Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 15 EKİM 2022 CUMARTESİ EKONOMI 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.5970 18.0890 20.9310 16.03 3627 999.17 6697.02 1.8 kuruş 8.1 kuruş 6.3 kuruş 0.1 puan 73.53 puan 2.52 lira 59.69 lira Merkez Bankası’nın anketine göre yılsonu yıllık TÜFE beklentisi yüzde 67.8’e çıktı Enflasyon korkusu arttı Nurer Uğurlu’yu Uzman ve sektör temsilcileri uğurlamışız.. yılsonu için 49.2 milyar eçtiğimiz haftanın başında, ağır sağ- dolar cari açık, 19.82 lira lık koşullarına karşın direnme gücü- Gnü yitirmemek üzere yazılı gazetemi- dolar kuru bekliyor. zi okumakta direnen 1960 devrimci öğrenci gençliğinin parmakla sayılacak kadar az kız erkez Bankası tarafından eylemcileri arasında ön saflarda yer almak- yapılan “Piyasa Katılımcı- tan doyamamış Fransız 1968 eylemcileri Mları Anketi”nin Ekim 2022 saflarında da boy göstermiş Ayhan Cip’in telefonu ile uyandım. Edebiyatçı, sanatçı, sonuçları, özellikle fiyat ve finan- araştırmacı, romancı galiba en güçlü kimliği sal istikrara ilişkin beklentilerde- tarihçi; bir ömür çevremizde kol kanat ger- ki bozulmayı bir kez daha ortaya miş Nurer Uğurlu’yu uğurladığımızı kim bi- koydu. İşte öne çıkan detaylar: lir ne zaman öğrenecektim? n Yılsonu için yıllık enflasyon En ayıplısı ömür boyu emek vermekten vazgeçmediği, içeriden, dışarıdan hep des- (TÜFE) beklentisi yüzde 67.78’e tek verdiği, 7 Ekim tarihli Cumhuriyet gaze- çıktı. Bu oran önceki ay yüz- tesinde, aramızdan ayrıldığı, aynı gün top- de 67.73, Ocak 2022’de yüzde rağa verileceğinin ilanı da çıkmıştı. Kurucu- 29.85’ti. Ayrıca artış beklentisi bu ları arasında olduğu, yönetim sorumluluğu ay için aylık yüzde 3.39 olurken üzerinde aile şirketi, “Örgün Yayınevi” adı- na ilan verilmişti. Çok sevdiğim, hep çev- 12 ay sonrası için yllık TÜFE yüz- remde, yanı başımda desteklerine alışkın de 37.34’e yükseldi. serzenişlerimi, çok gecikmiş başsağlığı di- 16 Ekim Dünya Gıda Günü, bu yıl krizlerin ortasında kutlanıyor ‘TARIM’DA YILLIK n Türkiye’nin döviz dengesi açı- leğimle birlikte dinleyen oğlu Örgen Uğur- sından çok önemli bir veri olan ca- lu, “Hep yanında, son dakikalarına kadar ARTIŞ YÜZDE 156 ri açıkta ise 2022 için yıllık bek- birlikte çalıştığı sevgili Nurer Uğurlu’nun ağ- ‘Betonu değil üretimi savunun’ zından tek bir yakınma sözcüğü çıkmadığı- lenti 49.2 milyar doları aştı. Bu ra- ÜİK’in dün açıkladığı “Tarım nı, gizlediği sağlık sorunlarından kaygı du- kam önceki ay 45.9 milyar dolar, M Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO), “Gıda krizinden kurtulabilmek, beton TÜrünleri Üretici Fiyat Endeksi, yarak doktor, hastaneye gitme önerileri- Ocak 2022’de 7.9 milyar dolardı. Bkuruluşu nedeniyle (16 Ekim 1945) ekonomisi yerine üretimi, sermayenin ni reddetiğini, sonunda zorla götürdüğünde Eylül 2022” raporu, gıda fiyatları Gelecek yıla ilişkin yıllık beklenti yaşamını yitirdiğini..” özetliyor. her yıl 16 Ekim’de kutlanan Dünya Gı- öncelikleri yerine kamusal ve toplum- açısından Türkiye’yi daha zor gün- de 29.7 milyar dolara ulaştı. Bu ra- Ayrıca da kimselere duyurulmadan, ra- da Günü, bu yıl da krizlerin ortasında sal çıkarları, gündelik politikalar yerine lerin beklediğini gösteriyor. kam önceki ay 27.7 milyar dolardı. hatsızlık verilmeden, sade bir cenaze töre- kutlanıyor. planlı kalkınmayı önceleyen politikala- Tarım-ÜFE, Eylül 2022’de önce- ni istediğinin altını çiziyor. Ömürleri boyu n Değişik ve bütçeye maliyet ya- Yapılan açıklamalar da bu du- rı savunmakla ve yaşama geçir- ki aya (aylık) kıyasla yüzde 7.14, kendileri için bir şey istememiş, yaşamları- ratacak önlemlerle baskı altın- rumu teyit ediyor. Örneğin Gıda mekle mümkün.” Aralık 2021’e (9 aylık) kıyasla yüz- nı insanlık adına onurlu yapabilecekleri her Mühendisleri Odası Başkanı Ya- da tutulan dolar kurunda ise yıl- de 113.98, Eylül 2021’e (yıllık) kı- işin peşinden koşturmaya adamış insanla- şar Üzümcü, Kimya Mühendis- Sağlığı etkiliyor yasla yüzde 156 ve 12 aylık or- sonu için beklenti 19.8169 lira- rın kimliğini özetleyen Nurer Uğurlu kimliği- leri Odası Başkanı Engin Çörüş- 2022 Küresel Gıda Krizi rapo- talamalara kıyasla yüzde 99.82 nin karşısında saygı ile eğilmekten başkaca ya yükseldi. Bu rakam önceki ay lü ve Ziraat Mühendisleri Odası runa göre, dünyada 193 milyon arttı. Yıllık artış önceki ay yüzde ne denebilir ki? Ancak dünyamız ölçeğin- 19.5062, Şubat 2022’de 16.0431 li- Başkanı Baki Remzi Suiçmez’in insanın akut gıda güvensizliği ya- 142.42 idi. Yine alt gruplar açısın- de, hele de ülkemizde yaşatılan günümü- raydı. Bu ay sonu için dolar kuru- B. Kanat “Gıdaya Erişim İnsan Hakkıdır, zün çok ağır değerler erozyonunda Nurer şadığını anımsatan Serbest Ve- dan en yüksek artışlar aylık baz- nu 18.77 olarak bekleyen uzman- Uğurlu’nun adını bile bilmeyen, hiç duyma- Kimse Geride Kalmamalı” baş- teriner Hekimler Derneği Başka- da yüzde 29.4 ve yıllık bazda yüz- lar, 12 ay sonrası için dolar kuru mış genç kamuoyumuza anlatacak bir şey- lıklı ortak açıklamasında “Türkiye’de nı Bilsay Kanat da hayvansal gıda üre- de 297.3 ile “lifli bitkiler”de oldu. beklentisini de 23.6064 lira olarak lerimiz de olmalı değil mi? insanlarımızın yüzde 22’si dengeli ve timindeki sıkıntıların sağlıklı nesillerin Ürün bazında ise aylık en yüksek HHH belirtti. yeterli beslenemiyor, yüzde 8.5’i açlık yetişmesinde de sorunlar yaratacağını artışlar yüzde 52.82 ile yerfıstığı, Yayınevi ve evi hemen arka sokağımızda, n Ayrıca bu yıl için yıllık büyü- sınırında” denildi. Ayrıca girdi maliyet- ifade etti. Kanat sektörü üretimi des- yüzde 31 ile muz, yüzde 29.45 ile gazeteye gidiş gelişlerde kapı aralarında lerinin azaltılması, sulu tarım yatırımla- me beklentisi yüzde 5.1’e yüksel- tekleyecek projeler geliştirilmesinin kütlü pamukta görüldü. karşılaşmak, en sıcak gündemli yaşananla- rının hızlandırılması önerisinde bulunu- di. Bu oran önceki ay yüzde 4.8’di. önemine değindi. l Ekonomi Servisi rı paylaşabilmek öylesine büyük bir lüksü- lurken şu noktaya özel dikkat çekildi: l ANKARA l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi müzdü ki.. En son günlük yiyecek aldığımız bir alışveriş merkezinin kuyruğunda yan ya- na sıramızı beklerken biraz gürültülü, neşe- li konuşup duruyorduk ki.. Her ikimizin bek- Yüksek fiyat, kısılan kredi, TOKİ kampanyasını etkiledi lediği kuyrukların ön sıralarında, almak is- tediklerini hesaplayıp, ellerindeki para yet- medikçe, uzun uzun hesaplar yaparak vaz- geçebileceklerini çıkarmaktan, o kadar çok Konut satışlarında sert düşüş acılı, asık suratlı insan yüzleri vardı ki.. Sıcak, neşeli, gürültülü sohbetimize, aldı- ÜİK’in dün yayımladığı “Konut ve diğer satışlar ise yüzde 8 arta- ğımız sert uyarılardan utanıvermiş, özür bi- TSatış İstatistikleri, Eylül 2022” rak 828 bin 592 adet olarak hesapla- le dilemiştik.. raporu, konut pazarında hem yurt- dı. Sonuçları yorumlayan sektör uz- Nurer Uğurlu’nun bilge kişiliği, toplumsal taşlar hem yabancılar açısından ay- manları, düşüşün en önemli neden- ürünlerini merak edenlere, benden Cum- lık bazda önemli bir daralmaya işa- lerinden birini artan fiyatların tale- huriyet Kitap’ta tanıtımını yapmamı istedi- ğinde, soluksuz okuyup, tarihimize damga ret etti. bi etkilemesi olarak görüyor. Ayrı- vurmuş pek çok olaya, Nurer Uğurlu’nun Buna göre Türkiye genelinde ko- ca özellikle tüketici kredilerine yö- da yaşam değerlerine ışık tutan emekleri- nut satışları Eylül 2022’de bir ön- nelik kısıtlamalar da olumsuz etki nin, katkıların ürünü olduğu için de.. “Ha- ceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde yaptı. Özellikle artan kredi taksitleri nım Ağa”yı okuyabilmenizi önerir, dilerim. DİSK’ten İzmir’de direnen işçilere dayanışma ziyareti 22.9 azalarak 113 bin 402 adet oldu. yurttaşı konut almaktan vazgeçiri- Yeri geldiği için Nurer Uğurlu’nun da ülke- mizin pek çok değerli sanatçısı, yazarı gibi Bu kapsamda “ipotekli (krediyle alı- yor. Konut kredisinde faizlerdeki ar- Cumhuriyet ailesi ile kurulan bağlardan söz nan) satış” da yüzde 43 düşüşle 16 tış da dikkat çekiyor. Yine “81 Kent- ‘Emeğin Türkiye’sini kuracağız’ açmak isterim. bin 970 adet oldu. “Diğer satış” ise te Sosyal Konut Projesi” de etkili ol- Yazarlarımız kendi çalışma düzenleri için- evrimci İşçi Sendikaları Kon- hak olduğunu belirtti. Çerkezoğ- yüzde 17.8 düşüşle 96 bin 432 ade- du. Bu kapsamda KONUTDER Baş- de haftada bir günlerini Cumhuriyet ailesi- Dfederasyonu (DİSK) Genel lu sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu- de indi. Yılın ilk dokuz ayında ise kanı Altan Elmas, sektörün orta üst ne ziyaret için ayırırlar, o günlerini kapı ka- pı gazetenin yönetim kadroları ile yazarları- Başkanı Arzu Çerkezoğlu ve Yö- nun karşısında duran herkesi ve toplam satışlar yüzde 11.4 artarak gelir grubu için düzenlenecek kam- nı dolaşarak sohbet, doğrusu “karşılıklı bil- netim Kurulu üyeleri, dün İzmir her türlü engeli örgütlü mücadele- 1 milyon 57 bin 193, ipotekli satış- panyayı beklediğini vurguladı. gi, gözlem alışverişi” olarak geçirirlerdi. Yi- Torbalı’da Gıda-İş Sendikası’na mizle ve dayanışmamızla aşacağız. lar yüzde 25.7 artarak 228 bin 601 l Ekonomi Servisi ne ülkemizin en değerli yazarları, sanatçı- üye oldukları için işten çıkarılan DİSK yorulmaz, DİSK’in sesi hiçbir ları, bilim insanları için geçerli olmak üzere, Philip Morris işçileri ve Birleşik zaman kısılmaz. Hep birlikte ka- Cumhuriyet’in 2. sayfasına güncel yazı yaz- ‘YABANCI’YA 5 BIN ADET mak, görüşlerini kamuoyu ile paylaşmak, Metal-İş Sendikası’na üye olduk- zanacağız. Emekçi arkadaşlarımız- yeri geldikçe de uzmanlık alanlarına ilişkin ları için işten çıkarılan Betonstar la beraber söz verdik, sermaye dü- abancılara yapılan konut sa- yazı dizileri yapmak, yaşamlarının bir par- işçilerine dayanışma ziyaretinde zeninin karşısında emeğin söz ve çası, sorumlulukları gibiydi. Ytışları Eylül 2022’de önceki yı- bulundu. karar sahibi olduğu, emeğin Tür- HHH lın aynı ayına kıyasla yüzde 23.8 İşçilerin düzenlediği yürüyüş- kiye’sini hep birlikte yaratacağız.” Sevgili Nurer Uğurlu için artı emek ola- azalarak 5 bin 49 adet oldu. Ey- rak, Cumhuriyet gazetesinin iflas masasına lere katılan ve ilgili fabrika ve te- DİSK Genel Sekreteri Adnan Ser- lül ayında en çok 1196 adetle Rus- sürüklenmesi sonrası, Berin Nadi öncülü- sisler önünde emekçilere seslenen daroğlu sendikal nedenle işçi çıka- ya vatandaşları konut satın aldı. İlk ğünde kurulan Cumhuriyet Vakfı şemsiye- DİSK Genel Başkanı Çerkezoğ- ranların bedel ödeyeceğini vurgu- dokuz ayda ise yabancıya konut si, İlhan Selçuk sorumluluğunda yeniden lu, sendikalı olmanın anayasal bir ladı. l Haber Merkezi satışı 50 bin 173 adet oldu. başlatılan zorlu yaşam savaşımında, doğru- dan emek katkıları çok değerli. En sıkışılmış zaman diliminde Cumhuriyet Kitap yayın- larının başında sorumluluk almak gibi. Ya- KISA... KISA... KISA... AĞUSTOS AYI VERİSİ 2023’te BOTAŞ 25, EÜAŞ 26 kat daha fazla borçlanacak şam boyu ne kadar makaleye de yazı dizisi ile katkıda bulunduğunun paylaşımı ise öy- n Tekel Bayileri Yardımlaşma Der- le kolay bir iş değil. Tarih, bilim çalışmasına Özelin kısa vadeli neği Başkanı Erol Dündar, viskiye 1 gereksinimimiz olabilir.. Kasım’dan itibaren yüzde 15-18 ara- Enerji devlerine tarihi yük Işıklar içinde yolunun açık olacağna kuş- dış borcu yükseldi sında zam geleceğini, sigaraya da kum yok.. Önemli, değerli olanı ise savun- da yaratacağı tahribatın katlanacağı anlaşı- SARP SAĞKAL bugünden geçerli 2 lira zam yapıldı- duğu değerler, verdiği emeklerin karşılık- erkez Bankası’nın dün yayım- lıyor” dedi. Elektrik üretim santrallarını iş- ğını söyledi. larının, yeni kuşaklar içinde yeşermesinin Mladığı “Özel Sektörün Yurtdı- HP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet leten EÜAŞ’ta benzer uygulamaya gidildiği- n BDDK, “Q Yatırım Bankası” un- tohumlarının saçılmasını sağlayacak yeni şından Sağladığı Kredi Borcu Geliş- CAkın, BOTAŞ’ın 2022’de 16.4 milyar li- ni söyleyen Akın, “2022’de 3 milyar 413 mil- vanlı ve 500 bin TL kuruluş sermaye- emekçiler, tarihçiler, sanatçıların yetişmele- meleri-Ağustos 2022” raporuna gö- ra olan borçlanma gereğinin 2023’te 25 yon 549 bin olan EÜAŞ’ın borçlanma gerek- li bir yatırım bankasının kuruluşuna ri.. “Kardelenler” gibi fışkırmaları dileği ile.. re bu kesimin kısa vadeli borçla- kattan fazla artırılarak 422.8 milyar lira, liliği 2023’te 90 milyar 557 milyona çıkıyor. izin verdi. Yeni bankanın kurucu or- rı artıyor. EÜAŞ’ın 3.4 milyar lira olan borçlanma yü- 2023’te 8 milyar yatırım yapması hedefle- takları ise şunlar: Ali Ercan, Bien Fi- Verilere göre Ağustos 2022 sonu künün 26 kattan fazla artarak 90.6 mil- nen EÜAŞ’ın, bunun 11 katından fazla borç- nans Faktoring, Gezinomi Seyahat, Nobel ödülü alan Diamond itibarıyla, özel sektörün yurtdışın- yar liraya çıkarıldığını söyledi. Veri- lanması öngörülüyor” diye konuştu. Allbatross Girişim ve Q Yatırım Hol- dan sağladığı toplam kredi borcu, leri Resmi Gazete’deki kararlar- ding. ‘gölge banka’ uyarısı yaptı 2021 sonuna kıyasla 5.9 milyar do- dan paylaşan Akın, “BOTAŞ’a ta- 28 milyar dolar n Hak-İş lar azalarak 162.9 milyar dolar ol- rihi borç yükü çıkacağı anlaşılı- u yılın Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan İki kurumun toplam borçlan- Genel Başka- du. Vadeye göre incelendiğinde ise yor. Yanlış politikalar nedeniyle Bisimlerden Prof. Dr. Douglas Diamond, ma gereğinin 513.4 milyar lirayı nı Mahmut 2021 sonuna kıyasla uzun vadeli imzalanan anlaşmalar nedeniyle küresel finans piyasalarında olası bir kri- bulduğunu vurgulayan Akın, şun- Arslan, hazır- kredi borcunun 6 milyar dolar aza- mi bu borca gerek duyuluyor yoksa zin, yasal düzenlemelere tabi olmayan göl- ları kaydetti: “Tutar güncel kura gö- ladıkları ra- larak 155.3 milyar dolar, kısa va- Rusya’ya yapılacak ödeme mi ertelen- ge bankalar ve şirketlerden gelebileceği re 27.7 milyar doları buluyor. Türkiye’de pora atıf ya- deli kredi borcunun (ticari krediler di” sorusunu yöneltti. Mahmut Arslan uyarısında bulundu. 2008 krizi sonrası fi- mantık dışı hazine garantisi verilen 8 farklı parak tüm hariç) ise 106 milyon dolar artarak Kararla iki kurumun borçlanma gereği- nansal kesilme ilgili bir dizi yasal düzenle- yap-işlet-devret projelerindeki garanti tuta- ücretlilerden 7.6 milyar dolar olduğu gözleniyor. nin artırıldığını söyleyen Akın, “BOTAŞ’ın me yapıldığına işaret eden Diamond, gölge rı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine alınan vergi oranının yüzde 10 olarak Öte yandan 12 ay içinde 43.6 mil- 2022’de 16 milyar 360 milyon olan borç- bankacılık sistemine, bankacılık işlemleri- göre 16.7 milyar dolar. İktidar hem BOTAŞ belirlenmesi, vergi dilimlerinin göz- yar liralık anapara geri ödemesi ya- lanma gerekliliği, 2023 programına göre ne benzer işlemleri yaptığı halde bankacı- hem EÜAŞ’ın bu olağanüstü borçlanma ge- den geçirilerek 1 Temmuz’dan itiba- pılacak. l Ekonomi Servisi 422 milyar 760 milyon 203 bin lira açıklan- lık düzenlemelerine tabi olmayan kurumla- rekliliğine neden gerek duyulduğunu der- ren yüzde 42.5 oranında artırılması dı. İktidarın halihazırda zarar eden kurum- rın girdiğini belirtti. l AA hal açıklamalı.” l ANKARA talebinde bulundu.