Catalog

4 OCAK 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Yeni yıla girişte önce zamlar.. Sonra ücret artışları.. aray’ın son siyasal atağının for- mülünde halkımızı yeni yıla ön- Sce zam şokları ile sokmak varmış. Sonrasında altında kalacak ücret ar- tışları ile avutmak gündemde.. Elbette yandaş üst kadrolar, sermaye grupları, olabildiğince de yandaş seçmenler ko- runacaklar.. Hesap, bildik hesap.. Ancak haksız kazanç, vurgun düze- ni içinde yıllar geçip durdukça gelinen noktalarda gelir dağılımı çarpıklığı alıp TÜFE 2021 yılı aralık ayında, aylık bazda yüzde 13.58, yıllık bazda yüzde 36.08 arttı başını gitmişken.. Cumhur Cephesi’nin toplam oyları kaçınılmaz hızda erozyon yaşıyor. Yüce Divan’da hesap verilme- sinden kurtulunabilecek, kaçılabilecek bir oy oranının korunmasına yarayabile- cek noktalarda seçime gidilebilmesinin hesaplamaları yapılıyor izlenimleri ağır Enflasyonu patlattılar! basıyor gibime geliyor. Yüce Divan’dan kaçılabilmesinin baş- kaca bir çıkış yolu yok gibi.. HHH ÜİK’in dün açıkladığı “Tüketici TÜİK’in aralık ayıyla ilgili yıllık verisi son 20 yılın en Baksanıza dün lütfedilip açıklanan TÜ- ENAGRUP’TA AYLIK Fiyat Endeksi, Aralık 2021” rapo- İK istatistiklerine göre bile yıllık enflasyon yükseği olurken ENAGrup yıllık oranı yüzde 83 açıkladı. ORAN YÜZDE 19.35 Tru, AKP iktidarının uzun yıllar- ortalama yüzde 36 olarak gerçekleşmiş- lara geçti. İşte diğer detaylar: kâğıtlarında görüldü. Bunu yüzde dır uyguladığı yanlış politikaların ve ken son bir ayın enflasyonu sadece yüz- üketici enflasyonu konusunda kısa süre önce açıkladığı “yeni ekono- n 364 madde zamlı: Aralık 59 ile patlıcan, yüzde 49.76 ile sa- de 19.08 olarak saptanmış. Son bir ayı Talternatif araştırmalar yapan Enf- mi modeli”nin yıkıcı etkilerini çarpıcı 2021’de, endekste kapsanan 415 latalık izledi. En çok düşüş ise yüz- bir yana bırakın, “Havada, karada, deniz- lasyon Araştırma Grubu (ENAGrup), de yapılan son günün listesinden derlen- şekilde ortaya koydu. Türkiye’nin ye- maddeden, 18 maddenin ortala- de 29.47 ile karnabaharda. Bu ürü- dün Aralık 2021 dönemi günlük fiyat miş dünkü manşetimizdeki bilgiler dudak niden yüksek enflasyon sarmalına gir- ma fiyatında düşüş gerçekleşirken nü de yüzde 16.32 düşüşle portakal, değişimlerinden elde edilen ENAG- uçuklatıyor.” Elektrik, doğalgaz, benzin, diği tescillenirken özellikle emekçile- 33 maddenin fiyatı değişmedi. 364 yüzde 10.27 düşüşle kıvırcık salata rup Fiyat Endeksinin (E-TÜFE) aylık motorin, köprüler, aylık öğrenciyle tam bi- bazda yüzde 19.35 arttığını açıkla- rin gelir kaybının daha da artması ka- maddenin fiyatı ise arttı. takip etti. letlere, minibüs, taksilere yapılan zamla- dı. Bu artış 12 aylık bazda ise yüzde çınılmaz hale geldi. n Ulaştırma ezdi: Ana harcama n Kira ödemek zor: TÜFE’nin 12 rın listeleri, oranları her kesimden vatan- 82.81 olarak hesaplandı. TÜİK’in verilerine göre, TÜFE’de grupları açısından en yüksek ay- aylık ortalaması baz alınarak belirle- daşın yeni yıla girmenin sevincini, umut- Öte yandan TÜİK’in verilerini yo- 2021 yılı aralık ayında önceki aya lık artış yüzde 28.49 ile ulaştırma- nen yıllık kira artış oranı ise ocak ayı larını çoktan karabasan kaygılara çevir- rumlayan ekonomistler, en kötünün (aylık) kıyasla yüzde 13.58, Ara- da hesaplandı. Bunu yüzde 16.54 ile için yüzde 19.60 olarak ortaya çıktı. miş bulunuyor. henüz geride kalmadığını belirtirken lık 2020’ye (yıllık) kıyasla yüzde Ülkemizin vatandaşlarını elektrik değil ev eşyası, yüzde 15.99 ile gıda izle- n ‘Çekirdek’ uçtu: Enflasyonun ge- enflasyonun yılın ilk yarısı gelme- 36.08 ve 12 aylık ortalamalara kı- AKP, Saray iradesi çarpmış bulunuyor. di. Yıllık bazda ise en yüksek artış- leceği açısından önemli veri olan ve den yüzde 50’ye doğru yükselebi- HHH yasla yüzde 19.60 artış gerçekleş- leceğini bekliyorlar. Örneğin Gold- lar yüzde 53.66 ile ulaştırma, yüzde “çekirdek enflasyon” şeklinde nite- Çalışkanlığı ile her gün bir başka man Sachs enflasyonun yılın ilk çey- ti. Yıllık oran Kasım 2021’de yüzde 43.8 ile gıda ve yüzde 40.95 ile ev lenen özel kapsamlı TÜFE gösterge- alandan gelişmeleri kamuoyu ile payla- reğinde yüzde 40 seviyesini aşaca- 21.31’di. Ayrıca Aralık 2021’deki eşyasında görüldü. lerinden “B” yıllık bazda kasımdaki şan, İzmir Gazeteciler Cemiyeti’nin es- ğı ve yılın büyük bölümünde bu se- yıllık oran hem aralık ayları hem n Kâğıt şampiyon: Mal ve hiz- yüzde 18.43’ten yüzde 34.89, “C” ise viyede kalacağı tahmininde bulun- ki başkanı, CHP milletvekili gazeteci ar- tüm aylar açısından son 20 yılın en met bazında en yüksek aylık ar- yüzde 16.47’den yüzde 31.88’e yük- du. l Ekonomi Servisi kadaşımız Atilla Sertel’in dün öğleden yüksek yıllık TÜFE’si olarak kayıt- tış yüzde 64.48 ile yazım ve çizim seldi. l Ekonomi Servisi sonraki saatlerde ulaşan haberinde, kömüre yapılan zamların dökümü var. Eylül ayında yapılmış yüzde 33.72’lik zamma dün yüzde 33’lük bir ek zam gelmiş; yılın toplam zam artış oranı yüz- de 72’yi bulmuş. ‘Üretici’ üç haneye koşuyor Dünyanın çevre kirliliğine olumsuz kat- kıları yüzünden vazgeçtiği kömür yakıtını ÜİK’in yine dün açıkladığı “Yur- 12 aylık ortalamalara kıyasla yüz- üretimi ve dağıtımında yüzde 117.14, hâlâ yoğun kullanıyor olmamızın acı ger- Ttiçi Üretici Fiyat Endeksi, Ara- de 43.86 artış gösterdi. Bu kapsam- su temininde yüzde 33.99 olarak çeği yetmezmiş gibi. AKP’nin iktidara ilk lık 2021” raporu, üretici kesimin da sanayinin dört sektörünün aylık açıklandı. Ayrıca aylık Yİ-ÜFE’ye alt geliş yıllarında seçmene bedavaya da- maliyetlerindeki büyük patlama- değişimleri madencilik ve taş ocak- sektörler bazında bakıldığında en ğıttığı kömürden, yakamayacağı, ısına- yı gösterirken önümüzdeki aylarda çılığında yüzde 12.69, imalatta yüz- yüksek artışların yüzde 24.73 ile ana mayacağı kadar pahalı olan kömür ger- TÜFE’nin gideceği nokta hakkında de 18.88, elektrik, gaz üretimi ve da- metaller, yüzde 24.41 ile elektrik, çeğine gelivermişiz. Sertel, gelinen nok- da bilgi verdi. ğıtımında yüzde 24.41, su temininde gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi tadaki tabloya bakarak “Bu AKP kazma Aralık ayı Yİ-ÜFE verilerine göre, ana kürek yaktırır” başlığını atıyor. Buna göre Yİ-ÜFE (2003=100) yüzde 1.87 artış olarak gerçekleşti. ve dağıtımı ve yüzde 23.92 ile tekstil sanayi grupları açısından en yüksek HHH 2021 yılı Aralık ayında bir önceki Bunlardaki yıllık artışla ise madenci- ürünlerinde olduğu görülüyor. Gıda- aylık artış yüzde 21.21 ile ara malında Günün sıcak gelişmelerine ilişkin, yaşandı. Tüketim malındaki aylık ar- aya (aylık) kıyasla yüzde 19.08, Ara- lik ve taş ocakçılığında yüzde 62.84, daki artış da yüzde 20.08 olarak açık- çarpıcı bir yaklaşımda ise “Siyasetin tış ise yüzde 12.04 oldu. lık 2020’ye kıyasla yüzde 79.89 ve imalatta yüzde 77.44, elektrik, gaz landı. l Ekonomi Servisi sektör haline dönüşmesinin” sonuçla- rı üzerinden birden fazla siyasetçi, uz- man analizleri var.. Yabancı, yerli bü- yük şirketlerin politikaya yatırım yapı- Çiftçide 1.83 lira olan mandalina raflarda 7.88 liraya satılıyor yor olmaları gerçeğinin altı çiziliyor. Ay- rım gözetmeksizin her partinin finansal desteğine katkı yapmalarının sonuçla- rı üzerinde duruluyor. Siyasal sistemin çarptılmasında oynadıkları rolün öne- Tarla-market farkı büyüyor mi, anlamı vurgulanıyor. Gösterişli se- Bendevi Palandöken çim kampanyalarına mahkûm olan par- ralık ayında üretici ile mar- tilerin, giderek daha ağırlıklı güçlenen Aket arasındaki fiyat farkı 4 sermayeye esir düşmelerinin sakınca- TESK’TEN ÖNEMLI UYARI: buçuk kata yaklaştı. Türkiye Zi- larına işaret ediliyor. Siyasal yozlaşma, raat Odaları Birliği (TZOB) Genel haksız kazançlarla sayıları giderek aza- ‘Esnaf bu zamların Başkanı Şemsi Bayraktar, kur- lan, güçlü sermayenin pençesinde ka- os yaşanıyor.. daki düşüşe karşın aralık ayında altından kalkamaz’ HHH market fiyatlarında ciddi düşüş Yeni yıla girişte yaşanan zam patla- ürkiye Esnaf ve Sanatkarları Kon- olmadığını belirterek “Fiyat ar- masının ekonomistlerce değerlendir- Tfederasyonu (TESK) Başkanı Ben- tışlarına engel olmak istiyorsak melerinde ise son zamların öncelikle it- devi Palandöken, esnafın elektrik- yarınları önceden görüp üretme- halat bağımlılığını artıracağı vurgusu ten akaryakıta kadar yapılan zamla- nin gücünü daha fazla önemse- vardı. Ülkemiz sanayisinin durma nok- rın altından kalkamayacağını belirtti. Şemsi Bayraktar meliyiz” dedi. tasında olduğu gerçeğinin altı çiziliyor- Esnafa özel tarifelerin belirlenmesini TZOB Genel Başkanı Bayraktar, ken, zamların neden Bakanlar eliyle isteyen Palandöken, “BAĞ-KUR’unu, de 14.33 oran ile en fazla karna- EKMEĞE ‘YÜZDE 20’ açıklanmadığının da sorgulaması yapılı- aralık ayı ile 2021 yılı üretici ve vergisini ve işyerinin kirasını ödeye- baharda görüldü. Onu yüzde 8.03 yor. Son günün zamlarının gök gürültü- HAZIRLIĞI YAPILIYOR meyerek zor günler geçiren esnafı- market arasındaki fiyat değişim- ile portakal, yüzde 3.01 ile laha- sü gibi geldiğinin de altı çizilirken yüzde mız dolabını çalıştıramaz, sokağı ay- lerini değerlendirdi. Bayraktar, na, yüzde 2.27 ile marul, yüzde ürkiye Fırıncılar Federasyonu Başka- 30 - yüzde 50 oranları arasında dolaşan dınlattığı vitrinlerinin lambalarını ya- aralık ayında markette 43 ürü- 1.39 ile havuç, yüzde 0.67 ile an- Tnı Halil İbrahim Balcı, esnafın ayak- son zamların, tüketiciye bağlantılı yan- kamayacak duruma gelir. Acilen es- nün 37’sinde fiyat artışı, 6’sında tep fıstığı takip etti. ta durabilmesi için ekmek fiyatlarında sımasının maliyetlerinin yüzde 80’le- nafın bu durumu göz önüne alına- fiyat azalışı, üreticide ise 35 ürü- “makul” bir fiyat artışı yapılacağını söy- n Markette en fazla fiyat artı- ri bulacağının kaçınılmazlığına da işa- rak zamlarda ve yeniden değerleme ledi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin önceki nün 24’ünde fiyat artışı, 8’inde fi- ret ediliyor. şı ise yüzde 59.43 ile patlıcanda oranlarında esnekliğe gidilmeli” de- gün piyasaya sattığı buğday fiyatların- İcra dosyaları yığılırken freni patlamış yat azalışı meydana geldiğini be- görüldü. Patlıcandaki fiyat artışı- di. l Ekonomi Servisi da yüzde 22.5 artış yaptığını hatırlatan olumsuz gidiş için “kur korumalı mev- lirterek şunları kaydetti: nı yüzde 52.72 ile salatalık, yüzde Balcı, şunları söyledi: “2021’de nasıl yüz- duat” icazeti noktasına da gelinmiş ol- n Üreticide 3 üründe fiyatlar de- 52.47 ile süt, yüzde 49.77 ile ye- de 20 artış gerçekleştiyse bu sene de duğunun vurgusu yapılıyor. Sorumlulu- ğişmezken markette fiyatı değiş- şil mercimek, yüzde 49.53 ile yo- YENI ORAN YÜZDE 47 ocak ayından sonra yüzde 20 bandında ğun ise “Kapalı kapılar arkasında birkaç meyen ürün olmadı. Aralık ayın- bir artış düşünüyoruz. Kilogramı 12 lira ğurt, yüzde 46,98 ile patates, yüz- kişiye dayalı yönetime ait olduğunun” olan ekmeğin fiyatının azami 14-15 lirayı da fiyatı en fazla artan ürün, mar- Alkol ve sigarada de 43,75 ile kırmızı mercimek, unutulmaması isteniyor. geçmemesi için çalışma yapıyoruz. Bu ketlerde patlıcan, üreticilerde li- yüzde 43,48 ile maydanoz izledi. hemen ocak ayında ekmek fiyatları ar- rekor ÖTV artışı mon olurken marketlerde fiya- n Tarla ve market arasında fi- tacak demek değildir. Bütün maliyet ar- nflasyonun açıklanmasıyla birlik- tı en fazla düşen ürün karnaba- yat farkı en fazla olan ürün yüzde tışları kamuoyunun gözü önünde olur- KISA... KISA... Ete sigara ve alkol ürünlerinden har, üreticide fiyatı en fazla dü- 330 ile mandalina oldu. Tarlada ken ekmekteki makul artışı kamuoyu- alınan Özel Tüketim Vergisi’nde- şen ürün marul oldu. 1.83 lira olan mandalina markette nun takdir etmesi gerekiyor” dedi. ki (ÖTV) artış da yüzde 47.39 oldu. l Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 2021 ürünü n Marketlerde fiyat düşüşü yüz- 7.88 liraya satılıyor. Bu artışa göre sigarada paket başı- fındık alım kampanyası sona erdi. Giresun Ti- na düşen asgari maktu vergi 9.77 caret Borsası’nda fındık, yeni yıla 33 TL’den TL’den 14.39 TL’ye çıkacak ve en başladı. ucuz sigara paketi 22.85 TL olacak. l Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları Küçük işletmeler icra kıskacında Alkol oranı yüzde 45 olan 100’lük (KARDEMİR), Avrupa Birliği (AB) bölgesi için rakıda ise ÖTV, 151.82 TL oldu. İç- yapılan anlaşma gereği 30 bin adet demiryolu HP Genel Başkan Yardımcısı Gülizar önlemler alınması gerek” çağrısı yapan ki ve sigaranın ÖTV tutarları her 6 tekeri üretimine başladığını duyurdu. CBiçer Karaca, küçük ve orta ölçek- Karaca, “KOBİ’ler can çekişirken, ‘eko- ayda bir Yİ-ÜFE oranında artırılıyor. l Hyundai Motor Company, 2022 yılında li işletmelerin (KOBİ) ödenemeyen borç- nominin kitabını yazan tek adam’ sa- Daha önceki yüzde 22.04’lük zam global olarak 4.3 milyon adet satış gerçekleş- ları nedeniyle icra kıskacında olduğu- raydan halkın arasına inemediği gibi ül- enflasyonla mücadele gerekçesiyle tirmeyi hedeflediğini açıkladı. nu açıkladı. KOBİ’lerin sorunlarına iliş- ke kaynaklarını yabancı ülkelere peşkeş uygulanmamıştı. Yeni zamların duru- l Denizli Turistik Otel ve İşletmeciler Der- kin bir çalışma hazırlayan Karaca, bu iş- çekmenin hesaplarını sürdürüyor. Kasa mu ise Cumhurbaşkanlığı kararı ile neği Başkanı Gazi Murat Şen, Denizli’nin göz- letmelerin borçlarının kur farkı zararının boşaltıldı, takke indi, kel göründü. Vakit netleşecek. l Ekonomi Servisi de turizm merkezi Pamukkale’ye 2022’de 2 da etkisiyle 110 milyar lirayı bulduğu- gitme vakti” diye konuştu. milyon ziyaretçi bekleniyor. nu belirtti.“Bu işletmeler için acilen özel l SARP SAĞKAL