NN içinde yat sevgili Gürkan. Yaklaşık 10 yıl önce, mezun ol- HO ] HQGL¸ HQHIUHWLN Y DcNé LKDQHWL  ] H DUDVéQGDDNéOFéELUVHQW HDUNDGDcODUéPEX Y %HQ  \DSPDNWéU EDVNéODUD HcHU \ HQ HVLQGH W EDK© VDYDcPDNWDQ \GDQRNX\DUDN PH ©PLc *H RQXGDL\LDQODcWéN N HU LQ \OD*HQF H \éOPD\DQ/ ]DPDQ ]DPDQ  ©¾O¾Y¾P¾] ¸UJ¾W  HGDHWPLcWL HI RORML\ SHGDJRML\LLGH  URPDQéGéU EDcNDLc ¸QHOLPLPL] \ %L]LPEX ROODUéQéGDROXPOXHWNLOHGL N NDQéVéQGD\éP 16x2416x24 13,5x21,5 <DcDP¸\N¾V¾ <DcDP¸\N¾V¾<Dc DP¸ VD\ID VD\IDVD\I \DcDGéYéLQDQéOPDVé %LUEDEDQéQ%L \Dc UEDEDQéQ HQLQK¾N¾P ROLEHUDOG¾] 1H1H H HQLQ ROLEHUDOG¾] K¾N¾P  HQLQ VHU¾Y DFéGROXE¾\¾N J¾©J¾ ¾ © DFéGROXE¾ \ HNQRORML©DYéQGD HW Y V¾UG¾Y¾V¾ ¾ UG¾ Y HNQRORM HW Y ¾ L©DYéQG D  H \ H ]LUY HGLQFLRYXOWDUDIéQGDQHGLQFLRYXOWDUDI \\ N¾UHVHO \DcDGéYéPé]\DcDGéY \éOODUGD\éOODUGD VRQVRVRQ N¾U éPé] HV HO  WDcéQécéGéUNLWDSWDDWDcéQécéGéUNLWDSWDDQODWéODQ HNDRVRU Y VDOJéQV WDPéQGD D O H Y JéQ N DRVRU WD PPéQGD RJUD¯ NLcLVHOELUEL\ .LWDEéQ¸QHPL.LWDEéQ¸QHP L N Lc LV H H Y LQVDQOéYéQHQ¸QHPOL V¸P¾U¾V LQVDQO ¸P¾U¾ éY éQ HQ¸QHPH H Y OL \éOé ¾] <  HVLQGH? ¸W RNRN ROPDQéQ©ROPDQéQ© ¸  \DcDPVDOVRUXQXKDOLQHJHOPLcWLU\DcDPVDOVRUXQXKD OLQHJHOP  PLcWLU HNLOLS ]DPDQGLOLPLQGHQ©] DcNéQDcNéQ ]LP ]LPH ©LH W ©LI ©L HPHN èèc©L ©LH W ©LI ©L HPHN c©L ]LP ]LPH]   YLQ H RSOXPVDOJHU© DOéQDQEXW H SDUDEDEDODUéL\LGHQL\L\ HQ ]LOLUN H L O L SDUDEDED HQ UN ODUéLO \L GH HQ L\ L\ H ELULOJL\OHNDUcéODQDFDYéQD E¾\¾N J¾QOHULQLJ¾Q  UUDKDWODPécODU J¾QOH  DKDWODPécODU ULQLJ¾Q RUXP LQDQé\  HWPLHWPLcOHUGLU cO  HUGLU 13,5x21 12,5x19,512,5x1 9 ,5 $Qé6¸\OHcL ?\N¾?\ N ¾ VD\ID VD\IDVD \ I D H] IH HY \H 7X 7D .D ?2 .D S? FR ¸\ HF <D ©H $ $